background image

Karta wybranych wzorów i stałych fizycznych 

 

RUCH PROSTOLINIOWY 

prędkość 

at

t

+

=

0

)

(

v

v

 

droga 

2

)

(

2

0

t

a

t

t

s

+

v

 

przyspieszenie 

;

t

a

Δ

Δ

v

          

m

F

a

=

 

pęd 

v

m

p

=

 

siła tarcia 

N

T

F

F

μ

=

 

praca 

cos

s

F

W

=

)

,

(

s

F

 

energia 
kinetyczna 

2

2

kin

v

m

E

=

 

moc 

t

W

P

Δ

Δ

=

 

RUCH PO OKRĘGU 

częstotliwość 

T

f

1

=

 

prędkość 
kątowa 

f

T

t

π

π

α

ω

2

2 =

=

Δ

Δ

=

 

przyspieszenie 
dośrodkowe 

r

a

d

2

v

=

 

siła 
dośrodkowa 

r

m

F

d

2

v

=

 

RUCH OBROTOWY 

prędkość 
kątowa 

t

ε

ω

t

ω

+

=

0

)

(

 

kąt 

2

)

(

2

0

t

ε

t

ω

t

α

+

=

 

moment siły 

sin

r

F

M

=

( )

r

F,

 

moment 
bezwładności 

=

=

n

i

i

i

r

m

I

1

2

 

moment pędu 

ω

I

J

=

 

przyspieszenie 
kątowe 

I

M

=

ε

 

energia 

2

2

kin

ω

I

E

=

 

SPRĘŻYSTOŚĆ

 

siła 
sprężystości 

x

k

_

F

x

=

 

energia 

2

2

pot

x

k

E

=

 

RUCH DRGAJĄCY

 

wychylenie 

)

sin(

)

(

ϕ

ω

+

=

t

A

t

x

 

prędkość 

)

cos(

)

(

ϕ

ω

ω

+

=

t

A

t

x

v

 

przyśpieszenie 

)

sin(

)

(

2

ϕ

ω

ω

+

=

t

A

t

a

x

 

siła 

)

sin(

)

(

2

ϕ

ω

ω

+

=

t

A

m

t

F

x

 

wahadło 
matematyczne 

g

l

T

π

2

=

 

masa na 
sprężynie 

k

m

T

π

2

=

 

GRAWITACJA

 

siła 

2

2

1

r

m

m

G

F

g

=

 

natężenie 
pola 

m

F

γ

g

=

 

r

m

m

G

E

2

1

pot

=

 

energia 

h

g

m

E

=

pot

   

(dla h<<R

Z

)

 

s

km

9

,

7

=

z

z

I

R

M

G

v

 

prędkości 
kosmiczne 
(dla Ziemi) 

s

km

2

,

11

2

=

z

z

II

R

M

G

v

 

FALE 

długość 

f

T

v

=

=

λ

 

załamanie fali 

1

,

2

1

2

2

1

sin

sin

n

n

=

=

=

β

α

v

v

 

siatka 
dyfrakcyjna 

α

λ

sin

d

n

=

 

poziom natężenia 
dźwięku  

0

log

10

I

I

L

=

2

12

0

m

W

10

=

I

 

efekt Dopplera 

źr

ob

źr

u

u

f

f

v

±

=

 

ELEKTROSTATYKA 

prawo Coulomba 

0

2

2

1

4

1

;

ε

π

=

=

k

r

q

q

k

F

 

natężenie pola 

;

q

F

E

=

       

d

U

E

=

 

energia 

r

q

q

k

E

2

1

pot

=

 

potencjał 
elektrostatyczny 

q

E

V

pot

=

 

pojemność 

U

Q

C

=

 

kondensator 
płaski 

d

S

C

r

0

ε

ε

=

 

energia 
kondensatora

 

2

2

U

C

W

=

 

szeregowe 

=

=

n

i

i

C

1

C

1

1

z

 

łączenie 
kondensatorów 

równoległe 

=

=

n

i

i

C

C

1

z

 

PRĄD STAŁY

 

natężenie 
prądu stałego 

t

Q

I

Δ

Δ

=

 

prawo Ohma 

I

R

U

=

 

szeregowe  

=

=

n

i

i

R

R

1

z

 

łączenie oporów 

równoległe 

=

=

n

i

i

R

R

1

z

1

1

 

opór 

S

l

ρ

R

=

 

prawo Ohma dla 
obwodu 

w

z

R

R

I

+

=

ε

 

moc 

U

I

P

=

 

POLE MAGNETYCZNE

 

siła Lorentza 

sin

B

q

F

v

=

)

,

B

v

 

siła elektro-
dynamiczna  

sin

l

I

B

F

=

)

,

B

l

 

strumień pola 

cos

S

B

Φ

=

)

,

S

B

 

przewód 
prostoliniowy 

r

I

B

π

μ

μ

2

r

0

=

 

pojedynczy zwój 

r

I

B

2

r

0

μ

μ

=

 

zwojnica 

l

I

n

B

r

0

μ

μ

=

 

siła wzajemnego 
oddziaływania 
pomiędzy 
przewodami 

r

π

l

I

I

μ

μ

F

 

2

2

1

r

0

=

 

SEM indukcji 

t

Φ

ε

Δ

Δ

=

 

SEM 
samoindukcji 

t

I

L

Δ

Δ

=

ε

 

indukcyjność 
zwojnicy 

l

n

L

S

2

r

0

μ

μ

=

 

PRĄD PRZEMIENNY 

SEM – prądnica 

t

S

B

n

ω

ω

ε

sin

=

 

napięcie 
skuteczne 

2

max

sk

U

U

=

 

natężenie 
skuteczne 

2

max

sk

I

I

=

 

transformator 

1

2

2

1

2

1

I

I

n

n

U

U

=

=

 

opór indukcyjny 

L

f

L

R

L

π

ω

2

=

=

 

 

opór 
pojemnościowy 

C

f

C

R

C

π

ω

2

1

1 =

=

 

częstotliwość 
rezonansowa 
obwodu LC 

C

L

f

π

2

1

=

 

zawada 

2

2

1

⎟⎟

⎜⎜

+

=

C

L

R

Z

ω

ω

 

TERMODYNAMIKA 

ciśnienie 

S

F

p

=

 

gęstość 

V

m

ρ

=

 

ciepło 

T

c

m

Q

Δ

=

w

 

ciepło 
przemiany 
fazowej 

L

m

Q

=

 

R

m

Q

=

 

równanie stanu 
gazu 

const

T

pV =

 

równanie 
Clapeyrona 

T

R

n

V

p

=

 

ciepło molowe 

R

C

C

V

p

+

=

 

background image

Karta wybranych wzorów i stałych fizycznych 

 

I zasada 
termodynamiki 

W

Q

U

+

=

Δ

 

praca  
(p = const) 

V

p

W

Δ

=

 

sprawność 

;

wl

Q

W

η

=

     

1

2

1

Q

Q

Q

=

η

 

sprawność 
silnika Carnota 

1

2

1

T

T

T

η

=

 

OPTYKA 

równanie soczewki 
– zwierciadła 

y

x

f

1

1

1

+

=

 

soczewka 

⎟⎟

⎜⎜

+

⎟⎟

⎜⎜

=

2

1

otocz

socz

1

1

1

1

R

R

n

n

f

 

zwierciadło 

2

R

f

=

 

zdolność 
skupiająca 

f

Z

1

=

 

kąt graniczny 

n

α

1

sin

gr

=

 

kąt Brewstera 

n

=

B

tg

α

 

ATOM WODORU 

energia atomu 
wodoru 
(model Bohra) 

2

2

2

0

4

e

1

8

n

h

e

m

E

n

=

ε

 

FIZYKA WSPÓŁCZESNA 

równoważność 
masy-energii 

2

2

0

2

1

c

c

m

c

m

E

2

v

=

=

 

pęd 
relatywistyczny 

2

2

0

1

c

m

p

v

v

=

 

dylatacja czasu 

2

2

1

,

c

t

t

v

Δ

=

Δ

 

energia fotonu 

ν

h

E

=

 

pęd fotonu 

λ

h

p

=

 

fala de Broglie’a 

p

h

=

λ

 

zasada 
nieoznaczoności 

π

h

x

p

x

4

Δ

Δ

 

efekt 
fotoelektryczny 

max

2

2 ⎟

⎜⎜

+

=

v

m

W

ν

h

 

rozpad 
promieniotwórczy 

2

/

1

2

0

T

t

N

N

=

 

HYDROSTATYKA 

siła parcia 

S

p

F

=

 

ciśnienie 
hydrostatyczne 

h

g

p

ρ

=

 

siła wyporu 

V

g

ρ

F

=

wyp.

 

ASTRONOMIA 

III prawo Keplera 

const

R

=

3

śr

2

 

 

 

PRZEDROSTKI

 

 

Mnożnik 

9

10

 

6

10

 

3

10

 

2

10

 

1

10

 

1

10

 

2

10

 

3

10

 

6

10

 

9

10

 

12

10

 

Przedrostek giga 

mega 

kilo 

hekto 

deka decy centy mili mikro nano piko 

Oznaczenie G 

da 

μ n p 

 

STAŁE FIZYCZNE 

Przyspieszenie ziemskie

 

2

2

s

m

10

s

m

81

,

9

g

 

Przenikalność magnetyczna 
próżni (stała magnetyczna)

 

2

7

0

A

N

10

4

=

π

μ

 

Masa Ziemi

 

kg

10

98

,

5

24

Z

M

 

Prędkość światła w próżni

 

s

m

10

00

,

3

8

c

 

Średni promień Ziemi

 

km

6370

Z

R

 

Stała Plancka

 

s

J

10

63

,

6

34

h

 

Stała grawitacji

 

2

2

11

kg

m

N

10

67

,

6

G

 

Ładunek elektronu

 

C

10

60

,

1

19

e

 

Liczba Avogadro 

mol

1

10

02

,

6

23

A

N

 

Masa spoczynkowa elektronu 

kg

10

11

,

9

31

e

m

 

Objętość 1 mola gazu  
w warunkach normalnych 

mol

dm

41

,

22

3

V

 

Masa spoczynkowa protonu

 

kg

10

67

,

1

27

p

m

 

Stała gazowa

 

K

mol

J

31

,

8

R

 

Masa spoczynkowa neutronu

 

kg

10

68

,

1

27

n

m

 

Stała Boltzmanna 

K

J

10

38

,

1

23

B

k

 

Jednostka masy atomowej 

kg

10

66

,

1

27

u

 

Przenikalność elektryczna 
próżni (stała elektryczna) 

2

2

12

0

m

N

C

10

85

,

8

ε

 

⎟⎟

⎜⎜

=

2

2

9

0

C

m

N

10

99

,

8

4

1

k

ε

π