PROJEKT WSPÓA
FINANSOWANY PRZEZ UNI
EUROPEJSK

Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU SPOA
ECZNEGO
2.4. Ewidencja środków trwałych
Ewidencję bilansową środków trwałych prowadzi się na koncie  Środki trwałe . Po stronie Wn
konta ujmuje się wszelkie przychody środków trwałych i ich stan księgowy. Po stronie Ma konta
 Środki trwałe księguje się wszelkie rozchody oraz zmniejszenia wartości początkowej środków
trwałych. Konto to może wykazywać wyłącznie saldo debetowe, które wyraża wartość początkową
środków trwałych. Wartość tę skorygowaną o dotychczasowe odpisy umorzeniowe wykazuje się w
aktywach bilansu.
Odpisy umorzeniowe środków trwałych ujmuje się na koncie  Umorzenie środków trwałych .
Ewidencję szczegółową środków trwałych - do konta  Środki trwałe - prowadzi się w sposób
umożliwiający, co najmniej:
" ustalenie wartości początkowej poszczególnych środków trwałych, a w odniesieniu do środków
trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej także ustalenie grup tych składników
aktywów zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem,
" identyfikację poszczególnych środków trwałych oraz miejsca ich używania i osób za nie
odpowiedzialnych,
" grupowanie środków trwałych w układzie wymaganym w aktywach bilansu (stanowiącego
załącznik nr 1 do ustawy) a mianowicie podział na:
grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu),
budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
urządzenia techniczne i maszyny,
środki transportu,
inne środki trwałe,
" prawidłowe obliczenie planowych odpisów amortyzacyjnych, a także ustalenie różnic z tytułu
aktualizacji wyceny środków trwałych.
-50-
PROJEKT WSPÓA
FINANSOWANY PRZEZ UNI
EUROPEJSK

Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU SPOA
ECZNEGO
Przykład
Środek trwały o wartości początkowej 10.000 zł i dotychczasowym umorzeniu 2.000 zł został
przeszacowany w związku ze zmianą jego wartości godziwej. Wartość godziwa tego obiektu na
dzień przeszacowania wynosi 120% aktualnej wartości bilansowej środka trwałego.
Związane z tą operacją księgowania będą wyglądały następująco:
Umorzenie środków trwałych Środki trwałe Kapitał z aktualizacji wyceny
2.000 Sp Sp 10.000
400 (2) (1) 2.000 (2) 400 2.000 (1)
0 2.400 12.000 0 400 2.000
sk 2.400 12.000 sk sk 1.600
" przeszacowana początkowa wartość środka trwałego = 12.000 zł
" wartość godziwa środka trwałego na dzień przeszacowania = 12.000 - 2.400 = 9.600 zł
Przykład
W zakładzie  Wiosna Sp. z o.o. dokonano następujących operacji gospodarczych:
" (1) (Fa, OT) Zakupiono i przyjęto do eksploatacji tokarkę nie wymagającą montażu:
(1a) wartość netto: 10.000 zł
(1b) VAT 22%: 2.200 zł
(1c) wartość brutto 12.200 zł
" (2) (OT) Przyjęto do spółki nowego wspólnika, który wniósł udziały w formie aportu:
(2a) maszynę o wartości początkowej 65.000 zł
(2b) dotychczasowe umorzenie maszyny 25.000 zł
(2c) wartość wycenionego aportu 40.000 zł
" (3) (OT) Otrzymano nieodpłatnie (darowizna) nowy samochód dostawczy 20.000 zł.
-51-
PROJEKT WSPÓA
FINANSOWANY PRZEZ UNI
EUROPEJSK

Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU SPOA
ECZNEGO
Środki trwałe Kapitał podstawowy Rozrachunki z dostawcami
(1a) 10.000 40.000 (2c) 12.200 (1c)
(2c) 40.000
(3) 20.000
Pozostałe przychody Rozrachunki z tytułu VAT
operacyjne
20.000 (3) (1b) 2.200
Przykład
W spółce akcyjnej  Nowa (podatnik VAT) miały miejsce w kwietniu następujące operacje
gospodarcze:
" (1) (Fa) Sprzedano samochód dostawczy i wystawiono fakturę VAT:
(1a) cena sprzedaży samochodu 20.000 zł
(1b) VAT należny 22% 4.400 zł
(1c) wartość brutto 24.400 zł
" (2) (PT) Wydano sprzedany samochód kupującemu
(2a) dotychczasowe umorzenie 40.000 zł
(2b) wartość początkowa 54.000 zł
(2c) wartość netto samochodu 14.000 zł
Środki trwałe Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki z tytułu VAT
Sp 54.000 40.000 (2a) (1c) 24.400 4.400 (1b)
14.000 (2c)
Pozostałe przychody Pozostałe koszty operacyjne Umorzenie środków trwałych
operacyjne
20.000 (1a) (2c) 14.000 (2a) 40.000 40.000 Sp
" (3) (PT, PK) Przekazano uszkodzonej przez powódz
szkole publicznej w formie darowizny dwa
komputery, których:
-52-
PROJEKT WSPÓA
FINANSOWANY PRZEZ UNI
EUROPEJSK

Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU SPOA
ECZNEGO
(3a) łączna wartość początkowa 4.000 zł
(3b) dotychczasowe umorzenie 1.500 zł
(3c) wartość netto 2.500 zł
(3d) podatek VAT wynosi 22 %
Środki trwałe Umorzenie środków Rozrachunki z tytułu
trwałych VAT
Sp 1.500 (3b) (3b) 1.500 1.500 Sp 550 (3d)
4.000
2.500 (3c)
Pozostałe przychody Pozostałe koszty
operacyjne operacyjne
(3c) 2.500
(3d) 550
Obliczenie należnego podatku VAT: (4.000 - 1.500) * 22% = 550 zł
" (4) (LT) Dokonano rozbiórki budynku magazynu.
(4a) wartość inwentarzowa budynku 24.500 zł
(4b) dotychczasowe umorzenie 14.500 zł
(4c) wartość netto 10.000 zł
Środki trwałe Umorzenie środków trwałych Pozostałe koszty operacyjne
Sp 24.500 14.500 (4b) (4b) 14.500 14.500 Sp (4c) 10.000
10.000 (4c)
Przykład
W roku obrotowym w spółdzielni  Koral miały miejsce następujące operacje gospodarcze:
" (1) W ramach prac inwentaryzacyjnych ujawniono urządzenie techniczne nie objęte ewidencją
księgową. Komisja nie zdołała ustalić przyczyny nadwyżki. Zespół specjalistów dokonał wyceny
-53-
PROJEKT WSPÓA
FINANSOWANY PRZEZ UNI
EUROPEJSK

Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU SPOA
ECZNEGO
urządzenia określając jego wartość na 4.800 zł i stopień zużycia na 10%. na podstawie dowodów
OT i PK dokonano odpowiednich księgowań.
Środki trwałe Umorzenie środków trwałych Rozliczenie niedoborów
szkód i nadwyżek
(1a) 4.800 480 (1b) (1b) 480 4.800 (1a)
(1c) 4.320
Pozostałe przychody
operacyjne
4.320 (1c)
Ad 1. Ustalenie wartości pozostałych przychodów operacyjnych = 4.800 - 480 = 4.320
" (2) W wyniku inwentaryzacji ujawniono brak maszyny (PK) o wartości początkowej 3.620 zł,
której dotychczasowe umorzenie wynosi 1.400 zł. Ustalono wartość rynkową środka trwałego na
wartość netto (2.220 zł) i na tej podstawie obciążono kierownika wydziału, jako osobę
odpowiedzialną majątkowo. Kierownik odmówił zapłaty za niedobór maszyny. Przed
skierowaniem sprawy do sądu opłacono przelewem bankowym (WB) tytułem wniesienia pozwu
600 zł.
Środki trwałe Umorzenie środków trwałych Rozliczenie niedoborów
szkód i nadwyżek
Sp 3.620 1.400 (2a) (2a) 1.400 1.400 Sp (2b) 2.220 2.220 (2c)
2.220 (2b)
Należności dochodzone na Rachunek bieżący Pozostałe koszty operacyjne
drodze sądowej
(2c) 2.220 400 (6d) (6d) 400
Ad 2.
(2a) przeksięgowanie dotychczasowego umorzenia 1400 zł
(2b) przeniesienie wartości netto 3.620 - 1.400 = 2.220 zł
(2c) należność dochodzona na drodze sądowej 2.220 zł
(2d) opłata sądowa 400 zł
-54-