1

Jelito cienkie (intestinum tenue)

Jelito cienkie składa się z:

•

dwunastnicy

•

jelita krezkowego

Dwunastnica (duodenum)

Rozpoczyna się od odźwiernika. Większa jej cześć położona jest zewnątrzotrzewnowo na
tylnej ścianie brzucha. Jedynie jej początkowy odcinek o długości około 5cm, leży
wewnątrzotrzewnowo i połączony jest z wątrobą więzadłem wątrobowo-dwunastniczym,
które pochodzi z krezki brzusznej.

Zadaniem dwunastnicy jest trawienie pokarmów. Trawione są tutaj białka, tłuszcze i
węglowodany. Procesy te mogą odbywać się dzięki enzymom zawartym w soku
dwunastniczym, o pH około 8,0.

Budowa i położenie

Dwunastnica ma kształt podkowy lub liter C. Dzielimy ją na cztery części:

•

górną

•

zstępującą

•

dolną

•

wstępującą

Cześć górna (pars superior)
Biegnie od strony lewej do prawej. Początkowo jej odcinek jest nieco rozszerzony i nosi nazwę
opuszki dwunastnicy (bulbus duodeni). Na wysokości I kręgu lędźwiowego cześć górna tworzy
zgięcie górne dwunastnicy (flexura duodeni superior), które jest początkiem części zstępującej.

Część zstępująca (pars descendens)
Biegnie pionowo po prawej stronie kręgosłupa , przykrywając przyśrodkowo brzeg prawej
nerki. W połowie długości krzyżuje ją od przodu część poprzeczna okrężnicy. Na wysokości III
kręgu lędźwiowego tworzy zgięcie dolne dwunastnicy (flexura duodeni inferior), które daje
początek części dolnej.

Część pozioma lub dolna dwunastnicy(pars horizontalis s. interior duodeni)
Krzyżują ją od przodu naczynia krezkowe górne, często także korzeń krezki jelita cienkiego.
Biegnie w lewą stronę po przedniej stronie kręgosłupa.

Część wstępująca (pars ascendens)
Biegnie ku górze ku lewej stronie i dochodzi do wysokości II kręgu lędźwiowego, gdzie tworzy
zgięcie dwunastniczo-czcze (flexura duodenojejunalis), od którego rozpoczyna się jelito
krezkowe.

Unaczynienie

•

t. trzustkowo-dwunastnicza górna

•

t. trzustkowo-dwunastnicza dolna

2

Unerwienie

Unerwienie pochodzi od nerwu błędnego (część przywspółczulna) oraz od zwoju
współczulnego.

Jelito krezkowe (intestinum mesenteriale)

Dzieli się ono na:

•

jelito czcze (intestinum jejunum)

•

jelito kręte (intestinum ileum)

Między nimi nie ma wyraźnej granicy, uważa się, że jelita cienkiego stanowi jelito czcze a pozostałe

tworzy jelito kręte, które uchodzi do jelita grubego.

Unaczynienie

Biegnące od tętnicy krezkowej górnej tętnice jelita czczego (aa. jejunales) i tętnice jelita krętego
(aa. ilei) tworzą ze sobą liczne zespolenia w postaci arkad, które zabezpieczają dopływ krwi tętniczej
do jelita w wypadku jego skrócenia lub wydłużenia. Podobne arkady tworzą żyły jelit- żyły jelita

czczego i krętego, które uchodzą do żyły krezkowej górnej.

Unerwienie

Do jelita cienkiego dochodzą nerwy układu autonomicznego. Włókna przywspółczulne pochodzą od
nerwy błędnego natomiast włókna współczulne- z pnia współczulnego przez splot trzewny i krezkowy
górny. Włókna autonomiczne tworzą w ścianach jelita sploty: podśluzowy, błony mięśniowej jelita i
podsurowiczy (patrz: "Żołądek").

Podczas trawienia następuje przekrwienie narządów jamy brzusznej kosztem
ukrwienia mózgowia. Tłumaczy to senność po obfitym posiłku.