Zespół Aspergera – charakterystyka dziecka.

str. 1

Charakterystyka dziecka z Zespołem Aspergera

Pojawienie się w klasie ucznia sprawiającego trudności, zmusza nauczyciela do prowadzenia
działań, służących określeniu rodzaju zaburzenia oraz motywuje go do poszukiwań różnych
wskazówek do pracy z takim dzieckiem. Tak też było w przypadku pojawienia się w mojej
klasie ucznia z podejrzeniem ZA – ZESPOŁU ASPERGERA. Cóż to jest? Trudno znaleźć
obszerną literaturę pedagogiczną na ten temat. Być może materiał, który przygotowałam na
podstawie informacji zawartych na stronie STOWARZYSZENIA POMOCY DZIECIOM Z
UKRYTYMI NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI IM. HANSA ASPERGERA przybliży ten
problem nauczycielom , którzy zetknęli się z nim w swojej pracy.

Zespół Aspergera uznawany jest za łagodną odmianę autyzmu, którego główną oznaką jest
znaczne i nieprzerwane upośledzenie relacji społecznych, schematyczność zachowania,
powtarzające się odruchy, silne upodobanie do rutyny i unikanie zmian. Osoby te posługują
się względnie dobrym , pełnym wyrazu językiem, osiągają przeciętny lub ponad przeciętny
poziom rozwoju i rzadko mają trudności w nauce.

Szwedzki badacz Gillberg zaproponował kilka kryteriów, które charakteryzują to
zaburzenie. Są to :

Zaburzenia funkcji społecznych

o

niezdolność do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami

o

brak chęci do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami

o

nieadekwatne reakcje społeczne i emocjonalne

Ograniczone zainteresowania

o

przywiązanie do powtórzeń

o

zapamiętywanie faktów bez ich rozumienia

o

zainteresowanie tylko wybranymi dziedzinami

Powtarzające się zachowania rutynowe i rytuały

o

narzucanie sobie pewnych sposobów zachowań

o

narzucanie innym różnych sposobów zachowań

Specyficzne cechy języka

o

możliwe opóźnienie wczesnego rozwoju mowy

o

na pozór perfekcyjnie opanowane funkcje ekspresyjne języka

o

upośledzenie rozumienia, obejmujące zła interpretację znaczeń dosłownych i
ukrytych

Problemy z komunikacją pozawerbalną

o

ograniczony zakres gestów

o

język ciała niezdarny

o

niewłaściwe stosowanie mimiki

o

szczególnie sztywne spojrzenie

o

trudności w utrzymaniu bliskiego kontaktu fizycznego

Niezgrabność ruchowa

Wszystkie te w/w elementy charakteryzują dziecko z ZA, choć nie występują one
równocześnie u każdego dziecka. Stąd też diagnozowanie tego zaburzenia jest trudne i trwa
kilka lat.

Na poszczególnych etapach rozwoju mogą się pojawiać różne charakterystyczne objawy

Zespół Aspergera – charakterystyka dziecka.

str. 2

ZA:

WIEK 0-3 LAT

brak dzielenia wspólnego pola uwagi

brak lub nieadekwatna reakcja na imię

brak proszenia o coś

brak wskazywania palcem

brak lub ograniczona gestykulacja

częste napady złości

fiksacje

nadwrażliwość na bodźce

niezdarność ruchowa

obojętność

późny rozwój mowy

silny opór na zmiany

sztywność i dziwaczność zachowania

zaburzenia zabaw symbolicznych

DZIECKO PRZEDSZKOLNE

tendencja do unikania spontanicznych kontaktów lub słaba zdolność do interakcji
społecznych

problemy z podtrzymywaniem prostej rozmowy lub tendencja do powtarzania się w
rozmowie

dziwne reakcje werbalne

trzymanie się sztywnych rytuałów, trudności w akceptowaniu zmian

trudności w kontrolowaniu reakcji społecznych, emocjonalnych, szczególnie gniewu,
agresji lub nadmiernego niepokoju

nadaktywność

zatracanie się we własnych zainteresowaniach,

dobre zdolności pamięciowe, włącznie z rozpoznawaniem cyfr, liter, faktów

MŁODSZE DZIECKO SZKOLNE

niedojrzałość społeczna

trudności z umiejętnościami motorycznymi: pisanie, kolorowanie

obsesyjne zainteresowania dziecka wybranymi dziedzinami

trudności z zawieraniem i utrzymywaniem przyjaźni , kontakty powierzchowne

chęć nawiązywania kontaktu z dorosłymi

nadaktywność

problemy z koncentracja uwagi

niepokój, trudności w uczeniu się

wroga postawa rówieśników

odrzucenie przez grupę

Diagnozę o występowaniu ZA stawia się na podstawie wielu badań i obserwacji:

1. Neurolog ocenia rozwój psychomotoryczny
2. Rodzice dokonują obserwacji zachowania dziecka

Zespół Aspergera – charakterystyka dziecka.

str. 3

3. Pedagog obserwuje dziecko pod kątem zaburzeń zachowania w grupie rówieśniczej,

zaburzeń emocjonalnych, bądź braku występowania umiejętności adekwatnych do
wieku dziecka

4. Pediatra określa występowanie zaburzeń zdrowotnych towarzyszących zaburzeniom

emocjonalnym

5. Psycholog weryfikuje informacje na podstawie wywiadu z rodzicami, opinii

przedszkola oraz wykonanych badań i testów

6. Psychiatra dokonuje diagnostyki klinicznej, kieruje na badania dodatkowe, tj. badania

genetyczne, metaboliczne.

Dopiero po przeprowadzeniu szeregu badań i analiz można wydać opinię stwierdzającą
występowanie ZA, bądź opinię o podejrzeniu występowania ZA, co jest dla nauczyciela
najważniejszą informacją. Taka opinia zobowiązuje nauczyciela do poszukiwania rozwiązań
ułatwiających funkcjonowanie dziecka z ZA w klasie szkolnej.

BIBLIOGRAFIA

http://aim.dmkproject.net/spdzun/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1

STRONA STOWARZYSZENIA POMOCY DZIECIOM Z UKRYTYMI
NIEPEŁNOSPRAWNOSCIAMI IM. HANSA ASPERGERA

opracowała
Barbara Musik