1
Zarządzanie zapasami w przedsiębiorstwie
Zapas rezerwowy. Zapas bieżący. Średni zapas bieżący. Całkowite
koszty zapasów- funkcje kosztów. Metody optymalizacji funkcji kosz-
tów.
2
ZAPASY MATERIAŁÓW
DO PRODUKCJI
PÓŁPRODUKTY
I PRODUKTY
W TOKU
PRODUKCJA GOTOWA
ZARZĄDZANIE ZAPASAMI
MATERIAŁOWYMI
ZARZĄDZANIE ZUŻYCIEM
MATERIAŁÓW
ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ
GOTOWĄ
- Raconalne gospodarowanie
zapasami (ilość,jakość,
substytucyjność, itp.).
- Gospodarka materiałami z
odzysku.
- Normowanie zużycia materiałów.
- Racjonalne zużycie materiałów.
- Odzyskiwanie materiałów.
- Racjonalizacja wielkości i jakości
produkcji gotowej.
- Marketingowe działania rynkowe
3
Utrzymywanie zapasów materiałów jest związane z:
• koniecznością zapewnienia rytmiczności produkcji,
• korzyściami skali produkcji,
• korzyściami skali dostaw,
• ograniczeniem ryzyka związanego z niepewnością w dostawach i
czasie dostaw,
• zabezpieczeniem przed nagłymi zdarzeniami.
4
Przyczyny, dla których firmy decydują się na utrzymanie zapasów
produkcyjnych to:
• sezonowość występowania zapotrzebowania na wyroby;
• zapewnienia
ciągłości sprzedaży;
• zapewnienie
stałego poziomu zatrudnienia w firmie w krótkich
okresach, cechujących się zmiennością zapotrzebowania;
• sposób produkcji (na konkretne zamówienie odbiorcy czy na ma-
gazyn);
• sprawność służby marketingowej, jej umiejętność precyzyjnej oce-
ny możliwości, czasu i realizacji sprzedaży;
• technologia i organizacja produkcji, zwłaszcza możliwość elastycz-
nego dostosowania skali i struktury produkcji do zmian popytu;
5
• sposoby organizacji kanałów zbytu przedsiębiorstwa i pozycja
przedsiębiorstwa w stosunkach z pośrednikami oraz możliwość
przerzucenia funkcji magazynowania wyrobów na pośrednie ogni-
wa sprzedaży;
• sprawność dystrybucji, czyli możliwość szybkiego przemieszczania
wyrobów gotowych do odbiorców końcowych lub dystrybutorów;
• oczekiwania nabywców, co do czasu dostawy;
• postępowanie konkurentów (ich elastyczność, czas reakcji i dosta-
wy).
6
Zapas
Czas
Z
r
– zapas rezerwowy
Z
b
– zapas bieżący
Z
b
Z
r
7
Z
r
= z * (n
1
+ n
2
+ n
3
)
gdzie:
z – zużycie dzienne, [jedn. materiału/dzień],
n
1
–
czas na odbiór, [dni],
n
2
–
czas na przygotowanie, [dni],
n
3
– przewidywane
opóźnienie, [dni].
8
9
Wprowadzamy:
K
1
– koszt magazynowania jednostki materiału w jednostce czasu
[zł/(jed. materiału i okres)],
K
2
– koszt zamawiania jednej partii materiału [zł/zamówienie],
R –
zapotrzebowanie
przedsiębiorstwa na materiał w okresie T
[jed. materiału/okres],
T
– okres czasu [miesiąc, kwartał, rok,....],
n
– liczba dostaw w okresie T;
z –
zużycie dzienne materiału [jedn. materiału/dzień],
X –
wielkość zamawianej partii materiału [jedn. materia-
łu/dostawę],
Z
b,śr
– średni zapas materiału w magazynie [jed. materiału/okres].
10
n
R
X
n
R
Z
śr
b
*
2
,
Całkowite koszty zapasów:
K
n
T
K
n
K
n
R
*
)
(
2
1
*
*
*
2
11
K
X
R
T
K
X
K
X
2
1
*
*
*
2
)
(