 CYWILIZACJA MUZUŁMAOSKA
 Karolina Matros
 OMAJJADZI
 661-750, założyciel: Mu’awija Ibn Abi Sufjan,
 stolica: Damaszek = zmiany kulturowe,
 Zmiana filozofii władzy z muzułmaoskiej na arabską,
 Umar II (717-720) – b.pobożny,
 Zasięg imperium: Chiny-Hiszpania
 732 – bitwa po Poitiers,
 747-750 – powstanie Abu Muslima w Chorasane, zakooczone przejęciem władzy przez

Abbasydów,

 Kalifat Kordobaoski = Al-Andalus, 757-1492
 ABBASYDZI
 750-1258, założyciel: Abu al-Abbas,
 Stolica: Al-Kufa = Bagdad,
 Al-Mansur, uważany za rzeczywistego założyciela dynastii
 Od imperium odrywały się kolejne prowincje,
 Ogromny postęp cywilizacyjny,
 Harun ar-Raszid (763-809) – ZŁOTY WIEK,
 Wzrost znaczenia Persów w sensie politycznym i kulturowym,
 977-1055 Adud ad-Daula zjednoczył Persję i Irak w jedno paostwo i zapewnił rozkwit tych

terenów; władzę po nim przejęli tureccy Seldżukidzi,

 Kalif – wezyr – emir – sułtan,
 XII wiek – całkowity upadek kalifatu abbasydzkiego
 TURCY SELDŻUCCY
 Neofici – islam przyjął założyciel dynastii – Seldżuk,
 Wprowadzili reformy administracyjne, wojskowe i gospodarcze,
 Plemię tureckie z Azji Środkowej, XI wiek,
 Muzułmanie – sunnici,
 Od 1035 paostwo na terenie Chorastanu, Stolica – Isfahan
 1038 – podbój całego terenu Persji,
 Togrul Beg wezwany przez kalifa do Bagdadu zostaje władcą Iraku, opiekunem kalifatu,

tytuły: sułtan oraz król Wschodu i Zachodu, Pozostawali z tytułem sułtana – kalifami
Abbasydzi,

 Ekspansja na zachód – powstaje Paostwo Wielkich Seldżuków z ośrodkiem w Persji,
 Od XII wieku – w poszczególnych częściach paostwa powstają osobne dynastie seldżuckie
 SELDŻUCY ANATOLIJSCY
 Otrzymało od władcy bizantyjskiego Iznik jako stolicę w 1077,
 Rozwój zahamowany przez krzyżowców -1097 zdobywają Iznik,
 XII wiek, Mesud I zakłada nową stolicę w Konyi – utracona na rzecz kolejnej wyprawy

krzyżowej,

 XIII wiek – odbudowa paostwa seldżuckiego, zyskuje dostęp do obu mórz,
 Rozwój handlu – droga tranzytowa,
 Rządy: z ustroju plemiennego, zmieniony pod wpływem Bizancjum w formę feudalną, później

w dużym stopniu forma rządów, jak i nazewnictwo przejęte przez Osmanów,

 Architektura: tradycyjnie muzułmaoska z wykorzystaniem wzorów miejscowych (cecha:

turkusowe płytki)

 Języki: arabski w modlitwie, perski w rządach, turecki – zapisywany w arabskim alfabecie,
 Paostwo wewnętrznie niestabilne (powstania), ostatecznie upadło pod najazdem Mongołów.

 CYWILIZACJA MUZUŁMAOSKA

Muzułmanie w Europie
Turcy w Niemczech

 Karolina Matros
 Dane dla Europy – różnice w statystykach
 52,2 mln muzułmanów w Europie w roku 2003
 53 mln w roku 2005
 Inne dane: 35 mln muzułmanów w Europie, z czego 14 mln to rdzenni mieszkaocy ziem
 Dane dla UE (sprzed rozszerzenia w roku 2007):

 14-15 mln muzułmanów
 Kraje o najwyższej liczebności muzułmanów: Francja (5-6 mln), Niemcy (3 mln)

 Prognozy dla Europy
 2025: 25-38 mln muzułmanów w UE, tj. 6-8% populacji
 nie będzie islamizacji Europy – spada współczynnik urodzeo wśród migrantów

muzułmaoskich

 Historia islamu w Europie
 VII wiek – młoda religia muzułmaoska atakuje Europę: na Wschodzie Płw. Bałkaoski, na

Zachodzie: Płw. Iberyjski i Sycylię,

 732 – bitwa pod Poitiers, fala ekspansji zostaje zatrzymana,
 1492 – upada Granada, ostatni bastion władzy muzułmaoskiej w Europie,
 1354 – rozpoczyna się ekspansja osmaoska na Bałkany,
 1453 – upadek Konstantynopola,
 Ekspansja osmaoska dociera w Europie aż do Wiednia: dwie obrony miasta w 1529 i 1683

roku – defensywa europejska spowodowała odwrót Turków do roku 1913 do granic
dzisiejszego paostwa tureckiego,

 Połowa XX wieku – początek migracji ekonomicznej muzułmanów do Europy. Specyfika

krajowa tej migracji

 Migracja muzułmaoska do Francji
 początek migracji: efekt kolonizacji krajów Maghrebu przez Francję,
 I wojna światowa: emigracja robotników i żołnierzy – początek emigracji stałej,
 emigracja ekonomiczna od kooca II wojny światowej do wojny o niepodległośd Algierii,
 emigracja postkolonialna z paostwową regulacją,
 1973 – wprowadzenie zakazu emigracji
 1975 – początek akcji łączenia rodzin
 początek instytucjonalizacji gminy muzułmaoskiej we Francji
 Historia migracji muzułmaoskiej do Francji
 kolonizacja:

 Maroko 1912-1956
 Tunezja 1881-1956
 Algieria 1830-1962

 do 1914: 30 tys. Maghrebczyków: mężczyźni, niewykwalifikowani, nielegalni imigranci,
 I wojna światowa: poszukiwanie rąk do pracy, trzy rodzaje imigracji

 od 1913: werbowanie robotników, nadawanie uposażenia paostwowego,

zakooczony wraz z wojną,

 robotnicy samodzielni, zaopatrzeni w pozwolenie na pracę,
 imigranci nielegalni

 1964 – pierwszy dokument regulujący migrację, przewidywał roczny napływ 12 tys. osób,

znowelizowany w 1968 do 35 tys.

 Wielkośd rzeczywistej fali migracji spowodowała zakaz przyjmowania imigrantów

wprowadzony w 1973 roku; we Francji było wtedy ok. 0,5 mln muzułmanów

 1975 – początek procesu łączenia rodzin,

 1972 – transfer zarobków migrantów do Algierii wynosił 20% eksportu
 1977-1981 – akcja dofinansowywania powrotów, akcja nie powiodła się
 1995 – formalizacja pobytu muzułmanów we Francji – podpisano La Charte du Culte

Musulman

 Statystyki
 3,7 mln muzułmanów, z czego 1,7 mln to osoby urodzone poza Francją
 Dane szacunkowe na podstawie nazwisk: 4-6 mln
 Wiek populacji:

 10.2% < 18 roku życia
 7,5% 18-39 rok życia
 4,7% 40-59 rok życia
 2,2% > 59 roku życia

 7-8% ogółu społeczeostwa francuskiego to muzułmanie
 Co 10. dziecko w szkole jest wyznawcą islamu
 Życie codzienne
 Meczety:

 Paryż: 57 meczetów i 174 sale modlitwy,
 islam piwnic i meczety bez minaretów
 Grande Mosquée de Paris,

 Kultura – ciekawe zjawiska:

 HLM
 Raï
 Mecca-Cola,

 Afera chustkowa:

 początek: 1989 rok w Creil
 1995 – pierwsze uznanie hidżabu za „ostentacyjny znak religijny”,
 2004 – ustawa zakazująca noszenie hidżabów i innych ostentacyjnych znaków

religijnych w szkołach,

 hidżab w pracy

 Muzułmanie w Niemczech
 31.10.1961 Umowa o rekrutowaniu tureckich sił roboczych na potrzeby niemieckiego rynku

pracy

 1964 umowa z EWG i Turcji
 1969-74 90% gastarbeiterów deklaruje chęd przedłużenia swojego pobytu w Niemczech
 Kümmel-Türke, Türkenkutsche, Türke-Ali
 1973 Anwerbestopp – w latach 1955-73 przybyło do Niemiec 14mln gastarbeiterów, 11mln

wróciło do ojczyzn, z pozostałych 3mln - 1mln stanowili Turcy

 od 1974 Akcja łączenia rodzin
 1979 Heine Kühn tworzy pierwszy program intergracyjny, nadający gastarbeiterom status

imigrantów

 beurowie niemieccy – problem II-go pokolenia
 polityka „Das Boot ist voll” i „Mir kommt kein Türke mehr über die Grenze”
 1983 ustawa o wspieraniu powrotu obcokrajowców do ojczyzn
 Robotnicy werbowani do pracy, przechodzili testy medyczne
 Muzułmanie w Niemczech
 1991pogrom w Hoyerswedzie – seria ataków na obcokrajowców w Niemczech, walki uliczne
 1992 Mölln – odpowiedź imigrantów na ataki
 1993 zmiana ustawy o przyznawaniu azylu
 1993 Sollingen – pierwsze ofiary śmiertelne pogromów ulicznych,
 1998 – Niemcy zaczynają definiowad się jako Einwanderungsland
 2000 zmiana ustawy o przyznawaniu i nabywaniu obywatelstwa niemieckiego,

 27.9.2006 I Islamkonferenz
 Statystyki
 Mikrozensus 2006:

 15,1 mln migrantów oraz osób o pochodzeniu migracyjnym,
 18,4% niemieckiego społeczeostwa,
 4,3 mln drugie i kolejna pokolenia,
 1,8 mln urodzonych na terenie RFN

 Normalfall Migration:

 1961 – 6,7 tys. Turków,
 1973 – 910,5 tys. Turków,
 1975 - 1.027.770 Turków,
 1995 - 2.014.311 Turków,

 REMID: 2005 – 3,3 mln muzułmanów, z czego:

 1 mln posiadało paszport niemiecki,
 15 000 – konwertyci,
 2.537.600 – sunnici,
 410.000 – lewici,
 225.500 – szyici i immamici

 Statystyki
 1wsze pokolenie
 Przyczyny migracji:

 problemy ekonomiczne (62,4%),
 zamiar oszczędzania pieniędzy (13,4%),
 bezrobocie (11,4%),
 poprawa wykształcenia i długi

 Profil pierwszych migrantów:

 5,6% analfabeci,
 16% nie ukooczyło żadnej szkoły,
 49% absolwenci szkoły zawodowej,
 8% wykształcenie średnie

 Rodzaj zatrudnienia:

 przemysł metalowy (41%),
 przemysł obróbkowy (26%),
 budownictwo (14%),
 handel i usługi (12%)

 Pochodzenie:

 25% z okolic Ankary i środkowej Anatolii,
 ponad 23% z zachodniej Anatolii,
 18% z europejskiej części Turcji.

 1wsze pokolenie
 Struktura wiekowa
 Gastarbeiterfamilie
 zawieszona pomiędzy obydwoma krajami,
 dzieci, bliżej związane ze społeczeostwem przyjmującym, wnoszą do domu rodzinnego jego

normy,

 dzieci lepiej posługują się językiem niemieckim, służą pomocą rodzicom,
 wychowanie zorientowane na awans społeczny,
 utrata autorytetu przez ojca,
 przekazanie bagażu kulturowego dzieciom (tradycje, doświadczenie, religia),
 trzy modele wychowawcze: dopasowanie, tradycja, złoty środek,
 szacunek do starszych, zachowanie, kultywacja tradycji,
 międzypokoleniowa zgodnośd wartości

 3cie pokolenie
 Silny stereotyp nastoletniego Turka: strój sportowy, złoty łaocuch u szyi, nóż w kieszeni,

kiepskie wyniki w nauce,

 Wyniki PISA 2000: Znaczące różnice między wynikami dzieci wychowanych w rodzinach, gdzie

oboje rodziców są migrantami, a tymi, gdzie tylko jeden rodzic, albo żaden nie jest
migrantem

 Necla Kelek i jej fatalistyczna wizja młodzieży muzułmaoskiej,
 Postad Amr Khaleda i teleewangelizacja,
 Ruch Life Makers / Pop-Muslime,
 Rodzaje tożsamości – Dirk Halm:

 tożsamośd niemiecka,
 tożsamośd turecka,
 Deutsch – Türke – 7%,
 Halb/halb -> Patchworkidentität – 25%,
 weder – noch – 5%.

 Wywiad
 To jest bardzo trudne dorastad między dwiema kulturami. Szczególnie, kiedy są one takie

przeciwstawne. *…+ Właściwie tak długo, jak mieszka się tu, w Niemczech, jest się targanym
to w tę to w tamtą stronę między przyjaciółmi, którzy reprezentują niemiecka kulturę i
rodziną, rodzicami. Często dochodzi do konfliktów, ponieważ rodzice *…+ nie znają tej obcej
kultury, nie chcieliby stracid swoich dzieci na rzecz tej kultury.

 Kiedy jest się w szkole, jest się na zewnątrz, nie w domu, wtedy jest się w Niemczech, a kiedy

przychodzi się do domu, wtedy rozmawia się głównie po turecku, wtedy jest się w Turcji.

 (tłum. aut.)