Streptococcus i

Streptococcus i

Enterococcus

Enterococcus

Streptococcus

Streptococcus

Streptococcus - nazwa pochodząca od greckiego

słowa "streptos" oznaczająca coś łatwo
wyginającego się. Jest to rodzaj kulistych bakterii
Gram dodatnich, tlenowych lub względnie
beztlenowych. Ich podziały zachodzą wzdłuż
jednej osi i dlatego rosną one w łańcuchy
(paciorki).

Paciorkowce wywołują zapalenie gardła, a także

zapalenia: opon mózgowo-rdzeniowych, płuc,
wsierdzia, różę i martwicze zapalenie powięzi.

Stretococcys pyogenes

Stretococcys pyogenes

Bakteria okrągła o średnicy 0,8 mm zaliczana do

paciorkowców ropotwórczych, na agarze z krwią
wywołuje hemolizę beta. Nie rośnie na podłożach
zwykłych. Wyróżnia się 80 typów serologicznych
(białko M). Bakterie są wrażliwe na bacytracynę ale
nie rosną w 6,5% NaCl, w żółci i nie są wrażliwe na
optochinę. Wywołują ropne zakażenia różnych
narządów i tkanek. Są mało wrażliwe na
wysuszenie i wrażliwe na środki dezynfekcyjne.

Czynniki chorobotwórczości

Czynniki chorobotwórczości



białka

-białko M – właściwości antyfagocytarne i

antykomplementarne, działa cytotoksycznie na

neutrofile, silnie immunogenne,

- białko F – wiąże fibronektynę, jest czynnikiem

adhezyjnym, który łącznie z białkiem M wiąże

paciorkowce z komórkami nabłonkowymi gardła



otoczka hialuronowa (brak immunogenności)



wielocukier C i antygeny błony

cytoplazmatycznej wykazują podobieństwo do

ludzkich antygenów tkankowych (serce, nerki,

stawy) co powoduje agresję i zapalenia tych

narządów,

Czynniki chorobotwórczości c.d.

Czynniki chorobotwórczości c.d.



egzotoksyny

- toksyny erytrogenne/lizogenia- wywołujące wysypkę płoniczą

-egzotoksyna A podobna do TSST-1 odpowiada za objawy

ogólne zakażenie, gorączkę i wstrząs

-egzotoksyna B czyli proteza cysteinowa niszczy tkanki u

pacjentów z martwiczym zapaleniem powięzi

-toksyna sercowo wątrobowa



hemolizyny

-streptolizyna O wywołuje hemolizę typu beta i działa toksycznie

na leukocyty,

-streptolizyna S – działa hemolitycznie i cytotoksycznie



czynniki rozprzestrzeniania (ułatwiają inwazję i

rozprzestrzenianie)

-hialuronidaza, proteinazy, streptokinaza, nukleazy –

większość ma zdolności immunogenne

Patogeneza i epidemiologia

Patogeneza i epidemiologia



Rezerwuarem paciorkowców ropnych są ludzie

(zdrowi nosiciele zarazków w j. ustnej i gardle,

ozdrowieńcy, chorzy)



Zakażenie szerzy się drogą kropelkową i pyłową,

rzadziej przez przedmioty i żywność



Częstość zakażeń uwarunkowana jest

różnorodnością typów serologicznych i możliwością

wielokrotnych zakażeń



Najczęściej zakażenia występują u dzieci w wieku

szkolnym wskutek łatwego kontaktu i

rozprzestrzeniania się zarazka. Wspomaga zakażenie

również i to że większość paciorkowców przeżywa w

gardle nawet po 3-4 dniach leczenia.

Diagnostyka

Diagnostyka

1. Objawy kliniczne:



ropne zapalenie tkanek i narządów



zapalenie gardła i angina paciorkowcowa



zapalenie ucha środkowego, zatok, wyrostka
sutkowatego



ropne zapalenie skóry i liszajec



martwicze zapalenie powięzi, zapalenie płuc



paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego



zapalenie opon m-rdzeniowych

Diagnostyka c.d.

Diagnostyka c.d.

2. Badanie mikrobiologiczne



materiał do badania: wymazy, ropa, krew,
zeskrobiny



preparat bezpośredni Grama: krótkie lub długie
łańcuszki ziarniaków Gram dodatnich



hodowla na agarze z krwią – kolonie okrągłe o
średnicy 0,5 – 2mm, przezroczyste, otoczone
pasem hemolizy beta, mogą być matowe,
błyszczące lub śluzowe

Zapobieganie i leczenie

Zapobieganie i leczenie



Profilaktyka nieswoista: wykrywanie źródeł

zakażenia, hospitalizacja i/lub lokalizacja

chorych na płonicę, wykrywanie nosicielstwa,

odsuwanie zakażonych od pracy w warunkach

szczególnych, ochrona żywności głownie mleka



Stosowanie szczepionek, które znalazły

zastosowanie w profilaktyce zakażeń układu

oddechowego.



Profilaktyka zakażeń zapobiega występowaniu

powikłań np. zapalenie ucha, nerek.



Lekiem najczęściej stosowanym jest penicylina

Płonica

Płonica

Streptococcus agalactiae

Streptococcus agalactiae

Paciorkowce zaliczane do grupy B. Komórki nieco

większe (0,4 do 1,2 m) od poprzednich, układają się

w długie łańcuszki. Najczęściej na agarze z krwią

wywołują hemolizę beta ale mogą również i alfa i

gamma. Wyróżniono 5 typów serologicznych.

Rezerwuarem jest bydło, inne zwierzęta domowe i

chory człowiek. U ludzi wywołują zakażenia błon

płodowych i poronienia, zapalenie opon m-

rdzeniowych u niemowląt i dzieci, zakażenia układu

moczowego, zapalenie wsierdzia, płuc i otrzewnej,

zakażenia szpitalne. Najciężej przebiegają wczesne

zakażenia u noworodków (do 5 dnia po urodzeniu),

bardzo często z posocznicą i zgonem dziecka.

Streptococcus equi

Streptococcus equi

Zaliczany jest do grupy C. Bakterie mogą

występować w mikroflorze skóry gardła,
pochwy. Wywołują u ludzi zakażenia ran,
tkanki łącznej, zapalenie wsierdzia,
posocznice połogowe i inne zakażenia.
Najczęściej chorują ludzie z obniżoną
odpornością, z nowotworami, niedożywieni
i po zabiegach operacyjnych.

Stretococcus pneumoniae

Stretococcus pneumoniae

dwoinka zapalenia płuc

Bakterie maja kształt dwoinek podobnych

do płomyków świecy, czasami układają się
w krótkie łańcuszki. Średnica komórek od
o,5 do 1,2 m, wytwarzają otoczki, barwią

się Gram dodatnio, rosną na podłożach
wzbogaconych (agar z krwią, bulion
pneumokokowy). Na agarze z krwią
wywołują hemolizę alfa, są wrażliwe na
żółć i optochinę.

Stretococcus pneumoniae

Stretococcus pneumoniae

Czynniki chorobotwórczości

Czynniki chorobotwórczości



otoczka polisacharydowa – posiada

właściwości antyfagocytarne. Tylko
szczepy otoczkowe są patogenne – 84
typy serologiczne



proteza IgA inaktywuje przeciwciała

wydzielnicze IgA,



enzymy: hemolizyna, hialuronidaza,

leukocydyna, fibrynolizyn.

Patogeneza i epidemiologia

Patogeneza i epidemiologia

- Bakteria ta jest patogenem tylko u ludzi, brak

rezerwuarów zwierzęcych

- Zakażenie przenosi się drogą kropelkową z

człowieka na człowieka

- Ludzie zdrowi są nosicielami bakterii na

błonach śluzowych nosowo-gardłowych

- Zapalenie płuc występuje najczęściej w

zachwianiu równowagi biologicznej np.

przeziębienie, spadek odporności, ogólne

osłabienie po przebytych chorobach,

zabiegach, chorobach wirusowych (grypa,

odra) utrata czynności śledziony.

Diagnostyka

Diagnostyka

1. Objawy kliniczne
- zapalenie płuc, oskrzeli, opłucnej
- zapalenie ucha środkowego, zapalenie

zatok

- zapalenie opon m-rdzeniowych
- zapalenie rogówki, stawów, otrzewnej i

inne zakażenia

Diagnostyka c.d.

Diagnostyka c.d.

2. Badanie mikrobiologiczne

- materiał do badani: plwocina, popłuczyny drzewa

oskrzelowego, wymazy, płyn m-rdzeniowy, krew,

płyn opłucnowy, otrzewnowy

- preparat mikroskopowy: m. Grama – dwoinki Gram

dodatnie, m. pozytywno-negatywną lub specjalna na

otoczki,

- hodowla agar z krwią, bulion pneumokokowi Picka

- testy biochemiczne

- rozpuszczalność w żółci – pneumokoki się

rozpuszczają

- wrażliwość na optochinę – zahamowanie wzrostu

-wykrywanie sekwencji DNA

Zapobieganie i leczenie

Zapobieganie i leczenie

- Profilaktyka nieswoista, eliminacja nosicieli
- U pacjentów z grup ryzyka można zastosować

szczepionkę poliwalentną zawierającą 23 typy
serologiczne otoczek polisacharydowych

- Dotychczasowa wrażliwość na penicylinę

zamienia się na odporność, izoluje się szczepy
wysoce oporne

- Pojawia się również oporność na inne

antybiotyki; makroidy, biseptol, fluorochinoly,
tetracyklinę i chloramfenikol

Enterococcus

Enterococcus

-

ziarniaki Gram-dodatnie

-

względne beztlenowce

-

rosną na podłożach prostych

-

nie wytwarzają katalazy

-

są nieruchliwe

-

zdolne do wzrostu w temperaturze 10

o

C i 45

o

C, w obecności 6,5%

NaCl, w pH 9,6, w podłożu z 40% żółcią

-

redukują błękit metylenowy

-

większość gatunków wytwarza aminopeptydazę leucynową (LAP)

-

gatunki mające znaczenie kliniczne E. faecalis, E. faecium

Źródłem zakażenia

Źródłem zakażenia

-przewód pokarmowy człowieka,
-zakażone przedmioty (termometry, stetoskopy,
aparatura do pomiaru ciśnienia).

Może wystąpić zjawisko kolonizacji ran u pacjentów z
zaburzeniami krążenia i cukrzyków.

Wytrzymałość:

Wytrzymałość:

Łatwość przeżywania w suchym i wilgotnym
środowisku szpitalnym

Czynniki predysponujące do zakażenia:

- przyjmowanie leków immunosupresyjnych
- długotrwała hospitalizacja
- inwazyjne procedury medyczne w obrębie jamy
brzusznej

Chorobotwórczość

Chorobotwórczość

- zakażenia skóry i tkanek miękkich
- zakażenia ran (szczególnie odleżyn),
- zakażenia układu moczowego,
- zapalenie wsierdzia,
- zakażenia mieszane w obrębie jamy brzusznej
Izolowane z płuc, ale nie wywołują choroby

Leczenie

Leczenie

Ciężkie zakażenia enterokokowe (np. zpalenie
wsierdzia) leczymy penicyliną lub ampicyliną
skojarzoną z gentamycyną lub streptomycyną. U
chorych uczulonych na penicylinę alternatywę
stanowi ofloksacyna. W przypadku zapalenie
wsierdzia wskazane jest podawanie wankomycyny,
o ile wykazano wrażliwość bakterii. 30-55%
enterokoków jest opornych na tetracykliny.

KONIEC

KONIEC