1

Ćwiczenia 5

12.11.2012r

Leki stosowane w chorobach układu pokarmowego

Dr A. Bołdys

Inhibitory pompy protonowej
mechanizm działania:

• nieodwracalne blokowanie pompy protonowej

(H+/K+ ATP-aza) w komórkach okładzinowych --> najsilniejsze hamowanie wydzielania HCl.

• Zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego:

podstawowe i stymulowane wskazania

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy i jej powikłania krwotoczne

• zapalenie przełyku

• dyspepsja

• zespół Zollinger - Ellisona

• eradykacja Helicobacter pylori

działania niepożądane:

• hiperplazja komórek żołądka

• nudności, wzdęcia, bóle brzucha

• częstsze infekcje Clostridium Difficile

• złamania osteoporotyczne

• upośledzone wchłanianie wit B12 i żelaza

• mikroskopowe zapalenia jelita grubego

• dyspepsja z „odbicia” (> gastryny)

• Omeprazol
Agastin, Bioprazol, Gasec, Goprazol, Helicid, Helige, Losec, Loseprazol,
Omepragal, Ortanol, Piastprazol, Prazigast, Prazol, Polprazol.
Progastin, Tulzol, Ultop
• Lansoprazol
Lanbax, Lansoprazolum, Lantrea, Lanzostad, Lanzul, Renazol, Zalanzo
• Pantoprazol
Anesteloc, Contix, Contracid, Controloc, Gastrostad, IPP, Noacid,
Nolpaza, Ozzion, Panprazox, Panrazol, Pantogen, Pantopraz,
Patoprazol, Pantoprazole Arrow, Pantoprazole Bluefish, Panzol,
Prazolacid, Ranloc, Xotepic
• Rabeprazol
Pariet
• Esomeprazol
Emanera, Helida, Nexium; Axanum (z ASA)

Leki przeciwhistaminowe
Blokują receptory cholinergiczne
Zapobiegają - wymiotom pochodzenia błędnikowego (np. w chorobie lokomocyjnej)
Skuteczne - w wymiotach wywołanych środkami znieczulenia ogólnego, zabiegi radioterapii
W premedykacji chirurgicznej - działanie uspokajające i przeciwwymiotne.

DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE:
Nasilenie działanie depresyjnego na OUN: barbituranów, środków nasennych, uspokajających i cholinolitycznych
senność (obniżajenie sprawności umysłowej); nie powinny być zażywane przez kierowców.

Preparaty:
Dimenhydrinat (Aviomarin)
Prometazyna (Diphergan; Phenergan)
Hydroksyzyna (Hydroxyzinum)
Hioscyna (Skopolamina)

Selektywne i kompetycyjne hamowanie połączenia histaminy z receptorem H2 w przewodzie pokarmowym

• Zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego: podstawowe oraz stymulowane pokarmami

• Zmniejszają objętość soku żołądkowego, stężenie kwasu solnego i aktywność pepsyny

2

• W czasie długotrwałej terapii może dojść do przerostu komórek wytwarzających gastrynę i zwiększonego jej

wydzielania co prowadzi do nadmiernego wydzielanie kwasu solnego (tzw. zjawisko hipersekrecji

wyrównawczej)

• Stosowane głównie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nowotworze trzustki przebiegającym z

nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego (zespół Zollinger-Ellison), przed zabiegami chirurgicznymi w celu

zapobieżenia zachłystowemu zapaleniu płuc, zapobieganie powikłaniom choroby wrzodowej: krwotokom z

żołądka, perforacjom wrzodów i zwężeniu odźwiernika, refluksie żołądkowo-przełykowym powodowanym

zarzucaniem treści pokarmowej

Leki cholinolityczne
• mechanizm działania -> blokowanie receptora muskarynowego M --> zmniejszenie wydzielania kwasu solnego
i rozkurcz mięśni gładkich
• nieswoiści antagoniści (nieselektywne blokery): atropina i jej pochodne

blokowanie w podobnym stopniu różnych podtypów receptora muskarynowego zlokalizowanych w

ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym

• swoiści antagoniści (selektywne blokery) – dominujące działanie antagonistyczne wobec receptora M1:

Pirenzepina

• Nieselektywni antagoniści receptorów M

bóle kolkowe przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych

Hioscyna - silne działanie ośrodkowe.

- profilaktyka i leczenie choroby lokomocyjnej

- premedykacja

- wymioty pooperacyjne

- miejscowo w diagnostyce okulistycznej w celu rozszerzenia źrenicy i porażenia akomodacji

Działania niepożądane : typowe dla blokady receptorów cholinergicznych – suchość w jamie ustnej, zaburzenia
akomodacji, jaskra, splątanie, dezorientacja, zaburzenia pamięci, senność, zaczerwienienie skóry, tachy- lub
bradykardia, zaparcie, zaburzenia oddawania moczu.

• Selektywni antagoniści receptora M1

PIRENZEPINA

- kilkadziesiąt x większe powinowactwo do receptorów M w błonie śluzowej żołądka niż w OUN, zwojach

współczulnych, gruczołach ślinowych, mięśniach gładkich jelit, pęcherzu moczowym i w sercu

- prawie pozbawiona typowych dla atropiny i leków atropinopodobnych działań niepożądanych

ZASTOSOWANIE: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zespół Zollingera- Ellisona, krwawienia z górnego

odcinka przewodu pokarmowego, owrzodzenia stresowe i polekowe, zaburzenia żołądkowe.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: /rzadko/ suchość w jamie ustnej, zaburzenia widzenia, zaparcia, biegunki,

zaburzenia oddawania moczu, bóle głowy, wzrost łaknienia.

Pochodne prostaglandyn

MIZOPROSTOL

• syntetyczna pochodna PGE1 (łączy się receptorem EP3)

Zastosowanie:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy indukowana przez NLPZ, sterydy, stres, alkohol

• niezarejestrowane w PL - aborcja farmakologiczna, usunięcie zaśniadu groniastego, indukcja porodu,

dojrzewanie szyjki macicy, hamowanie krwawienia poporodowego

• Brak działania przeciwbólowego (!)

Objawy niepożądane:

• działanie na mięśniówkę macicy (bolesne miesiączki, krwawienia z dróg rodnych i skurcze macicy, będące

przyczyną poronień)

• biegunki, bolesne skurcze jelit, nudności, wymioty, bóle i zawroty głowy

Preparat: Cytotec

Środki zobojętniające
• Obecnie rzadko stosowane w terapii choroby wrzodowej
• Między posiłkami - znoszenie bólu, pieczenia i zgagi
• Szybko łagodzą lub znoszą bóle powstałe w wyniku działania soku
żołądkowego na uszkodzoną śluzówkę
• Słabe zasady, tlenki, sole słabych kwasów + HCL --> sole obojętne

3

• Skuteczność terapii wymaga zastosowania odpowiednio dużych
dawek (1,5-4,0 g). Obecnie najczęściej - preparaty koloidalne
• Niedostateczna neutralizacja --> zwiększenie aktywności pepsyny,
• Zobojętnienie soku żołądkowego --> znaczny, wtórny wzrost wydzielania HCl (hipersekrecja)
• Działania niepożądane - zaburzenia gospodarki kwasowozasadowej i wzrost perystaltyki żołądka.
• Związki glinu i wapnia --> zapierająco
• Sole magnezu --> przeczyszczająco

SOLE GLINU
Linal (wodorowęglan glinu, maceracja z nasion lnu- Semen Lini) - zawiesina
Alugastrin, Alusal, Gastrinal, Gelatum Aluminii phosphorici, Kompensan

SOLE MAGNEZU
Magnosil -tabl.,
Manti, Manti forte -zawiesina zawierająca sole magnezu w połączeniu z lekami przeciw wzdęciom

SOLE WAPNIA
Calcium carbonicum praecipitatum (węglan wapnia strącony) - proszek

PREPARATY ZŁOŻONE - w nadkwaśności, wzdęciach, nieżytach i stanach zapalnych przewodu pokarmowego, refluksie
żołądkowo – przełykowym:
Alumag, Gastromal, Maalox, Magmill, Malugastrin, Proacid, Rennie Antacidum, Tums, Ulcetal, Gealcid - (niewielkie
właściwości przeciwzapalne i miejscowo znieczulające)

Środki osłaniające
• Leki osłaniające - wzmocnienie mechanizmów obrony błony śluzowej przed działaniem kwaśnego soku
żołądkowego i pepsyny:

- poprawa przepływu krwi

- wzrost wydzielania śluzu

- zagęszczenie śluzowej bariery międzykomórkowej w żołądku

- przyspieszenie regeneracji komórek nabłonkowych

PODZIAŁ:
- nieselektywne - działają na całą błonę śluzową żołądka (substancje naturalne: kaolin, żelatyna, agar, napar
z siemienia lnianego)
- selektywne - działanie jest ograniczone do strefy uszkodzonej lub zmienionej zapalnie (sukralfat, sole
bizmutu)

SUKRALFAT
• Zasadowa sól glinowa sulfonowanej sacharozy
• w środowisku kwaśnym tworzy gęstą, lepką zawiesinę przylegającą silnie do dna owrzodzenia, a słabiej do
nieuszkodzonego nabłonka
• większa skuteczność w chorobie wrzodowej dwunastnicy
• może być stosowany w zapobieganiu nawrotom choroby wrzodowej
• pobudza syntezę endogennych prostaglandyn w nabłonku żołądka (?)
• zwiększa wchłanianie fosforanów
• Działania niepożądane: rzadko, głównie pod postacią zaparć, nudności, wymiotów i suchości w jamie ustnej
• Interakcje: hamowanie wchłaniania glikozydów nasercowych, fenytoiny i tetracyklin
• Kuracja: 4-8 tygodni
• Preparaty: Venter, Ulgastran, Ancrusral

DICYTRYNIAN TRIPOTASOWO-BIZMUTAWY
• Koloidowa sól bizmutowa kwasu cytrynowego
• Łączy się z białkiem i mukoproteinami błony śluzowej tworząc warstwę ochraniającą uszkodzenia przed działaniem
soku żołądkowego
• bakteriobójczo na Helicobacter pylori - odłączenie się drobnoustroju od komórek nabłonkowych i liza bakterii
• barwi kał na czarno; ściemnienie języka, podniebienia i zębów
Przeciwwskazania: niewydolnością nerek (nawet niewielkie ilości bizmutu mogą się kumulować w organizmie
powodując encefalopatię i neurotoksyczność)

Preparaty: Cytribin, De-Nol, Ventrisol

4

Leki przeczyszczające
• Często nadużywane --> wtórna atonia jelit, osłabienie napięcia mięśni gładkich jelit --> tendencja do zaparć (!)
Zastosowanie:
• utrudnienie defekacji wskutek odwodnienia
• schorzenia powodujące bolesność przy oddawaniu stolca
• w razie konieczności ułatwienia defekacji np. u pacjentów z chorobami układu krążenia, przepukliną, hemoroidami
itp.
• podczas długotrwałego unieruchomienia
• przygotowanie do zabiegów operacyjnych i niektórych badań diagnostycznych
• w zatruciach
• u chorych u których p/wskazane jest napięcie tłoczni brzusznej, np. w zawale mięśnia sercowego, przepuklinie
Przeciwwskazania:
• nierozpoznane zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
• podejrzenie zaburzeń drożności jelit lub porażenie perystaltyki

Leki działające na drodze mechanicznej:

• zwiększenie objętości treści pokarmowej --> rozciągnięcie ścian jelita

• osmotyczne leki przeczyszczające

• środki pęczniejące, rozluźniające i poślizgowe

• Leki zmiękczające kał nie wpływają na odruch perystaltyczny i często są zalecane u osób w wieku podeszłym

Preparaty:
Dokuzan sodowy (Laxopol, Laxol)- syrop, roztwór, czopki (lek zmiękczający kał i poślizgowy)
Parafinum liquidum- płyn (lek zmiękczający kał i poślizgowy)
Lactulosum – syrop (lek osmotyczny)
Suppositoria Glyceroli - czopki

Leki działające na drodze farmakologicznej:

• GLIKOZYDY ANTRACHINONOWE

w surowcach roślinnych: korzeń rzewienia, kora kruszyny, liść i owoc senesu, liście Aloesu.

Mechanizm działania:

Wchłaniane w jelicie cienkim, a następnie po metabolizmie w tkankach wydalane do jelita grubego, gdzie

pobudzają sploty nerwowo-mięśniowe pobudzając perystaltykę jelita grubego Najsilniej przeczyszczająco

działają przetwory z aloesu (sok, nalewka) i kory kruszyny, a najłagodniej przetwory senesu Preparaty te

działają późno, po 8 -12 h po zażyciu.

Działanie niepożądane : przekrwienie miednicy małej (przeciwwskazane w ciąży), czasami kurczowe bóle

brzucha i bolesne wypróżnienia.

Preparaty: Neonormacol, Neonormosan, Neonormovit,

Tabletki z rzewienia, Normosan, Normogran, Alax, Altra, Xenna

• LEKI SYNTETYCZNE - BISACODYL

zwiększa wydzielanie śluzu i przyspiesza perystaltykę jelita grubego

rozluźnia masy kałowe

po podaniu doustnym 1-2 drażetek działanie przeczyszczające występuje po 4-10 h, a po podaniu

doodbytniczym po 1 h

Preparat: Bisacodyl- tabl., czopki

Leki zapierające
LECZENIE BIEGUNEK
Leczenie przyczynowe - zastosowanie leków przeciwbakteryjnych w biegunce, która została wywołana przez zakażenie
bakteryjne

/furazolidon, nifuroksazyd, cyprofloksacyna, ko-trimoksazol, neomycyna, amoksycyklina, doksycyklina,

rifaksymina/

Leczenie objawowe - ma na celu wyrównanie niedoborów wodnych, elektrolitowych i pokarmowych poprzez
nawodnienie, podawanie płynów wieloelektrolitowych, kontrolę poziomu elektrolitów i kreatyniny
W biegunkach z dużym odwodnieniem - wlewy dożylne 0,9% NaCl
W łagodnie przebiegających biegunkach ze stratami wody i elektrolitów - Gastrolit

Leczenie farmakologiczne objawowe:
środki absorpcyjne, ściągające, cholinolityczne, opioidy: alkaloidy opium i leki syntetyczne.

5

ŚRODKI ADSORBCYJNE
Węgiel leczniczy (Carbo medicinalis) - najsilniejszy lek absorpcyjny.

Pochłania bakterie, toksyny, trucizny mineralne i organiczne oraz hamuje procesy fermentacyjne w jelitach.

Warunek skuteczności - odpowiednio duża dawce--> 8-10 tabletek jednorazowo, rozkruszyć i zwilżyć wodą.

Dawka 50-100 g podczas płukania żołądka.

Glinka biała (Bolus alba) - 50-200 g w postaci zawiesiny z wodą.
Smecta - zwłaszcza u dzieci. Zawiera związek glinowo-krzemowy. Ma silne własności absorpcyjnie. Dzięki dużej

lepkości powleka błonę śluzową żołądka i jelit. W ten sposób zwiększa się jej wytrzymałość na działanie

drażniące toksyn. Działanie osłonowe może mieć również wpływ przeciwbólowy.

ŚRODKI ŚCIĄGAJĄCE
Działają silnie przeciwzapalnie tworząc połączenia chemiczne z białkami(w tym białkami bakterii), prowadząc do ich
denaturacji.
Preparaty: Tanninum albuminatum, Salotannal

AGONIŚCI RECEPTORA OPIODOWEGO
• zmniejszenie perystaltyki żołądka i jelit
• wzrost napięcia zwieraczy
• działanie przeciwbólowe
Alkaloidy opium - wyjątkowo i jednorazowo w razie konieczności
natychmiastowego przerwania gwałtownie przebiegającej biegunki.
Preparaty: Tinctura Opii simplex- 5-10 kropli

Syntetyczne leki opioidowe:

DIFENYLOKSYLAT

• głównie jako lek zapierający w ostrych i przewlekłych biegunkach, których przyczyną jest zaburzenie

czynności jelit

• na ogół nieskuteczny w biegunkach bakteryjnych Preparat Reasec - połączenie difenoksylatu (2,5 mg) z

atropiną (0,025 mg).

LOPERAMID

• słabo wchłania się z przewodu pokarmowego i w niewielkim stopniu przenika do OUN

Preparaty : Imodium, Imodium plus (preparat złożony z loperamidu i symetykonu; symetykon – lek

przeciwwzdęciowy)

Leki prokinetyczne i przeciwwymiotne
• Zwiększają siłę skurczu i napięcie dolnego zwieracza przełyku
• Przyspieszają perystaltykę żołądka, dwunastnicy i dalszego odcinka jelita cienkiego

Stosowane w terapii:

• choroby refluksowej

• dyspepsji czynnościowej i polekowej

• atonii pooperacyjnej przewodu pokarmowego

• atonicznych zaparciach

• zespole jelita drażliwego

• gastroparezie (opóźnione opróżnianie żołądka) np. w cukrzycy

METOKLOPRAMID
• działanie prokinetyczne - wzrost wrażliwości receptorów M i prawdopodobnie zwiększone uwalnianie acetylocholiny
• działanie przeciwwymiotne – blokowanie receptorów D2 oraz 5-HT3
Działania uboczne:

• senność, zmęczenie, bóle głowy

• biegunka

• objawy pozapiramidowe (dyskinezy, parkinsonizm polekowy)

• zaburzenia hormonalne (m.in. ginekomastia, mlekotok, zaburzenia miesiączkowania)

CIZAPRID
• stymulacja receptorów 5HT4 w przewodzie pokarmowym
• pobudzenie perystaltyki górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego
• nie wpływa na OUN
Działania niepożądane:

6

• biegunka, bóle brzucha, bóle głowy

• w dużych dawkach może spowodować częstoskurcz komorowy

BAKLOFEN
• agonista obwodowych receptorów GABA-B
• zwiększa spoczynkowe napięcie zwieracza dolnego przełyku

ITOPRYD
ZIRID
• zwiększa uwalnianie ACh w splocie trzewnym poprzez blokowanie receptorów dopaminowych D2 na zakończeniach
nerwów cholinergicznych
• zapobiega hydrolizie ACh przez zmniejszenie aktywności AChesterazy w mięśniach gładkich przewodu pokarmowego
• ch. refluksowa przełku, dyspepsja czynnościowa, gastropareza

ERYTROMYCYNA
• agonista receptorów motylinowych (motylina - peptyd p.pok)
• najsilniejszy prokinetyk
• zastosowanie przed pilnymi zabiegami endoskopowymi
• jedyny skuteczny lek w gastroparezie cukrzycowej
• zwiększa spoczynkowe napięcie zwieracza dolnego przełyku

DOMPERYDON
• blokuje głównie obwodowe receptory dopaminergiczne
• słabo przenika do OUN i dlatego działa słabiej przeciwwymiotnie
• nie wywołuje objawów pozapiramidowych

LEKI BLOKUJĄCE RECEPTORY 5-HT3
Wybiórcze blokowanie receptorów serotoninergicznych 5-HT3 neuronów zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego
układu nerwowego.
W wymiotach wywołanych radioterapią, pooperacyjnych i po zabiegach laparoskopowych, w wymiotach u kobiet
ciężarnych.
Skuteczne w wymiotach wczesnych rozwijających się bezpośrednio po podaniu cytostatyku.
Nieskuteczne w chorobie lokomocyjnej.

Preparaty:
Ondansetron (Atossa, Zofran)
Granisetron (Kytril)
Dolasetron (Anzemet)
Palonosetron (Aloxi)
Aprepitant (Emend)

LEKI NEUROLEPTYCZNE
Znoszą pobudzający wpływ dopaminy na chemoreceptory pola najdalszego w mózgu.
Blokują również receptory H1 i cholinergiczne.
Skuteczne w wymiotach wywołanych zaburzeniami błędnika, chorobie popromiennej, po leczeniu cytostatykami, w
wymiotach pooperacyjnych wywołanych działaniem środków znieczulenia ogólnego.
Najczęściej stosowane: chloropromazyna, prometazyna, prochloroperazyna, tietylperazyna lub haloperidol.
Najsilniej działa tietylperazyna i haloperidol.
Przeciwwskazania: jaskra, przerost gruczołu krokowego, niewydolność wątroby, niewydolność krążenia, ostry zespół
wieńcowy, choroba wrzodowa, choroba Parkinsona.

Leki hepatoprotekcyjne
• Fosfolipidy
• Ornityna
• Sylimarol

Leki żółciopędne i żółciotwórcze
Przyspieszają i ułatwiają odpływ żółci
Usuwają mechanicznie drobne złogi przez zwiększenie szybkości przepływu żółci oraz oczyszczają drogi żółciowe z
drobnoustrojów
Działania niepożądane: łagodnie przeczyszczające

7

Leki rozpuszczające kamienie żółciowe
Kwas chenodezoksycholowy (Chenofalk; Cholanorm)
Kwas ursodezoksycholowy ( Ursofalk; Ursopol)

– mniej toksyczny od kwasu chenodezoksycholowego

- rozpuszcza niezwapniałe złogi cholesterolowe

- chroni błonę śluzową żołądka przed powikłaniami choroby refleksowej.

Kwasy żółciowe
Pochodne kwasu cholanowego, wytwarzane w wątrobie, które po połączeniu z tauryną lub glicyną są wydalane z
żółcią do jelit powodując emulgację tłuszczy a tym samym umożliwiają ich wchłanianie.

Cholamid, Terpichol, Bilocol, Polagol
Środki roślinne – Solaren, Cholagoga , Cholesol, Raphacholin

Enzymy trzustkowe
• w przewlekłym zapaleniu trzustki.
• poprawa trawienia i wchłaniania składników pokarmowych.
• zmniejszenie dolegliwości bólowych
• preparaty lipazy uwalniające enzym w świetle jelita (pH >5,5) uniknięcie inaktywacji lipazy przez kwas solny soku
żołądkowego
• zalecane stosowanie preparatów zawierających mikorgranulki (łatwe przechodzenie z pokarmem do
dwunastnicy
• korzystne jest kojarzenie leków zawierających enzymy trzustkowe z lekami hamującymi sekrecję kwasu solnego w
żołądku

Preparaty: Kreon, Lipancrea, Neo-Pancreatinum, Panzytrat. Combizym

Leki przeciwrobacze
• Albendazol (Zentel) - nicienie jelitowe i lamblie
• Mebendazol (Vermox)- nicienie, włosień, filarie, tasiemce
• Niklozamid (Yomesan)- tasiemce, przywry egzotyczne
• Prazykwantel (Cesol, Biltrcide) - przywry, tasiemce
• Pyrantel - nicienie jelitowe

Leki stosowane w terapii nieswoistych zapaleń jelit
• P/ciała monoklonalne p/TNF-alfa:

Adalimubab

Infliksimab

• Leczenie przeciwzapalne

Mesalazyna

Sulfasalazyna

• Leczenie immunosupresyjne:

sterydoterapia (budesonid, flutikazon)

azatiopryna, 6-merkaptopuryna

Leki stosowane w terapii zakażeń Clostridium Difficile
• metronidazol
• wankomycyna
• fidaksomycyna
• nitazoksanid
• bacytracyna
• ryfampicyna

Leki stosowane w terapii jelita nadwrażliwego
• leki przeciwdepresyjne (TLPD, SSRI)
• środki regulujące motorykę jelit (5-HT3, 5-HT4 antagoniści i agoniści)
• leki antycholinergiczne
• spazmolityczne

Hioscyna /hamowanie receptorów muskarynowych/,

Mebeweryna /bezpośrednie blokowanie kanałów K+, Na+, Cl+/,

Trimebutyna /pobudzanie receptorów enkefalinowych ściany jelita/,

8

bromek cimetropium i ocytylonium, cytrynian alweryny, dicyklomina, olej z mięty pieprzowej /blokowanie

kanałów wapniowych/).

• adsorbujące (węgiel lekarski)
• antybiotyki (rifaksymina)
• melatonia
• probiotyki
• leki zmniejszające ilość gazów jelitowych (związki krzemu, diosmektyn, simetykon, bakteryjna alfa-glukozydaza
• leki prokinetyczne (metoklopramid, cisaprid, itopryd)
• leki zapierające (loperamid, cholestyramina)

Leki stosowane w terapii wirusowych zapaleń wątroby
• interferon α2a i α2b (IFN-α; interferony naturalne)
• interferon pegylowany (PegIFN-α2a)
• analogi nukleozydów/nukleotydów (AN):

adefowir

entekawir

lamiwudyna, telbiwudyna (niedostępna w PL)

tenofowir

rybawiryna

Leki stosowane w terapii eradykacyjnej H.pylori
• amoksycylina 2x1,0g + metronidazol 2x500mg + IPP 2x40mg
• amoksycylina // tetracyklina + metronidazol + IPP
• terapia sekwencyjna:

IPP 2xdz + amoksycylina 2x1g (przez 5 dni)

następnie:

IPP 2xdz + klarytromycyna 2x0.5g + tynidazol 2x0.5g (5dni)

• terapia czterolekowa - z solami bizmutu (w PL azotyn bizmutu - sól nieorganiczna)
• nowe antybiotyki: lewofloksacyna (2x500mg) i rifabutyna

leki stosowane w terapii wodobrzusza
• Ograniczenie ilości sodu w diecie
• Leczenie diuretyczne

Spironolakton (100-400mg)

Amiloryd (10-40mg)

Furosemid (40-160mg)

• Profilaktyka i leczenie SBP
(neomycyna, ceftriakson, norfloksacyna, biseptol, ofloksacyna, cefotaksym)
• Profilaktyka krwawienia z żylaków przełyku
(propranolol, karwedilol)

Leki stosowane w terapii ostrego zapalenia trzustki
OZT:
• leczenie przeciwbólowe
• leczenie żywieniowe
• płynoterapia
• antybiotykoterapia
PZT:
• leczenie przeciwbólowe
• substytucja enzymów trzustkowych
• leczenie dietetyczne

Leczenie żywieniowe
• Niedożywienie jako problem kliniczny

E40-46, E65-68

u 35-55% przewlekle chorych i u 40-90% chorych na nowotwory przyjmowanych do szpitala

• Ocena stanu odżywiania przy przyjęciu
• Żywienie doustne, dojelitowe, pozajelitowe