30

KULISTYKA

O

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2004

U królików w praktyce najczęściej

spotyka się:

• zapalenie powiek i spojówek,

• zapalenie woreczka łzowego,

• zapalenie błony naczyniowej oka,

• wytrzeszcz gałki ocznej.

U zwierząt tych bardzo ważne jest odróż-

nienie zapalenia spojówek od zapalenia

woreczka łzowego. Często przekrwienie

spojówek i obecność wydzieliny ropnej nie

wynika z zapalenia spojówek, a odnosi się

do zmian w anatomii przewodów nosowo-

-łzowych i infekcji woreczka łzowego.

Z

APALENIE

POWIEK

I

SPOJÓWEK

Przypuszcza się, że zapalenie spojówek

u królików może być wynikiem drażnią-

cego wpływu pyłu z siana lub wzrostu

stężenia amoniaku w pomieszczeniu,

w którym mieszka nasz pacjent.

Objawy kliniczne

Na początku choroby możemy zaobserwo-

wać jedynie zaczerwienienie spojówek. Gdy

dojdzie do nadkażeń bakteryjnych, wówczas

jako kolejny objaw notujemy śluzowo-ropny

wysięk, który często gęstnieje i tworzy sko-

rupę na powiekach. Do tej pory najczęściej

braną pod uwagę bakterią była Pasteurella

sp. Jednak wyniki ostatnich badań jako

głównego sprawcę choroby wskazują Sta-

phylococcus aureus. Z wymazów pobranych

z worków spojówkowych u królików okazało

się, że 78% przypadków zapaleń ma tło bak-

teryjne, z czego 42% wywołuje Staphylococ-

cus sp., a tylko 12% Pasteurella sp. (1).

Leczenie

Leczenie zapalenia spojówek i powiek

jest stosunkowo łatwe i polega na miej-

scowej terapii antybiotykowej połączonej

z leczeniem przeciwzapalnym.

Z

APALENIE

WORECZKA

ŁZOWEGO

Ta jednostka chorobowa przypomina za-

palenie spojówek, jednak podobieństwo to

jest bardzo złudne, gdyż w tym przypadku

problem jest bardziej złożony i dotyczy zacho-

staci kropli do oczu, np. gentamycynę. Je-

śli po tygodniu leczenia nie uzyskaliśmy

poprawy, wówczas możemy do woreczka

łzowego wprowadzić enrofloksacynę. Za-

bieg taki wykonujemy raz na tydzień aż

do uzyskania poprawy. Przez cały czas

leczenia pacjent powinien otrzymywać

wcześniej zalecone krople do oczu.

Z

APALENIE

BŁONY

NACZYNIOWEJ

OKA

Do stanów zapalnych błony naczynio-

wej oka dochodzi najcześciej na skutek

choroby ogólnej organizmu (zakażenia

bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze),

urazu głowy lub bezpośrednio samej

gałki ocznej lub też zmian związanych

z uszkodzeniem soczewki.

Objawy kliniczne

To ból, fotofobia, może wystąpić łza-

wienie oraz zaburzenie widzenia, które

powstaje np. na tle wtórnej zaćmy. Obja-

wom tym najczęściej towarzyszy obniże-

nie ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Przy zapaleniu przedniego odcinka

błony naczyniowej oka widzimy nastrzy-

kanie naczyń na twardówce oraz obrzęk

tęczówki z jej waskularyzacją. Źrenica jest

najczęściej zwężona, a przy chronicznym

stanie zapalnym możemy zauważyć zrosty

tęczówkowo-soczewkowe (1, 2).

W odróżnieniu od zapalenia przedniego

odcinka błony naczyniowej oka, zapalenie

tylnego odcinka błony naczyniowej oka ob-

jawia się zmętnieniem ciała szklistego oraz

zapaleniem siatkówki. W momencie, gdy

spotykamy się z chronicznym zapaleniem

błony naczyniowej oka, często widzimy

zmiany w soczewce. Przez wiele lat uwa-

wania właściwych relacji między przewodem

nosowo-łzowym, oczodołem a korzeniami

siekaczy i trzonowców. Przyczyną choroby

jest przerost zębów. Powoduje to ucisk ich

korzeni na ściany przebiegającego nad nimi

przewodu nosowo-łzowego, czego wynikiem

jest jego zwężenie i gromadzenie się w tym

miejscu materiału zakaźnego (1).

Objawy kliniczne

Obserwuje się białą (przypominającą

mleko), ropną wydzielinę wokół oka, sku-

piającą się głównie w jego kącie przyśrodko-

wym. Wydzielinę widzimy po odciągnięciu

dolnego worka spojówkowego. Ropa wy-

pływa z punktu nosowo-łzowego. Wypływ

wydzieliny z punktu nosowo-łzowego jest

najważniejszym objawem branym pod

uwagę w diagnostyce różnicowej zapalenia

spojówek i zapalenia woreczka łzowego.

Do najczęściej spotykanych w tym

przypadku bakterii zaliczamy:

• Neisseria sp.,

• Moraxella sp.,

• Bordetella sp.,

• Streptococcus viridans,

• Origella urethralis,

• Pseudomonas sp. (1, 2).

Jeśli obserwowane wycieki będą miały

charakter chroniczny, wówczas zalega-

jąca na policzkach królika ropa może

doprowadzić do zmian skórnych.

Leczenie

Polega przede wszystkim na korekcji

zgryzu u królików oraz przepłukaniu prze-

wodów nosowo-łzowych. Jeśli przewód

jest drożny, to możemy zaobserwować wy-

pływający nosem płyn (np. RF). Do oczu

możemy zaordynować antybiotyk w po-

Choroby oczu

najcz��ciej diagnozowane

u królików domowych

Elwira Buczek

Okulistyczny Gabinet Weterynaryjny, Warszawa

Coraz cz��ciej naszymi pacjentami s� króliki. Dlatego te� warto zapozna� si� z najcz�-

�ciej spotykanymi u tego gatunku chorobami oczu.

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

Fot. 2. Kaniulacja przewodów nosowo-łzowych.

Fot. 1. Zapalenie woreczka łzowego – wyciek ropy na policzki.

31

OKULISTYKA

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2004

żano, że białe zmiany w soczewce to wynik

obecności bardzo popularnej u królików

bakterii z rodzaju Pasteurella multocida

(1). Nie jest to jednak prawda, gdyż ob-

serwowane zmętnienie soczewki jest wyni-

kiem zaburzenia jej odżywiania – jest to

więc po prostu zaćma pozapalna.

Leczenie

Polega przede wszystkim na podawaniu

przeciwzapalnych kropli do oczu, najlepiej

niesterydowych, w osłonie antybiotykowej.

W celu zapobiegania zrostom można

przepisać atropinę w kroplach do oczu.

W

YTRZESZCZ

GAŁKI

OCZNEJ

Stosunkowo często w praktyce klinicz-

nej u gryzoni mamy do czynienia z wy-

trzeszczem gałki ocznej. Jego przyczyną

najczęściej są ropnie zagałkowe lub

rozrost nowotworowy.

Diagnoza powinna być postawiona na

podstawie badania USG.

Ropnie zagałkowe najczęściej są zasie-

dlone przez bakterie z rodzaju Pasteurel-

la multocida.

Leczenie

W tym przypadku postępowanie pole-

ga na wypatroszeniu oczodołu i zabez-

pieczeniu antybiotykowym.



Piśmiennictwo:

1. Kirk N. Gelatt, Veterinary Ophthalmology.
2. Simon M. Petersen-Jones, Sheila M. Crispin,

Manual of Small Animal Ophthalmology.

lek. wet. Elwira Buczek

Okulistyczny Gabinet Weterynaryjny

Warszawa, ul. Zdrojowa 12

Fot. 4. Zapalenie błony naczyniowej oka, obrzęk tęczówki z jej

waskularyzacją, nieregularny obrys źrenicy, zaćma pozapalna.

Fot. 3. Zapalenie błony naczyniowej oka – nastrzykanie naczyń na

twardówce, wtórna zaćma i waskularyzacja tęczówki.