Choroby układu immunologicznego (odpornościowego)
Zacznijmy od tego co to jest układ immunologiczny?
Układ odpornościowy, układ immunologiczny – układ narządów umożliwiających działanie mechanizmom odporności. W skład układu odpornościowego wchodzą:
komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych
przeciwciała, cytokiny itp.
A więc wiemy czy jest nasz układ odpornościowy ale nie wiemy czym się zajmuje:
udział w ochronie organizmu przed czynnikami z zewnątrz,
udział w odpowiedzi przeciwko komórkom nowotworowym, a także w apoptozie – programowanej śmierci własnych komórek organizmu.
Troche wiedzy już mamy. Tematem mojej pracy są chorobu układu odpornościowego. Jest ich wiele jedne są uleczalne inne nie. Ważne jest aby nie dać się chorobie i z nią walczyć. Przedstawie kilka chorób.
Alergia jest reakcją organizmu na oddziaływanie różnych obcych substancji, określanych mianem alergenów. W reakcjach alergicznych uczestniczy układ immunologiczny. Współcześnie uważa się, że alergia jest nieprawidłowym przejawem odporności, charakteryzującym się uszkodzeniem własnych tkanek w wyniku typowej reakcji odpornościowej.
Najczęstszymi przejawami alergii są:
* sezonowy katar sienny,
* całoroczny nieżyt nosa,
* astma,
* pokrzywka i alergiczne kontaktowe zapalenie skóry,
* uczulenia na pokarmy,
* uczulenia na żądła pszczół i os,
* anafilaksja (wstrząs anafilaktyczny).
Objawy:
* Nos - obrzmienie śluzówki, nieżytu nosa, a w związku ze swędzeniem częste pocieranie nosa
* Oczy - izolowane alergiczne zapalenie spojówek, zaczerwienienie, swędzenie
* Drogi oddechowe - skurcz oskrzeli, świsty, trudność w oddychaniu, czasami pełnoobjawowy atak astmy
* Uszy - uczucie pełności, osłabione słyszenie z powodu niedrożnej trąbki Eustachiusza
* Skóra - różne wysypki, egzema, pokrzywka
* Głowa - niezbyt powszechne bóle głowy, uczucie ociężałości.
Najbardziej pospolitymi alergenami są:
* odchody roztoczy kurzu domowego - astma, katar sienny,
* pyłki traw i drzew - katar sienny, astma,
* zarodniki pleśni - katar sienny, astma,
* składniki sierści zwierząt domowych - katar sienny, astma, zmiany skórne,
* produkty mleczne, jaja, ryby, orzeszki ziemne, owoce (np. truskawki),
Leczenie
Leczenie alergii jest wielokierunkowe. Najważniejsze jest rozpoznanie alergenu i - o ile to możliwe - unikanie go. W przypadku alergii pokarmowej czy alergii na jady owadów jest to w pełni możliwe. Jeśli ktoś jest uczulony na pyłki roślin, to niewiele może zrobić, choć oczywiście powinien unikać miejsc o dużym stężeniu pyłków w powietrzu
Nadwrażliwość układu immunologicznego może być przyczyną wielu chorób.
Nadwrażliwość układu odpornościowego, utożsamiana z alergią, czyli uczuleniem, jest patologicznym stanem, w którym odpowiedź immunologiczna jest nadmiernie nasilona i prowadzi do uszkodzenia tkanek. Alergią mogą wywoływać czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne, zwane alergenami.
Nadmierna produkcja przeciwciał (IgE) w stosunku do niektórych normalnie nieszkodliwych antygenów jest przyczyną chorób atopowych („dziwnych chorób) takich jak:
- alergiczny nieżyt nosa,
- alergiczne zapalenie spojówek,
- astma,
- nietypowe reakcje przewodu pokarmowego na niektóre pokarmy – alergia pokarmowa
Typowe objawy to :
- szybki (w ciągu kilku minut) narastający niepokój,
- zaczerwienienie skóry,
- kołatanie serca,
- świąd,
- szum w uszach,
- kaszel,
- kichanie,
- trudności w oddychaniu z powodu obrzęku krtani lub skurczu oskrzeli.
- Może dojść także do wstrząsu (ogólnej zapaści organizmu) powodującego utratę przytomności, a nawet śmierć.
Alergenami w tych reakcjach może być dosłownie wszystko:
- antybiotyki,
- substancje zawarte w pokarmach (rybach, orzeszkach ziemnych, cytrusach),
- jady owadów,
- pyłki drzew i traw,
- sierść zwierząt domowych
W przypadku wystąpienia reakcji alergicznych stosuje się różne środki farmakologiczne:
- leki przeciw alergiczne,
- leki zmniejszające nasilenie procesu alergicznego,
- leki antyhistaminowe,
- leki rozkurczające oskrzela,
- leki wykrztuśne rozrzedzające śluz,
- kortykosteroidy (działanie przeciwzapalne, przeciwwysiękowe i przeciwstresowe)
- oraz leki przeciwzapalne i antybiotyki
Bardzo ważnym sposobem zapobiegania chorobom alergicznym i ich leczenia jest terapia klimatyczna.
Nadwrażliwość układu odpornościowego, utożsamiana z alergią, czyli uczuleniem, jest patologicznym stanem, w którym odpowiedź immunologiczna jest nadmiernie nasilona i prowadzi do uszkodzenia tkanek. Alergią mogą wywoływać czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne, zwane alergenami.
Nadmierna produkcja przeciwciał (IgE) w stosunku do niektórych normalnie nieszkodliwych antygenów jest przyczyną chorób atopowych („dziwnych chorób) takich jak:
- alergiczny nieżyt nosa,
- alergiczne zapalenie spojówek,
- astma,
- nietypowe reakcje przewodu pokarmowego na niektóre pokarmy – alergia pokarmowa
Typowe objawy to :
- szybki (w ciągu kilku minut) narastający niepokój,
- zaczerwienienie skóry,
- kołatanie serca,
- świąd,
- szum w uszach,
- kaszel,
- kichanie,
- trudności w oddychaniu z powodu obrzęku krtani lub skurczu oskrzeli.
- Może dojść także do wstrząsu (ogólnej zapaści organizmu) powodującego utratę przytomności, a nawet śmierć.
Alergenami w tych reakcjach może być dosłownie wszystko:
- antybiotyki,
- substancje zawarte w pokarmach (rybach, orzeszkach ziemnych, cytrusach),
- jady owadów,
- pyłki drzew i traw,
- sierść zwierząt domowych
W przypadku wystąpienia reakcji alergicznych stosuje się różne środki farmakologiczne:
- leki przeciw alergiczne,
- leki zmniejszające nasilenie procesu alergicznego,
- leki antyhistaminowe,
- leki rozkurczające oskrzela,
- leki wykrztuśne rozrzedzające śluz,
- kortykosteroidy (działanie przeciwzapalne, przeciwwysiękowe i przeciwstresowe)
- oraz leki przeciwzapalne i antybiotyki.
Wiele chorób jest objawowo podobnych do siebie. Jednak dobry lekarz niepomyci się. Choroby układu odpornościowego leczy się podobnymi lekami.
Białaczka (leukemia), to układowa, rozsiana choroba, której istotą jest autonomiczne, nie dające się kontrolować namnażanie jednej serii leukocytów (krwinek białych), z wyrzucaniem do krwi komórek niedojrzałych, tzw. blastów. Podział na "ostrą" i "przewlekłą" dotyczy przebiegu choroby, który w większości przypadków ma nagły początek i burzliwy przebieg. W zależności od tego, czy da się ustalić tkankę macierzystą komórek białaczkowych określa się je jako szpikowe ( czyli wywodzące się z komórki szpiku produkującej krwinki), i limfatyczne, czyli wywodzące się z komórki będącej niedojrzałym limfocytem( limfocyt jest jednym z rodzajów krwinek białych).
W przypadku białaczek szpikowych jedną ze skuteczniejszych metod leczenia, chociaż niepozbawioną ryzyka skutków ubocznych, jest przeszczep szpiku.
Przeszczepy szpiku kostnego dzielą się na dwa rodzaje:
· Autologiczne - kiedy choremu podaje się jego własny szpik. Jednym słowem, pacjent jest jednocześnie dawcą i biorcą szpiku. W tym wypadku przeszczepienie szpiku umożliwia podanie bardzo wysokich dawek leków (megachemioterapia), które mają zniszczyć· komórki nowotworowe.
Szpik pobiera się przed megachemioterapią w okresie "remisji" choroby, czyli wtedy, kiedy dostępnymi metodami nie wykrywamy komórek nowotworowych. Potocznie mówimy wtedy o "cofnięciu się" choroby. Podane leki niszczą rezydualne komórki nowotworowe ale również powodują trwałe uszkodzenie pozostałego szpiku. Wtedy też ponownie przetacza się choremu jego własny, prawidłowo funkcjonujący szpik, pobrany w czasie remisji.
· Allogeniczne
- gdy szpik pochodzi od innej osoby - dawcy rodzinnego lub niespokrewnionego.
W tym przypadku, przed zabiegiem transplantacji, pacjent również otrzymuje bardzo wysokie dawki leków, a czasem dodatkowo wykonuje się napromieniowanie całego ciała. Takie leczenie, po pierwsze niszczy szpik kostny biorcy i robi miejsce dla obcego szpiku, a ponadto również niszczy komórki nowotworowe.
---AIDS---
Skrót AIDS pochodzi od angielskiej nazwy Acquired Immune Deficiency Syndrome, co tłumaczymy jako zespół nabytego upośledzenia odporności. Jest to choroba zakaźna, natomiast dla celów edukacyjnych została włączona do grupy chorób układu odpornościowego.AIDS jest największą epidemią ostatnich dziesięcioleci. Dotyczy ona wszystkich ludzi na każdym kontynencie, bez względu na płeć, wiek, rasę czy wyznanie. Choroba AIDS wywoływana jest przez wirusa HIV - ludzkiego wirusa upośledzenia odporności (Human Immunodeficiency Virus). Po wniknięciu do organizmu wirus HIV atakuje jeden ze składników układu odpornościowego - komórki nazywane limfocytami T4. Są to komórki pamięci, a ich zadaniem jest rozpoznawanie obcych drobnoustrojów, które wniknęły do organizmu człowieka oraz skierowywanie na nie innych komórek układu odpornościowego.Objawów świadczących o tym, że ktoś zaraził się HIV, w pierwszym okresie choroby nie ma. Pierwsza faza, tzw. ostra infekcja HIV, jest bardzo niecharakterystyczna i przypomina mononukleozę zakaźną. Mogą wystąpić objawy takie jak bóle głowy, mięśni, stawów, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych. Towarzyszą temu nudności, wymioty, biegunka oraz - czasami - nieswędząca, czerwonawa wysypka. Dolegliwości te trwają 1 - 3 tygodnie po czym samoistnie ustępują. Choroba przechodzi w fazę bezobjawowego nosicielstwa. Przez wiele lat pacjent nie wykazuje żadnych objawów chorobowych. U niektórych tylko cały czas pozostają powiększone węzły chłonne. Poza tym nosiciel taki jest zupełnie zdrowy. Dopiero po pewnym czasie, kiedy znacznie zmniejszy się poziom limfocytów T4 we krwi, rozwija się choroba - objawowy AIDS.
Chory zaczyna tracić na wadze, występuje długotrwała gorączka i biegunka (objawy mogą trwać nawet ponad miesiąc), intensywne pocenie w nocy, wysypka na skórze. Zaczynają się wdawać przewlekłe infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze, których przebieg stopniowo nasila się
Obecnie otrzymanie wyniku dodatniego oznacza, że pacjent jest chory na nieuleczalną, śmiertelną chorobę. Nie oznacza to jednak natychmiastowej śmierci. Około 50 % zakażonych przeżywa 5 lat. Reszta może żyć nawet 10 lub więcej lat. Jeden z pacjentów przeżył nawet 15 lat. Jedno jest niestety pewne - każdy nosiciel umrze. Leczenie
Nie jest obecnie znane leczenie, umożliwiające całkowitą eliminację wirusa. Dostępne leki antyretrowirusowe takie jak AZT (zydowudyna) czy DDI (didianosyna) oraz kilka innych ograniczają jedynie szybkość mnożenia się wirusa w organizmie, tym samym opóźniając rozwój pełnego AIDS.
Leczenie przynosi lepsze rezultaty, jeżeli zastosuje się kilka preparatów na raz. Udaje się wtedy zmniejszyć liczbę cząsteczek wirusa we krwi do ilości nie wykrywalnych w testach. Pacjent jednak dalej pozostaje nosicielem i może potencjalnie zarażać innych.
CIEKAWOSTKA
Bardzo szybkie włączenie leczenia, najlepiej 1 - 2 godziny po ekspozycji na wirusa, może uchronić osobę narażoną od zarażenia. Jest to terapia poekspozycyjna, która rozpoczęta najpóźniej 24 - 36 godziny po ryzykownym kontakcie, w dużej części przypadków jest skuteczna. Stosowana jest najczęściej wśród pracowników służby zdrowia, u których zazwyczaj wiadomo, iż ekspozycja na wirusa nastąpiła w czasie pracy.
W przypadku, gdy ktoś nie posiada stałego partnera seksualnego, powinien w przypadku każdego stosunku stosować prezerwatywę. Nie jest ona skuteczna w 100 %, lecz obecnie jest to jedyny sposób zmniejszający ryzyko zakażenia. Prezerwatywę należy stosować przy każdym rodzaju stosunku. Kobieta przyjmująca stosunek oralny może użyć także lateksowej podkładki dentystycznej.