Kaniulacja żył obwodowych

i centralnych u noworodków

Kaniulacja żył centralnych drogą żył

obwodowych

Wskazania:
1. Konieczność długotrwałego utrzymywania

dostępu dożylnego

2. Żywienie pozajelitowego z wykorzystaniem

stężonych roztworów glukozy i(lub)

aminokwasów

3. Monitorowanie ośrodkowego ciśnienia żylnego

(OCŻ)

4. Stosowanie leków, których nie można podawać

drogą żył obwodowych (np. amin

katecholowych, roztworów hiperosmolarnych)

Przeciwwskazania

1. Uszkodzenie skóry lub odczyn zapalny

w miejscu wkłucia

2. Nasilone zaburzenia krzepnięcia, skaza

krwotoczna (przeciwwskazanie względne)

Zestaw do zabiegu

1) Zestaw środków do dezynfekcji skóry: benzyna, 70% spirytus, betadyna lub

0,5% chlorheksydyna

2) Jałowe fartuchy, rękawiczki, maski, czapki
3) Jałowe kompresy do obłożenia pola zabiegu
4) Jałowe gaziki
5) Narzędzia: sterylna pęseta anatomiczna
6) Sterylne strzykawki o objętości 2 i(lub) 5 ml wypełnione:

– 0,9% roztworem NaCl
– roztworem heparyny w 0,9% NaCl (1 j.m./ml)

7) Kaniula o odpowiednim rozmiarze, uzależnionym od wielkości żyły

wybranej do kaniulacji. W opisywanej metodzie średnica wprowadzanej

kaniuli jest znacznie mniejsza od używanej do nakłucia żyły igły i wynosi

odpowiednio: dla kaniuli 20G - igła 18G;

– dla kaniuli 24G (np. Nutriline, Vygon) - igła 20G;
– dla kaniuli 27G (np. Premicath, Vygon) – igła 24G.

8) Jałowe folie opatrunkowe;

Od rozmiaru kaniuli zależy

maksymalna szybkość wlewu

i objętość podawanych płynów

infuzyjnych - im mniejsza kaniula

tym mniejszą objętość płynu

można przetoczyć w danej

jednostce czasu. Należy również

pamiętać, że ryzyko zatkania

kaniuli zależy od jej średnicy

(rozmiaru) i szybkości wlewu.

Zasadą jest stosowanie

u noworodków o masie ciała

>2500 g kaniul 20G, noworodków

o masie ciała 1000-2500 g - 24G,

a dzieci z masą ciała <1000g -

27G.

Kaniulacja

1.

Wybierz żyłę do kaniulacji.

2.

Ułóż noworodka na plecach. Jeżeli wybrałeś do kaniulacji żyłę kończyny górnej,
ułóż głowę dziecka twarzą w stronę tej kończyny (zmniejsza to ryzyko
wprowadzenia kaniuli do żył szyjnych), a gdy zdecydowałeś się na kaniulację żyły
skroniowej lub szyjnej - ułóż głowę dziecka w linii środkowej tak, aby była lekko
odgięta do tyłu (pod barki dziecka można włożyć zrolowaną pieluchę).

3.

Przygotuj się tak, jak do zabiegu chirurgicznego - włóż maskę, czapkę, jałowy
fartuch i rękawice

4.

Dokładnie umyj skórę w miejscu wkłucia - najpierw odtłuść ją przemywając
benzyną, a następnie zdezynfekuj, 3-krotnie przemywając 70% spirytusem
z dodatkiem 0,5% chlorheksydyny. Myj skórę ruchem spiralnym od miejsca
planowanego wkłucia na zewnątrz.

5.

Miejsce zabiegu obłóż jałowymi kompresami.

6.

Rozpakuj zestaw zawierający kaniulę i igłę (fot. 3) oraz przygotuj 2 jałowe
strzykawki - jedną z fizjologicznym roztworem NaCl, a drugą z roztworem
heparyny (1 j.m./ml fizjologicznego roztworu NaCl).

7.

Sprawdź drożność igły, przepłukując ją roztworem heparyny.

8.

Wypełnij kaniulę fizjologicznym roztworem NaCl.

9.

Zmierz odległość, na jaką należy wprowadzić kaniulę.

10. Jeżeli zdecydowałeś się na kaniulację żyły na kończynie, załóż jałową

opaskę uciskową proksymalnie od planowanego miejsca wkłucia.

11. Wybierz prosty odcinek żyły i nakłuj skórę w odległości około 1 cm od

planowego miejsca wprowadzenia kaniuli do żyły; przesuwaj igłę

w stronę naczynia, a następnie ostrożnie nakłuj żyłę - tylko tak, aby

w igle pojawiła się krew

12. Używając pęsety, wprowadź powoli kaniulę przez igłę do żyły na

zaplanowaną odległość.

13. Połącz z kaniulą strzykawkę z fizjologicznym roztworem NaCl i powoli

wstrzyknij 1-2 ml roztworu - brak jakiegokolwiek oporu jest dowodem, że

kaniula została prawidłowo umieszczona w naczyniu.

14. Ostrożnie usuń igłę z żyły, a następnie ją rozłam.
15. Przemyj miejsce wkłucia 0,5% chlorheksydyną lub betadyną.
16. Umocuj kaniulę do skóry - najlepiej nadają się do tego celu tzw.

"plasterkowe szwy„

17. Załóż jałowy opatrunek.

Uwagi

• U noworodków donoszonych można do dezynfekcji skóry stosować

preparaty jodowe, np. betadynę; u wcześniaków natomiast, szczególnie
noworodków ze skrajnie małą masą ciała, betadyna bardzo łatwo wchłania
się ze skóry i może powodować przejściową niedoczynność tarczycy. Jeżeli
zdecydowano się na zastosowanie betadyny u wcześniaka, należy
pamiętać, aby skórę po dezynfekcji betadyną zmyć 70% spirytusem.

• Nie wolno wprowadzać do naczynia niewypełnionej roztworem kaniuli!
• Kaniuli nie wolno obcinać, gdyż po obcięciu powstają ostre brzegi, które

mogą uszkodzić śródbłonek naczynia, powodując powstanie zakrzepów.

• Dla pełnego zabezpieczenia położenia kaniuli i zmniejszenia ryzyka

zakażenia opatrunek można zakleić specjalną folią opatrunkową

• Należy unikać wprowadzania kaniuli do prawego przedsionka, gdyż

zwiększa to ryzyko wystąpienia powikłań (np. zaburzeń rytmu serca).

Powikłania

• Zakażenia;
• Nieprawidłowe położenie kaniuli;
• Krwawienie w miejscu wkłucia - powikłanie to

związane jest z faktem, że średnica igły używanej

do nakłucia żyły jest znacznie większa od średnicy

wprowadzanej następnie kaniuli.

• Zakrzepy, zatory (skrzepliną, ale również

powietrzne)

• Uszkodzenie naczynia, pozanaczyniowy wlew

roztworu (płyn w jamie opłucnowej, krwiak

opłucnej, płyn w worku osierdziowym)

Postępowanie po założeniu cewnika

centralnego

• Obowiązuje ścisła aseptyka przy zmianie

opatrunku oraz zmianie roztworów infuzyjnych.

• Wskazane jest utrzymywanie ciągłego przepływu

płynu infuzyjnego przez kaniulę.

• W trakcie żywienia pozajelitowego wskazane jest

dodawanie do przetaczanych roztworów

heparyny w dawce 0,25 j.m./ml roztworu.

• Nie wolno przetaczać preparatów krwi przez

cewniki centralne

• Nie wolno pobierać krwi do badań