2011-03-14

1

Komórki układu

immunologicznego.

Anna Kaleta

Górnośląska Wyższa Szkoła Medyczna

w Katowicach

2010/2011

Immunologia.

Układ immunologiczny pełni bardzo

ważną funkcję w utrzymaniu

homeostazy.

Zwalcza zakażenia :

pasożytnicze

bakteryjne

wirusowe

2011-03-14

2

Komórki układu immunologicznego należą

do tkanki łącznej płynnej (krew).

Krew

5-6 dm

3

OSOCZE

ELEMENTY MORFOTYCZNE

FIBRYNOGEN

SUROWICA TROMBOCYTY

300-600 tys./ mm

3

ERYTROCYTY

4,5-5 mln./mm

3

LEUKOCYTY

4,5-6 tys./ mm

3

GRANULOCYTY

60 %

MONOCYTY

4 %

LIMFOCYTY

36 %

EOZYNOCYTY

KWASOCHŁONNE

BAZOCYTY

ZASADOCHŁONNE

NEUTROCYTY

OBOJĘTNOCHLONNE

2011-03-14

3

W poszczególne rodzaje odpowiedzi

immunologicznej zaangażowane są różne

komórki.

Granulocyty i monocyty

, dla

których krew jest głównym

środkiem transportu.

Limfocyty

jako komórki

recyrkulujące-

wywędrowujące ze światła

naczyń i powracające do

nich.

Plazmocyty

to

przekształcone limfocyty,

których „domem” są

tkanki.

Do barwienia rozmazu krwi wykorzystuje się

barwnik Maya-Grünwalda-Giemsy.

Prawidłowo rozprowadzona i

wysuszona na szkiełku warstwa

krwi powinna być jednolita o

lekkim żółtawym zabarwieniu.

Koszyk z rozmazami umieszcza

się w wanience z odczynnikami

Maya-Grünwalda

, przepłukuje

wodą destylowaną oraz zanurza

w wodnym roztworze

Giemsy

.

Barwnikami wykorzystywanymi

do barwienia są

eozyna

(czerwona) oraz

błękit

metylenowy

lub

azur III

(niebieski).

2011-03-14

4

Eozynocyty (granulocyty kwasochłonne,

eozynofile)

Eozynocyty

granulocyty kwasochłonne,

eozynofile

2011-03-14

5

Podwyższony poziom eozynocytów może

świadczyć o chorobie alergicznej lub

robaczycy.



udział w procesach immunologicznych i w odczynach

uczuleniowych, m. in. przez fagocytowanie kompleksów

antygen-przeciwciało i różnych obcych białek

(fagocytoza niektórych grzybów oraz niektórych

bakterii)



wydzielanie interleukin- czynnik pobudzający reakcję

zapalną



zawierają wiele enzymów lizosomalnych



zwiększa wydzielanie HISTAMINY przez komórki

tuczne (mastocyty) oraz bazofile



wydzielają histaminazę- unieczynnianie histaminy

HISTAMINA

powoduje rozwój reakcji zapalnej

Efektem pobudzenia receptorów H1 jest:



zwiększenie przepuszczalność naczyń żylnych w wyniku czego

dochodzi do powstania obrzęków, bladych bąbli, krostek i

innych zmian skórnych



rozszerzenie naczyń krwionośnych, w wyniku czego pojawia

się zaczerwienienie, może też wystąpić spadek ciśnienia krwi



skurcz mięśni gładkich oskrzeli charakterystyczny w astmie



skurcz macicy grożący poronieniem u ciężarnych



skurcz mięśni przewodu pokarmowego

Histamina wydzielona w dużych ilościach do tkanki podskórnej

drażni zakończenia nerwowe, powodując świąd i ból.

2011-03-14

6

Bazocyty

(granulocyty zasadochłonne, bazofile).

Bazocyty.

2011-03-14

7

Bazocyty mają mniejsze zdolności do

fagocytozy niż neutrocyty.

W szpiku znajdują się bazocyty tkankowe zwane komórkami

tucznymi (mastocyty). Należą one do komórek tkanki

łącznej.



w ziarnach zasadochłonnych znajdują się m.in.

HISTAMINA, INTERLEUKINY, PROTEOGLIKANY oraz

ENZYMY PROTEOLITYCZNE

◦

oczyszczają krew i limfę z tłuszczów- wydzielana

heparyna (proteoglikan) aktywuje lipazę lipoproteinową

◦

przeciwdziałają krzepnięciu krwi,

◦

produkują substancje przeciwbakteryjne

Neutrocyty

(granulocyty obojętnochłonne,

neutrofile).

2011-03-14

8

Neutrocyt.

Neutrocyty posiadają ziarna swoiste i

nieswoiste:



Ziarenka swoiste zawierają substancje

bakteriobójcze- bakteriocydy np.

laktoferrynę



Ziarenka nieswoiste (lizosomy) zawierają

defensyny oraz liczne enzymy (m.in. proteazy

i peroksydazy oraz lizozym)

2011-03-14

9

Neutrocyty pełnią funkcje obronne,

szczególnie przeciwbakteryjne.



posiadają zdolność ruchu



fagocytują



wydzielają i uwalniają do otoczenia substancje

bakteriobójcze

Wskutek działania toksyn bakteryjnych i obniżenia pH

(efekt wybuchu tlenowego przejawiający się

tworzeniem wolnych rodników) granulocyty w miejscu

zakażenia giną masowo, zmieniając się wraz z

resztkami zniszczonych tkanek w białożółtą półpłynną

masę (ropa).

Limfocyty

2011-03-14

10

Limfocyty.

Limfocyty są powszechne w swoistej

odpowiedzi komórkowej.



Limfocyty B (grasiczoniezależne) – odpowiedzialne za

reakcje typu humoralnego, uwarunkowana obecnością

przeciwciał. Są główną linią obrony przeciw bakteriom

rozmnażającym się pozakomórkowo oraz przeciw

krążącym antygenom.



Limfocyty T (grasiczozależne) – uczestniczą głównie

w reakcjach immunologicznych typu komórkowego, w

reakcjach autoimmunologicznych, w reakcji

odrzucenia przeszczepu.



Komórki „null” (zerowe), nie-B i nie-T, nie mające

znaczników dojrzałych limfocytów

2011-03-14

11

Komórki null zawierają ziarenka

lizosomalne.



Komórki NK (natural killer) – ukierunkowane głównie

przeciwko wirusom i komórkom nowotworowym; ich

cytotoksycznośc ujawnia się już w ciągu pierwszych

minut kontaktu z komórkami nowotworowymi; działają

bez uprzedniego kontaktu z antygenem, stąd nazwa:

naturalny zabójca.



Komórki NC (naturalne komórki cytotoksyczne) –

również ukierunkowane głównie przeciwko wirusom i

komórkom nowotworowym.



Komórki NS (naturalne komórki supresorowe) –

obecne w płodowych i noworodkowych narządach

limfatycznych, a u dorosłych w szpiku i śledzionie

osobników poddanych silnej immunosupresji, np.

promieniowaniem jonizującym

Monocyty

2011-03-14

12

Monocyty.

Monocyt.



fagocytoza: bakterii, krwinek czerwonych,

resztek komórkowych, grzybów, niektórych

białek, przeciwciał,



czynność wydzielnicza: lizozymu, interferonu,



czynności transportowe, np. transport żelaza.

2011-03-14

13