Współczesne filozoficzne teorie edukacji -
PERENIALIZM
PERENIALIZM
Termin perenializm wywodzi się od
angielskiego słowa perennial,
czyli wieczny i wyraża przeświadczenie,
że najważniejsze zasady
wychowania są niezmienne i nigdy nie
tracą aktualności.
Przedstawiciele:
Robert Hutchins,
Jacques Maritain
Mortimer J. Adler
nawiązują do realizmu Arystotelesa i realizmu
tomistycznego,
odrzucają naturalizm i pragmatyzm.
jest analiza ludzkiej natury i opracowanie programu
wychowania uwzględniającego najbardziej
uniwersalne właściwości charakteru człowieka.
Program wychowania
powinien się zasadzać na
następujących tezach:
intelekt właściwy nam ludziom, umożliwia modele
działania i wybierać pomiędzy nimi, oznacza
dysponowanie wolną wolą
podstawowe ludzkie wartości związane są z
racjonalnością,
wszędzie na świecie ludzie stworzyli zasady
etyczne, którymi kierują zarówno jednostki, jak i
społeczeństwa;
Perenialiści twierdzą, że skoro natura ludzka jest
niezmienna, stałe, niezmienne muszą też być
podstawowe modele edukacyjne. Zadaniem
wychowania jest przede wszystkim rozwijanie
zdolności racjonalnego myślenia.
Podstawową zasadą edukacji jest dążenie do
prawdy. A ponieważ to co prawdziwe, jest
uniwersalne, właściwa edukacja powinna również
być uniwersalna.
Opiera się ona przede wszystkim na tezach, że:
Podstawową cechą rzeczywistości jest trwałość,
Wszechświat jest uporządkowany,
Pewne cechy są charakterystyczne dla wszystkich ludzi,
Podstawą natury ludzkiej jest charakter uniwersalny,
Cechą definiującą człowieka jest racjonalność,
Z uniwersalności natury ludzkiej wynika uniwersalność,
Zgromadzona przez ludzkość wiedza jest zapisana w
dziełach klasycznych;
Przełom XIX i XX wieku, zagadnieniem
perenializmu w kontekście edukacji
zajmowali się dwaj filozofowie:
Robert Hutchins związany z odłamem
klasycznej filozofii humanistycznej,
Jacques Maritain przedstawiciel
perenializmu religijnego, związanego z
filozofią neotomistyczną.
Obaj przyjmują następujące założenia:
1
. istnieje zbiór prawd, których wartość jest
uniwersalna i nie zależy od okoliczności i
uwarunkowań kulturowych,
2
. właściwa edukacja powinna sprzyjać
poszukiwaniu prawdy i ugruntować ponadczasowe
zasady stanowiące o tym, co słuszne i
sprawiedliwe,
3
.prawdy najlepiej przekazywać, umożliwiając
uczniom studia i analizę dorobku przeszłości w
dziełach religijnych, filozoficznych, literackich i
historycznych;
W latach 80. XX wieku nastąpiło odrodzenie perenializmu w tzw. koncepcji
paidei
opracowanej przez Mortimera J.Adlera, wieloletniego współpracownika
Roberta Hutchinsa.
Słowo
paidea
wywodzi się z języka greckiego i oznacza wychowanie dzieci.
Określenie to odnosi się do ogólnego wykształcenia, jakie powinni odebrać
wszyscy ludzie.
Koncepcja
paidei
opierała się na twierdzeniu, że każde dziecko powinno mieć
równe szanse edukacyjne.
Szkoła powinna zapewnić wszystkim uczniom jednakowe wykształcenie
zarówno pod względem ilościowym, czyli liczby lat nauki, jak i jakościowym.
Wydzielanie osobnych torów nauczania dla dzieci bardziej i mniej zdolnych
lub tworzenie indywidualnych programów tylko dla niektórych uczniów jest
łamaniem zasady równości edukacyjnej.
Edukacja osiąga swój podstawowy cel, jeśli wychowuje istoty ludzkie na
wykształcone osoby. Szkoła powinna nie tylko zapewnić zdobycie
potrzebnych umiejętności i wiedzy, ale również wyrobić w uczniu nawyk do
kształcenia się przez całe życie.
Kształcenie w szkole ma 3 główne cele:
1
. powinno dostarczyć narzędzi umożliwiających
rozwój umysłowy, moralny i duchowy;
2
. powinno pogłębiać wiedzę obywatelską i
pielęgnować cnoty właściwe prawdziwemu
obywatelowi;
3
. powinno wyposażać w podstawowe umiejętności
umożliwiające efektywne wykonywanie pracy, a nie
ograniczać się do szkolenia zawodowego
ukierunkowanego na konkretna specjalność;
Religijna odmiana perenializmu
znajduję wyraz w
formułowanych przez neotomistów koncepcjach
edukacyjnych , często powiązanych ze szkolnictwem
rzymskokatolickim.
Zwolennicy perenializmu religijnego również wierzą w
istnienie uniwersalnych prawd i wartości. Opowiadają się za
programem opartym na trwałych wartościach, który
przyniesie korzyści wszystkim ludziom, niezależnie od
uwarunkowań kulturowych.
Podkreślane jest to, że wszechświat i zamieszkujący go ludzie
zostali stworzeni przez najwyższy byt, czyli przez Boga. W
prawach rządzących światem dopatrują się boskiego zamysłu.
Przedstawicielem religijnej odmiany perenializmu był Jacques
Maritain.
Zapraszam na konsultacje.