2012-12-05

1

Niedoczynnośd tarczycy u psów

Katedra Chorób Wewnętrznych

z Kliniką Koni, Psów i Kotów

Uniwersytet Przyrodniczy

we Wrocławiu

dr hab. Jarosław

Popiel

Hipertyreoza

Eutyreoza

Hipotyreoza

• T4



• T3



• T4



• T3



• T4



• T3



Podwzgórze

Hormon

uwalniający

(TRH)

Przysadka

Hormon

tyreotropowy

(TSH)

Tarczyca

Hormony

docelowe

(

T4,

T3)

Bezpośrednia
pętla

sprzężenia

zwrotnego

Krótka pętla

sprzężenia

zwrotnego

Pośrednia pętla

sprzężenia

zwrotnego

+ lub -

+ lub -

+ lub -

+ lub -

+

Wzajemne oddziaływanie miedzy podwzgórzem, przysadką
a tarczycą wraz z regulacją sprzężenia zwrotnego.

Około 99.9 % T

4

jest wiązane z białkami

osocza:

Tylko ~0.1- 0,3 %

z całkowitej puli T

4

w

krwi jest niezwiązane i występuje jako
frakcja wolna (f T

4

).

Hormony tarczycy w krwi

W zależności

od czasu jej

wystąpienia:

wrodzona

nabyta

W zależności

od stopnia

nasilenia

objawów

klinicznych:

klinicznie

jawna

subkliniczna

W zależności

od miejsca

uszkodzenia

układu

endokrynnego:

pierwotna

(pierwszorzędowa)

wtórna

(ośrodkowa, drugo-

lub trzeciorzędowa)

Hipotyroidyzm- klasyfikacja choroby

90% to nabyta pierwotna niedoczynnośd

limfocytarne zap. tarczycy

idiopatyczny zanik tarczycy

Rzadko – wrodzony niedorozwój

Rzadko nowotwory (raczej nadczynnośd)

Jatrogenna – zabieg chirurg., leki

2012-12-05

2

10% - wtórna niedoczynnośd tarczycy

niedobór tyreotropiny, TSH

często związana z karłowatością przysadkową

nowotwory przysadki

Zespół Cushinga

niedobory jodu, zaburzenia białek transportujących,
problemy z przekształcaniem T4 do T3

• psy pomiędzy 2 a 10

rokiem życia (najcz. > 4 lat)

• głównie średnie i duże

rasy,

predyspozycje:

U młodych zwierząt można

badad predyspozycje oraz

monitorowad wystąpienie

późniejszych objawów

Predyspozycje rasowe

Golden

retriever

Labrador

retriever

Owczarek
niemiecki

Bokser

Beagle

Owczarek

staroangielski

Nowofundland

Doberman

Cocker

spaniel

Seter

angielski

Rottweiler

American pit

bull terrier

Wyżeł

niemiecki

Dalmatyoczyk

Jamnik

Objaw kliniczny

Występowanie

(

%)

Łojotok tłusty lub suchy

90,3

Nadwaga lub zauważona tendencja do tycia

84,7

Unikanie zimnych miejsc

81,2

Niechęd do zabawy

78,9

Łamliwy suchy włos

78,2

Symetryczne wyłysienie boków

76,9

Bradykardia

57,8

Ropne powierzchowne zapalenie skóry

14,0

Zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego

8,1

Wyłysienie ogona (szczurzy ogon”)

7,5

Brak lub utrudniony odrost włosa

7,5

Problemy rozrodcze (zaburzenia cyklu płciowego, mlekotok)

7,5

Niezborności lub kulawizny

4,2

Wyłysienie na bokach i szyi

3,2

Obrzęk okolicy głowy

0,3

Agresja

0,3

Łojotok tłusty lub suchy

90,3%

• Nadwaga lub zauważona tendencja do tycia

84,7%

• Unikanie zimnych miejsc

81,2%

• Niechęć do zabawy

78,9%

Łamliwy suchy włos

78,2%

Symetryczne wyłysienie boków

76,9%

• Bradykardia

57,8%

Najczęściej występujące objawy
kliniczne hipotyreozy (>50 % psów)

Objawy kliniczne wynikające z

zaburzeo metabolicznych:

Ospałośd

Otępienie, brak zainteresowania otoczeniem w czasie badania

Niechęd do wysiłku

Tycie przy nie zmienionym apetycie !!!!!!

Unikanie zimna, - niska temperatura ciała

2012-12-05

3

zmiany skórne

symetryczne wyłysienie boków, rzadko obejmujące
głowę i kooczyny

włosy suche, łamliwe, „szczenięca okrywa”

skóra zgrubiała, chłodna, nalana (obrzęk śluzakowaty),
przebarwiona

często utrata włosów na grzbietowej powierzchni
ogona – „szczurzy ogon”

łojotok suchy lub tłusty

wtórne ropne zap. skóry lub rogowacenie,

utrudnine

gojenie ran

Objawy nerwowo – mięśniowe:

Oslabienie - miopatie

Sztywnośd mięśni

Neuropatie obwodowe

Niezbornośd tylnych kooczyn

Zanik mięśni

Afonia – porażona głośnia

Problemy z oddawaniem moczu

Objawy kardiologiczne:

Bradykardia

Arytmie

Kardiomiopatia

Objawy ze strony narządu wzroku:

Złogi lipidów w rogówce

Owrzodzenia rogówki

Zapalenie naczyniówki

Opadnięcie powiek

Objawy z narządu rodnego:

skrócona ruja lub jej brak,

spadek libido,

niepłodnośd

wysoka śmiertelnośd szczeniąt,
atrofia jader,

obniżenie lub brak produkcji spermy

Objawy z przewodu
pokarmowego:

wymioty,

Zaparcia na zmianę z
biegunkami

2012-12-05

4

Bokser, suka 4 lata, widoczne

zmiany

skórne – symetryczne wyłysienia

boków z przebarwieniem skóry

Airedale terrier, samiec, 4 lata, widoczne
symetryczne wyłysienia boków z przebarwieniem

,

Rhodesian ridgeback , suka 4 lata, widoczne
wyłysienia z częściowym przebarwieniem skóry

Mieszaniec, samiec, 8 lat,
widoczne rozlegle
wyłysienia grzbietu,
boków tylnej powierzchni
ud i ogona („szczurzy
ogon”)

Sznaucer min., suka 5 lat,

widoczne wyłysienia z

częściowym przebarwieniem skóry

Hipotyroidyzm- diagnostyka

• Badanie krwi

• anemia nieregeneratywna, normocytarna,

normobarwliwa,

• Hypercholesterolemia hyperlipidemia,

hypertrigliceridemia

• ↑

Fosfatazy alkalicznej (AP)

• ↑

Aminotransferazy alaninowej (AlAt)

• Badanie moczu – prawidłowe

• Biopsia

• Testy hormonalne tarczycy

• Odpowiedź na leczenie

2012-12-05

5

wykonywane testy hormonalne tarczycy



całkowite stężenie T4,



Wolna frakcja (Free) T4 (fT4)

,



Całkowite stężenie T3



Poziom cTSH (specyficzny psi)



Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie -

TgAb

Hipotyroidyzm - diagnostyka

Proponowany panel tarczycowy do badania

psów:

•

T4

•

FT4

•

cTSH

•

TgAb

•

Cholesterol

•

minimum

Oznaczanie TSH w surowicy

• Małe znaczenie – bardzo duża specyfika
• Musi byd cTSH (psi)
• Tylko potwierdza podejrzenie hipotyreozy
• Zdrowe psy poniżej 0,6 ng/ml
• Do 40 % chorych też podobnie…..

Oznaczanie przeciwciał TgAA

• Miano TgAA najbardziej wiarygodne

(istnieją anty T4, anty T3 i inne)

• Można rozpoznad u młodych kiedy jeszcze

nie ma żadnych objawów chorobowych

• Może byd wymóg zwiazku kynologicznego

- np. nowofundlandy

Poziomy hormonów tarczycy oznaczane we krwi

u psów

Test

Wartości prawidlowe

Tyroksyna (T4)

19 do 45 (60) nmol/l*

FT4

(

Frakcja wolna)

7 do 31 pmol/l **

**wg niektórych autorów od 12

TSH

poniżej 37mU/L

(0,6 ng/ml)

* U Greyhoundów nawet o połowę niższe