41
W
PŁYW WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W WODZIE NA SKÓRĘ I JEJ PRZYDATKI
Elżbieta Pobuta, Karolina Rachwał
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Streszczenie
Każda z witamin wykazuje specyficzne dla siebie działanie, a w połączeniu synergistycznym, które
łączy dwie lub więcej witamin w jednym preparacie, zwiększają się dobroczynne właściwości, które
pozwalają na utrzymanie dobrego i zdrowego wyglądu skóry oraz jej przydatków. Działanie takie
w szczególności wykazują witaminy z grupy B. W nutrikosmetykach, jak i preparatach kosmetycznych
najczęściej występują razem. Witaminy rozpuszczalne w wodzie muszą byd dostarczane wraz z poży-
wieniem do organizmu, gdyż ich nadmiar jest wydalany z moczem. Dlatego koniecznie trzeba dostar-
czad te witaminy w codziennej diecie. Artykuł stanowi przegląd witamin rozpuszczalnych w wodzie
(witaminy z grupy B i witamina C). Celem pracy było przedstawienie wiedzy na temat wpływu witamin
rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki.
Influence of the water-soluble vitamins to the skin and its appendages
Summary
Each vitamin has a specific action for yourself and in connection synergistic, that combines two or
more vitamins in a single preparation increase the beneficial properties, that allow an maintenance
good and healthy appearance of the skin and its appendages. Such action in particular shows vita-
mins from group B. In nutricosmetics as and cosmetic preparations most often to occur together.
Water-soluble vitamins must be supplied with food into organism, because the excess is eliminated in
the urine. So one must absolutely to provide these vitamins in daily diet. The article is a review of the
water-soluble vitamins (vitamins from group B and vitamin C). The aim of work was to introduce the
know-ledge concerning the influence of the water-soluble vitamins to the skin and its appendages.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
42
Wprowadzenie
Dostarczanie witamin do skóry wewnętrznie może odbywad się wraz z pożywieniem, bądź też dzięki
nutrikosmetykom, czyli nowoczesnym kosmetykom. Jest to grupa preparatów, które stosuje się do-
ustnie, w formie tabletek lub proszków rozpuszczalnych w wodzie, służące poprawie urody. Receptu-
ra nutrikosmetyku jest ukierunkowana na konkretny problem kosmetyczny, np. ujędrnianie skóry,
cellulit, ochrona przeciwstarzeniowa lub inne. Łączenie preparatów stosowanych doustnie z kosme-
tykami aplikowanymi na skórę sprawia, że działając na organizm od wewnątrz, stanowią również
uzupełnienie codziennej pielęgnacji zewnętrznej
1
.
1. Prezentacja witamin rozpuszczalnych w wodzie
Witaminy rozpuszczalne w wodzie łatwo wchłaniają się z jelit i są transportowane do tkanek oraz
przetwarzane w aktywne koenzymy. Nie gromadzą się jednak w organizmie do poziomu toksycznego,
ponieważ ich nadmiar jest wydalany przez nerki wraz z moczem. Z tego też powodu wymagają stałe-
go uzupełniania. Ich wadą jest to, iż ulegają zniszczeniu w skutek działania wysokiej temperatury,
światła, substancji zawartych w dymie papierosowym i w preparatach antykoncepcyjnych. Niszczą je
również kawa, alkohol, antybiotyki oraz przeżywanie sytuacji stresowych. Witaminy te odgrywają
dużą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, umysłu, wpływają pozytywnie na
nastrój oraz mają znaczący wpływ na stan naszej cery, włosów i paznokci
2
.
1.1. Witamina C (Kwas askorbinowy)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 295
Źródło:
http://purebulk.com/vitamin-c-ascorbic-acid-powder
1
Frydrych A., Witaminy w kosmetykach, „Expert Anti Aging”, 2008, 13, s. 9;
Kalioska A., Po co skórze suplementy,
„Expert Anti Aging”, 2008, 13
, s. 10.
2
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki, Wyd.2., Emilia, Kraków 1997, s. 13; Baokowski E., Biochemia. Podręcznik dla
studentów studiów licencjackich i magisterskich, Med-Pharm Polska, Wrocław 2006, s. 293.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
43
1.1.1. Rola fizjologiczna
Witamina C bierze udział w procesie dojrzewania kolagenu, w procesach wzrostu i odnowy komórek,
tkanek oraz naczyo krwionośnych. Wzmacnia system immunologiczny, zwiększając odpornośd. Leczy
procesy przeciwzapalne oraz zapobiega infekcjom i przeziębieniom. Osłabia również odczyny aler-
giczne. Przyspiesza gojenie się ran, oparzeo i blizn. Zapobiega krwawieniom z dziąseł i parodontozie
oraz zakrzepom w żyłach. Obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy. Zwiększa
wchłanianie żelaza, wpływa na utrzymanie odpowiedniego poziomu ciśnienia krwi. Ma swój udział w
syntezie hormonów, np. adrenaliny, kortyzolu. Pomaga zwalczad od alkoholowe choroby wątroby i
działa przeczyszczająco. Wspomaga leczenie chorób psychicznych i zadmy. Wygładza drobne
zmarszczki oraz łagodzi skutki opalania. Chroni przed niektórymi nowotworami i chorobą wieocową.
Wykazuje właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze. Jest naturalnym antyoksydantem, zwalcza-
jącym wolne rodniki
3
.
1.1.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy C może wywoład szkorbut, powolne gojenie się ran, zatory żylne, kruchośd naczyo
krwionośnych, zanik włókien kolagenowych oraz zapalenie dziąseł. Zwiększa łamliwośd kości, kru-
chośd i łamliwośd paznokci. Powoduje bladośd skóry i błon śluzowych. Zmniejsza odpornośd na infek-
cje. Wywołuje bóle mięśniowe, osłabienie, zmęczenie, ospałośd, apatię i brak apetytu
4
.
1.1.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy C może spowodowad kamienie w drogach moczowych, zakwaszenie moczu, nud-
ności, wymioty, skurcze żołądka, biegunkę oraz wysypkę
5
.
1.1.4. Źródła występowania
Witaminę C zawierają świeże owoce i warzywa, takie jak owoce cytrusowe, kapusta, pomidory, ziem-
niaki, papryka, zielona pietruszka, szpinak, dzika róża, czarna porzeczka, czerwona papryka, kiwi
6
.
1.1.5. Wpływ witaminy C na skórę i jej przydatki
Witamina C chroni przed promieniowaniem UV, wolnymi rodnikami i elastozą słoneczną. Ujędrnia
i uelastycznia skórę, zapobiega zmarszczkom, dzięki zwiększeniu syntezy kolagenu. Uszczelnia
i wzmacnia naczynia krwionośne, poprawia mikrokrążenie oraz zapobiega rozszerzaniu się naczyo
krwionośnych. Działa złuszczająco na naskórek i rozjaśniająco na przebarwienia i piegi. Przyspiesza
gojenie się ran, oparzeo, blizn oraz łagodzi skutki nadmiernego opalania. Zapobiega nadmiernemu
3
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki…, dz. cyt., s. 35; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna i upiększająca. Twarz, Szyja, dekolt, Nowa Era, Warszawa 2013, s. 167; Holak E. i inn., Biologia. Vademecum maturalne
2009, Operon, Gdynia 2008, s. 129; Pyłka-Gutowska E., Biologia, Oświata, Warszawa 1993, s. 34; Jak ważne są witaminy w
naszej codziennej diecie, http://www.fitruda.blogspot.com/2012/08/jak-wazne-sa-witaminy-w-naszej.html, 18.02.2014;
Molski M., Chemia piękna, PWN, Warszawa 2009, s. 262; Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy,
http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 295-296.
4
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1999, s. 114; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt.,
s. 130; Pyłka-Gutowska E., Biologia…, dz. cyt., s. 34; Jak ważne..., dz. cyt; Molski M., Chemia piękna…, dz. cyt., s. 263.
5
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki…, dz. cyt., s. 37; Jak ważne..., dz. cyt..
6
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki…, dz. cyt., s. 36; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Jak ważne..., dz.
cyt; Molski M., Chemia piękna…, dz. cyt., s. 263.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
44
wytwarzaniu łoju i warunkuje prawidłowy rozwój tkanki łącznej. Bierze udział w przenikaniu substan-
cji odżywczych. Działa przeciwzapalnie
7
.
1.1.6. Suplementacja
- jest lepiej przyswajana z bioflawonoidami i innymi enzymami;
- działa lepiej z innymi przeciwutleniaczami, takimi jak np. witamina E;
- witamina C zakłóca testy wykrywające cukrzycę i raka okrężnicy lub określające ilośd hemo-
globiny
8
.
1.2. Witamina B
1
(Tiamina)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 291
Źródło:
http://purebulk.com/vitamin-b1-thiamine-mononitrate-powder
1.2.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
1
bierze udział w przemianie cukrów na energię i reguluje procesy metaboliczne. Wspo-
maga pracę układu nerwowego poprzez przewodnictwo impulsów nerwowych oraz układu mięśnio-
wego i serca. Zwiększa apetyt i wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój organizmu. Przyspiesza goje-
nie się ran, ułatwia oddychanie komórkowe i bierze udział w gospodarce wodnej organizmu. Popra-
wia sprawnośd intelektualną, wpływa pozytywnie na nastrój oraz łagodzi bóle. Ułatwia trawienie
i pomaga zwalczad chorobę powietrzną i morską. Wspomaga leczenie półpaśca
9
.
7
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana…, dz. cyt., s. 114; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 263; Malinka
W., Zarys chemii kosmetycznej, Volumed sp. z o.o., Wrocław 1999, s. 94; Wydra A., Zastosowanie witamin w kosmetologii,
http://www.copywriting-
kosmetyczny.pl/artykuly/serwis%20kosmetologiczny/Zastosowanie%20witamin%20w%20kosmetologii.pdf, 18.02.2014, s.
8;
Komaszewska E., Witaminy w kosmetykach, „Aptekarz Polski”, 2010, 41(19)
,
http://www.aptekarzpolski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=526&Itemid=66, 18.02.2014; Noszczyk M.,
Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, s. 151; Schroeder G. (red.), Kosme-
tyki – chemia dla ciała, Cursiva, Inowrocław 2011, s. 39-40; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna…, dz. cyt., s. 167.
8
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 37.
9
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 14; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne…, dz. cyt.; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 254; Kłych A., Kosowska
A., Jurczak T., Witaminy..., dz. cyt., s. 291; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 111; Drygas B.,
Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna…, dz. cyt., s. 166.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
45
1.2.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B
1
może wywoład chorobę Beri-beri, zapalenie wielonerwowe, drażliwośd, depre-
sja, bezsennośd, zaburzenia koncentracji i pamięci, oczopląs, osłabienie mięśni i utratę masy ciała.
Ponadto powoduje zmęczenie, apatię, zwolnienie perystaltyki jelit, zaburzenia trawienia, brak apety-
tu, nudności, wymioty i biegunki
10
.
1.2.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
1
wydalany jest z moczem, może niekiedy powodowad zawroty i bóle głowy,
nadwrażliwośd, drżenie mięśni, nudności, wymioty, biegunki, opryszczkę, obrzęki, wzmożoną pobu-
dliwośd nerwową, reakcje alergiczne, kołatania serca
11
.
1.2.4. Źródła występowania
Witamina B
1
znajduje się w drożdżach, brązowym ryżu, grubych kaszach, orzechach, ziarnach pszeni-
cy, płatkach owsianych, otrębach, wątrobie, mleku, zielonym grochu, rybach, chudej wieprzowinie,
pieczywie razowym, dzikiej róży
12
.
1.2.5. Wpływ witaminy B
1
na skórę i jej przydatki
Witamina B
1
może byd pomocna w leczeniu półpaśca, pokrzywki, czyraków, trądziku łojotokowego i
łojotokowego zapalenia skóry. Łagodzi świąd skóry i hamuje łojotok. Utrzymuje zdrowy wygląd i kolo-
ryt skóry poprzez regulowanie procesów złuszczania naskórka. Przeciwdziała wypadaniu włosów,
łupieżowi oraz korzystnie wpływa na wzrost włosów. Wzmacnia łamliwe paznokcie. Zapobiega po-
wstawaniu zajadów i zmarszczkom
13
.
1.2.6. Suplementacja
- wraz z choliną i kwasem pantotenowym wspomaga trawienie i daje ulgę w niestrawności;
- osoby pijące dużo alkoholu, kawy i herbaty powinny zwiększyd przyjmowanie witaminy B
1
;
- najlepiej współdziała z innymi witaminami z grupy B
14
.
1.3. Witamina B
2
(Ryboflawina)
10
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 14; Jak ważne…, dz. cyt; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 254.
11
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 15; Jak ważne…, dz. cyt.
12
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 14; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 254-255.
13
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 110; Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 4;
Schroeder G., Kosmetyki – chemia…, dz. cyt., s. 45.
14
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki…, dz. cyt., s. 39-40.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
46
Źródło: Wykonany w programie ACD/ChemSketch Freeware na podstawie wzoru w: Malinka W., Zarys chemii
kosmetycznej, Volumed sp. z o.o., Wrocław 1999, s. 97.
Źródło:
http://purebulk.com/vitamin-b2-riboflavin-usp
1.3.1. Rola fizjologiczna
Witamin B
2
bierze udział w przemianach aminokwasów i lipidów oraz uczestniczy w procesach oddy-
chania komórkowego. Wspomaga odpornośd, procesy widzenia i wzrostu. Pomaga w utrzymaniu
prawidłowego funkcjonowania skóry, jej przydatków oraz błon śluzowych, a także w jej regeneracji
oraz gojeniu się ran. Wpływa na rozrodczośd i odpornośd oraz układ nerwowy. Ułatwia leczenie cho-
rób jamy ustnej, warg i języka oraz anemii. Ponadto jest naturalnym antyoksydantem
15
.
1.3.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B
2
wywołuje zapalenie skóry i pękanie kącików ust oraz wypryski w okolicach
jamy ustnej, warg, na skórze i wokół narządów płciowych. Ponadto powoduje wypadanie włosów,
łysienie, matowe włosy, łamliwe paznokcie, łojotokowe zapalenie skóry, łuszczenie się skóry okolic
nosa, ust, czoła i uszu. Ze strony układu nerwowego niedobór powoduje obniżenie sprawności umy-
słowej, brak koncentracji, zawroty głowy i bezsennośd. Wywołuje również niedokrwistośd i pelagrę.
Powoduje nadwrażliwośd na światło, zaburzenia ostrości widzenia, męczenie się oczu, kataraktę i
łzawienie
16
.
1.3.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
2
nie grozi zatruciem. Przy znacznym przedawkowaniu może wywoład świąd,
drętwienie, uczucie palenia i kłucia, mocz przybiera kolor jaskrawożółty
17
.
1.3.4. Źródła występowania
Witaminę B
2
zawierają mleko, produkty mleczne, jogurt, ser, drożdże, ryby, zielone liście warzyw,
zboża, jaja, wątroba, chude mięso
18
.
1.3.5. Wpływ witaminy B
2
na skórę i jej przydatki
15
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 15-16; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne…, dz. cyt.; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 255; Witamina B-
kompleks, Solgar, http://www.solgar.pl/media/pdf/ulotki/Witamina_B-kompleks.pdf, dostęp 18.02.2014, s. 1; Jak ważne…,
dz. cyt.; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 115.
16
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 16; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Molski M.,
Chemia piękna..., dz. cyt., s. 252-253; Malinka W., Zarys chemii…, dz. cyt., s. 97; Jak ważne…, dz. cyt.
17
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 16; Jak ważne…, dz. cyt.
18
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 16; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne…, dz. cyt.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
47
Witamina B
2
łagodzi zmiany skórne wywołane trądzikiem różowatym, wspomaga leczenie trądziku
łojotokowego i łojotokowego zapalenia skóry poprzez regulowanie pracy gruczołów łojowych. Po-
prawia leczenie ran pooperacyjnych, oparzeo i innych urazów. Zapobiega łamliwości paznokci i po-
wstawaniu zajadów w kącikach ust. Chroni włosy przed wypadaniem, nadaje im połysk, zapobiega
łupieżowi i przetłuszczaniu się włosów. Pomaga w utrzymaniu zdrowego kolorytu i dobrego stanu
skóry. Bierze udział w procesach wzrostu i rogowacenia komórek naskórka. Opóźnia proces powsta-
wania zmarszczek
19
.
1.3.6. Suplementacja
- działa najskuteczniej w połączeniu z witaminą B
6
, C oraz B
3
;
- jest niezbędna do przekształcenia witamin B
6
i PP w ich czynne postaci.
1.4. Witamina B
3
(Niacyna; witamina PP)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 296
Źródło:
http://purebulk.com/niacin-usp-powder
1.4.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
3
bierze udział w regulacji spalania tłuszczów, białek i węglowodanów, w prawidłowym
funkcjonowaniu mózgu i układu nerwowego. Łagodzi bóle głowy i poprawia wygląd skóry. Obniża
ciśnienie krwi, poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Uczestniczy w tworzeniu czerwonych
ciałek krwi, w syntezie hormonów: płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny. Rozszerza naczynia
krwionośne, poprawia krążenie krwi. Łagodzi objawy zapalenia stawów, depresji, bezsenności oraz
usuwa toksyczne substancje z organizmu. Działa przeciwzapalnie i hamuje rozwój cukrzycy typu I
20
.
1.4.2. Objawy niedoboru
19
Malinka W., Zarys chemii…, dz. cyt., s. 97; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Schroeder G., Kosmetyki – che-
mia…, dz. cyt., s. 45; Wydra A., Zastosowanie witamin…,dz. cyt., s. 4; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia
pielęgnacyjna…, dz. cyt., s. 166.
20
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 17; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna…, dz. cyt., s. 166; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Jak ważne…, dz. cyt; Holak E., Biologia. Vademecum…,
dz. cyt., s. 130; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne…, dz. cyt.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
48
Niedobór witaminy B
3
może wywoład chorobę pelagrę (rumieo lombardzki), utratę łaknienia, nie-
strawnośd, osłabienie, podrażnienie skóry, złuszczanie się i rogowacenie skóry, spadek masy ciała,
biegunkę, bezsennośd, zawroty i bóle głowy, zaburzenia pamięci, nadmierną wrażliwośd skóry na
światło słoneczne, zmęczenie, depresję
21
.
1.4.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
3
może spowodowad uszkodzenie wątroby, pieczenie i świąd skóry, podwyższony
poziom glukozy we krwi, napady dny moczanowej, bóle gośdcowe, psychozy
22
.
1.4.4. Źródła występowania
Witaminę B
3
zawierają mięso, wątroba, mleko, ryby, jaja, drożdże, kiełki pszenicy, zielone liściaste
warzywa
23
.
1.4.5. Wpływ witaminy B
3
na skórę i jej przydatki
Witamina B
3
wpływa na gospodarkę wodną skóry, zmniejsza przez naskórkową utratę wody (TEWL)
oraz reguluje wilgotnośd skóry. Przeciwdziała wypadaniu włosów i łupieżowi. Reguluje procesy złusz-
czania naskórka, rozjaśnia przebarwienia, pomaga leczyd dermatozy, trądzik, pęcherzycę i stany za-
palne skóry. Wspomaga leczenie łuszczycy, pelagry i róży. Reguluje czynnośd skórnych naczyo krwio-
nośnych. Chroni skórę przed działaniem szkodliwych czynników. Hamuje procesy starzenia się skóry.
Współuczestniczy w tworzeniu kolagenu i barwnika skóry, czyli melaniny. Zapobiega szorstkości i
zaczerwienieniu skóry. Usuwa substancje toksyczne z organizmu
24
.
1.4.6. Suplementacja
- działanie witaminy B
3
potęguje chrom
25
.
1.5. Witamina B
5
(Kwas pantotenowy; Pantenol)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 298
21
M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Jak ważne…, dz. cyt; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34.
22
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 18; Jak ważne…, dz. cyt.
23
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 18; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne…, dz. cyt.
24
Malinka W., Zarys chemii…, dz. cyt., s. 102; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Schroeder G., Kosmetyki – che-
mia…, dz. cyt., s. 46; Wydra A., Zastosowanie witamin…,dz. cyt., s. 14-15; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetolo-
gia pielęgnacyjna…, dz. cyt., s. 166; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 113.
25
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 18.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
49
Źródło:
http://purebulk.com/pantothenic-acid-powder-vitamin-b5-calcium-pantothenate
1.5.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
5
bierze udział w przemianie kwasów tłuszczowych, cholesterolu i hormonów steroido-
wych oraz uczestniczy w wytwarzaniu przeciwciał i czerwonych krwinek. Zmniejsza podatnośd na
infekcje poprzez wzmocnienie układu immunologicznego. Pomaga zachowad dobrą sylwetkę, zapo-
biegając zmęczeniu i wyczerpaniu. Zwiększa wytwarzanie żółci oraz witaminy D. Łagodzi objawy ar-
tretyzmu. Bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu skóry, włosów i paznokci. Zapobiega siwie-
niu włosów i łysieniu
26
.
1.5.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B
5
może wywoład hipoglikemię, schorzenia skóry, zaburzenia krzepnięcia krwi,
zmęczenie, osłabienie, omdlenia, trudności z nauką, bóle brzucha, nudności i wymioty, zmniejszenie
odporności, zaburzenia pigmentacji włosów, siwienie, wypadanie włosów, łysienie, zespół piekących
stóp, pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu, bóle i sztywnośd stawów, skurcze i mrowienia ramion
i nóg, pogorszenie wzroku
27
.
1.5.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
5
może spowodowad biegunkę
28
.
1.5.4. Źródła występowania
Witaminę B
5
zawierają mięso, produkty pełnoziarniste, wątroba, jaja, kiełki pszenicy, otręby, figi,
orzechy, ziemniaki, drożdże, zielone warzywa, awokado
29
.
1.5.5. Wpływ witaminy B
5
na skórę i jej przydatki
Witamina B
5
stymuluje podziały komórkowe i wspomaga gojenie ran, blizn, odleżyn, owrzodzeo
i oparzeo. Łagodzi oparzenia posłoneczne, podrażnienia, swędzenie i stany zapalne skóry. Wywiera
korzystny wpływ na funkcje skóry, gruczołów łojowych oraz błon śluzowych. Ma działanie nawilżają-
ce, wygładzające i przeciwrumieniowe. Poprawia elastycznośd i jędrnośd skóry. Rozjaśnia przebar-
wienia, poprzez regulowanie procesów tworzenia melaniny. Wpływa na wzrost i regenerację włosów,
nadaje im elastycznośd, połysk, poprawia rozczesywanie oraz zapobiega rozdwajaniu się koocówek
26
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna…, dz. cyt., s. 166; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 257; Jak ważne…, dz. cyt.
27
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 257; Jak ważne…, dz. cyt.
28
Jak ważne…, dz. cyt.
29
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 257; Jak ważne…, dz. cyt.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
50
i siwieniu. Reguluje pracę gruczołów łojowych, wspomaga leczenie łuszczycy, rybiej łuski i atopowego
zapalenia skóry. Hamuje procesy starzenia się skóry i zapobiega zmarszczkom
30
.
1.5.6. Suplementacja
- wraz z witamina C wspomaga leczenie alergii
31
.
1.6. Witamina B
6
(Pirydoksyna)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 292
Źródło: http://purebulk.com/pyridoxine-hcl-powder
1.6.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
6
bierze udział w przemianach aminokwasów, syntezie kwasów nukleinowych zapobiega-
jących starzeniu się organizmu, w syntezie porfiryn i hormonów, w procesach krwiotwórczych oraz
w zamianie tryptofanu na niacynę. Wpływa na trawienie i wchłanianie magnezu oraz ułatwia wchła-
nianie witaminy B
12
. Ma działanie moczopędne i uczestniczy w wytwarzaniu kwasu solnego. Ułatwia
wchłaniania białek i tłuszczów, przez co umożliwia magazynowanie energii. Wzmacnia odpornośd
organizmu oraz łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Wspomaga układ ner-
wowy i wpływa na pracę serca oraz ciśnienie krwi. Pomaga zapobiegad chorobie wieocowej i udarom
mózgu, łagodzi objawy stresu, depresji, bezsennośd. Pomaga w usuwaniu nocnych skurczów mięśni
nóg, łydek, drętwienia rąk oraz leczy zespół cieśni nadgarstka. Ponadto zmniejsza siłę i częstotliwośd
napadów astmy. Prawdopodobnie obniża poziom cholesterolu i ułatwia odchudzanie się
32
.
1.6.2. Objawy niedoboru
30
Malinka W., Zarys chemii…, dz. cyt., s. 98-99; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Schroeder G., Kosmetyki –
chemia…, dz. cyt., s. 47; Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 14-15; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosme-
tologia pielęgnacyjna…, dz. cyt., s. 166; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 111-112, Komaszew-
ska E., Witaminy w kosmetykach..., dz. cyt.
31
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19-30.
32
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 20; Witaminy i minerały…, dz. cyt., s. 12-14; Molski M., Chemia
piękna..., dz. cyt., s. 258; Malinka W., Zarys chemii…, dz. cyt., s. 100; Jak ważne…, dz. cyt; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz.
cyt., s. 35; Jak ważne…, dz. cyt.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
51
Niedobór witaminy B
6
może skutkowad anemią, depresją, drażliwością, apatią, epilepsją, bezsenno-
ścią, drgawkami padaczko podobnymi, zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, chorobą wieocową,
akrodynią (bolesne zapalenie skóry dłoni i stóp oraz wystających części twarzy - nosa), niedokrwisto-
ścią, stanami zapalnymi skóry, łojotokiem, łupieżem, wysypką, skurczami mięśni, obrzękiem brzucha
przed miesiączką lub przybieraniem na wadze, kamicą nerkową
33
.
1.6.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
6
może powodowad neuropatię obwodową, uszkodzenie nerwów, bezsennośd,
zaburzenia koordynacji ruchów, drętwienie stóp oraz brak czucia w dłoniach
34
.
1.6.4. Źródła występowania
Witaminę B
6
zawierają chude mięso, wątroba, drożdże piwne, otręby pszenne, ryby, banany, orzechy
włoskie, jaja, kapusta
35
.
1.6.5. Wpływ witaminy B
6
na skórę i jej przydatki
Witamina B
6
zapobiega żylakom i zmianom skórnym. Leczy stany zapalne warg i języka. Zmniejsza
łojotok skóry i pomaga w leczeniu alergii oraz łupieżu. Wpływa na funkcjonowanie enzymów i syntezę
białek m.in. kolagenu, opóźniając procesy starzenia się organizmu. Wspomaga usuwanie cellulitu.
Działa regenerująco na komórki i zatrzymuje wodę w organizmie. Wpływa na wzrost włosów i zapo-
biega łysieniu. Polecana w pielęgnacji skóry tłustej i mieszanej oraz w leczeniu trądziku i przewlekłych
stanów zapalnych skóry. Występuje również w kremach odżywczych, przeciwzmarszczkowych, rege-
nerujących w formie palmitynianu
36
.
1.6.6. Suplementacja
- jest konieczna do prawidłowego wchłaniania witaminy B
12
37
.
1.7. Witamina B
7
(Biotyna; witamina H)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 297
33
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 112; Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s.
21; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 35; Jak ważne…, dz. cyt.
34
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Jak ważne…, dz. cyt.
35
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 21; Holak E., Biologia. Vademecum…, dz. cyt., s. 130; Jak ważne…,
dz. cyt.
36
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 20; Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 6; Dylewska-
Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 112; Schroeder G., Kosmetyki – chemia…, dz. cyt., s. 48; Drygas B.,
Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna…, dz. cyt., s. 166.
37
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 20.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
52
Źródło:
http://purebulk.com/biotin-1-vitamin-b7-vitamin-h
1.7.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
7
bierze udział w metabolizmie tłuszczów, aminokwasów i węglowodanów oraz w tworze-
niu hemoglobiny i rozwoju komórek. Jest również składnikiem niektórych enzymów. Pełni rolę prze-
nośnika dwutlenku węgla i stabilizuje poziom glukozy we krwi. Wspomaga funkcje tarczycy i przeciw-
działa anemii. Wpływa na skład keratyny, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie skóry i jej przy-
datków
38
.
1.7.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B
7
może wywoład zaburzenia wzrostu, suchośd i zapalenie skóry, egzemę, zmiany
łuszczycowe, wypadanie i przetłuszczanie się włosów, łupież, rozdwajanie się paznokci, sennośd, de-
presja, obniżenie nastroju, bóle mięśni, osłabienie, apatię, przebarwienia skórne, wykwity zapalne na
skórze i twarzy, anoreksja, rozszerzone naczynka krwionośne, niedokrwistośd (anemia)
39
.
1.7.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
7
może powodowad bóle brzucha, nudności i wymioty, ogólne złe samopoczucie,
a niekiedy biegunkę
40
.
1.7.4. Źródła występowania
Witamina B
7
występuje w wątrobie, nerkach, żółtku jaja, mleku, owocach, orzechach, otrębach, nie
łuskanym ryżu, bananach, kalafiorach, drożdżach
41
.
1.7.5. Wpływ witaminy B
7
na skórę i jej przydatki
Witamina B
7
wpływa korzystnie na wygląd włosów, skóry oraz paznokci. Zapobiega łojotokowi i łupie-
żowi, przeciwdziała wypadaniu włosów, łysieniu oraz siwieniu. Reguluje pracę gruczołów łojowych.
Działa nawilżająco i regenerująco na naskórek oraz przyczynia się do powstawania keratyny. Posiada
właściwości rozjaśniające przebarwienia. Przeciwdziała łuszczeniu się skóry, wspomaga leczenie łojo-
toku, wykwitów i procesów zapalnych skóry. Zmniejsza zmarszczki i fałdy nosowo-wargowe, koryguje
zmarszczki mimiczne, zapobiega workom pod oczami i poprawia kontury twarzy, dlatego polecana
jest do cer suchych, atroficznych, zwiotczałych i przedwcześnie starzejących się. Ponadto łagodzi bóle
38
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Molski M., Chemia
piękna..., dz. cyt., s. 259; Jak ważne…, dz. cyt.; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna…, dz. cyt.,
s. 167.
39
Tamże; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 113.
40
Oydeis Nemo, Witaminy prawda i mity, www.biotechnologia.uni.opole.pl/biblioteka/docs/WITAMINY-PRAWDA-I-
MITY.pdf, 18.02.2014, s. 27.
41
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 259.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
53
mięśni. Stosowana w preparatach do łamliwych i rozdwajających się paznokci oraz przeciwtrądziko-
wych i leczących czyraki i grzybicę paznokci
42
.
1.7.6. Suplementacja
- witamina B
7
dobrze współdziała z kwasem foliowym, witaminą B
5
i B
12
;
- działa synergicznie z witaminą B
2
, B
6
i A w utrzymaniu zdrowia skóry;
- wraz z witaminą A i E ma skuteczniejsze działanie w kosmetyku
43
.
1.8. Witamina B
9
(Kwas foliowy)
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 294
Źródło:
http://purebulk.com/folic-acid-vitamin-b9-pure
1.8.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
9
bierze udział w syntezie puryn, pirymidyn, niektórych aminokwasów i kwasów DNA
i RNA, czyli podziale komórek oraz jest głównym składnikiem w procesie tworzenia się krwi oraz cu-
krów. Ma udział w zachowaniu materiału genetycznego. Wspomaga wytwarzanie mleka u kobiet
karmiących, zwiększając laktację oraz zapobiega defektom wrodzonym. Zmniejsza ryzyko zachorowa-
nia na choroby serca i zatoru mózgu, a także pewne nowotwory. Wspomaga układ pokarmowy
i zwiększa apetyt. Chroni jelita, osłabiając działanie substancji trujących zawartych w pożywieniu.
Pomaga utrzymad zdrowy wygląd skóry. Wspomaga leczenie niedokrwistości i arteriosklerozy, opóź-
nia proces siwienia oraz zapobiega anemii megaloblastycznej. Bierze udział w wytwarzaniu serotoni-
42
Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 13; Schroeder G., Kosmetyki – chemia…, dz. cyt., s. 49; Dylewska-
Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 113; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyj-
na…, dz. cyt., s. 167.
43
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 13; Molski M.,
Chemia piękna..., dz. cyt., s. 259.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
54
ny, zatem poprawia samopoczucie i regenerację sił. Działa przeciwdepresyjnie, uspokajająco i prze-
ciwbólowo
44
.
1.8.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B
9
może skutkowad zahamowaniem wzrostu u dzieci, depresją, drażliwością, bez-
sennością, bólami głowy, przewlekłą biegunką, nadpobudliwością, kłopotami z koncentracją, wadami
rozwojowymi u płodu, dusznościami, anemią, stanami zapalnymi języka i jamy ustnej, spowolnieniem
podziału komórek, zapaleniem śluzówki żołądka, szarobrązowymi przebarwieniami na skórze, zanok-
cicą
45
.
1.8.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B
9
może wywoład zaburzenia układu nerwowego, np. bezsennośd, rozdrażnienie,
depresję i pokarmowego oraz odczyny alergiczne skórne
46
.
1.8.4. Źródła występowania
Witaminę B
9
zawierają drożdże, wątroba, warzywa zielone, marchew, awokado, sok pomaraoczowy,
morele, melon, banany, dynia, fasola, groch, buraki, soczewica, mleko, mięso, żółtka jaj, mąka, otrę-
by, orzechy
47
.
1.8.5. Wpływ witaminy B
9
na skórę i jej przydatki
Witamina B
9
wspomaga gojenie się ran. Działa regenerująco i naprawczo na skórę, regulując prolife-
rację komórek. Chroni przed fotostarzenie skóry. Działa przeciwzmarszczkowo i uelastyczniająco.
Utrzymuje zdrowy wygląd skóry i opóźnia siwienie. Wspomaga leczenie gośdca i zapobiega osteopo-
rozie
48
.
1.8.6. Suplementacja
- duże dawki alkoholu i witaminy C zwiększają wydalanie kwasu foliowego;
- zażywając preparaty z kwasem foliowym, można nie zauważyd objawów anemii, związanej
z niedoborem witaminy B
12
49
.
1.9. Witamina B
12
(Kobalamina)
44
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 29-30; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260; Jak ważne…, dz.
cyt.
45
Witaminy i minerały…, dz. cyt., s. 33; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka
stosowana..., dz. cyt., s. 113; Jak ważne…, dz. cyt.
46
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 31; Jak ważne…, dz. cyt.
47
Tamże; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260.
48
Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 7; Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 30; Molski M.,
Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260.
49
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 31.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
55
Źródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 293
Źródło:
http://purebulk.com/vitamin-b12-cyanocobalamin-01-mannitol-99
1.9.1. Rola fizjologiczna
Witamina B
12
bierze udział w metabolizmie białek, węglowodanów i tłuszczów, na energię oraz
w przemianach puryn i pirymidyn. Jest niezbędna do podziału komórek. Uczestniczy w przemianach
kwasów nukleinowych oraz wpływa na prawidłową syntezę DNA i RNA oraz erytrocytów w szpiku
kostnym. Ochrania układ nerwowy, wspomaga mózg, zwiększa zdolnośd koncentracji, poprawia pa-
międ, pomaga w uczeniu się, działa uspokajająco, łagodzi nerwobóle i drętwienia oraz poprawia na-
strój. Pomaga w zapobieganiu nowotworom, chorobom psychicznym, alergiom i i anemii złośliwej.
Chroni przed chorobą Alzheimera. Zmniejsza ryzyko choroby wieocowej, łagodzi objawy stwardnienia
rozsianego
50
.
1.9.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B
12
może spowodowad niedokrwistośd złośliwą, chorobę Addisona-Biermera,
zaburzenia czucia, zmęczenie, chłód, drętwienie i mrowienie rąk i nóg, trudności w chodzeniu, osła-
bienie, bóle krzyża, zaburzenia trawienia, brak apetytu, chudnięcie, stany zapalne ust, niemiły zapach
ciała, trądzik, zapalenie skóry, wysypki, wypadanie włosów, upośledzenie wzrostu wszystkich tkanek,
50
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 23-24; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 261; Jak ważne…, dz.
cyt.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
56
depresję, jąkanie się, zakłócenia pamięci, dolegliwości miesiączkowe, upośledzoną odpornośd po
szczepieniach u osób w starszym wieku
51
.
1.9.3. Objawy nadmiaru
Nie są znane działania niepożądane nadmiaru witaminy B
12
, ponieważ nadmiar tej witaminy jest wy-
dalany z moczem. W bardzo wysokich dawkach może wywoład uczulenia oraz krwotoki z nosa
52
.
1.9.4. Źródła występowania
Witaminę B
12
zawierają ryby (śledzie, sardynki), drób, jaja, mięso wieprzowe i wołowe, wątroba, ner-
ki, serce, skorupiaki, kraby, ostrygi, produkty mleczne, zielone warzywa, ryż, drożdże, kiełki, grzyby
53
.
1.9.5. Wpływ witaminy B
12
na skórę i jej przydatki
Witamina B
12
poprawia ukrwienie skóry i wspomaga detoksykacje organizmu. Hamuje procesy sta-
rzenia, wspomagając syntezę włókien skóry właściwej. Reguluje pracę gruczołów łojowych skóry
i wpływa na proces rogowacenia naskórka. Zapewnia skórze zdrowy koloryt, nawilżenie i napięcie.
Wspomaga leczenie trądziku, łojotoku, łupieżu, łuszczycy i wyprysku kontaktowego. Wpływa korzyst-
nie na układ immunologiczny skóry i działa antyalergicznie. Pomaga w walce z cellulitem
54
.
1.9.6. Suplementacja
- witaminę B
12
należy zażywad z witaminą B
9
, ponieważ duże dawki jednej mogą maskowad
niedobór drugiej;
- odpowiedni poziom witaminy B
12
w organizmie może opóźniad rozwój AIDS.
Podsumowanie
Witaminy rozpuszczalne w wodzie można podzielid według kilku kryteriów ważnych z punktu widze-
nia kosmetologii. Tabela 1. Zestawienie witamin ze względu na pielęgnację skóry przedstawia podział
witamin według ich wpływu na dany rodzaj cery. Z analizy wynika, iż witamina C może byd stosowana
praktycznie do każdego typu cery. Witaminy z grupy B mogą byd również stosowane przy każdej ce-
rze, przy czym, np. witaminę B
3
poleca się skórze naczyniowej, B
5
suchej, B
1
tłustej, a B
9
dojrzałej.
Tabela 1. Zestawienie witamin ze względu na pielęgnację skóry
Rodzaj cery
Witaminy
normalna
C, B
3
, B
5
, B
7
sucha
B
3
, B
5
, B
7
, B
12
tłusta
C, B
1
, B
2
, B
6
, B
7
, B
12
mieszana
C, B
1
, B
6
, B
7
51
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 24; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 261; Jak ważne…, dz. cyt.
52
Witaminy i minerały…, dz. cyt., s. 17; Jak ważne…, dz. cyt.
53
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki, dz. cyt., s. 24; Jak ważne…, dz. cyt.
54
Wydra A., Zastosowanie witamin…, dz. cyt., s. 7-8; Schroeder G., Kosmetyki – chemia…, dz. cyt., s. 50.
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
57
dojrzała
C, B
1
, B
2
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
9
, B
12
wrażliwa
C, B
3
, B
5
, B
6
,
B
7
,
naczyniowa
C, B
3
, B
5
, B
6
, B
12
Źródło: Opracowanie własne na podstawie - Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, dz. cyt.; Wydra A., Zastoso-
wanie witamin, dz. cyt.; Komaszewska E., Witaminy w kosmetykach, dz. cyt.; Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna…, dz.
cyt.; Schroeder G., Kosmetyki – chemia…, dz. cyt; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna…, dz.
cyt.; Molski M., Chemia piękna, dz. cyt.; Malinka W., Zarys chemii…, dz. cyt
Wpływ witamin na leczenie schorzeo i defektów skóry i jej przydatków obrazuje Tabela 2. Zestawie-
nie witamin ze względu na problem kosmetyczny/rodzaj schorzenia. Witamina C pomocna będzie
w leczeniu cellulitu, rozstępów, blizn, przebarwieo, zmarszczek i różnych alergii. Witamina B
1
leczy
trądzik i łojotok, witamina B
2
trądzik różowaty, a witamina B
7
czyraki i owrzodzenia. Witamina B
3
zapobiega powstawaniu teleangiektazji. Witamina B
5
zalecana jest w pielęgnacji włosów i przeciw
zmarszczkom. Witamina B
9
i B
12
wspomoże walkę z cellulitem i rozstępami.
Tabela 2. Zestawienie witamin ze względu na pielęgnację skóry
Problem kosmetyczny/schorzenie
Witaminy
cellulit
C, B
3
, B
5
, B
6
, B
12
rozstępy, blizny
C, B
5
, B
6
, B
7
, B
9
, B
12
przebarwienia
C, B
5
, B
7
zmarszczki
C, B
1
, B
2
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
9
, B
12
trądzik, łojotok
B
1
, B
2
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
12
trądzik różowaty
B
2
, B
5
alergie
C, B
1
, B
5
, B
6
, B
7
, B
12
pielęgnacja i choroby włosów
B
1
, B
2
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
9
pielęgnacja i choroby paznokci
B
1
, B
2
, B
7
łupież
B
1
, B
2
, B
3
, B
6
, B
7
teleangiektazje
C, B
3
, B
6
łuszczyca
B
3
, B
5
, B
7
, B
12
czyracznośd, owrzodzenia
B
1
, B
7
Źródło: Opracowanie własne na podstawie – Tamże.
Działanie kosmetyczne, jakie wywierają witaminy rozpuszczalne w wodzie na skórę, włosy i paznokcie
zostało zestawione w Tabeli 3. Zestawienie witamin ze względu na działanie pielęgnacyjne. Witamina
C działa m.in. rozjaśniająco, złuszczająco, regenerująco, przeciwzapalnie i przeciwzmarszczkowo. Wi-
tamina B
1
będzie działała głównie przeciwłojotokowo, złuszczająco i przeciwzapalnie. Podobnie wi-
tamina B
2
. Natomiast witamina B
3
wykazuje przede wszystkim działanie wzmacniające naczynka
krwionośne. Witamina B
6
i B
7
nawilży, rozjaśni, zregeneruje skórę oraz zadziała przeciwłojotokowo,
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
58
przeciwstarzeniowo i przeciwzapalnie. Witamina B
9
ma działanie regenerujące i przeciwstarzeniowe.
Natomiast witamina B
12
nawilżające, przeciwzapalne, przeciwstarzeniowe i –łojotokowe.
Tabela 3. Zestawienie witamin ze względu na działanie pielęgnacyjne
Działanie
Witaminy
nawilżające
B
3
, B
5
, B
7
, B
12
antyoksydacyjne
C
rozjaśniające
C, B
3
, B
5
, B
7
złuszczające
C, B
1
, B
3
, B
12
przeciwłojotokowe
B
1
, B
2
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
12
regenerujące
C, B
5
, B
6
, B
7
, B
9
przeciwstarzeniowe
C, B
1
, B
2
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
9
, B
12
wzmacniające naczynka krwionośne
C, B
3
, B
6
przeciwzapalne
C, B
1
, B
3
, B
5
, B
6
, B
7
, B
12
Źródło: Opracowanie własne na podstawie – Tamże.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie mają szerokie zastosowanie w preparatach kosmetycznych. Samo
stosowanie witamin w kosmetykach jest jednak niewystarczające ze względu na niski procentowy
udział w recepturze kosmetyku, co można zauważyd analizując składy kosmetyków. Dlatego też pie-
lęgnację kosmetykami powinno się uzupełniad suplementacją witaminową.
Bibliografia
1. Baokowski E., Biochemia. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich i magisterskich, MedPharm Pol-
ska, Wrocław 2006
2. Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna i upiększająca. Twarz, Szyja, Dekolt,
Nowa Era, Warszawa 2013
3. Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1999
4. Frydrych A., Witaminy w kosmetykach, „Expert Anti Aging”, 2008, 13
5. Holak E. i in., Biologia. Vademecum maturalne 2009, Operon, Gdynia 2008
6. Jak ważne są witaminy w naszej codziennej diecie, www.fitruda.blogspot.com/2012/08/jak-wazne-sa-
7. Kalioska A., Po co skórze suplementy, „Expert Anti Aging”, 2008, 13
8. Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
59
9. Komaszewska E., Witaminy w kosmetykach, „Aptekarz Polski”, 2010, 41(19),
www.aptekarzpolski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=526&Itemid=66
10. Malinka W., Zarys chemii kosmetycznej, Volumed sp. z o.o., Wrocław 1999
11. Molski M., Chemia piękna, PWN, Warszawa 2009
12. Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010
13. Oydeis Nemo, Witaminy prawda i mity, www.biotechnologia.uni.opole.pl/biblioteka/docs/WITAMINY-
14. Pyłka-Gutowska E., Biologia, Oświata, Warszawa 1993
15. Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki, Wyd.2., Emilia, Kraków 1997
16. Schroeder G. (red.), Kosmetyki – chemia dla ciała, Cursiva, Inowrocław 2011
17. Witamina B-kompleks, Solgar, http://www.solgar.pl/media/pdf/ulotki/Witamina_B-kompleks.pdf
18. Wydra A., Zastosowanie witamin w kosmetologii, www.copywriting-
kosmetyczny.pl/artykuly/serwis%20kosmetologiczny/Zastosowanie%20witamin%20w%20kosmetologii.pdf