1/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

POZIOM 3 – CHEMIA

Numer
zajęć

Kolejna
godzina

Zakres wiadomości do ćwiczenia
umiejętności.

Po wykładzie Kursant potrafi…

1

Budowa atomu:
Masa atomowa.
Przemiany promieniotwórcze.
Okres połowicznego rozpadu.
Krzywa rozpadu promieniotwórczego.

scharakteryzowa

ć

cz

ą

stki wchodz

ą

cych w skład

atomu na podstawie zapisu AZE.
przewidzie

ć

o opisa

ć

produkty przemian

promieniotwórczych
porówna

ć

trwało

ść

izotopów na podstawie

podanych okresów połowicznego rozpadu
przewidzie

ć

o opisa

ć

produkty reakcji j

ą

drowych

obliczanie masy atomu /w gramach/
obliczanie mas atomowych pierwiastków
na podstawie procentowej zawarto

ś

ci

izotopów (i odwrotnie);

2

Podstawowe zało

ż

enia i prawa

mechaniki kwantowej
Liczby kwantowe.
Poj

ę

cia: powłoka elektronowa,

podpowłoka elektronowa, poziom
orbitalny, orbital.
Typy orbitali atomowych oraz ich
pojemno

ść

.

Kolejno

ść

zabudowy, reguła Hunda,

zakaz Pauli’ego.
Zapis konfiguracji elektronowych
atomów i jonów.

przedstawi

ć

konfiguracj

ę

elektronow

ą

wybranych atomów o Z = 1 – 40
okre

ś

li

ć

liczb

ę

elektronów walencyjnych, liczb

ę

elektronów niesparowanych oraz liczb

ę

elektronów rdzenia atomowego na podstawie
konfiguracji elektronowej atomu pierwiastka
poda

ć

warto

ś

ci liczb kwantowych opisuj

ą

cych

dany elektron na podstawie zapisu konfiguracji
elektronowej atomu
odczyta

ć

symbol pierwiastka z układu

okresowego na podstawie jego konfiguracji
elektronowej;

1

3

Zmiany energii jonizacji i energii
powinowactwa elektronowego
w obr

ę

bie grup i okresów.

Moment dipolowy wi

ą

zania

a moment dipolowy cz

ą

steczki;

cz

ą

steczki polarne i apolarne.

Mechanizm tworzenia wi

ą

za

ń

wodorowych. Wła

ś

ciwo

ś

ci substancji

zawieraj

ą

cych wi

ą

zania wodorowe.

okre

ś

la

ć

zmiany warto

ś

ci energii jonizacji

i energii powinowactwa elektronowego
pierwiastków na tle układu okresowego,
przedstawia

ć

przykłady substancji, w których

wyst

ę

puj

ą

wi

ą

zania wodorowe;

4

Mechanizm tworzenia wi

ą

za

ń

chemicznych.
Wła

ś

ciwo

ś

ci zwi

ą

zków o budowie

kowalencyjnej i jonowej.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

:

elektroujemno

ść

pierwiastka, wi

ą

zanie

chemiczne, orbital molekularny, orbital /
wi

ą

zanie [sigma ], orbital / wi

ą

zanie [pi],

polaryzacja wi

ą

zania ,dipol, moment dipolowy

wi

ą

zania;

5

Metody ustalania kształtu prostych
cz

ą

steczek nieorganicznych

i organicznych.
Zmiany energii jonizacji i energii
powinowactwa elektronowego
w obr

ę

bie grup i okresów.

Moment dipolowy wi

ą

zania a moment

dipolowy cz

ą

steczki ; cz

ą

steczki

polarne i apolarne.
Mechanizm tworzenia wi

ą

za

ń

wodorowych.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

: stan podstawowy i stan

wzbudzony atomów, zapisa

ć

konfiguracj

ę

elektronow

ą

atomu w stanie podstawowym

i w stanie wzbudzonym, okre

ś

li

ć

polarno

ść

cz

ą

steczek, okre

ś

lenie zmian warto

ś

ci energii

jonizacji i energii powinowactwa elektronowego
pierwiastków na tle układu okresowego;

2

6

Typy reakcji chemicznych. Podstawowe
poj

ę

cia i prawa chemiczne.

Równanie Clapeyrona.
Obliczenia stechiometryczne dotycz

ą

ce

wzorów substancji chemicznych.

kwalifikowa

ć

reakcje chemiczne do okre

ś

lonego

typu, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem podstawowych poj

ęć

i praw

chemicznych, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem praw rz

ą

dz

ą

cych przemianami

2/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

Obliczenia stechiometryczne na
podstawie równa

ń

reakcji

chemicznych. Ustalanie empirycznych
i rzeczywistych wzorów cz

ą

steczek

zwi

ą

zków chemicznych.

chemicznymi: zachowania masy, stało

ś

ci składu

zwi

ą

zku chemicznego, Gay-Lussaca, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

: wzór

empiryczny (elementarny), wzór rzeczywisty;

7

Systematyka zwi

ą

zków

nieorganicznych: wodorki, tlenki,
wodorotlenki, kwasy.

posługiwa

ć

si

ę

poprawn

ą

nomenklatur

ą

i zapisywa

ć

wzory chemicznych wodorków,

kwasów, tlenków, wodorotlenków, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ę

cia: charakter

chemiczny substancji (zasadowy, kwasowy,
amfoteryczny, oboj

ę

tny);

8

Sole oboj

ę

tne, wodorosole

i hydroksosole. Sole uwodnione.

posługiwa

ć

si

ę

poprawn

ą

nomenklatur

ą

i zapisywa

ć

wzory chemicznych soli

oboj

ę

tnych, wodorosoli i hydroksosoli;

3

9

Szybko

ść

reakcji chemicznej.

Odwracalno

ść

reakcji chemicznej. Stan

równowagi. Prawo działania mas.
Reakcje katalityczne. Rodzaje katalizy
i typy katalizatorów. Kataliza
w układach biologicznych.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

:

szybko

ś

ci reakcji chemicznych, katalizator,

równanie kinetyczne, stała szybko

ś

ci reakcji,

stała równowagi chemicznej, reguła przekory,
rz

ą

d reakcji, reguła van´t Hoffa;

10

Przebieg reakcji po zmieszaniu
substratów w stosunku
niestechiometrycznym.
Wydajno

ść

reakcji chemicznej.

Reguła przekory. Skład mieszaniny
w czasie przebiegu reakcji
odwracalnej.

wykonywa

ć

obliczenia zwi

ą

zane z przebiegiem

reakcji po zmieszaniu substratów w stosunku
niestechiometrycznym, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

czynników wpływaj

ą

cych na

poło

ż

enie równowagi przemiany odwracalnej,

okre

ś

la

ć

jako

ś

ciowy skład mieszaniny regentów

w stanie równowagi;

11

Zmiany energetyczne towarzysz

ą

ce

procesom chemicznym. Reakcje egzo-
i endotermiczne (egzoenergetyczne
i endoenergetyczne). Układ i otoczenie
układu. Energia wewn

ę

trzna układu

i entalpia oraz ich zmiany w czasie
przebiegu reakcji chemicznych. Prawo
Hessa. Zastosowanie prawa Hessa
i Lavoisiera - Laplace´a do obliczania
efektów cieplnych reakcji. Reakcje
katalityczne. Rodzaje katalizy i typy
katalizatorów. Kataliza w ukladach
biologicznych.

okre

ś

la

ć

reakcje egzo- i endotermiczne (egzo- i

endoenergetyczne) na podstawie oznaczenia
(delta H>0 lub delta H < 0), wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem pierwszej zasady

termodynamiki, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem Prawa Hessa oraz prawa
Lavoisiera - Laplace´a, definiowa

ć

wielko

ś

ci

termochemiczne;

4

12

Mieszaniny i ich klasyfikacja.
Rozpuszczalno

ść

. Czynniki wpływaj

ą

ce

na rozpuszczalno

ść

substancji o

ró

ż

nych stanach skupienia. Roztwory.

St

ęż

enia roztworów. Zmiany st

ęż

e

ń

roztworów.
Mieszaniny koloidowe i ich
wła

ś

ciwo

ś

ci.

St

ęż

enia roztworów kwasów i zasad

otrzymanych w wyniku reakcji
odpowiednich substratów
(bezwodnik, wodorek, metal) z wod

ą

.

St

ęż

enia roztworów hydratów.

Efekt ebulioskopowy i krioskopowy.

okre

ś

la

ć

czynniki wpływaj

ą

ce na

rozpuszczalno

ść

substancji o ró

ż

nych stanach

skupienia, poda

ć

metody rozdzielania

składników układów homogenicznych,
klasyfikowa

ć

roztwory za wzgl

ę

du na: rozmiary

cz

ą

stek fazy rozproszonej, stan skupienia fazy

rozproszonej i rozpraszaj

ą

cej, charakteryzowa

ć

mieszaniny koloidowe;

5

13

Dysocjacja elektrolityczna. Stopie

ń

i stała dysocjacji. Prawo rozcie

ń

cze

ń

Ostwalda.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

:

elektrolit mocny i elektrolit słaby, dysocjacja
jonowa (elektrolityczna), dysocjacja termiczna,
stopie

ń

dysocjacji, stała dysocjacji

kwas i zasada w/g kryterium Arrheniusa,
kwas i zasada w/g kryterium Brönsteda-
Lowry'ego, prawo rozcie

ń

cze

ń

Ostwalda;

3/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

14

pH i pOH roztworu.
Wska

ź

niki kwasowo-zasadowe.

Mieszaniny buforowe.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

:

iloczyn jonowy wody, skala pH i pOH,
okre

ś

la

ć

zabarwienia podstawowych

wska

ź

ników kwasowo-zasadowych (lakmusu,

oran

ż

u metylowego, fenoloftaleiny, wska

ź

nika

uniwersalnego) w roztworach o odczynie
kwa

ś

nym;

15

Reakcje w roztworach wodnych.
Iloczyn rozpuszczalno

ś

ci. Zwi

ą

zek

iloczynu rozpuszczalno

ś

ci z

rozpuszczalno

ś

ci

ą

molow

ą

elektrolitu.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem

procesów: zoboj

ę

tniania, str

ą

cania osadów,

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem

poj

ę

cia iloczyn rozpuszczalno

ś

ci, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

procesu powstawania jonów

kompleksowych (znajomo

ść

i rozumienie poj

ęć

:

liczba koordynacyjna, jon centralny, ligandy,
ładunek jonu kompleksowego);

16

Reakcje utlenienia i redukcji - zasada
bilansu elektronowego.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

:

stopie

ń

utlenienia pierwiastka, utlenianie

i redukcja, utleniacz i reduktor, reakcja
utlenienia – redukcji;

17

Budowa i działanie ogniw.
Szereg napi

ę

ciowy metali.

Szereg standardowych potencjałów
półogniw redoks.
Korozja i metody jej zapobiegania.

zapisywa

ć

schematy ogniw, wskazanie katody

i anody, okre

ś

la

ć

kierunek przepływu pr

ą

du

i elektronów, podawa

ć

zapis równa

ń

reakcji

elektrodowych oraz sumarycznego równania
reakcji zachodz

ą

cej w ogniwie, wyja

ś

ni

ć

–

ilustruj

ą

c równaniami reakcji - proces korozji

elektrochemicznej, przewidywa

ć

szybko

ść

procesów korozji w ró

ż

nych warunkach, opisa

ć

i wyja

ś

ni

ć

metody ochrony przed korozj

ą

;

6

18

Elektroliza - opis jako

ś

ciowy.

poda

ć

zasady i czynniki decyduj

ą

ce o kolejno

ś

ci

rozładowywania si

ę

kationów i anionów na

elektrodach;

19

Prawa elektrolizy.

rozwi

ą

zywa

ć

zadania rachunkowe

z zastosowaniem praw elektrolizy, oblicza

ć

ładunek elektryczny potrzebny do redukcji
podanych kationów lub utlenienia anionów,
okre

ś

la

ć

mas

ę

, obj

ę

to

ść

lub liczby drobin

produktów wydzielonych na elektrodach;

20

Pierwiastki bloku s : wodór, litowce
i berylowce.

charakteryzowa

ć

pierwiastki bloku s, wymieni

ć

przemysłowe metody otrzymywania:
wodorotlenku sodu: metoda rt

ę

ciowa, metoda

przeponowa;

7

21

Pierwiastki bloku p : borowce
i w

ę

glowce.

Gazy.

charakteryzowa

ć

pierwiastki bloku p, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

:

aluminotermia, alotropia, pasywacja; poda

ć

przykłady substancji prostych
i zwi

ą

zków chemicznych, które s

ą

najcz

ęś

ciej

spotykanymi gazami: tlen, wodór, azot ,chlor,
amoniak, chlorowodór, tlenki w

ę

gla II i IV, tlenki

azotu II i IV, tlenek siarki IV, siarkowodór,
metan, eten, acetylen,
opisywa

ć

ich wła

ś

ciwo

ś

ci fizyczne (barwa,

zapach, rozpuszczalno

ść

w wodzie, g

ę

sto

ść

wzgl

ę

dem powietrza) i wła

ś

ciwo

ś

ci

chemicznych;

22

OMÓWIENIE MATUR 1, 2, 3

8

23

Pierwiastki bloku p : azotowce,
tlenowce, fluorowce.
Ustalanie składu mieszanin
poreakcyjnych w przemianach

zapisywa

ć

równania reakcji azotu i fosforu

z: tlenem, wodorem, innymi niemetalami,
przedstawia

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcji

wła

ś

ciwo

ś

ci chemicznych najwa

ż

niejszych

4/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

nieorganicznych.

zwi

ą

zków azotu i fosforu (tlenki, wodorki, kwasy,

sole), zapisywa

ć

równania reakcji tlenowców:

siarki z tlenem, tlenowców z wodorem,
tlenowców z innymi niemetalami, tlenowców
z metalami;

24

Pierwiastki bloku d: chrom, mangan.
Wła

ś

ciwo

ś

ci tlenków i wodorotlenków

amfoterycznych.

charakteryzowa

ć

mangan i chrom: konfiguracja

elektronowa i stopnie utlenienia, wła

ś

ciwo

ś

ci

fizyczne, wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne manganu,

chromu i jego zwi

ą

zków: tlenków,

wodorotlenków oraz soli, reakcje utleniania
i redukcji zwi

ą

zków;

25

Pierwiastki bloku d :

ż

elazo ,mied

ź

,

srebro, cynk.
Metody hutnicze otrzymywania metali.
Proces wielkopiecowy.

charakteryzowa

ć

ż

elazo, mied

ź

, srebro, cynk:

konfiguracja elektronowa, stopnie utlenienia,
wła

ś

ciwo

ś

ci fizyczne, wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne

oraz zastosowanie miedzi, srebra, cynku i ich
zwi

ą

zków, opisywa

ć

proces wielkopiecowy

charakteryzowa

ć

otrzymywanie i składu stali

metody hutnicze otrzymywania innych metali
(Zn,Cu);

26

Ogólna charakterystyka zwi

ą

zków

organicznych: podział zwi

ą

zków

organicznych, struktura (skład
pierwiastkowy i izomeria), typy reakcji w
chemii organicznej.
Weglowodory: alkany i cykloalkany.
Alkeny.
Ustalanie składu mieszanin
poreakcyjnych w przemianach
organicznych.

tworzy

ć

wzory mo

ż

liwych izomerów na

podstawie wzoru sumarycznego i poda

ć

ich

nazwy. Wykaza

ć

zale

ż

no

ś

ci wła

ś

ciwo

ś

ci

fizycznych alkanów od długo

ść

i stopnia

rozgał

ę

zienia ła

ń

cucha w

ę

glowego

Zilustrowa

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcji

otrzymywanie i wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne alkanów

projektowa

ć

do

ś

wiadczenia:

rozwi

ą

zywa

ć

zadania rachunkowe;

9

27

Alkiny. W

ę

glowodory aromatyczne

(areny).
Naturalne

ź

ródła w

ę

glowodorów.

Porówna

ć

reakcje alkanów, alkenów, alkinów

i w

ę

glowodorów aromatycznych z fluorowcami.

przewidywa

ć

- korzystaj

ą

c z reguły

podstawników -produkty reakcji substytucji
elektrofilowej dla pochodnych benzenu
Zilustrowa

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcje

otrzymywania i wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne:

alkanów, alkenów, alkinów, benzenu oraz ich
pochodnych.

28

Fluorowcopochodne w

ę

glowodorów.

Ochrona

ś

rodowiska naturalnego przed

zanieczyszczeniami .

tworzy

ć

wzory półstrukturalne i podawa

ć

nazwy mo

ż

liwych izomerów na podstawie wzoru

sumarycznego. Wskaza

ć

atomy w

ę

gla o ró

ż

nym

stanie hybrydyzacji.
Wykaza

ć

zale

ż

no

ść

wła

ś

ciwo

ś

ci fizycznych

fluorowcopochodnych od budowy ich
cz

ą

steczek (masy atomowej fluorowca

i liczby atomów fluorowca). Porówna

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci fizyczne fluorowcopochodnych

z alkanami: temperatury topnienia, temperatury
wrzenia. Zapisa

ć

równania reakcji na podstawie

podanych schematów;

10

29

Alkohole mono- i polihydroksylowe.
Fenole

poda

ć

nazwy alkoholi i fenolina podstawie

wzorów. Tworzy

ć

wzory półstrukturalne

mo

ż

liwych izomerów na podstawie wzoru

sumarycznego.
Wykaza

ć

zale

ż

no

ść

wła

ś

ciwo

ś

ci fizycznych

alkoholi i fenoli od budowy ich cz

ą

steczek:

porównanie temperatur topnienia i wrzenia
alkoholi z temperaturami topnienia i wrzenia
alkanów i halogenków alkilowych, fenoli.

5/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

Wykaza

ć

wpływ wi

ą

za

ń

wodorowych

(asocjacji) na temperatury wrzenia alkoholi oraz
ich rozpuszczalno

ść

. Przewidzie

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci

fizyczne podanych alkoholi na podstawie
danych zawartych w tabeli lub przedstawionych
na wykresie;

30

Aldehydy i ketony.

poda

ć

nazwy aldehydów na podstawie ich

wzorów. Tworzy

ć

wzory półstrukturalne

mo

ż

liwych izomerów na podstawie wzoru

sumarycznego. Okre

ś

la

ć

struktur

ę

monomeru

(-ów) na podstawie wzoru polimeru. Poda

ć

nazwy ketonów na podstawie wzorów;
tworzy

ć

wzory półstrukturalne mo

ż

liwych

izomerów na podstawie wzoru sumarycznego
Porówna

ć

struktur

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci fizyczne

aldehydów i ketonów. Porówna

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci

chemiczne aldehydów i ketonów;

31

Kwasy karboksylowe.
Projektowanie do

ś

wiadcze

ń

z udziałem

substancji organicznych.

poda

ć

nazwy kwasów na podstawie ich

wzorów. Tworzy

ć

wzory półstrukturalne

mo

ż

liwych izomerów na podstawie wzoru

sumarycznego. Okre

ś

la

ć

wpływ długo

ś

ci

ła

ń

cucha w

ę

glowego na rozpuszczalno

ść

kwasu w wodzie. Układa

ć

równania reakcji do

podanych schematów, okre

ś

la

ć

warunki reakcji

Uzupełnia

ć

reagenty w cyklu przemian.

Porówna

ć

moc wybranych kwasów;

32

Wy

ż

sze kwasy tłuszczowe. Mydła.

Kwasy dikarboksylowe, hydroksykwasy,
,ketokwasy.

Poda

ć

nazwy kwasów i estrów na podstawie

ich wzorów. Porówna

ć

budow

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci

wy

ż

szych kwasów karboksylowych nasyconych

i nienasyconych. Porówna

ć

budow

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci tłuszczów ro

ś

linnych

i zwierz

ę

cych. Poda

ć

nazwy kwasów na

podstawie ich wzorów. Porówna

ć

budow

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci kwasów monokarboksylowych,

dikarboksylowych, hydroksykwasów
i ketokwasów.
Przedstawi

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcje

ilustruj

ą

ce ich wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne;

11

33

Estry. Tłuszcze.

poda

ć

nazwy kwasów i estrów na podstawie

ich wzorów. Porówna

ć

budow

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci

wy

ż

szych kwasów karboksylowych nasyconych

i nienasyconych. Porówna

ć

budow

ę

i

wła

ś

ciwo

ś

ci tłuszczów ro

ś

linnych i zwierz

ę

cych

Przedstawi

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcje

ilustruj

ą

ce ich wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne

rozwi

ą

zywa

ć

zadania rachunkowe;

34

OMÓWIENIE MATUR 4, 5, 6

12

35

Zwi

ą

zki heterocykliczne.

Zwi

ą

zki organiczne zawieraj

ą

ce azot :

zwi

ą

zki nitrowe, aminy.

poda

ć

nazwy poznanych zwi

ą

zków

hetrocyklicznych na podstawie ich wzorów
Poda

ć

przykłady ich wyst

ę

powania

i znaczenie dla organizmów

ż

ywych

Rozró

ż

nia

ć

zwi

ą

zki aromatyczne w

ś

ród

heterocykli. Rysowa

ć

wzory strukturalne i

nazwa

ć

izomery nitrozwi

ą

zków. Przedstawi

ć

równania reakcji; poda

ć

nazwy amin lub

amidów na podstawie ich wzorów

6/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

Porówna

ć

budow

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci

amin alifatycznych i aromatycznych
Przedstawi

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcje

ilustruj

ą

ce ich wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne

Układa

ć

równania reakcji do podanych

schematów, okre

ś

la

ć

warunki reakcji;

36

Amidy kwasowe. Mocznik.
Ustalanie składu mieszanin
poreakcyjnych w przemianach
organicznych.

Przedstawi

ć

za pomoc

ą

równa

ń

reakcje

ilustruj

ą

ce ich wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne

Układa

ć

równania reakcji do podanych

schematów, okre

ś

la

ć

warunki reakcji .

Uzupełnia

ć

reagenty w cyklu przemian

projektowa

ć

do

ś

wiadczenia,

rozwi

ą

zywa

ć

zadania rachunkowe;

37

Aminokwasy, białka.

pisa

ć

równania reakcji zwi

ą

zanych

z metodami otrzymywania i wła

ś

ciwo

ś

ciami

chemicznymi aminokwasów.
Układa

ć

równania reakcji chemicznych na

podstawie podanego schematu.
Uzupełnia

ć

reagenty w podanych równaniach

reakcji lub w cyklu przemian.
Wykaza

ć

ró

ż

nice mi

ę

dzy procesami;

38

W

ę

glowodany (cukry, sacharydy).

Cukry proste - monosacharydy.

Rysowa

ć

wzory Fischera oraz wzory taflowe

monosacharydów. Oblicza

ć

liczby par

enancjomerów dla ła

ń

cuchowych form aldoz i

ketoz. Odró

ż

nia

ć

pary izomerów optycznych,

które s

ą

enancjomerami, a które s

ą

diastereoizomerami. Pisa

ć

równania reakcji

ilustruj

ą

ce wła

ś

ciwo

ś

ci chemiczne

monosacharydów. Rysowa

ć

wzory O -

glikozydów i N - glikozydów.
Wyja

ś

ni

ć

, dlaczego ketozy, np. fruktoza. daj

ą

pozytywny wynik próby Trommera.
Odró

ż

nia

ć

- na podstawie wzoru oraz informacji

o wła

ś

ciwo

ś

ciach chemicznych- cukry

redukuj

ą

ce od nieredukuj

ą

cych;

13

39

Cukry zło

ż

one: disacharydy

i polisacharydy.
Polimery i polikondensaty . Tworzywa
sztuczne (syntetyczne).

Porówna

ć

budow

ę

i wła

ś

ciwo

ś

ci

polisacharydów, projektowa

ć

do

ś

wiadczenia

rozwi

ą

zywa

ć

zadania rachunkowe, odró

ż

nia

ć

reakcje polimeryzacji i polikondensacji.
Wskazywa

ć

tworzywa otrzymywane w wyniku

powy

ż

szych reakcji. Okre

ś

la

ć

budow

ę

monomeru na podstawie fragmentu wzoru
polimeru;

40

Typy reakcji w chemii organicznej -
podsumowanie.

okre

ś

la

ć

typy reakcji chemicznych na

podstawie równa

ń

reakcji lub opisu słownego

Konstruowa

ć

schematy ci

ą

gów przemian

zwi

ą

zków organicznych maj

ą

c do dyspozycji

substancje nieorganiczne
i organiczne
Poda

ć

pełne równania reakcji na podstawie

proponowanych schematów
przemian chemicznych;

14

41

Wykrywanie grup funkcyjnych
w poznanych zwi

ą

zkach organicznych.

porówna

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci fizyczne i charakter

chemiczny poznanych zwi

ą

zków

organicznych. Okre

ś

li

ć

przynale

ż

no

ść

danego

zwi

ą

zku organicznego do odpowiedniej klasy

(aldehydy, ketony, estry, kwasy, alkohole,
aminy, amidy, zwi

ą

zki nitrowe, peptydy, cukry,

gikozydy) i poda

ć

jego nazw

ę

.

Identyfikowa

ć

zwi

ą

zek na podstawie informacji

7/7

PK_CH

www.kurssikory.pl

ROK XVII

o jego wła

ś

ciwo

ś

ciach chemicznych

Przewidywa

ć

produkty (substraty) reakcji

Układa

ć

równania reakcji do podanych

schematów, okre

ś

la

ć

warunki reakcji

Uzupełnia

ć

ci

ą

gi przemian i schematy

Odró

ż

nia

ć

2-3 zwi

ą

zki organiczne na

podstawie wła

ś

ciwo

ś

ci prowadz

ą

ce do

identyfikacji poznanych zwi

ą

zków

organicznych, wskaza

ć

zastosowanie

poznanych zwi

ą

zków organicznych w

ż

yciu

codziennym i gospodarce;

42

Ochrona

ś

rodowiska naturalnego przed

zanieczyszczeniami .
Procesy wieloetapowe w chemii
nieorganicznej i organicznej.
Efekt cieplarniany. Dziura ozonowa.
Eutrofizacja.

wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

substancji

powoduj

ą

cych zanieczyszczenie powietrza, wód

i gleby: tlenki: azotu (IV) i siarki (IV) , czad,
smog kwa

ś

ny, pestycydy, nawozy sztuczne,

zwi

ą

zki metali ci

ęż

kich, fenole, substancje

promieniotwórcze, azotany(V), tworzywa
sztuczne, przedstawi

ć

przykłady procesów

wieloetapowych w chemii nieorganicznej
i organicznej, wykaza

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

i rozumieniem poj

ęć

: efekt cieplarniany, dziura

ozonowa, eutrofizacja, opisywa

ć

szkodliwo

ść

freonów.