Enterobacteriaceae

W większości bakterie tej grupy są katalazo+ i oksydazo-. Należą do tlenowców

lub względnych beztlenowców.

Escherichia
Do rodzaju należy 5 gatunków. E. Coli jest laktozo+. Wytwarzają gaz, dają

dodatnią próbę z czerwienią metylową i ujemny test VP. Nie wytwarzają H

2

S i

ureazy. Poza E. Coli wszystkie są oportunistyczne. E. Coli pełni rolę symbiotyczną
w układzie pokarmowym dzięki syntezie witamin B, K, C. Gatunek dzieli się na
serotypy ze względu na antygen O (LPS), H (flagellina) i K (otoczkowe). Łącznie
wszystkich serotypów jest w pizdu i trochę. Można je klasyfikować także wg
odporności na fagi i antybiotyki.

Szczep K1 E.Coli powoduje bardzo ciężkie meningitis. Ogółem wyznacznikiem ich

patogenności są fimbrie i toksyny. Fimbrie dzielą się na MS i MR. W typie MS
zdolność do bezpośredniej aglutynacji krwinek jest hamowana przez mannozę. Co
ciekawe tylko 1 komórka na 1000 w koloni posiada fimbrie.

Toksyny E.Coli; należą tu między innymi:

 LPS,
 Enterotoksyny: LT, która aktywuje cyklazę adenylową i ST, aktywująca

cyklazę guanylową. Obie powodują biegunki.

 Toksyna SLT; hamuje syntezę białek podobnie jak Shiga.
 Verotoksyny (VT); wynik infekcji lizogennym fagiem.

Szczepy E. Coli dzielimy na:

 Nefropatogenne; uczestniczą w odmiedniczkowym zap. nerek
 Enteropatogenne; odpowiadają głównie za biegunki niemowląt
 Wywołujące enterotoksemie

Większość szczepów wywołuje enteritis lub gastroenterocolitis. Może się to
odbywać na różne sposoby:

 ETEC (enterotoksykogenne); szczepy wytwarzające LT i ST. powodują

biegunkę sekrecyjną. Objawy po 16-72h inkubacji.

 EPEC (enteropatogenne); wywołują biegunki niemowląt. Reakcje i

zmiany w jelitach są spowodowane adhezją bakterii

 EIEC (enteroinwazyjne); penetrują komórki nabłonka powodując

biegunkę zapalną podobną jak w zakażeniu Shigella. Objawy po 16-36h
inkubacji.

 EHEC (enterokrwotoczne); powodują krwawą biegunkę bez gorączki.

Podobna do czerwonki. Wysoka śmiertelność.

Shigella
Są to nieurzęsione pałeczki H

2

S, MR, VP ujemne. Wyróżniamy 4 gatunki,

stanowiące równocześnie grupy serologiczne:

 S. dysenteriae (fermentuje mannitol)
 S. flexneri
 S. boydii
 S. sonnei

Chorobotwórczość; wywołują swoiste zapalenie jelit zwane czerwonką
bakteryjną. Najczęściej występuje S. sonnei. Może występować nosicielstwo.
Szczepy S.dysenteriae są najbardziej zjadliwe. Gatunek ten wytwarza klasyczną
toksynę Shiga, która hamuje syntezę do białek. Bakterie nigdy nie przenoszą się
poza jelito.

Salmonella
Większość spotykanych serotypów należy do gatunku S. choleraesuis, który ma 6

podgatunków. Serotypy dzielimy według antygenu O i nazywamy dużymi literami
alfabetu. Łącznie jest ich 50. w obrębie tych grup bakterie rozróżnić można jeszcze
ze względu na antygen rzęskowy H. struktura antygenu O i H jest podstawą
podziału serotypów, których jest łącznie 2500. Bakterie te wstępnie rozpoznaje się
wg. Cech biochemicznych: H2S+, ruchome, laktozo-, malonian+, wytwarzają gaz
podczas fermentacji węglowodanów.

Chorobotwórczość; Pałeczki te wywołują dur brzuszny (grupa D/S. typhi) i dury

rzekome (A, B, C/S. paratyphi). Pozostałe serotypy wywołują choroby zwane
wspólnie salmonellozą. Choroba ta jest antropozoonozą. Objawy obserwowane u
ludzi to:

 Gastroenteritis; średniociężka biegunka z gorączką o 16-36h inkubacji.
 Bakteriemia lub posocznica; z wysoką gorączką
 Gorączka jelitowa;
 Objawy pozajelitowe; rzadko spotykane, ze strony układu moczowego,

oddechowego czy skóry.

 Nosicielstwo pochorobowe; do kilku miesięcy identyfikuje się bakterie

w kale.

 Nosicielstwo bezobjawowe