Prawo prasowe
Wolność wyrażonej w art. 54, dot. wypowiedzi jako każdej aktywność ukazująca poglądy, przekazująca
informacje
Wolność wyrażania poglądów
Wolność pozyskiwania informacji
Wolność rozpowszechniania informacji
Mimo że wolność jest prawem o charakterze negatywnym – element pozytywny: umożliwienie korzystania z
niej (ustawa o KRRiT)
zakaz cenzury prewencyjnej – uzależniania publikacji od uprzedniej zgody organu państwowego
Stan wojenny i wyjątkowy: cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu, zagłuszanie sygnału
radiowego lub telewizyjnego
zakaz koncesjonowania prasy – uzależniania jej wydawania od uprzedniej zgody organu państwowego,
ustawa wprowadza wymóg uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej/telewizyjnej
Dla wydawania dziennika/czasopisma konieczna jest rejestracja w sądzie wojewódzkim/okręgowym właściwym
miejscowo dla siedziby wydawcy
Wydawanie dziennika/czasopisma można rozpocząć po:
a. postanowieniu sądu zarządzające wpis do rejestru
b. nierozstrzygnięcie wniosku o rejestracje w terminie 30 dni
Odmowa rejestracji – wady formalne lub rejestracja naruszałaby prawa do ochrony nazwy istniejącego już
tytułu prasowego
Sąd badający wniosek o rejestrację nie bada linii programowej, wniosek nie obejmuje informacji na ten temat
Granice wolności wyrażania poglądów w prasie – system represyjny, prawo określa ogólne granice,
jednostka nie musi dopełniać żadnych formalności, żeby korzystać z prawa
Organ rejestracyjny – sąd wojewódzki/okręgowy; organ rejestrujący – wydawca
Wydawca – osoba prawna, fizyczna lub in. jednostka organizacyjna nawet bez osobowości prawnej, organ
państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek zawodowy, organizacja spółdzielcza,
samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i in. związek wyznaniowy
Zadanie dziennikarza
prawo do uzyskiwania informacji w granicach przepisów prawa służba społeczeństwu i państwu
obowiązek zachowania szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów
prasowych, m.in. sprawdzić zgodność z prawdą lub podać źródło materiałów prasowych.
nie wystarczy, że udowodnimy, że nie napisali prawdy, ale dodatkowo, że nie dołożyli należytej staranności
dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi,
chyba że była uprzednio publikowana
Zakaz publikowania bez zgody zainteresowanego informacji i danych dot. prywatnej sfery życia, chyba że
wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby ETS – osoba znana nie oznacza, że jest
publiczna
Gwarancje proceduralne w dziedzinie prawa represyjnego: domniemanie niewinności – art. 42
a. formalnie: nakaz traktowania oskarżonego jak niewinnego, dopóki wina nie zostanie stwierdzona
b. materialnie:
zakaz wydawania wyroków prasowych – zakaz wypowiadania w prasie opinii co do rozstrzygnięć w
postępowaniach sądowych przed wydaniem orzeczenia w I instancji
zakaz publikacji w prasie danych osobowych i wizerunków osób wb. którym toczy się postępowanie
przygotowawcze lub sądowe, dot. także osób pokrzywdzonych i poszkodowanych, świadków
wolność prasy, słowa ustawa wprowadza obowiązek publikacji treści pewnej kategorii:
A. bezpłatnej
rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej
rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym
komunikaty urzędowe organów państwowych
komunikaty organów administracji rządowej i samorządu w zakresie sytuacji kryzysowych
listy gończe
B. odpłatnie
prawomocne orzeczenia sądu z klauzulą o opublikowaniu
ogłoszenie sądu i in. organów państwa
KRRIT
Do rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych stosuje się przepisy prawa prasowego, jeśli
ustawa o radiofonii i TV nie stanowi inaczej
Prawo rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych – jednostki publicznej radiofonii i telewizji
oraz osoby fizyczne, osoby prawne i osobowym spółkom handlowym, które uzyskały koncesję na taką
działalność lub w przypadku programów telewizyjnych rozpowszechnianych wyłącznie w systemach
teleinformatycznych – wpis do rejestru
Skład KRRiT: Sejm (2), Senat (1), Prezydent (2, prerogatywa) spośród osób wyróżniających się wiedzą i
doświadczeniem w zakresie środków społecznego przekazu
przewodniczący – wybierany z ich grona i odwoływany przez skład
kadencja 6 lat, rozpoczyna się od dnia powołania ostatniego członka, członkowie KRRiT pełnią swe funkcje
do czasu powołania następców – przedłużenie mandatu członków do wyboru następców
członek KRRiT nie może być powołany na kolejną pełną kadencję
permanentne działanie,
decyzje w formie uchwał 2/3 ustawowych członków
zakaz jednoczesnego przynależenia do partii politycznych, związków zawodowych, prowadzenia
działalności publicznej niedającej się pogodzić, poseł, senator, zawieszenie członkostwa we władzach
stowarzyszeń, związków pracodawców, organizacji kościelnych i związków wyznaniowych, zasadniczo
zaprzestanie pracy zarobkowej
w sensie nie mogą publicznie manifestować przynależności, np. nie może być duchownym, ale mogą być de
facto członkami
Odpowiedzialność KRRiT i jej członków
a. odpowiedzialność indywidualna – członków KRRiT przez Trybunałem Stanu za naruszenie konstytucji i
ustaw w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania
b. odpowiedzialność solidarna – coroczne sprawozdanie ze swej działalności przedstawiane Sejmowi,
Senatowi i prezydentowi
KRRiT przedstawia corocznie
a. Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi sprawozdanie ze swej działalności za rok poprzedzający oraz
informację o podstawowych problemach radiofonii i telewizji (do końca marca)
Sejm i Senat w formie uchwał decydują o
1. Przyjęciu – uchwała może ew. zawierać uwagi
2. Odrzucają sprawozdanie – kadencja wszystkich członków KRRiT wygasa w 14 dni; wygaśnięcie kadencji
KRRiT nie następuje, jeżeli nie zostanie potwierdzone przez Prezydenta
b. Prezesowi RM informację o swojej działalności oraz o podstawowych problemach radiofonii i telewizji
Przewodniczący KRRiT
wybierany z jej składu
ponosi odpowiedzialność przed Radą, bo można go odwołać
realizuje podjęte przez KRRiT uchwały, jest organem kierowniczym i wykonawczym Rady, ale też
samodzielnym organem państwowym
podejmuje decyzje administracyjne:
a. udzielanie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
b. cofanie koncesji
Kompetencje KRRiT
a. prawotwórcza – wydawanie rozporządzeń
b. koncesyjna
c. kreacyjna – obsada organów zarządzających jednostek publicznej radiofonii i telewizji, wybór członków rad
nadzorczych publicznych spółek radiofonii i telewizji, po 15 członków do rad programowych
d. kontrolna – decyzja o cofnięciu koncesji, opiniowania projektów ustaw i umów międzynarodowych w
zakresie działalności, wezwanie do zaniechania działań niezgodnych z prawem lub koncesją.
Ustawa o radiofonii i telewizji, w przeciwieństwie do Prawa prasowego, obok sankcji karnych przewiduje
uprawnienia nadzorcze Przewodniczącego KRRiT
e. opiniodawczo-programowa
f. finansowa
Funkcja opiniodawczo–programowa
Publiczna radiofonia i telewizja realizuje misję publiczną, oferując zróżnicowane programy i in. usługi, cechujące
się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością
umożliwiać obywatelom i ich organizacjom uczestniczenie w życiu publicznym poprzez prezentowanie
zróżnicowanych poglądów i stanowisk oraz wykonywanie prawa do kontroli i krytyki społecznej;
audycje referendalne: Podmiotom uczestniczącym w wyborach do Sejmu, Senatu, samorządu
terytorialnego, prezydenckich i do Parlamentu Europejskiego
zakazy sponsorowania
Zakaz nadawania przekazu handlowego: alkoholu, gier, wyrobów tytoniowych
oddziałujących w sposób ukryty na podświadomość
Audycjom dla dzieci nie powinny towarzyszyć przekazy handlowe dot.
Funkcja finansowa
ustalanie wysokości opłat za udzielenie koncesji oraz wpis do rejestru;
ustalanie, na zasadach określonych w ustawie o opłatach abonamentowych wysokości opłat
abonamentowych;
Funkcja koncesyjna
Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, z wyjątkiem programów publicznej radiofonii i
telewizji, wymaga uzyskania koncesji,
Koncesja jest udzielana na 10 lat.
Organem właściwym w sprawach koncesji jest Przewodniczący KRRiT.
Przewodniczący KRRiT podejmuje decyzję w sprawie koncesji na podstawie uchwały KRRiT.
Decyzja jest ostateczna.
Koncesja może być udzielona
a. osobie fizycznej, posiadającej obywatelstwo polskie i stałe miejsce zamieszkania na terytorium RP
b. osobie prawnej lub osobowej spółce handlowej, które mają siedzibę na terytorium RP
c. spółce z udziałem osób zagranicznych jeżeli spełniają ustawowe warunki
d. osobie zagranicznej lub spółce zależnej, w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych, od osoby zagranicznej,
których siedziba lub stałe miejsce zamieszkania znajduje się w państwie członkowskim Europejskiego
Obszaru Gospodarczego
Zgłoszenia do rejestru wymaga program rozprowadzany oraz program telewizyjny rozpowszechniany
wyłącznie w systemie teleinformatycznym
organem prowadzącym rejestr jest Przewodniczący KRRiT
rejestr jest jawny
opłata za wpis
Nadawca społeczny to nadawca: zwolniony z opłat za udzielenie lub zmianę koncesji.
którego program upowszechnia działalność wychowawczą i edukacyjną, działalność charytatywną,
respektuje chrześcijański system wartości, za podstawę przyjmując uniwersalne zasady etyki, oraz zmierza
do ugruntowania tożsamości narodowej,
w którego programie nie są rozpowszechniane audycje ani inne przekazy
który nie nadaje przekazów handlowych [reklam, autopromocji]
który nie pobiera opłat z tytułu rozpowszechniania, rozprowadzania lub odbierania jego programu;
O uznanie za nadawcę społecznego może do KRRiT wystąpić:
stowarzyszenie w ramach realizacji celów statutowych;
fundacja w ramach realizacji celów statutowych;
kościelna lub wyznaniowa osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego o uregulowanej w ustawie
sytuacji