Oto lista zadań sprawdzających, którą przygotowałem dla Państwa przez ten 

weekend. Mam nadzieję, że pomoże ona w przygotowaniach do zbliżającego się 
kolokwium.

(1) Wyjaśnij proces rozpuszczania poniższych osadów w oparciu o iloczyn rozpuszczalności
(zapisz odpowiednie jonowe równania reakcji).

[a] wodorotlenek glinu w roztworze chlorku amonu i w roztworze mocnej zasady
[b] węglan wapnia w roztworze kwasu octowego i poprzez przepuszczanie przez roztwór
CO

2

[c] wodorotlenku miedzi(II) w kwasie azotowym i wodnym roztworze amoniaku
[d] wodorotlenku magnezu w roztworze azotanu(V) żelaza(III)

(2) Co stanie się w następujących doświadczeniach (zilustruj je odpowiednimi równaniami reakcji):

[a] zmieszanie chlorku chromu(III) i węglanu potasu
[b] dodanie do roztworu azotanu żelaza wody amoniakalnej
[c] dodanie wody siarkowodorowej do roztworu zawierającego jony miedzi(II) i żelaza(II)
[d] dodanie roztworu jodku potasu do roztworu znajdującego się nad osadem
chlorku srebra(I)
[e] dodanie tiosiarczanu sodu do roztworu znajdującego się nad osadem
chlorku srebra(I)
[f] dodanie chlorku amonu do roztworu krzemianu sodu

(3) Zapisz warunek wytrącania osadu AgCl, AgBr i Ag

2

CO

3

. Oblicz stężenie jonów Ag

+

, przy

którym wytrącą się powyższe osady z 0.05 M roztworów KCl, KBr, K

2

CO

3

. Jaki osad

wytrąci się jako pierwszy jeśli do roztworu równomolowej mieszaniny KCl, KBr, K

2

CO

3

będziemy dodawać kroplami roztworu jonów Ag

+

? pK

so

(AgCl) = 10; pK

so

(AgBr) = 16;

pK

so

(Ag

2

CO

3

) = 11

(4) Określ odczyny wodnych roztworów związków z poniższej tabeli, uzasadnij je jonowymi

równaniami reakcji.

Związek

Odczyn

Jonowe równanie reakcji

NH

3

CO

2

Fe(NO

3

)

3

NaHSO

3

NaHCO

3

AlCl

3

CH

3

COONH

4

CH

3

COOK

NH

4

NO

3

H

2

S

K

2

S

Anilina, C

6

H

5

NH

2

(5) Wodny roztwór propyloaminy (CH

3

CH

2

CH

2

NH

2

, pK

b

= 5.8) ma odczyn zasadowy.

Uzupełnij poniższy tekst:
Dysocjacja propyloaminy zachodzi według równania ______________________________.

Jeżeli do wodnego roztworu propyloaminy dodamy stechiometryczną ilość HNO

3

zachodzi

reakcja _______________ wg równania:

forma cząsteczkowa:________________________________________________________

forma jonowa:________________________________________________________. Tak

powstały roztwór ma odczyn ____________________, ponieważ powstała sól jest solą

_________________________________, która ulega ______________________________

wg jonowego równania: _____________________________________________________.

Jeżeli do roztworu propyloaminy wprowadzimy_________________________ uzyskamy

roztwór o właściwościach buforowych, które oznaczają, iż __________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________.

Składnikami tak powstałego roztworu buforowego są:

____________________________________________________. Przy równych stężeniach

tych składników pH roztworu buforowego będzie wynosić: ___________. Jeżeli do roztworu

buforowego wprowadzi się niewielką ilość NaOH zachodzi reakcja wg jonowego równania:

_________________________________________________________________. pH

roztworu buforowego_____________________________________________________.

(6) Na poniższym wykresie przedstawiono wyniki miareczkowania pehametrycznego. Podpisz

osie, narysuj krzywą miareczkowania, zaznacz punkt równoważnikowy (PR) i punkt
połowicznego zmiareczkowania (PP). Następnie rozwiąż zadania podane w poniższych
punktach.

[a] Jakie są współrzędne PR i PP?
[b] Czy wykres przedstawia
miareczkowanie słabego kwasu
mocną zasadą czy słabej zasady
mocnym kwasem? Uzasadnij swój
wybór!
[c] Oblicz stężenie analitu jeżeli
stężenie titranta wynosiło 0.5 M a
do analizy pobrano 100 cm

3

roztworu
[d] oblicz skład roztworu w
liczbach moli w PP i PR
[e] Załóżmy, że powyższe

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

miareczkowanie ma zostać przeprowadzone względem barwnego wskaźnika
alkacymetrycznego. Oceń przydatność tymonoftaleiny (zakres zmiany barwy 9.3 – 10.5) i
fenoloftaleiny (zakres zmiany barwy 8.2 – 10.0). Który z tych dwóch wskaźników możesz
rekomendować?
[f] wyznacz pK

a

i pK

b

dla badanego słabego elektrolitu

[g] Zaproponuj sposób identyfikacji analitu na podstawie powyższej krzywej
miareczkowania.

(7) Jak i dlaczego zmieni się pH jeżeli:

[a] do roztworu amoniaku dodamy chlorku amonu

[b] do roztworu kwasu octowego dodamy octanu potasu
[c] równomolowy roztwór octanu potasu i kwasu octowego rozcieńczymy dwukrotnie

(8) Wodorotlenek glinu rozpuszcza się zarówno w _____________ i _______________,

wodorotlenek bizmutu(III) rozpuszcza się tylko w ___________________________,
ponieważ... (dokończ zdanie)

(9) Dodanie rozcieńczonego roztworu wodorotlenku sodu do roztworu szczawianu potasu

przesunie równowagę poniższej reakcji:
…......................................................................................................................................

(zapisz równanie)

w prawo / w lewo (niepotrzebne skreślić), ponieważ …...........................................................
…................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
wskutek tego stężenie jonów szczawianowych w roztworze ulega zwiększeniu /
zmniejszeniu.

(10) Dodanie rozcieńczonego roztworu kwasu solnego do roztworu azotanu amonu przesunie

równowagę poniższej reakcji:

…......................................................................................................................................

(zapisz równanie)

w prawo / w lewo (niepotrzebne skreślić), ponieważ …...........................................................
…................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
wskutek tego stężenie jonów amonowych w roztworze ulega zwiększeniu / zmniejszeniu.

(11) Zaproponuj sposób oddzielenia jonów Cu

2+

od jonów Fe

2+

. Zilustruj go odpowiednimi

równaniami reakcji.

(12) Uzupełnij poniższą tabelkę:

Wzór sumaryczny

(NH

4

)

3

[Cu(SCN)

4

]

Nazwa systematyczna

pentaaminamanganian(II)
fosforanu(V)

Liczba koordynacyjna jonu
centralnego
Stopień utlenienia metalu
Dysocjacja elektrolityczna soli
Dysocjacja jonu
kompleksowego
Wyrażenie na stałą trwałości
jonu kompleksowego
Reakcja otrzymania soli
kompleksowej (cząsteczkowo)

(13) Dla [Ni(NH3)6]

3

(PO

4

)

2

zapisz:

[a] reakcję otrzymywania (cząsteczkowo)
[b] nazwę systematyczną tej soli
[c] dysocjację elektrolityczną tej soli
[d] dysocjację jonu kompleksowego
[e] wyrażenie na stałą trwałości jonu kompleksowego
[f] jonową reakcję rozkładu jonu kompleksowego pod wpływem wodorotlenku potasu
(wydziela się wodorotlenek niklu(II))

(14) Celem wyznaczenia standardowego potencjału elektrochemicznego pary redoks Pd

2+

/Pd z

badanego półogniwa standardowego (metaliczny pallad zanurzony w roztworze jonów Pd

2+

o stężeniu 1M) oraz standardowego półogniwa z Cu

2+

/Cu (E

0

= 0.37 V) zbudowano ogniwo

i zmierzono jego siłę elektromotoryczną, SEM = 0.5 V. Następnie przeprowadzono
elektrolizę wodnego roztworu KNO

3

, do którego dodano kilka kropli fenoloftaleiny,

używając zbudowanego ogniwa jako źródła prądu. Zaobserwowano zabarwienie
fenoloftaleiny wokół elektrody połączonej z półogniwem miedziowym.
[a] wyjaśnij zabarwienie wokół elektrody elektrolizera i na tej podstawie ustal znak ogniwa
[b] zapisz schemat ogniwa
[c] zapisz reakcje połówkowe biegnące w ogniwie i reakcję sumaryczną będącą źródłem
prądu
[d] oblicz potencjał standardowy E

0

(Pd

2+

/Pd)

(15) Jakich odczynników użyjesz i/lub jakie czynności wykonasz by przeprowadzić poniższe

przemiany?

Odczynniki i/lub
czynności

Równania reakcji

obserwacje

MnO

4

-

→ MnO

4

2-

NH

3

→ N

2

MnO

4

-

→ MnO

2

NO

2

→ NO

HNO

3

→ NO

2

PbS → PbSO

4

H

2

O

2

→ O

2

Br

-

→ Br

2

CrO

4

2-

→ Cr

2

O

7

2-

CH

3

CH

2

OH →

CH

3

COOH

KNO

2

→ N

2

O

3

NO

2

→ N

2

O

4

P

4

→ PO

4

3-

AsO

3

3-

→ AsH

3

AsO

3

3-

→ AsO

4

3-

Mn

2+

→ MnO

4

-

CH

3

COONa → CH

4

SiO

2

→ SiH

4

SiO

2

→ Mg

2

Si

Sn → H

2

SnO

3

Bi

3+

→ Bi

CuS → Cu

2+

Cu

2+

→ Cu

H

2

O → H

2

i O

2

Ag

+

→ Ag

[Fe(SCN)

6

]

3-

→

[FeF

4

]

-

[Co(H

2

O)

6

]Cl

2

→

[Co(H

2

O)

4

Cl

2

]

Bi(NO

3

)

3

→ K[BiI

4

]

[Cu(NH

3

)

4

]

2+

→ CuS

(16) Na podstawie podanych obserwacji zidentyfikuj produkt/produkty podanych reakcji redoks

i zbilansuj równania połówkowe.

PbO

2

+ H

2

O

2

+ H

+

→ Pb

2+

+ …..................

redukcja: …...............................................................................
utlenienie: …...............................................................................

Czarny osad roztwarza się.
Intensywnie wydzielają się
banieczki bezwonnego i
bezbarwnego gazu.

MnO

2

+ ClO

3

-

+ OH

-

→ Cl

-

+ …..................

redukcja: …...............................................................................
utlenienie: …...............................................................................

Brunatny osad roztwarza się.
Powstaje klarowny zielony
roztwór.

I

-

+ SO

4

2-

+ H

+

→ …............... + …..................

redukcja: …...............................................................................
utlenienie: …...............................................................................

Bezbarwny roztwór brunatnieje.
Wydziela się gaz o drażniącym
zapachu.

MnO

4

-

+ NO

2

-

+ H

+

→ NO

3

-

+ …..................

redukcja: …...............................................................................
utlenienie: …...............................................................................

Fioletowy roztwór odbarwia się.
Pojawia się brunatny osad.

I

-

+ NO

2

-

+ H

+

→ N

2

+ …..................

redukcja: …...............................................................................
utlenienie: …...............................................................................

Bezbarwny roztwór zabarwia się
na brązowo.

(17) Zapisz i zbilansuj równania połówkowe dla następujących procesów. Jak można

zidentyfikować produkt tych reakcji?
[a] redukcja KMnO

4

w środowisku obojętnym

[b] utlenienie KI
[c] utlenienie NaHSO

3

w środowisku zadadowym

[d] redukcja H

2

SO

4

[e] redukcja K

2

Cr

2

O

7

w środowisku kwaśnym

[f] utlenienie Cr(NO

3

)

3

w środowisku kwaśnym

[g] redukcja PbO

2

[h] redukcja KMnO

4

w środowisku zasadowym

[i] redukcja NaBiO

3

w środowisku kwaśnym

(18) W dwóch probówkach zawierających po 5 cm3 0.1 M roztworu CuNO

3

strącono

stechiometrycznie osady CuSCN (w probówce 1, pK

so

= 13) oraz Cu

4

[Fe(CN)

6

] (w

probówce 2, pK

so

= 15). W której probówce stężenie jonów nad osadem będzie mniejsze?

Wykonaj niezbędne obliczenia. Jak i dlaczego tak, na stężenie jonów Cu

+

nad osadem w

probówce 1 wpłynie dodanie roztworu HNO

3

?

(19) Do dyspozycji masz następujące odczynniki rozpuszczające: KOH, NH

3

(aq), HNO

3

(rozcieńczony), HNO

3

(stężony). Wykorzystaj je do rozpuszczenia następujących osadów.

Każdy odczynnik wolno użyć tylko raz.

Osad

Odczynnik
rozpuszczający

Jonowe równanie reakcji

Cu(OH)

2

CaC

2

O

4

H

2

SiO

3

CuS

(20) Źródłem prądu w pewnym ogniwie jest reakcja: Cu

2+

(5M) + Cu(1M) ↔ Cu(5M) +

Cu

2+

(1M).

[a] narysuj to ogniwo, zaznacz katodę i anodę, znaki biegunów ogniwa, kierunek ruchu
elektronów w obwodzie i jonów w kluczu elektrolitycznym (wypełnionym KCl)
[b] napisz schemat ogniwa i wyrażenie na SEM
[c] oblicz SEM ogniwa jeśli E

0

(Cu

2+

/Cu) = 0.37 V

[d] z którym półogniwem będzie połączona anoda, z którym katoda elektrolizera, jeżeli
powyższe ogniwo zostanie użyte jako źródło prądu do przeprowadzenia elektrolizy
wodnego roztworu KNO

3

? Zapisz odpowiednie równania połówkowe. Przy anodzie czy

katodzie elektrolizera fenoloftaleina zabarwiłaby się na malinowo?