Główne nietransferowe wydatki rządowe
Wykład 5
- Rząd jako producent -
dr Maciej Bukowski
Katedra Ekonomii I SGH
22 października 2008
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Transfery społeczne
przekazują część produktu
wytworzonego przez
jedne gospodarstwa innym,
2
Transfery społeczne
stanowią dziś
około połowy
całkowitych
wydatków publicznych
tj. 20-25proc PKB państw rozwiniętych,
3
Wydatki transferowe państw OECD
są silnie skoncentrowane
w
obszarze: emerytur, zdrowia i pomocy osobom niepełnosprawnym,
4
Transfery pozwalają
łagodzić niektóre nierówności
społeczne
(funkcja egalitarna) oraz
sprzyjają
indywidualnemu i zbiorowemu
poczuciu dobrobytu
,
5
Nieuchronnie wiążą się z nimi jednak także efekty negatywne:
poszukiwania renty
,
wypierania
i
efekt jałowej straty
,
6
Najpoważniejszym ekonomicznym kosztem większości transferów jest
spadek podaży pracy
i wzrost oczekiwań płacowych.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Transfery społeczne
przekazują część produktu
wytworzonego przez
jedne gospodarstwa innym,
2
Transfery społeczne
stanowią dziś
około połowy
całkowitych
wydatków publicznych
tj. 20-25proc PKB państw rozwiniętych,
3
Wydatki transferowe państw OECD
są silnie skoncentrowane
w
obszarze: emerytur, zdrowia i pomocy osobom niepełnosprawnym,
4
Transfery pozwalają
łagodzić niektóre nierówności
społeczne
(funkcja egalitarna) oraz
sprzyjają
indywidualnemu i zbiorowemu
poczuciu dobrobytu
,
5
Nieuchronnie wiążą się z nimi jednak także efekty negatywne:
poszukiwania renty
,
wypierania
i
efekt jałowej straty
,
6
Najpoważniejszym ekonomicznym kosztem większości transferów jest
spadek podaży pracy
i wzrost oczekiwań płacowych.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Transfery społeczne
przekazują część produktu
wytworzonego przez
jedne gospodarstwa innym,
2
Transfery społeczne
stanowią dziś
około połowy
całkowitych
wydatków publicznych
tj. 20-25proc PKB państw rozwiniętych,
3
Wydatki transferowe państw OECD
są silnie skoncentrowane
w
obszarze: emerytur, zdrowia i pomocy osobom niepełnosprawnym,
4
Transfery pozwalają
łagodzić niektóre nierówności
społeczne
(funkcja egalitarna) oraz
sprzyjają
indywidualnemu i zbiorowemu
poczuciu dobrobytu
,
5
Nieuchronnie wiążą się z nimi jednak także efekty negatywne:
poszukiwania renty
,
wypierania
i
efekt jałowej straty
,
6
Najpoważniejszym ekonomicznym kosztem większości transferów jest
spadek podaży pracy
i wzrost oczekiwań płacowych.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Transfery społeczne
przekazują część produktu
wytworzonego przez
jedne gospodarstwa innym,
2
Transfery społeczne
stanowią dziś
około połowy
całkowitych
wydatków publicznych
tj. 20-25proc PKB państw rozwiniętych,
3
Wydatki transferowe państw OECD
są silnie skoncentrowane
w
obszarze: emerytur, zdrowia i pomocy osobom niepełnosprawnym,
4
Transfery pozwalają
łagodzić niektóre nierówności
społeczne
(funkcja egalitarna) oraz
sprzyjają
indywidualnemu i zbiorowemu
poczuciu dobrobytu
,
5
Nieuchronnie wiążą się z nimi jednak także efekty negatywne:
poszukiwania renty
,
wypierania
i
efekt jałowej straty
,
6
Najpoważniejszym ekonomicznym kosztem większości transferów jest
spadek podaży pracy
i wzrost oczekiwań płacowych.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Transfery społeczne
przekazują część produktu
wytworzonego przez
jedne gospodarstwa innym,
2
Transfery społeczne
stanowią dziś
około połowy
całkowitych
wydatków publicznych
tj. 20-25proc PKB państw rozwiniętych,
3
Wydatki transferowe państw OECD
są silnie skoncentrowane
w
obszarze: emerytur, zdrowia i pomocy osobom niepełnosprawnym,
4
Transfery pozwalają
łagodzić niektóre nierówności
społeczne
(funkcja egalitarna) oraz
sprzyjają
indywidualnemu i zbiorowemu
poczuciu dobrobytu
,
5
Nieuchronnie wiążą się z nimi jednak także efekty negatywne:
poszukiwania renty
,
wypierania
i
efekt jałowej straty
,
6
Najpoważniejszym ekonomicznym kosztem większości transferów jest
spadek podaży pracy
i wzrost oczekiwań płacowych.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Transfery społeczne
przekazują część produktu
wytworzonego przez
jedne gospodarstwa innym,
2
Transfery społeczne
stanowią dziś
około połowy
całkowitych
wydatków publicznych
tj. 20-25proc PKB państw rozwiniętych,
3
Wydatki transferowe państw OECD
są silnie skoncentrowane
w
obszarze: emerytur, zdrowia i pomocy osobom niepełnosprawnym,
4
Transfery pozwalają
łagodzić niektóre nierówności
społeczne
(funkcja egalitarna) oraz
sprzyjają
indywidualnemu i zbiorowemu
poczuciu dobrobytu
,
5
Nieuchronnie wiążą się z nimi jednak także efekty negatywne:
poszukiwania renty
,
wypierania
i
efekt jałowej straty
,
6
Najpoważniejszym ekonomicznym kosztem większości transferów jest
spadek podaży pracy
i wzrost oczekiwań płacowych.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Co składa się na nietransferowe wydatki publiczne?
1
Nietransferowe wydatki publiczne obejmują te formy działalności
rządu, które
wiążą się z wytwarzaniem
na rzecz gospodarstw
domowych dóbr i usług m.in. w takich obszarach jak:
Ogólne usługi
(administracja, obsługa długu, nauka)
Obrona
(narodowa - wojsko, cywilna),
Bezpieczeństwo
(policja, sądy, więziennictwo, straż pożarna itp.),
Ochrona środowiska
(składowanie odpadów, oczyszczalnie itp.)
Kultura, rekreacja i religia
(muzea, teatry etc.),
Sprawy gospodarcze
(infrastruktura, subsydia itp.),
Mieszkalnictwo i gospodarka komunalna
(subsydia, kanalizacja),
2
Ponadto do konsumpcji publicznej kwalifikuje się często dwie
kategorie wydatków, które oznaczają jednocześnie wytworzenie
jakiegoś dobra oraz
redystrybucję
(transfer) od jednych gospodarstw
domowych do drugich, tzn.:
Wydatki na
edukację
(powszechną i wyższą),
Wydatki na
ochronę zdrowia
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (1)
Tablica:
Wydatki na konsumpcję i inwestycje publiczne 2007
Polska
UE15
Polska
UE15
proc. PKB
Struktura
Edukacja
6.0
5.2
22.3
18.5
Ogólne usługi
5.9
6.3
21.9
22.4
Zdrowie
4.7
6.7
17.5
23.8
Sprawy gospodarcze
4.4
3.9
16.4
13.9
Bezpieczeństwo
1.8
1.7
6.7
6.0
Obrona narodowa
1.2
1.6
4.5
5.7
Mieszkalnictwo
1.2
1.0
4.5
3.6
Kultura i rekreacja
1.1
1.0
4.1
3.6
Ochrona środowiska
0.6
0.7
2.2
2.5
Razem
26.9
28.1
100.0
100.0
Źródło: Eurostat
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (2)
1
Konsumpcja i inwestycje publiczne
to dziś około 27proc PKB państw
rozwiniętych (gdy wliczamy ochronę zdrowia) - lub 20-22proc. gdy
ochronę zdrowia zaliczamy do transferów,
2
Szczególnie dużo kraje OECD wydają na
edukację i ochronę zdrowia
,
a także na ogólne usługi publiczne na które przede wszystkim
składają się
administracja i obsługa długu
,
3
Nieco mniejsze są wydatki o charakterze gospodarczym w tym
zwłaszcza
budowa infrastruktury i subsydia dla firm i gospodarstw
domowych
(np. rolnictwa),
4
Trzecią i czwartą ważną kategorią konsumpcji publicznej są wydatki
na
bezpieczeństwo i obronę narodową
,
5
Pozostałe kategorie
wydatków (kultura, mieszkalnictwo, ochrona
środowiska) - są już
wyraźnie mniejsze
nie przekraczając 1proc PKB,
6
O ile statystyki dotyczące wydatków publicznych są dobrze dostępne
- to już
pomiar ich efektywności
jest dokonywany rzadko.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (2)
1
Konsumpcja i inwestycje publiczne
to dziś około 27proc PKB państw
rozwiniętych (gdy wliczamy ochronę zdrowia) - lub 20-22proc. gdy
ochronę zdrowia zaliczamy do transferów,
2
Szczególnie dużo kraje OECD wydają na
edukację i ochronę zdrowia
,
a także na ogólne usługi publiczne na które przede wszystkim
składają się
administracja i obsługa długu
,
3
Nieco mniejsze są wydatki o charakterze gospodarczym w tym
zwłaszcza
budowa infrastruktury i subsydia dla firm i gospodarstw
domowych
(np. rolnictwa),
4
Trzecią i czwartą ważną kategorią konsumpcji publicznej są wydatki
na
bezpieczeństwo i obronę narodową
,
5
Pozostałe kategorie
wydatków (kultura, mieszkalnictwo, ochrona
środowiska) - są już
wyraźnie mniejsze
nie przekraczając 1proc PKB,
6
O ile statystyki dotyczące wydatków publicznych są dobrze dostępne
- to już
pomiar ich efektywności
jest dokonywany rzadko.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (2)
1
Konsumpcja i inwestycje publiczne
to dziś około 27proc PKB państw
rozwiniętych (gdy wliczamy ochronę zdrowia) - lub 20-22proc. gdy
ochronę zdrowia zaliczamy do transferów,
2
Szczególnie dużo kraje OECD wydają na
edukację i ochronę zdrowia
,
a także na ogólne usługi publiczne na które przede wszystkim
składają się
administracja i obsługa długu
,
3
Nieco mniejsze są wydatki o charakterze gospodarczym w tym
zwłaszcza
budowa infrastruktury i subsydia dla firm i gospodarstw
domowych
(np. rolnictwa),
4
Trzecią i czwartą ważną kategorią konsumpcji publicznej są wydatki
na
bezpieczeństwo i obronę narodową
,
5
Pozostałe kategorie
wydatków (kultura, mieszkalnictwo, ochrona
środowiska) - są już
wyraźnie mniejsze
nie przekraczając 1proc PKB,
6
O ile statystyki dotyczące wydatków publicznych są dobrze dostępne
- to już
pomiar ich efektywności
jest dokonywany rzadko.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (2)
1
Konsumpcja i inwestycje publiczne
to dziś około 27proc PKB państw
rozwiniętych (gdy wliczamy ochronę zdrowia) - lub 20-22proc. gdy
ochronę zdrowia zaliczamy do transferów,
2
Szczególnie dużo kraje OECD wydają na
edukację i ochronę zdrowia
,
a także na ogólne usługi publiczne na które przede wszystkim
składają się
administracja i obsługa długu
,
3
Nieco mniejsze są wydatki o charakterze gospodarczym w tym
zwłaszcza
budowa infrastruktury i subsydia dla firm i gospodarstw
domowych
(np. rolnictwa),
4
Trzecią i czwartą ważną kategorią konsumpcji publicznej są wydatki
na
bezpieczeństwo i obronę narodową
,
5
Pozostałe kategorie
wydatków (kultura, mieszkalnictwo, ochrona
środowiska) - są już
wyraźnie mniejsze
nie przekraczając 1proc PKB,
6
O ile statystyki dotyczące wydatków publicznych są dobrze dostępne
- to już
pomiar ich efektywności
jest dokonywany rzadko.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (2)
1
Konsumpcja i inwestycje publiczne
to dziś około 27proc PKB państw
rozwiniętych (gdy wliczamy ochronę zdrowia) - lub 20-22proc. gdy
ochronę zdrowia zaliczamy do transferów,
2
Szczególnie dużo kraje OECD wydają na
edukację i ochronę zdrowia
,
a także na ogólne usługi publiczne na które przede wszystkim
składają się
administracja i obsługa długu
,
3
Nieco mniejsze są wydatki o charakterze gospodarczym w tym
zwłaszcza
budowa infrastruktury i subsydia dla firm i gospodarstw
domowych
(np. rolnictwa),
4
Trzecią i czwartą ważną kategorią konsumpcji publicznej są wydatki
na
bezpieczeństwo i obronę narodową
,
5
Pozostałe kategorie
wydatków (kultura, mieszkalnictwo, ochrona
środowiska) - są już
wyraźnie mniejsze
nie przekraczając 1proc PKB,
6
O ile statystyki dotyczące wydatków publicznych są dobrze dostępne
- to już
pomiar ich efektywności
jest dokonywany rzadko.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Konsumpcja i inwestycje publiczne w liczbach (2)
1
Konsumpcja i inwestycje publiczne
to dziś około 27proc PKB państw
rozwiniętych (gdy wliczamy ochronę zdrowia) - lub 20-22proc. gdy
ochronę zdrowia zaliczamy do transferów,
2
Szczególnie dużo kraje OECD wydają na
edukację i ochronę zdrowia
,
a także na ogólne usługi publiczne na które przede wszystkim
składają się
administracja i obsługa długu
,
3
Nieco mniejsze są wydatki o charakterze gospodarczym w tym
zwłaszcza
budowa infrastruktury i subsydia dla firm i gospodarstw
domowych
(np. rolnictwa),
4
Trzecią i czwartą ważną kategorią konsumpcji publicznej są wydatki
na
bezpieczeństwo i obronę narodową
,
5
Pozostałe kategorie
wydatków (kultura, mieszkalnictwo, ochrona
środowiska) - są już
wyraźnie mniejsze
nie przekraczając 1proc PKB,
6
O ile statystyki dotyczące wydatków publicznych są dobrze dostępne
- to już
pomiar ich efektywności
jest dokonywany rzadko.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo występuje jako producent?
1
W niektórych obszarach (bezpieczeństwo, obrona narodowa,
ustanawianie i egzekucja prawa)
państwo jest naturalnym
monopolistą
ze względu na to, że ma monopol na władzę,
2
W innych - gdy występuje jako producent (np. transport publiczny,
usługi komunalne, nauka, oświata etc) jego obecność
wymaga
dodatkowego uzasadnienia
,
3
Zwykle wskazuje się
na zawodność rynku
w jakimś obszarze
spowodowany istnieniem monopolu naturalnego,
4
Czy jednak straty generowane przez monopol są wystarczająco duże
by
uzasadniać interwencję publiczną
?
5
Niekiedy - np. nauka, edukacja, ochrona środowiska - można mówić
o dodatnich lub ujemnych
efektach zewnętrznych
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo występuje jako producent?
1
W niektórych obszarach (bezpieczeństwo, obrona narodowa,
ustanawianie i egzekucja prawa)
państwo jest naturalnym
monopolistą
ze względu na to, że ma monopol na władzę,
2
W innych - gdy występuje jako producent (np. transport publiczny,
usługi komunalne, nauka, oświata etc) jego obecność
wymaga
dodatkowego uzasadnienia
,
3
Zwykle wskazuje się
na zawodność rynku
w jakimś obszarze
spowodowany istnieniem monopolu naturalnego,
4
Czy jednak straty generowane przez monopol są wystarczająco duże
by
uzasadniać interwencję publiczną
?
5
Niekiedy - np. nauka, edukacja, ochrona środowiska - można mówić
o dodatnich lub ujemnych
efektach zewnętrznych
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo występuje jako producent?
1
W niektórych obszarach (bezpieczeństwo, obrona narodowa,
ustanawianie i egzekucja prawa)
państwo jest naturalnym
monopolistą
ze względu na to, że ma monopol na władzę,
2
W innych - gdy występuje jako producent (np. transport publiczny,
usługi komunalne, nauka, oświata etc) jego obecność
wymaga
dodatkowego uzasadnienia
,
3
Zwykle wskazuje się
na zawodność rynku
w jakimś obszarze
spowodowany istnieniem monopolu naturalnego,
4
Czy jednak straty generowane przez monopol są wystarczająco duże
by
uzasadniać interwencję publiczną
?
5
Niekiedy - np. nauka, edukacja, ochrona środowiska - można mówić
o dodatnich lub ujemnych
efektach zewnętrznych
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo występuje jako producent?
1
W niektórych obszarach (bezpieczeństwo, obrona narodowa,
ustanawianie i egzekucja prawa)
państwo jest naturalnym
monopolistą
ze względu na to, że ma monopol na władzę,
2
W innych - gdy występuje jako producent (np. transport publiczny,
usługi komunalne, nauka, oświata etc) jego obecność
wymaga
dodatkowego uzasadnienia
,
3
Zwykle wskazuje się
na zawodność rynku
w jakimś obszarze
spowodowany istnieniem monopolu naturalnego,
4
Czy jednak straty generowane przez monopol są wystarczająco duże
by
uzasadniać interwencję publiczną
?
5
Niekiedy - np. nauka, edukacja, ochrona środowiska - można mówić
o dodatnich lub ujemnych
efektach zewnętrznych
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo występuje jako producent?
1
W niektórych obszarach (bezpieczeństwo, obrona narodowa,
ustanawianie i egzekucja prawa)
państwo jest naturalnym
monopolistą
ze względu na to, że ma monopol na władzę,
2
W innych - gdy występuje jako producent (np. transport publiczny,
usługi komunalne, nauka, oświata etc) jego obecność
wymaga
dodatkowego uzasadnienia
,
3
Zwykle wskazuje się
na zawodność rynku
w jakimś obszarze
spowodowany istnieniem monopolu naturalnego,
4
Czy jednak straty generowane przez monopol są wystarczająco duże
by
uzasadniać interwencję publiczną
?
5
Niekiedy - np. nauka, edukacja, ochrona środowiska - można mówić
o dodatnich lub ujemnych
efektach zewnętrznych
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Problemy z państwem - producentem dóbr
1
Czy obecność państwa w danej sferze nie jest raczej
spuścizną
przeszłości
niż odpowiedzią na
bieżące wyzwania
?
2
Empirycznie rzecz biorąc przedsiębiorstwa państwowe są
mniej
efektywne
niż prywatne - działają
mniej konkurencyjnie
w
konsekwencji
miękkiego ograniczenia budżetowego
,
3
Sfera publiczna jest narażona na
upolitycznienie
- mechanizmy
ograniczające ten efekt mogą być
sprzeczne z efektywnością
bo
zwiększają bezpieczeństwo zatrudnienia (np. służba cywilna),
4
W związku ze słabszym nadzorem właścicielskim pracownicy służb
publicznych narażeni sa silnie na
pokusę nadużycia
- wykorzystania
majątku publicznego dla własnych korzyści,
5
Z drugiej strony
odpowiedzialność karna/cywilna
generuje w
urzędnikach silną
awersję do ryzyka
i unikanie decyzji,
6
Ludzie są racjonalni - biurokraci maksymalizują
własną funkcję celu
,
która może być inna niż
społeczna funkcja celu
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Problemy z państwem - producentem dóbr
1
Czy obecność państwa w danej sferze nie jest raczej
spuścizną
przeszłości
niż odpowiedzią na
bieżące wyzwania
?
2
Empirycznie rzecz biorąc przedsiębiorstwa państwowe są
mniej
efektywne
niż prywatne - działają
mniej konkurencyjnie
w
konsekwencji
miękkiego ograniczenia budżetowego
,
3
Sfera publiczna jest narażona na
upolitycznienie
- mechanizmy
ograniczające ten efekt mogą być
sprzeczne z efektywnością
bo
zwiększają bezpieczeństwo zatrudnienia (np. służba cywilna),
4
W związku ze słabszym nadzorem właścicielskim pracownicy służb
publicznych narażeni sa silnie na
pokusę nadużycia
- wykorzystania
majątku publicznego dla własnych korzyści,
5
Z drugiej strony
odpowiedzialność karna/cywilna
generuje w
urzędnikach silną
awersję do ryzyka
i unikanie decyzji,
6
Ludzie są racjonalni - biurokraci maksymalizują
własną funkcję celu
,
która może być inna niż
społeczna funkcja celu
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Problemy z państwem - producentem dóbr
1
Czy obecność państwa w danej sferze nie jest raczej
spuścizną
przeszłości
niż odpowiedzią na
bieżące wyzwania
?
2
Empirycznie rzecz biorąc przedsiębiorstwa państwowe są
mniej
efektywne
niż prywatne - działają
mniej konkurencyjnie
w
konsekwencji
miękkiego ograniczenia budżetowego
,
3
Sfera publiczna jest narażona na
upolitycznienie
- mechanizmy
ograniczające ten efekt mogą być
sprzeczne z efektywnością
bo
zwiększają bezpieczeństwo zatrudnienia (np. służba cywilna),
4
W związku ze słabszym nadzorem właścicielskim pracownicy służb
publicznych narażeni sa silnie na
pokusę nadużycia
- wykorzystania
majątku publicznego dla własnych korzyści,
5
Z drugiej strony
odpowiedzialność karna/cywilna
generuje w
urzędnikach silną
awersję do ryzyka
i unikanie decyzji,
6
Ludzie są racjonalni - biurokraci maksymalizują
własną funkcję celu
,
która może być inna niż
społeczna funkcja celu
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Problemy z państwem - producentem dóbr
1
Czy obecność państwa w danej sferze nie jest raczej
spuścizną
przeszłości
niż odpowiedzią na
bieżące wyzwania
?
2
Empirycznie rzecz biorąc przedsiębiorstwa państwowe są
mniej
efektywne
niż prywatne - działają
mniej konkurencyjnie
w
konsekwencji
miękkiego ograniczenia budżetowego
,
3
Sfera publiczna jest narażona na
upolitycznienie
- mechanizmy
ograniczające ten efekt mogą być
sprzeczne z efektywnością
bo
zwiększają bezpieczeństwo zatrudnienia (np. służba cywilna),
4
W związku ze słabszym nadzorem właścicielskim pracownicy służb
publicznych narażeni sa silnie na
pokusę nadużycia
- wykorzystania
majątku publicznego dla własnych korzyści,
5
Z drugiej strony
odpowiedzialność karna/cywilna
generuje w
urzędnikach silną
awersję do ryzyka
i unikanie decyzji,
6
Ludzie są racjonalni - biurokraci maksymalizują
własną funkcję celu
,
która może być inna niż
społeczna funkcja celu
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Problemy z państwem - producentem dóbr
1
Czy obecność państwa w danej sferze nie jest raczej
spuścizną
przeszłości
niż odpowiedzią na
bieżące wyzwania
?
2
Empirycznie rzecz biorąc przedsiębiorstwa państwowe są
mniej
efektywne
niż prywatne - działają
mniej konkurencyjnie
w
konsekwencji
miękkiego ograniczenia budżetowego
,
3
Sfera publiczna jest narażona na
upolitycznienie
- mechanizmy
ograniczające ten efekt mogą być
sprzeczne z efektywnością
bo
zwiększają bezpieczeństwo zatrudnienia (np. służba cywilna),
4
W związku ze słabszym nadzorem właścicielskim pracownicy służb
publicznych narażeni sa silnie na
pokusę nadużycia
- wykorzystania
majątku publicznego dla własnych korzyści,
5
Z drugiej strony
odpowiedzialność karna/cywilna
generuje w
urzędnikach silną
awersję do ryzyka
i unikanie decyzji,
6
Ludzie są racjonalni - biurokraci maksymalizują
własną funkcję celu
,
która może być inna niż
społeczna funkcja celu
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Problemy z państwem - producentem dóbr
1
Czy obecność państwa w danej sferze nie jest raczej
spuścizną
przeszłości
niż odpowiedzią na
bieżące wyzwania
?
2
Empirycznie rzecz biorąc przedsiębiorstwa państwowe są
mniej
efektywne
niż prywatne - działają
mniej konkurencyjnie
w
konsekwencji
miękkiego ograniczenia budżetowego
,
3
Sfera publiczna jest narażona na
upolitycznienie
- mechanizmy
ograniczające ten efekt mogą być
sprzeczne z efektywnością
bo
zwiększają bezpieczeństwo zatrudnienia (np. służba cywilna),
4
W związku ze słabszym nadzorem właścicielskim pracownicy służb
publicznych narażeni sa silnie na
pokusę nadużycia
- wykorzystania
majątku publicznego dla własnych korzyści,
5
Z drugiej strony
odpowiedzialność karna/cywilna
generuje w
urzędnikach silną
awersję do ryzyka
i unikanie decyzji,
6
Ludzie są racjonalni - biurokraci maksymalizują
własną funkcję celu
,
która może być inna niż
społeczna funkcja celu
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Dlaczego państwo zajmuje się oświatą?
1
Edukacja
nie jest czystym dobrem publicznym
- można wykluczyć z
jej konsumpcji - w związku z tym sektor prywatny może dostarczać
(i dostarcza) usługi edukacyjne,
2
Czy
państwo powinno angażować się w edukację
, skoro sektor
prywatny to może robić? ,
3
Praktycznie we wszystkich państwach rozwiniętych w szkolnictwie
powszechnym uczy się aż 95proc dzieci - dlaczego?
4
Możliwe odpowiedzi:
W pełni prywatna oświata byłaby sprzeczna z
równością szans
, bo
nie wszystkich byłoby
stać na kształcenie
swoich dzieci,
Niektórzy rodzice mogliby być
krótkowzroczni
wbrew interesom
swoich dzieci - a państwo jest odpowiedzialne za wszystkich
obywateli - zarówno dzieci jak i dorosłych,
Z oświaty płyną nie tylko
korzyści prywatne
lecz także
zewnętrzne
-
nie wszystko jest więc wyceniane przez rynek,
Państwo narodowe (a takich jest większość) to pewna
wspólnota
-
oświata służy jej wzmocnieniu.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Wątpliwości wobec interwencji państwa w edukacji
1
Z publicznym charakterem oświaty wiążą się pytania:
Czy efekt
jałowej straty nie jest zbyt duży
?
Jaka jest
efektywność nakładów
- czy kształcimy dobrze?
Czy
egalitarna
funkcja edukacji nie stoi
w sprzeczności ze jej jakością
?
Czy
swoboda wyboru
rodziców i dzieci w procesie edukacji powinna
być duża czy mała?
Czy argumenty za interwencją publiczną w edukacji są równoznaczne
z argumentami za państwem jako
producentem usług edukacyjnych
?
Czy wszystkie
szczeble edukacji
powinny być
bezpłatne i powszechnie
dostępne
, a jeśli nie to które i w jakim stopniu?
2
Różne odpowiedzi na te pytania decydują o
różnym kształcie
systemów oświatowych
w różnych krajach.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Formy interwencji państwa w oświacie
1
Państwa OECD powszechnie narzucają swoim obywatelom
obowiązek edukacji
dzieci i młodzieży w określonym przedziale
wiekowym (6(7)-18(19)) - dlaczego?
2
Rządy dostarczają
infrastrukturę oświatową
i opłacają
kadry
nauczycielskie
- występują więc w roli producenta,
3
Zajmują się też ustanawianiem
standardów kształcenia
oraz
prowadzeniem
egzaminów państwowych
,
4
Rządy
certyfikują
podręczniki, nauczycieli oraz uczniów poprzez
nadawanie dyplomów
,
5
Finansowanie
oświaty odbywa się na ogół z podatków ogólnych i jest
w większości wypadków (także w Polsce)
domeną władz
samorządowych
- przynajmniej w oświacie powszechnej,
6
Państwa starają się zapewnić
egalitarność systemu
m.in. poprzez
rejonizację, czy dofinansowywanie oświaty w biedniejszych regionach
-
skala selekcji
jednak wzrasta wraz z kolejnymi
szczeblami edukacji
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Formy interwencji państwa w oświacie
1
Państwa OECD powszechnie narzucają swoim obywatelom
obowiązek edukacji
dzieci i młodzieży w określonym przedziale
wiekowym (6(7)-18(19)) - dlaczego?
2
Rządy dostarczają
infrastrukturę oświatową
i opłacają
kadry
nauczycielskie
- występują więc w roli producenta,
3
Zajmują się też ustanawianiem
standardów kształcenia
oraz
prowadzeniem
egzaminów państwowych
,
4
Rządy
certyfikują
podręczniki, nauczycieli oraz uczniów poprzez
nadawanie dyplomów
,
5
Finansowanie
oświaty odbywa się na ogół z podatków ogólnych i jest
w większości wypadków (także w Polsce)
domeną władz
samorządowych
- przynajmniej w oświacie powszechnej,
6
Państwa starają się zapewnić
egalitarność systemu
m.in. poprzez
rejonizację, czy dofinansowywanie oświaty w biedniejszych regionach
-
skala selekcji
jednak wzrasta wraz z kolejnymi
szczeblami edukacji
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Formy interwencji państwa w oświacie
1
Państwa OECD powszechnie narzucają swoim obywatelom
obowiązek edukacji
dzieci i młodzieży w określonym przedziale
wiekowym (6(7)-18(19)) - dlaczego?
2
Rządy dostarczają
infrastrukturę oświatową
i opłacają
kadry
nauczycielskie
- występują więc w roli producenta,
3
Zajmują się też ustanawianiem
standardów kształcenia
oraz
prowadzeniem
egzaminów państwowych
,
4
Rządy
certyfikują
podręczniki, nauczycieli oraz uczniów poprzez
nadawanie dyplomów
,
5
Finansowanie
oświaty odbywa się na ogół z podatków ogólnych i jest
w większości wypadków (także w Polsce)
domeną władz
samorządowych
- przynajmniej w oświacie powszechnej,
6
Państwa starają się zapewnić
egalitarność systemu
m.in. poprzez
rejonizację, czy dofinansowywanie oświaty w biedniejszych regionach
-
skala selekcji
jednak wzrasta wraz z kolejnymi
szczeblami edukacji
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Formy interwencji państwa w oświacie
1
Państwa OECD powszechnie narzucają swoim obywatelom
obowiązek edukacji
dzieci i młodzieży w określonym przedziale
wiekowym (6(7)-18(19)) - dlaczego?
2
Rządy dostarczają
infrastrukturę oświatową
i opłacają
kadry
nauczycielskie
- występują więc w roli producenta,
3
Zajmują się też ustanawianiem
standardów kształcenia
oraz
prowadzeniem
egzaminów państwowych
,
4
Rządy
certyfikują
podręczniki, nauczycieli oraz uczniów poprzez
nadawanie dyplomów
,
5
Finansowanie
oświaty odbywa się na ogół z podatków ogólnych i jest
w większości wypadków (także w Polsce)
domeną władz
samorządowych
- przynajmniej w oświacie powszechnej,
6
Państwa starają się zapewnić
egalitarność systemu
m.in. poprzez
rejonizację, czy dofinansowywanie oświaty w biedniejszych regionach
-
skala selekcji
jednak wzrasta wraz z kolejnymi
szczeblami edukacji
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Formy interwencji państwa w oświacie
1
Państwa OECD powszechnie narzucają swoim obywatelom
obowiązek edukacji
dzieci i młodzieży w określonym przedziale
wiekowym (6(7)-18(19)) - dlaczego?
2
Rządy dostarczają
infrastrukturę oświatową
i opłacają
kadry
nauczycielskie
- występują więc w roli producenta,
3
Zajmują się też ustanawianiem
standardów kształcenia
oraz
prowadzeniem
egzaminów państwowych
,
4
Rządy
certyfikują
podręczniki, nauczycieli oraz uczniów poprzez
nadawanie dyplomów
,
5
Finansowanie
oświaty odbywa się na ogół z podatków ogólnych i jest
w większości wypadków (także w Polsce)
domeną władz
samorządowych
- przynajmniej w oświacie powszechnej,
6
Państwa starają się zapewnić
egalitarność systemu
m.in. poprzez
rejonizację, czy dofinansowywanie oświaty w biedniejszych regionach
-
skala selekcji
jednak wzrasta wraz z kolejnymi
szczeblami edukacji
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Formy interwencji państwa w oświacie
1
Państwa OECD powszechnie narzucają swoim obywatelom
obowiązek edukacji
dzieci i młodzieży w określonym przedziale
wiekowym (6(7)-18(19)) - dlaczego?
2
Rządy dostarczają
infrastrukturę oświatową
i opłacają
kadry
nauczycielskie
- występują więc w roli producenta,
3
Zajmują się też ustanawianiem
standardów kształcenia
oraz
prowadzeniem
egzaminów państwowych
,
4
Rządy
certyfikują
podręczniki, nauczycieli oraz uczniów poprzez
nadawanie dyplomów
,
5
Finansowanie
oświaty odbywa się na ogół z podatków ogólnych i jest
w większości wypadków (także w Polsce)
domeną władz
samorządowych
- przynajmniej w oświacie powszechnej,
6
Państwa starają się zapewnić
egalitarność systemu
m.in. poprzez
rejonizację, czy dofinansowywanie oświaty w biedniejszych regionach
-
skala selekcji
jednak wzrasta wraz z kolejnymi
szczeblami edukacji
.
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Produkcja publiczna i administracja
Mierzenie efektywności interwencji publicznej w oświacie
1
Jak mierzyć wyniki procesu kształcenia?,
Wyniki egzaminów zewnętrznych są dobrą podstawą - nie
uwzględniają jednak
efektu selekcji uczniów
Konieczne jest więc kontrolowanie umiejętności uczniów na początku
i na końcu edukacji w danej szkole
Czynnikami, których nie można pomijać jest także
ocena domu
rodzinnego
(wykształcenie matki, książki w domu, zamożność),
Przedmiotem pomiaru
może być zarówno
wiedza
, jak i
umiejętności
myślenia abstrakcyjnego
, czy
zdolność stosowania wiedzy w praktyce
Efekty całego systemu można mierzyć pośrednio poprzez
ocenę
produktywności i wynagrodzeń
po ukończeniu różnych szczebli
edukacji
2
Czy forma oceny nie determinuje
sposobu kształcenia
?
dr Maciej Bukowski
Główne nietransferowe wydatki rządowe
Wnioski
Przejęcie przez państwo na siebie roli producenta wielu dóbr i usług
pociąga za sobą poważne ryzyko pojawienia się silnej
nieefektywności
rynkowej
. Państwo z reguły jest mniej efektywnym wytwórcą niż sektor
prywatny -
nie podlega
bowiem
presji konkurencji
i bodźcom cenowym.
Dlatego podjęcie każdej interwencji publicznej
wymaga uzasadnienia
i
konfrontacji tej idei ze
scenariuszem alternatywnym
- braku działania.
Jeśli już rząd podjął działania w jakiejś sferze konieczne jest
mierzenie ich
skutków
i stała ocena tego co przynoszą
ponoszone nakłady
.
dr Maciej Bukowski
Document Outline
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
FP MB Wyklad 4
FP MB Wyklad 7
FP MB Wyklad 10
FP MB Wyklad 3
FP MB Wyklad 11
FP MB Wyklad 12
FP MB Wyklad 4
ER MB Wyklad 8
ER MB Wyklad 7
ER MB Wyklad 6
ER MB Wyklad 1
ER MB Wyklad 3
ER MB Wyklad 11
ER MB Wyklad 7
ER MB Wyklad 4 id 162949 Nieznany
ER MB Wyklad 9
ER MB Wyklad 1
ER MB Wyklad 5
więcej podobnych podstron