„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Agnieszka Krupa

Dobieranie

elementów

nawierzchni

kolejowej

712[05].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Grażyna Górniak
inż. Hanna Kozioł

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Agnieszka Krupa



Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda






Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[05].Z1.04
„Dobieranie elementów nawierzchni kolejowej”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu monter nawierzchni kolejowej.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

9

5.1. Nawierzchnia kolejowa

9

5.1.1. Ćwiczenia

9

5.2. Tor kolejowy

11

5.2.1. Ćwiczenia

11

5.3. Rozjazdy, skrzyżowania i połączenia torów

13

5.3.1. Ćwiczenia

13

5.4. Obiekty mostowe i ich nawierzchnia

16

5.4.1. Ćwiczenia

16

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

18

7. Literatura

32

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Dobieranie elementów nawierzchni

kolejowej”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych 712[05].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone przede wszystkim metodą

wykonywania ćwiczeń praktycznych.

Na końcu opracowania każdego z tematów znajduje się sprawdzian postępów, który

pozwoli uczniowi określić własne umiejętności i zakres poznanej wiedzy. Jeżeli uczeń uzyska
pozytywne wyniki, będzie mógł przejść do następnego tematu, a jeśli nie, to wiadomości
powinien powtórzyć i poprawić swoje umiejętności z pomocą nauczyciela.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

zestaw zadań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

712 [05].Z1.05

Układanie torów kolejowych

712[05].Z1

Budowa drogi kolejowej

712[05].Z1.02

Stosowanie maszyn

i urządzeń do budowy dróg

kolejowych

712[05].Z1.01

Wykonywanie prac

ślusarskich

i spawalniczych

712[05].Z1.04

Dobieranie elementów nawierzchni

kolejowej

712[05].Z1.03

Wykonywanie podtorza kolejowego

712 [05].Z1.06

Użytkowanie stacji, urządzeń

stacyjnych i przejazdów kolejowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

czytać rysunki techniczne,

−

sporządzać proste rysunki techniczne,

−

odszukiwać dane zapisane w tabelach,

−

grupyfikować linie kolejowe,

−

rozpoznawać urządzenia techniczne do prac w torach,

−

korzystać z literatury technicznej, norm, przepisów budowlanych, katalogów
i poradników,

−

stosować przepisy prawa budowlanego i bhp,

−

współpracować w grupie,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów i tabel.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy do budowy podtorza,

−

określić zadania podtorza kolejowego,

−

scharakteryzować główne elementy podtorza kolejowego i pokryć ochronnych,

−

wykorzystać normalne przekroje porzeczne podtorza,

−

dobrać materiały stosowane do budowy podtorza,

−

określić właściwości materiałów stosowanych do budowy podtorza kolejowego,

−

zastosować sposoby zagęszczania gruntów,

−

dobrać sposoby odwodnienia podtorza,

−

zastosować zasady użytkowania maszyn i urządzeń do robót ziemnych,

−

zastosować zasady użytkowania maszyn i urządzeń do budowy podtorza,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i
ochrony środowiska przy budowie podtorza kolejowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter nawierzchni kolejowej 712[05]

Moduł:

Budowa drogi kolejowej 712[05].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie elementów nawierzchni kolejowej
712[05].Z1.04

Temat: Konstrukcje rozjazdów.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania konstrukcji rozjazdów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać elementy budowy rozjazdów,

−

nazywać poszczególne elementy rozjazdów.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

tablice poglądowe konstrukcji rozjazdów i skrzyżowań torów,

−

zdjęcia różnych typów rozjazdów i części rozjazdowych.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

zapoznanie uczniów z budową poszczególnych typów rozjazdów,

−

omówienie zasad rozpoznawania elementów rozjazdów,

−

zaprezentowanie poszczególnych elementów rozjazdów na schematach i zdjęciach,

−

polecenie uczniom wykonania ćwiczenia 2 z poradnika dla ucznia rozdział 4.2.

4. Sprawdzenie poprawności wykonania i omówienie wykonanych ćwiczeń.
5. Zakończenie zajęć.

Zakończenie zajęć

Na zakończenie zajęć nauczyciel wraz z uczniami powtarza zrealizowany materiał.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

ustne wypowiedzi uczniów,

−

pisemny sprawdzian wiadomości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter nawierzchni kolejowej 712[05]

Moduł:

Budowa drogi kolejowej 712[05].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie

elementów

nawierzchni

kolejowej

712[05].Z1.04

Temat: Rodzaje i grupyfikacja obiektów mostowych.

Cel ogólny: Grupyfikowanie obiektów mostowych i ich rozpoznawanie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać rodzaj obiektu mostowego,

−

sgrupyfikować obiekty mostowe,

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ćwiczenie

Środki dydaktyczne:

−

modele obiektów mostowych,

−

zdjęcia obiektów mostowych,

−

papier formatu A4, flamastry.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

korzystając z poradnika oraz modeli i zdjęć każdy uczeń rozpoznaje omówione przez
nauczyciela obiekty mostowe,

−

każdy uczeń grupyfikuje obiekty mostowe pod względem np. przeznaczenia,
położenia, materiału,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, pomaga w grupyfikowaniu obiektów
mostowych.

4. Po wykonaniu ćwiczenia, uczeń /słuchacz przedstawia wyniki swojej pracy.
5. Nauczyciel wraz z uczniami/słuchaczami omawia wykonane ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

5.

ĆWICZENIA

5.1. Nawierzchnia kolejowa

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na zdjęciach zamieszczonych niżej, przedstawione są fragmenty nawierzchni kolejowej.

Rozpoznaj przedstawione elementy, nazwij je i określ, jakie zadania spełniają w torze.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami oraz tablicami poglądowymi przedstawiającymi elementy

nawierzchni kolejowej i jej ustrój,

2) rozpoznać poszczególne elementy nawierzchni,
3) nazwać poszczególne elementy nawierzchni,
4) określić jakie zadania spełnia w torze każdy z rozpoznanych elementów,
5) przedyskutować rozwiązanie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Środki dydaktyczne:

−

zdjęcia przedstawiające poszczególne elementy nawierzchni kolejowej,

−

tablice poglądowe przedstawiające poszczególne elementy nawierzchni kolejowej,

−

tablice poglądowe przedstawiające ustrój toru kolejowego,

−

modele przytwierdzeń szyn do podkładów,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy nawierzchni i dróg kolejowych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj szkic przekroju poprzecznego nawierzchni kolejowej dla wskazanej, przez

nauczyciela, kategorii linii kolejowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym elementów i budowy nawierzchni

kolejowej,

2) ustalić z nauczycielem kategorię linii dla której będzie wykonany szkic,
3) określić wielkości i ilości poszczególnych elementów znajdujących się na linii kolejowej

wskazanej grupy,

4) wykonać szkic przekroju poprzecznego nawierzchni kolejowej z uwzględnieniem jej

kategorii,

5) zaprezentować i omówić wykonany projekt ze szczególnym zwróceniem uwagi na

elementy wchodzące w skład nawierzchni kolejowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

przybory kreślarskie,

−

arkusz papieru do wykonania szkicu,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy nawierzchni i dróg kolejowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.2. Tor kolejowy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na poniższym schemacie małej stacji kolejowej, dokonaj, zgodnie z zasadami, numeracji

torów i rozjazdów.

300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 1200

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady numeracji torów i rozjazdów na stacji kolejowej,
2) ponumerować tory na schemacie stacji,
3) ponumerować rozjazdy na schemacie stacji,
4) zaprezentować i omówić projekty.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiał nauczania rozdziału 4.2.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj układ torowy dowolnej stacji na której znajdują się wszystkie rodzaje torów,

jakie mogą znajdować się na stacji oraz dokonaj ich numeracji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje torów znajdujących się na stacji,
2) ponumerować tory na schemacie stacji,
3) zaprojektować układ torowy małej stacji,
4) ponumerować tory na schemacie stacji,
5) zaprezentować i omówić projekty.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

przybory kreślarskie,

−

materiał nauczania rozdziału 4.2.

Ćwiczenie 3

Narysuj schematycznie przytwierdzenie typu SB szyny UIC 60 do podkładów

betonowych w torze bezstykowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z typami mocowań i zasadami przytwierdzeń szyn do podkładów,
2) przeanalizować i omówić z nauczycielem zasady mocowania szyn do podkładów,
3) naszkicować przytwierdzenie typu SB szyny UIC 60 do podkładów betonowych w torze

bezstykowym,

4) zaprezentować i omówić projekty.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

modele przytwierdzeń szyn do podkładów,

−

arkusz papieru,

−

przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca mocowań szyn do podkładów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.3. Rozjazdy, skrzyżowania i połączenia torów

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i zapisz elementy rozjazdu pokazane na poniższym schemacie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem dotyczącym budowy rozjazdów,
2) zapoznać się z rysunkiem,
3) określić typ rozjazdu,
4) rozpoznać i opisać poszczególne elementy rozjazdu,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunek przedstawiający omawiany rozjazd,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy rozjazdów.

Ćwiczenie 2

Określ, jakie elementy rozjazdów przedstawiają poniższe zdjęcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym budowy rozjazdów,
2) zapoznać się z powyższymi zdjęciami przedstawiającymi rozjazd,
3) rozpoznać i omówić elementy rozjazdów przedstawione na zdjęciach,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunek przedstawiający rozjazdy,

−

zdjęcia różnych typów rozjazdów i części rozjazdowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy rozjazdów.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj, skrzyżowanie dwóch linii kolejowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym skrzyżowań,
2) zapoznać się ze zdjęciami różnych typów skrzyżowań oraz tablicami poglądowymi

przedstawiającymi konstrukcje skrzyżowań,

3) narysować skrzyżowanie dwóch linii kolejowych z uwzględnieniem elementów

konstrukcyjnych jakie powinny znaleźć się na takim skrzyżowaniu,

4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zdjęcia różnych typów skrzyżowań i ich części,

–

tablice poglądowe przedstawiające konstrukcje skrzyżowań,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy skrzyżowań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 4

Dokonaj analizy dokumentacji spawania termitowego oraz zgrzewania szyn w torach

i rozjazdach na podstawie danych otrzymanych od nauczyciela lub wyszukanych na stronach
internetowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dokumentację otrzymaną od nauczyciela lub wyszukać na stronach

internetowych dokumentację spawania termitowego i zgrzewania szyn na wybranym
układzie torowym,

2) przeanalizować dokumentację spawania termitowego,
3) przeanalizować dokumentację zgrzewania szyn w torach i rozjazdach,
4) omówić wyniki analizy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja spawania termitowego,

−

dokumentacja zgrzewania szyn w torach i rozjazdach,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca spawania szyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.4. Obiekty mostowe i ich nawierzchnia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaje budowli inżynieryjnych przedstawionych na poniższych rysunkach A B.

C D

E F

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiale nauczania kryteria grupyfikacji obiektów mostowych,
2) dokonać analizy przedstawionych obiektów inżynieryjnych,
3) rozpoznać poszczególne obiekty inżynieryjne,
4) zaprezentować i omówić wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wpisz rodzaj przeszkody jaki pokonuje obiekt inżynieryjny:

wiadukt ……………………..
przepust ……………………..
kładka dla pieszych………………..
estakada……………………………
most………………………………..
tunel……………………………….

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiale nauczania definicje poszczególnych obiektów inżynieryjnych,
2) dokonać analizy treści dotyczącej definiowania obiektów,
3) wpisać rodzaj przeszkód,
4) porównać z pracą kolegi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Dobieranie elementów

nawierzchni kolejowej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 10, 15, 16, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. a, 4. b, 5. c, 6. d, 7. b, 8. b, 9. c, 10. a, 11. b,
12. d, 13. b, 14. a, 15. c, 16. b, 17. a, 18. d, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Przeanalizować

i

określić

parametry

elementów nawierzchni

D

PP

c

2

Określić kierunki jazdy po rozjazdach

A

P

c

3

Określić rodzaje rozjazdów

B

P

a

4

Wybrać odpowiedni wzór do obliczania
wstawek prostych

C

P

b

5

Określić sposoby łączenia szyn

C

P

c

6

Wskazać sposoby łączenia różnych typów
szyn

B

P

d

7

Określić promień łuku poziomego

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

8

Określić parametry toru

A

P

b

9

Określić parametry długości toru w łuku
kołowym

C

P

c

10 Przeanalizować i rozpoznać metody spawania

C

PP

a

11 Zdefiniować termit

B

P

b

12 Określić długość krzywej przejściowej

B

P

d

13 Określić zadania nawierzchni kolejowej

B

P

b

14 Wskazać elementy budowy szyny

B

P

a

15 Nazwać elementy układu torowego

C

PP

c

16

Przeanalizować i wyszczególnić elementy
wchodzące w skład budowy układu torowego

C

PP

b

17

Przeanalizować

i

określić

parametry

elementów nawierzchni

D

PP

a

18 Rozpoznać rodzaje obiektów inżynieryjnych

C

P

d

19 Rozpoznać i grupyfikować mosty

C

P

a

20

Określać

wysokość

wzniesienia

spodu

konstrukcji wiaduktu nad niweletą drogi

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed

wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Tłuczeń wyrabiany jest z

a) piasku i żwiru do 63 mm.
b) miękkich skał typu: bazalt lub żwir.
c) twardych skał naturalnych o wymiarach 20–63 mm.
d) miękkich skał typu: granit lub piach.

2. Rozjazdy podwójne mają

a) jeden kierunek jazdy.
b) dwa kierunki jazdy.
c) trzy kierunki jazdy.
d) cztery kierunki jazdy.

3. Rozjazdy łukowe mogą być

a) symetryczne i niesymetryczne.
b) proste lub krzywe.
c) potrójne i poczwórne.
d) pojedyncze i podwójne.

4. Przy układaniu rozjazdów w torach stacyjnych powinno się stosować wstawki proste o

długości obliczonej na podstawie wzoru
a) I = V: 6.
b) I = V: 8.
c) I = V: 10.
d) I = V: 12.

5. Szyny w torze grupycznym są połączone za pomocą złącz

a) stabilizujących.
b) pojedynczych i podwójnych.
c) podpartych i wiszących.
d) wklęsłych i wypukłych.

6. Łączenie szyn typów UIC60 i S49 powinno być wykonane za pomocą

a) wstawek prostych.
b) krzyżownic.
c) rozjazdów.
d) szyn przejściowych.

7. Najmniejszy promień łuku poziomego we wszystkich torach stacyjnych powinien

wynosić
a) 200 m.
b) 300 m.
c) 400 m.
d) 1500 m.

8. Nominalna szerokość toru na odcinkach prostych i w łukach o promieniu 250 m

i większym, mierzona 14mm poniżej górnej powierzchni główki szyny, wynosi
a) 1345 mm.
b) 1435 mm.
c) 1543 mm.
d) 1654 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9. Długość toru w łuku kołowym w torach głównych linii drugorzędnych powinna wynosić

a) około 6 m.
b) minimum 12 m.
c) około 30 m.
d) minimum 20 m.

10. Metoda spawania w której wykonuje się czynności z wstępnym bocznym podgrzewaniem

końców szyn palnikiem do temperatury min. ok. 950 °C nazywa się
a) metodą Amoterm.
b) metodą SoWoS.
c) metodą SkV.
d) metodą z krótkim czasem podgrzewania.

11. Termit jest to

a) nadlew spoiny w obszarze szyjki szyny.
b) sproszkowana mieszanina tlenków żelaza i glinu wchodząca w skład spoiwa

spawalniczego.

c) mieszanka żwiru, piasku i cement.
d) bardzo duży ogień do spawania szyn.

12. Długość krzywej przejściowej powinna być równa

a) 20 m.
b) długości peronów na stacji.
c) 600 m.
d) długości rampy przechyłowej.

13. Zadaniem nawierzchni kolejowej jest

a) ułożenie na niej torowiska.
b) przejęcie bezpośrednich nacisków od kół taboru i przekazanie ich na podtorze.
c) zamontowanie na nim urządzeń sterowania ruchem kolejowym.
d) odprowadzanie wód powierzchniowych.

14. Szyna zbudowana jest z

a) główki, stopki i szyjki.
b) główki i nóżki.
c) główki i szyjki.
d) główki, szyjki i rączki.

15. Para szyn przytwierdzonych do podkładów w ustalonej odległości tworzy

a) torowisko.
b) nawierzchnię.
c) przęsło torowe.
d) złączki.

16. Wśród złączek przytwierdzających wyróżniamy między innymi

a) podkłady, wkręty i śruby.
b) podkładki szynowe, wkręty lub haki, śruby stopowe, łapki i pierścienie sprężyste.
c) wkręty, haki i podkłady.
d) podkładki szynowe, podkłady i haki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

17. Naturalna mieszanina piasku i żwiru do 63 mm to

a) pospółka.
b) tłuczeń.
c) nawierzchnia.
d) podsypka.

18. Obiekt inżynieryjny umożliwiający przeprowadzenie małych cieków wodnych lub dróg

pod nasypem linii kolejowej lub drogowej, torowisko to
a) most.
b) wiadukt.
c) estakada.
d) przepust.

19. Podział mostów na belkowe, płytowe, kratowe, ramownicowe, łukowe, wiszące,

wantowe wynika ze względu na
a) rodzaj przęseł.
b) położenie pomostu na przęśle.
c) materiał konstrukcji mostu.
d) niweletę drogi na moście.

20. Wzniesienie spodu konstrukcji wiaduktu nad niweletą drogi niepublicznej powinno być

a) nie mniejsze niż 3,50 m.

b) nie mniejsze niż 4,50 m.

c) nie mniejsze niż 5,50 m.
d) nie mniejsze niż 13,50 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Dobieranie elementów nawierzchni kolejowej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Test II

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Dobieranie elementów

nawierzchni kolejowej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 5, 7, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 6, 9, 10, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4. d, 5. c, 6. d, 7. b, 8. c, 9. a, 10. d, 11. b,
12. d, 13. b, 14. b, 15. b, 16. a, 17. d, 18. b, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać elementy budowy szyny

B

P

a

2

Określić

zadania

elementów

nawierzchni kolejowej

B

P

b

3

Określić zasady numeracji torów na
stacji

C

P

b

4

Przeanalizować i wskazać odległość
między osiami podkładów

C

PP

d

5

Określić

zadania

elementów

nawierzchni

A

P

c

6

Przeanalizować i rozpoznać parametry
elementów nawierzchni

C

PP

d

7

Określić kierunki jazdy po rozjazdach

A

P

b

8

Wskazać elementy budowy rozjazdu

C

P

c

9

Przeanalizować i obrać parametry
rozjazdu do warunków terenowych

D

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

10

Przeanalizować i określić siłę docisku
łapki do szyny

D

PP

d

11 Określić promień łuku poziomego

B

P

b

12

Określić sposób przejścia z toru
prostego do toru w łuku

C

P

d

13 Określić długość toru w łuku kołowym

C

P

b

14

Określić

temperaturę

spawania

elementów rozjazdu

C

P

b

15

Wskazać

elementy

budowy

skrzyżowania

B

P

b

16 Rozróżniać obiekty inżynieryjne

C

P

a

17

Grupyfikować mosty ze względu na
przeznaczenie

C

P

d

18

Określać

parametry

obiektów

budowanych na mostach i wiaduktach

D

PP

b

19 Rozróżnić typy torów stacyjnych

C

P

c

20

Wskazać zasady określania długości
torów stacyjnych

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed

wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 mint.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Główka, stopka i szyjka są to elementy z których zbudowana jest

a) szyna.
b) krzyżownica.
c) pospółka.
d) podkładka.

2. Przekazanie na większą powierzchnie nacisku wywieranego przez szyny, umożliwienie

nadawania szynom pochylenia poprzecznego oraz rozłożenie nacisków, jest zadaniem
a) szyn.
b) podkładek.
c) podsypki.
d) podkładów.

3. Na stacji pośredniej położonej na linii jednotorowej tor główny zasadniczy otrzymuje

numer
a) 0.
b) 1.
c) 2.
d) w zależności od kierunku jazdy jest to tor numer 1 lub 2.

4. Odległości miedzy osiami podkładów w torze wynoszą

a) 100–200mm.
b) 154–233mm.
c) 356–800mm.
d) 578–655mm.

5. Uzyskanie wymaganego położenia toru w planie i profilu, przejęcie nacisków kół

pojazdów z podkładów oraz odprowadzanie wód opadowych, jest zadaniem
a) podkładki.
b) toru.
c) podsypki
d) krzyżownicy.

6. Szerokość torowiska na liniach dwutorowych przy odległości 4m między osiami torów

wynosi
a) 2,5–3,2 m.
b) 1,435–2.00 m.
c) 5,00–9,00 m.
d) 9,6–10,4 m.

7. Rozjazdy zwyczajne mają

a) jeden kierunek jazdy.
b) dwa kierunki jazdy.
c) trzy kierunki jazdy.
d) cztery kierunki jazdy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

8. Zwrotnica rozjazdu łukowego składa się z

a) jednej zwrotnicy.
b) krzyżownicy, prostownicy i ukośnicy.
c) dwóch półzwrotnic, każda z nich zaś z opornicy oraz iglicy.
d) trzech półzwrot nic, a każda z nich z opornicy i dwóch iglic.

9. W trudnych warunkach terenowych na istniejących bocznicach kolejowych możliwe jest

stosowanie rozjazdów o promieniu równym
a) 140 m i o skosach 1:7 i 1:5.
b) 150 m i o skosach 1:7 i 1:6.
c) 160 m i o skosach 1:8 i 1:6.
d) 170 m i o skosach 1:8 i 1:7.

10. Przytwierdzenie sprężyste SB lub typu K powinno zapewnić docisk jednej łapki do szyny

siłą
a) 2kN.
b) 5 kN.
c) najwyzej 8 kN.
d) minimum 8 kN.

11. Najmniejszy promień łuku poziomego w torach głównych i głównych dodatkowych

wszystkich kategorii linii powinien wynosić
a) 400 m na podkładach drewnianych i 350 m na podkładach betonowych.
b) 500 m na podkładach drewnianych i 450 m na podkładach betonowych.
c) 500 m na podkładach drewnianych i 750 m na podkładach betonowych.
d) 500 m na podkładach drewnianych i 850 m na podkładach betonowych.

12. Przejście od szerokości nominalnej toru do zwiększonej szerokości toru w łuku powinno

się wykonywać stopniowo na
a) zwrotnicy.
b) skrzyżowaniu toru.
c) rampie przechyłkowej.
d) krzywej przejściowej.

13. Długość toru w łuku kołowym torach głównych linii magistralnych i pierwszorzędnych

powinna wynosić
a) co najwyżej 20 m.
b) nie mniej niż 30 m.
c) co najmniej 30 m.
d) nie mniej niż 50 m.

14. Wewnętrzne styki rozjazdu można spawać w temperaturze

a) od +5 st C do + 8 st C.
b) od +5 st C do + 28 st C.
c) od +15 st C do + 28 st C.
d) od +25 st C do + 18 st C.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

15. Skrzyżowanie torów składa się z

a) dwóch krzyżownic podwójnych, jednej krzyżownicy zwyczajnej oraz torów

łączących.

b) dwóch krzyżownic podwójnych, dwóch krzyżownic zwyczajnych, czterech

kierownic oraz torów łączących.

c) trzech krzyżownic podwójnych, dwóch krzyżownic zwyczajnych, dwóch kierownic

oraz torów łączących.

d) trzech krzyżownic podwójnych, czterech krzyżownic zwyczajnych, czterech

kierownic oraz torów łączących.

16. Obiekt inżynieryjny umożliwiający przeprowadzenie linii kolejowej pod powierzchnią

terenu, to
a) tunel.
b) przepust.
c) estakada.
d) wiadukt.

17. Ze względu na przeznaczenie mosty dzielą się na

a) trwałe i tymczasowe.
b) prostopadłe, skośne i poziome.
c) kamienne, drewniane, betonowe, i metalowe.
d) drogowe, kolejowe, dla pieszych, tramwajowe i specjalnego przeznaczenia.

18. Na mostach i wiaduktach o długości większej niż 15 m powinny być wydzielone

obustronne chodniki o szerokości nie mniejszej niż
a) 0,5 m.
b) 0,75 m.
c) 1 m.
d) 1,25 m.

19. Tory, będące przedłużeniem torów szlakowych, a na stacjach pośrednich przystosowane

do przejazdu pociągów bez zatrzymania z prędkością taką samą jak na szlaku danej linii,
to tory
a) przyperonowe
b) główne dodatkowe.
c) główne zasadnicze.
d) boczne.

20. Ogólna długość toru to długość

a) budowlana z dodaniem długości rozjazdów i kozłów oporowych.
b) równa długości peronów na stacji.
c) budowlana z dodaniem długości rozjazdów i kozłów oporowych nie większa niż

50 m.

d) części toru przeznaczona na postój pociągu lub wagonów, to jest długość mierzona

pomiędzy punktem ustawienia semafora, tarczy zaporowej lub manewrowej
a ukresem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Dobieranie elementów nawierzchni kolejowej

Zakreśl poprawną odpowiedź

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

7. LITERATURA

1. Bałuch H.: Trwałość i niezawodność eksploatacyjna nawierzchni kolejowej. WKiŁ,

Warszawa 1980

2. Bałuch H.: Diagnostyka nawierzchni kolejowej. WKiŁ, Warszawa 1978
3. Bałuch H., Czubaczyński J., Pelc S.: Montaż i wymiana rozjazdów. WKiŁ, Warszawa

1980

4. Bałuch H.: Układy geometryczne połączeń torów. WKiŁ, Warszawa 1989
5. Basiewicz T., Jacyna M., Rudziński L.: Linie kolejowe. OWPW, Warszawa 2003
6. Batko M.: Drogi kolejowe. WKiŁ, Warszawa 1986
7. Batko M.: Budowa i utrzymanie dróg kolejowych część I i II. WKiŁ Warszawa 1985
8. Cieślakowski J.: Stacje kolejowe. WKiŁ, Warszawa 1992
9. Gołaszewski A., Sancewicz S.: Tor bezstykowy. WKiŁ, Warszawa 1986
10. Łączyński J.: Rozjazdy kolejowe. WKiŁ, Warszawa 1976
11. Przepisy i instrukcje uzupełniające:

−

Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych – Id 1.

−

Instrukcja o oględzinach, badaniach technicznych i utrzymaniu rozjazdów – Id 4.

−

Instrukcja spawania szyn termitem – Id 5.

−

Instrukcja diagnostyki nawierzchni kolejowej – Id 8.

−

Instrukcja badań defektoskopowych szyn, spoin i zgrzein w torach kolejowych – Id
10.

−

Instrukcja o zapewnieniu sprawności kolei w zimie – Id11

−

Wytyczne ultradźwiękowych badań złączy szynowych zgrzewanych i spawanych –
Id 17.