background image

 

Ćwiczenia 5 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12.11.2012r 

Leki stosowane w chorobach układu pokarmowego 

 

Dr A. Bołdys

 

 

 

 

Inhibitory pompy protonowej 
mechanizm działania: 
 

• nieodwracalne blokowanie pompy protonowej 

 

(H+/K+ ATP-aza) w komórkach okładzinowych --> najsilniejsze hamowanie wydzielania HCl. 

 

• Zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego: 

 

podstawowe i stymulowane wskazania 

 

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy i jej powikłania krwotoczne 

 

• zapalenie przełyku 

 

• dyspepsja 

 

• zespół Zollinger - Ellisona 

 

• eradykacja Helicobacter pylori 

 

 
działania niepożądane: 
 

• hiperplazja komórek żołądka 

 

• nudności, wzdęcia, bóle brzucha 

 

• częstsze infekcje Clostridium Difficile 

 

• złamania osteoporotyczne 

 

• upośledzone wchłanianie wit B12 i żelaza 

 

• mikroskopowe zapalenia jelita grubego 

 

• dyspepsja z „odbicia” (> gastryny) 

 
• Omeprazol 
Agastin, Bioprazol, Gasec, Goprazol, Helicid, Helige, Losec, Loseprazol, 
Omepragal, Ortanol, Piastprazol, Prazigast, Prazol, Polprazol. 
Progastin, Tulzol, Ultop 
• Lansoprazol 
Lanbax, Lansoprazolum, Lantrea, Lanzostad, Lanzul, Renazol, Zalanzo 
• Pantoprazol 
Anesteloc, Contix, Contracid, Controloc, Gastrostad, IPP, Noacid, 
Nolpaza, Ozzion, Panprazox, Panrazol, Pantogen, Pantopraz, 
Patoprazol, Pantoprazole Arrow, Pantoprazole Bluefish, Panzol, 
Prazolacid, Ranloc, Xotepic 
• Rabeprazol 
Pariet 
• Esomeprazol 
Emanera, Helida, Nexium; Axanum (z ASA) 
 
Leki przeciwhistaminowe 
Blokują receptory cholinergiczne 
Zapobiegają - wymiotom pochodzenia błędnikowego (np. w chorobie lokomocyjnej) 
Skuteczne - w wymiotach wywołanych środkami znieczulenia ogólnego, zabiegi radioterapii 
W premedykacji chirurgicznej - działanie uspokajające i przeciwwymiotne. 
 
DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE: 
Nasilenie działanie depresyjnego na OUN: barbituranów, środków nasennych, uspokajających i cholinolitycznych 
senność (obniżajenie sprawności umysłowej); nie powinny być zażywane przez kierowców. 
 
Preparaty: 
Dimenhydrinat (Aviomarin) 
Prometazyna (Diphergan; Phenergan) 
Hydroksyzyna (Hydroxyzinum) 
Hioscyna (Skopolamina) 
 
Selektywne i kompetycyjne hamowanie połączenia histaminy z receptorem H2 w przewodzie pokarmowym 
 

• Zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego: podstawowe oraz stymulowane pokarmami 

 

• Zmniejszają objętość soku żołądkowego, stężenie kwasu solnego i aktywność pepsyny 

background image

 

 

• W czasie długotrwałej terapii może dojść do przerostu komórek wytwarzających gastrynę i zwiększonego jej 

 

wydzielania co prowadzi do nadmiernego wydzielanie kwasu solnego (tzw. zjawisko hipersekrecji 

 

wyrównawczej) 

 

• Stosowane głównie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nowotworze trzustki przebiegającym z 

 

nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego (zespół Zollinger-Ellison), przed zabiegami chirurgicznymi w celu 

 

zapobieżenia zachłystowemu zapaleniu płuc, zapobieganie powikłaniom choroby wrzodowej: krwotokom z 

 

żołądka, perforacjom wrzodów i zwężeniu odźwiernika, refluksie  żołądkowo-przełykowym powodowanym 

 

zarzucaniem treści pokarmowej 

 
Leki cholinolityczne 
• mechanizm działania -> blokowanie receptora muskarynowego M --> zmniejszenie wydzielania kwasu solnego 
i rozkurcz mięśni gładkich 
• nieswoiści antagoniści (nieselektywne blokery):  atropina i jej pochodne 
 

blokowanie w podobnym stopniu różnych podtypów receptora muskarynowego zlokalizowanych w 

 

ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym 

• swoiści antagoniści (selektywne blokery) – dominujące działanie antagonistyczne wobec receptora M1: 
 

Pirenzepina 

• Nieselektywni antagoniści receptorów M 
 

bóle kolkowe przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych 

 
Hioscyna - silne działanie ośrodkowe. 
 

- profilaktyka i leczenie choroby lokomocyjnej 

 

- premedykacja 

 

- wymioty pooperacyjne 

 

- miejscowo w diagnostyce okulistycznej w celu rozszerzenia źrenicy i porażenia akomodacji  

Działania niepożądane : typowe dla blokady receptorów cholinergicznych – suchość w jamie ustnej, zaburzenia 
akomodacji, jaskra, splątanie, dezorientacja, zaburzenia pamięci, senność, zaczerwienienie skóry, tachy- lub 
bradykardia, zaparcie, zaburzenia oddawania moczu. 
 
• Selektywni antagoniści receptora M1 
 
PIRENZEPINA 
 

- kilkadziesiąt x większe powinowactwo do receptorów M w błonie śluzowej żołądka niż w OUN, zwojach 

 

współczulnych, gruczołach ślinowych, mięśniach gładkich jelit, pęcherzu moczowym i w sercu 

 

- prawie pozbawiona typowych dla atropiny i leków atropinopodobnych działań niepożądanych 

 

ZASTOSOWANIE: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zespół Zollingera- Ellisona, krwawienia z górnego 

 

odcinka przewodu pokarmowego, owrzodzenia stresowe i polekowe, zaburzenia żołądkowe. 

 

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: /rzadko/ suchość w jamie ustnej, zaburzenia widzenia, zaparcia, biegunki, 

 

zaburzenia oddawania moczu, bóle głowy, wzrost łaknienia.  

 
Pochodne prostaglandyn 
 
MIZOPROSTOL 
 

• syntetyczna pochodna PGE1 (łączy się receptorem EP3) 

 

Zastosowanie: 

 

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy indukowana przez NLPZ, sterydy, stres, alkohol 

 

• niezarejestrowane w PL - aborcja farmakologiczna, usunięcie zaśniadu groniastego, indukcja porodu, 

 

dojrzewanie szyjki macicy, hamowanie krwawienia poporodowego 

 

• Brak działania przeciwbólowego (!) 

 

Objawy niepożądane: 

 

• działanie na mięśniówkę macicy (bolesne miesiączki, krwawienia z dróg rodnych i skurcze macicy, będące 

 

przyczyną poronień) 

 

• biegunki, bolesne skurcze jelit, nudności, wymioty, bóle i zawroty głowy 

 

Preparat: Cytotec 

 
Środki zobojętniające 
• Obecnie rzadko stosowane w terapii choroby wrzodowej 
• Między posiłkami - znoszenie bólu, pieczenia i zgagi 
• Szybko łagodzą lub znoszą bóle powstałe w wyniku działania soku 
żołądkowego na uszkodzoną śluzówkę 
• Słabe zasady, tlenki, sole słabych kwasów + HCL --> sole obojętne 

background image

 

• Skuteczność terapii wymaga zastosowania odpowiednio dużych 
dawek (1,5-4,0 g). Obecnie najczęściej - preparaty koloidalne 
• Niedostateczna neutralizacja --> zwiększenie aktywności pepsyny, 
• Zobojętnienie soku żołądkowego --> znaczny, wtórny wzrost wydzielania HCl (hipersekrecja) 
• Działania niepożądane - zaburzenia gospodarki kwasowozasadowej i wzrost perystaltyki żołądka. 
• Związki glinu i wapnia --> zapierająco 
• Sole magnezu --> przeczyszczająco 
 
SOLE GLINU 
Linal (wodorowęglan glinu, maceracja z nasion lnu- Semen Lini) - zawiesina  
Alugastrin, Alusal, Gastrinal, Gelatum Aluminii phosphorici, Kompensan 
 
SOLE MAGNEZU 
Magnosil -tabl., 
Manti, Manti forte -zawiesina zawierająca sole magnezu w połączeniu z lekami przeciw wzdęciom 
 
SOLE WAPNIA 
Calcium carbonicum praecipitatum (węglan wapnia strącony) - proszek 
 
PREPARATY ZŁOŻONE - w nadkwaśności, wzdęciach, nieżytach i stanach zapalnych przewodu pokarmowego, refluksie 
żołądkowo – przełykowym: 
Alumag, Gastromal, Maalox, Magmill, Malugastrin, Proacid, Rennie Antacidum, Tums, Ulcetal, Gealcid - (niewielkie 
właściwości przeciwzapalne i miejscowo znieczulające) 
 
Środki osłaniające 
• Leki osłaniające - wzmocnienie mechanizmów obrony błony śluzowej przed działaniem kwaśnego soku 
żołądkowego i pepsyny: 
 

- poprawa przepływu krwi 

 

- wzrost wydzielania śluzu 

 

- zagęszczenie śluzowej bariery międzykomórkowej w żołądku 

 

- przyspieszenie regeneracji komórek nabłonkowych 

 
PODZIAŁ: 
- nieselektywne - działają na całą błonę śluzową żołądka (substancje naturalne: kaolin, żelatyna, agar, napar 
z siemienia lnianego) 
- selektywne - działanie jest ograniczone do strefy uszkodzonej lub zmienionej zapalnie (sukralfat, sole 
bizmutu) 
 
SUKRALFAT 
• Zasadowa sól glinowa sulfonowanej sacharozy 
• w środowisku kwaśnym tworzy gęstą, lepką zawiesinę przylegającą silnie do dna owrzodzenia, a słabiej do 
nieuszkodzonego nabłonka 
• większa skuteczność w chorobie wrzodowej dwunastnicy 
• może być stosowany w zapobieganiu nawrotom choroby wrzodowej 
• pobudza syntezę endogennych prostaglandyn w nabłonku żołądka (?) 
• zwiększa wchłanianie fosforanów 
• Działania niepożądane: rzadko, głównie pod postacią zaparć, nudności, wymiotów i suchości w jamie ustnej 
• Interakcje: hamowanie wchłaniania glikozydów nasercowych, fenytoiny i tetracyklin 
• Kuracja: 4-8 tygodni 
• Preparaty: Venter, Ulgastran, Ancrusral 
 
DICYTRYNIAN TRIPOTASOWO-BIZMUTAWY 
• Koloidowa sól bizmutowa kwasu cytrynowego 
• Łączy się z białkiem i mukoproteinami błony śluzowej tworząc warstwę ochraniającą uszkodzenia przed działaniem 
soku żołądkowego 
• bakteriobójczo na Helicobacter pylori - odłączenie się drobnoustroju od komórek nabłonkowych i liza bakterii 
• barwi kał na czarno; ściemnienie języka, podniebienia i zębów 
Przeciwwskazania: niewydolnością nerek (nawet niewielkie ilości bizmutu mogą się kumulować w organizmie 
powodując encefalopatię i neurotoksyczność) 
 
Preparaty: Cytribin, De-Nol, Ventrisol 

background image

 

Leki przeczyszczające 
• Często nadużywane --> wtórna atonia jelit, osłabienie napięcia mięśni gładkich jelit --> tendencja do zaparć (!) 
Zastosowanie: 
• utrudnienie defekacji wskutek odwodnienia 
• schorzenia powodujące bolesność przy oddawaniu stolca 
• w razie konieczności ułatwienia defekacji np. u pacjentów z chorobami układu krążenia, przepukliną, hemoroidami 
itp. 
• podczas długotrwałego unieruchomienia 
• przygotowanie do zabiegów operacyjnych i niektórych badań diagnostycznych 
• w zatruciach 
• u chorych u których p/wskazane jest napięcie tłoczni brzusznej, np. w zawale mięśnia sercowego, przepuklinie 
Przeciwwskazania: 
• nierozpoznane zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego 
• podejrzenie zaburzeń drożności jelit lub porażenie perystaltyki 
 
Leki działające na drodze mechanicznej: 
 

• zwiększenie objętości treści pokarmowej --> rozciągnięcie ścian jelita 

 

• osmotyczne leki przeczyszczające 

 

• środki pęczniejące, rozluźniające i poślizgowe 

 

• Leki zmiękczające kał nie wpływają na odruch perystaltyczny i często są zalecane u osób w wieku podeszłym 

Preparaty: 
Dokuzan sodowy (Laxopol, Laxol)- syrop, roztwór, czopki (lek zmiękczający kał i poślizgowy) 
Parafinum liquidum- płyn (lek zmiękczający kał i poślizgowy) 
Lactulosum – syrop (lek osmotyczny) 
Suppositoria Glyceroli - czopki 
 
Leki działające na drodze farmakologicznej: 
 

• GLIKOZYDY ANTRACHINONOWE 

 

w surowcach roślinnych: korzeń rzewienia, kora kruszyny, liść i owoc senesu, liście Aloesu. 

 

Mechanizm działania: 

 

Wchłaniane w jelicie cienkim, a następnie po metabolizmie w tkankach wydalane do jelita grubego, gdzie 

 

pobudzają sploty nerwowo-mięśniowe pobudzając perystaltykę jelita grubego Najsilniej przeczyszczająco 

 

działają przetwory z aloesu (sok, nalewka) i kory kruszyny, a najłagodniej przetwory senesu Preparaty te 

 

działają późno, po 8 -12 h po zażyciu. 

 

Działanie niepożądane : przekrwienie miednicy małej (przeciwwskazane w ciąży), czasami kurczowe bóle 

 

brzucha i bolesne wypróżnienia.  

 
 

Preparaty: Neonormacol, Neonormosan, Neonormovit, 

 

Tabletki z rzewienia, Normosan, Normogran, Alax, Altra, Xenna 

 
 

• LEKI SYNTETYCZNE - BISACODYL 

 

zwiększa wydzielanie śluzu i przyspiesza perystaltykę jelita grubego 

 

rozluźnia masy kałowe 

 

po podaniu doustnym 1-2 drażetek działanie przeczyszczające występuje po 4-10 h, a po podaniu 

 

doodbytniczym po 1 h 

 
 

Preparat: Bisacodyl- tabl., czopki 

 
Leki zapierające 
LECZENIE BIEGUNEK 
Leczenie przyczynowe - zastosowanie leków przeciwbakteryjnych w biegunce, która została wywołana przez zakażenie 
bakteryjne 
 

/furazolidon, nifuroksazyd, cyprofloksacyna, ko-trimoksazol, neomycyna, amoksycyklina, doksycyklina, 

 

rifaksymina/ 

Leczenie objawowe - ma na celu wyrównanie niedoborów wodnych, elektrolitowych i pokarmowych poprzez 
nawodnienie, podawanie płynów wieloelektrolitowych, kontrolę poziomu elektrolitów i kreatyniny 
W biegunkach z dużym odwodnieniem - wlewy dożylne 0,9% NaCl 
W łagodnie przebiegających biegunkach ze stratami wody i elektrolitów - Gastrolit 
 
Leczenie farmakologiczne objawowe: 
środki absorpcyjne, ściągające, cholinolityczne, opioidy: alkaloidy opium i leki syntetyczne. 

background image

 

ŚRODKI ADSORBCYJNE 
Węgiel leczniczy (Carbo medicinalis) - najsilniejszy lek absorpcyjny. 
 

Pochłania bakterie, toksyny, trucizny mineralne i organiczne oraz hamuje procesy fermentacyjne w jelitach. 

 

Warunek skuteczności - odpowiednio duża dawce--> 8-10 tabletek jednorazowo, rozkruszyć i zwilżyć wodą. 

 

Dawka 50-100 g podczas płukania żołądka. 

Glinka biała (Bolus alba) - 50-200 g w postaci zawiesiny z wodą. 
Smecta - zwłaszcza u dzieci. Zawiera związek glinowo-krzemowy. Ma silne własności absorpcyjnie. Dzięki dużej 
 

lepkości powleka błonę śluzową żołądka i jelit. W ten sposób zwiększa się jej wytrzymałość na działanie 

 

drażniące toksyn. Działanie osłonowe może mieć również wpływ przeciwbólowy. 

 
ŚRODKI ŚCIĄGAJĄCE 
Działają silnie przeciwzapalnie tworząc połączenia chemiczne z białkami(w tym białkami bakterii), prowadząc do ich 
denaturacji. 
Preparaty: Tanninum albuminatum, Salotannal 
 
AGONIŚCI RECEPTORA OPIODOWEGO 
• zmniejszenie perystaltyki żołądka i jelit 
• wzrost napięcia zwieraczy 
• działanie przeciwbólowe 
Alkaloidy opium - wyjątkowo i jednorazowo w razie konieczności 
natychmiastowego przerwania gwałtownie przebiegającej biegunki. 
Preparaty: Tinctura Opii simplex- 5-10 kropli 
 
Syntetyczne leki opioidowe: 
 

DIFENYLOKSYLAT 

 

• głównie jako lek zapierający w ostrych i przewlekłych biegunkach, których przyczyną jest zaburzenie 

 

czynności jelit 

 

• na ogół nieskuteczny w biegunkach bakteryjnych Preparat Reasec - połączenie difenoksylatu (2,5 mg) z 

 

atropiną (0,025 mg). 

 
 

LOPERAMID 

 

• słabo wchłania się z przewodu pokarmowego i w niewielkim stopniu przenika do OUN 

 

Preparaty : Imodium, Imodium plus (preparat złożony z loperamidu i symetykonu; symetykon – lek 

 

przeciwwzdęciowy) 

 
Leki prokinetyczne i przeciwwymiotne 
• Zwiększają siłę skurczu i napięcie dolnego zwieracza przełyku 
• Przyspieszają perystaltykę żołądka, dwunastnicy i dalszego odcinka jelita cienkiego 
 
Stosowane w terapii: 
 

• choroby refluksowej 

 

• dyspepsji czynnościowej i polekowej 

 

• atonii pooperacyjnej przewodu pokarmowego 

 

• atonicznych zaparciach 

 

• zespole jelita drażliwego 

 

• gastroparezie (opóźnione opróżnianie żołądka) np. w cukrzycy 

 
METOKLOPRAMID 
• działanie prokinetyczne - wzrost wrażliwości receptorów M i prawdopodobnie zwiększone uwalnianie acetylocholiny 
• działanie przeciwwymiotne – blokowanie receptorów D2 oraz 5-HT3 
Działania uboczne: 
 

• senność, zmęczenie, bóle głowy 

 

• biegunka 

 

• objawy pozapiramidowe (dyskinezy, parkinsonizm polekowy) 

 

• zaburzenia hormonalne (m.in. ginekomastia, mlekotok, zaburzenia miesiączkowania) 

 
CIZAPRID 
• stymulacja receptorów 5HT4 w przewodzie pokarmowym 
• pobudzenie perystaltyki górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego 
• nie wpływa na OUN 
Działania niepożądane: 

background image

 

 

• biegunka, bóle brzucha, bóle głowy 

 

• w dużych dawkach może spowodować częstoskurcz komorowy 

 
BAKLOFEN 
• agonista obwodowych receptorów GABA-B 
• zwiększa spoczynkowe napięcie zwieracza dolnego przełyku 
 
ITOPRYD 
ZIRID 
• zwiększa uwalnianie ACh w splocie trzewnym poprzez blokowanie receptorów dopaminowych D2 na zakończeniach 
nerwów cholinergicznych 
• zapobiega hydrolizie ACh przez zmniejszenie aktywności AChesterazy w mięśniach gładkich przewodu pokarmowego 
• ch. refluksowa przełku, dyspepsja czynnościowa, gastropareza 
 
ERYTROMYCYNA 
• agonista receptorów motylinowych (motylina - peptyd p.pok) 
• najsilniejszy prokinetyk 
• zastosowanie przed pilnymi zabiegami endoskopowymi 
• jedyny skuteczny lek w gastroparezie cukrzycowej 
• zwiększa spoczynkowe napięcie zwieracza dolnego przełyku 
 
DOMPERYDON 
• blokuje głównie obwodowe receptory dopaminergiczne 
• słabo przenika do OUN i dlatego działa słabiej przeciwwymiotnie 
• nie wywołuje objawów pozapiramidowych 
 
LEKI BLOKUJĄCE RECEPTORY 5-HT3  
Wybiórcze blokowanie receptorów serotoninergicznych 5-HT3 neuronów zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego 
układu nerwowego. 
W wymiotach wywołanych radioterapią, pooperacyjnych i po zabiegach laparoskopowych, w wymiotach u kobiet 
ciężarnych. 
Skuteczne w wymiotach wczesnych rozwijających się bezpośrednio po podaniu cytostatyku. 
Nieskuteczne w chorobie lokomocyjnej. 
 
Preparaty: 
Ondansetron (Atossa, Zofran) 
Granisetron (Kytril) 
Dolasetron (Anzemet) 
Palonosetron (Aloxi) 
Aprepitant (Emend) 
 
LEKI NEUROLEPTYCZNE 
Znoszą pobudzający wpływ dopaminy na chemoreceptory pola najdalszego w mózgu. 
Blokują również receptory H1 i cholinergiczne. 
Skuteczne w wymiotach wywołanych zaburzeniami błędnika, chorobie popromiennej, po leczeniu cytostatykami, w 
wymiotach pooperacyjnych wywołanych działaniem środków znieczulenia ogólnego. 
Najczęściej stosowane: chloropromazyna, prometazyna, prochloroperazyna, tietylperazyna lub haloperidol. 
Najsilniej działa tietylperazyna i haloperidol. 
Przeciwwskazania: jaskra, przerost gruczołu krokowego, niewydolność wątroby, niewydolność krążenia, ostry zespół 
wieńcowy, choroba wrzodowa, choroba Parkinsona. 
 
Leki hepatoprotekcyjne 
• Fosfolipidy 
• Ornityna 
• Sylimarol 
 
Leki żółciopędne i żółciotwórcze 
Przyspieszają i ułatwiają odpływ żółci 
Usuwają mechanicznie drobne złogi przez zwiększenie szybkości przepływu żółci oraz oczyszczają drogi żółciowe z 
drobnoustrojów 
Działania niepożądane: łagodnie przeczyszczające 

background image

 

Leki rozpuszczające kamienie żółciowe 
Kwas chenodezoksycholowy (Chenofalk; Cholanorm) 
Kwas ursodezoksycholowy ( Ursofalk; Ursopol) 
 

– mniej toksyczny od kwasu chenodezoksycholowego 

 

- rozpuszcza niezwapniałe złogi cholesterolowe 

 

- chroni błonę śluzową żołądka przed powikłaniami choroby refleksowej. 

 
Kwasy żółciowe 
Pochodne kwasu cholanowego, wytwarzane w wątrobie, które po połączeniu z tauryną lub glicyną są wydalane z 
żółcią do jelit powodując emulgację tłuszczy a tym samym umożliwiają ich wchłanianie. 
 
Cholamid, Terpichol, Bilocol, Polagol 
Środki roślinne – Solaren, Cholagoga , Cholesol, Raphacholin 
 
Enzymy trzustkowe 
• w przewlekłym zapaleniu trzustki. 
• poprawa trawienia i wchłaniania składników pokarmowych. 
• zmniejszenie dolegliwości bólowych 
• preparaty lipazy uwalniające enzym w świetle jelita (pH >5,5) uniknięcie inaktywacji lipazy przez kwas solny soku 
żołądkowego 
• zalecane stosowanie preparatów zawierających mikorgranulki (łatwe przechodzenie z pokarmem do 
dwunastnicy 
• korzystne jest kojarzenie leków zawierających enzymy trzustkowe z lekami hamującymi sekrecję kwasu solnego w 
żołądku 
 
Preparaty: Kreon, Lipancrea, Neo-Pancreatinum, Panzytrat. Combizym 
 
Leki przeciwrobacze 
• Albendazol (Zentel) - nicienie jelitowe i lamblie 
• Mebendazol (Vermox)- nicienie, włosień, filarie, tasiemce 
• Niklozamid (Yomesan)- tasiemce, przywry egzotyczne 
• Prazykwantel (Cesol, Biltrcide) - przywry, tasiemce 
• Pyrantel - nicienie jelitowe 
 
Leki stosowane w terapii nieswoistych zapaleń jelit 
• P/ciała monoklonalne p/TNF-alfa: 
 

Adalimubab 

 

Infliksimab 

• Leczenie przeciwzapalne 
 

Mesalazyna 

 

Sulfasalazyna 

• Leczenie immunosupresyjne: 
 

sterydoterapia (budesonid, flutikazon) 

 

azatiopryna, 6-merkaptopuryna 

 
Leki stosowane w terapii zakażeń Clostridium Difficile 
• metronidazol 
• wankomycyna 
• fidaksomycyna 
• nitazoksanid 
• bacytracyna 
• ryfampicyna 
 
Leki stosowane w terapii jelita nadwrażliwego 
• leki przeciwdepresyjne (TLPD, SSRI) 
• środki regulujące motorykę jelit (5-HT3, 5-HT4 antagoniści i agoniści) 
• leki antycholinergiczne 
• spazmolityczne 
 

Hioscyna /hamowanie receptorów muskarynowych/,  

 

Mebeweryna /bezpośrednie blokowanie kanałów K+, Na+, Cl+/,  

 

Trimebutyna /pobudzanie receptorów enkefalinowych ściany jelita/,  

background image

 

 

bromek cimetropium i ocytylonium, cytrynian alweryny, dicyklomina, olej z mięty pieprzowej /blokowanie 

 

kanałów wapniowych/). 

• adsorbujące (węgiel lekarski) 
• antybiotyki (rifaksymina) 
• melatonia 
• probiotyki 
• leki zmniejszające ilość gazów jelitowych (związki krzemu, diosmektyn, simetykon, bakteryjna alfa-glukozydaza 
• leki prokinetyczne (metoklopramid, cisaprid, itopryd) 
• leki zapierające (loperamid, cholestyramina) 
 
Leki stosowane w terapii wirusowych zapaleń wątroby 
• interferon α2a i α2b (IFN-α; interferony naturalne) 
• interferon pegylowany (PegIFN-α2a) 
• analogi nukleozydów/nukleotydów (AN): 
 

adefowir 

 

entekawir 

 

lamiwudyna, telbiwudyna (niedostępna w PL) 

 

tenofowir 

 

rybawiryna 

 
Leki stosowane w terapii eradykacyjnej H.pylori 
• amoksycylina 2x1,0g + metronidazol 2x500mg + IPP 2x40mg 
• amoksycylina // tetracyklina + metronidazol + IPP 
• terapia sekwencyjna: 
 

IPP 2xdz + amoksycylina 2x1g (przez 5 dni) 

 

następnie: 

 

IPP 2xdz + klarytromycyna 2x0.5g + tynidazol 2x0.5g (5dni) 

• terapia czterolekowa - z solami bizmutu (w PL azotyn bizmutu - sól nieorganiczna) 
• nowe antybiotyki: lewofloksacyna (2x500mg) i rifabutyna 
 
leki stosowane w terapii wodobrzusza 
• Ograniczenie ilości sodu w diecie 
• Leczenie diuretyczne 
 

Spironolakton (100-400mg) 

 

Amiloryd (10-40mg) 

 

Furosemid (40-160mg) 

• Profilaktyka i leczenie SBP 
(neomycyna, ceftriakson, norfloksacyna, biseptol, ofloksacyna, cefotaksym) 
• Profilaktyka krwawienia z żylaków przełyku 
(propranolol, karwedilol) 
 
Leki stosowane w terapii ostrego zapalenia trzustki 
OZT: 
• leczenie przeciwbólowe 
• leczenie żywieniowe 
• płynoterapia 
• antybiotykoterapia 
PZT: 
• leczenie przeciwbólowe 
• substytucja enzymów trzustkowych 
• leczenie dietetyczne 
 
Leczenie żywieniowe 
• Niedożywienie jako problem kliniczny 
 

E40-46, E65-68 

 

u 35-55% przewlekle chorych i u 40-90% chorych na nowotwory przyjmowanych do szpitala 

• Ocena stanu odżywiania przy przyjęciu 
• Żywienie doustne, dojelitowe, pozajelitowe