B

ARTOSZ

M

ARCZEWSKI

, A

NNA

P

ARADOWSKA

, K

AROLINA

N

APIERALSKA

Kolczykowanie a stan jamy ustnej

Piercing and the Condition of Oral Cavity

Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM im. Piastów Śląskich
we Wrocławiu

Dent. Med. Probl. 2007, 44, 2, 231–235
ISSN 1644−387X

PRACE ORYGINALNE

© Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław
and Polish Stomatological Association

Streszczenie

Wprowadzenie. Starożytne plemiona kolczykowały i tatuowały ciało. Symbolizowało to ich siłę i płodność. Obec−
nie kolczykowanie ciała (tzw. body piercing) powraca. Nie ma jednak znaczenia symbolicznego, a jest jedynie po−
dążaniem za modą. Coraz częściej kolczykami ozdabia się nie tylko uszy, ale także pępki, policzki, wędzidełka, ję−
zyki, wargi lub okolice bródki.
Cel pracy. Określenie stanu jamy ustnej u młodych ludzi z kolczykami w obrębie języka, brody i wargi oraz po−
równanie go z grupą kontrolną.
Materiał i metody. Badaniem objęto 30 osób w wieku 18–23 lat (w tym 24 miało przekłuty język, 12 wargę
i 3 bruzdę wargowo−bródkową). Przeprowadzono badanie ankietowe i lekarskie w celu oceny stanu uzębienia.
Oceniono liczbę PUW i wskaźnik OHI. Grupę kontrolną stanowiło 36 osób w wieku 21–23 lat.
Wyniki. Większość osób zdecydowało się na przekłucie ciała przez ciekawość lub podążając za modą. Po przekłu−
ciu ból i obrzęk utrzymywały się od 2 dni do tygodnia (średnio 3 dni), u 3 osób wystąpiło zakażenie; 24 badanych
pielęgnowało miejsce przekłucia maściami bezpośrednio po założeniu kolczyka. Obecnie jednak tylko 9 badanych
pielęgnuje przekłute miejsce. W ankiecie 21 badanych uskarżało się na nadmierne wydzielanie śliny po przekłu−
ciu. Aż 21 badanych deklarowało, że przygryza kolczyk, 12 osób ssie, 6 osób zaś stuka lub zahacza nim o zęby.
U 6 badanych stwierdzono starcie zębów i pęknięcia szkliwa w obrębie kolczykowanego miejsca, przy czym częś−
ciej zmiany te występowały u osób noszących kolczyki co najmniej od roku. Zaobserwowano wyższą średnią war−
tość PUW (12,67) w odniesieniu do grupy kontrolnej (8,79). Wartości OHI w grupie badanej i kontrolnej były
podobne i wynosiły średnio około 0,5.
Wnioski. Kolczykowanie wpływa niekorzystnie na stan jamy ustnej. Ze względu na utrwalone parafunkcje (przy−
gryzanie, stukanie kolczykiem o zęby) szkliwo zębów pęka lub ściera się (Dent. Med. Probl. 2007, 44, 2, 231–235).

Słowa kluczowe: jama ustna, kolczykowanie, powikłania.

Abstract

Background. Ancient tribes used to pierce their bodies and make some tattoos. It symbolized their strength and
fertility. Today, the fashion for body piercing comes back. It has nothing in common with symbolic though, but me−
ans following the fashion. More and more often, people decorate with jewellery not only ears, but also navels, ton−
gues, lips or the region of chin.
Objectives. The purpose of this research was to establish condition of an oral cavity of people wearing tongue−,
chin− and lip−jewellery and comparing it to the control group.
Material and Methods. There were 30 people examined at the age of 18 up to 23 (24 with pierced tongue, 12 – lip
and 3 – chin). The questionnaires were filled in. DMF and OHI were defined. The control group was 36 people
aged 21–23.
Results. Majority of patients decided to pierce their bodies due to curiosity or following the fashion. After the pro−
cedure, pain and swelling kept from 2 days up to one week (on an average 3 days), only in 3 persons some infec−
tions developed; 24 of the researched took care of the pierced part just after the jewellery was applied. At this mo−
ment, only 9 persons take special care of that place. In the onomastic study 21 of the researched complained about
sialorrhoea after they pierced the body. In this study 21 persons declare they bite their jewellery, 12 persons suck
it, 6 persons knock or get it stuck at the teeth. What worries is that in 6 of the researched there were noticed ena−
mel cracks and clashes nearby the body jewellery. Those appeared more often in people pierced at least one year
before the examination. The average DMF was higher in the group with piercing (12.67) than in the control group
(8.79). The values of OHI in both groups were similar and amounted to 0.5 at the average.
Conclusions. Piercing influences oral cavity badly. Due to some bad habits (such as biting jewellery, knocking on
teeth), the enamel gets cracked or clashed (Dent. Med. Probl. 2007, 44, 2, 231–235).

Key words: oral cavity, piercing, complications.

Starożytne plemiona kolczykowały i tatuowa−

ły ciało. Miało to znaczenie symboliczne, było
częścią religii [1]. Obecnie moda na kolczykowa−
nie ciała (tzw. piercing) powraca. Coraz częściej
kolczykami ozdabia się nie tylko uszy, ale także
pępki, brwi, języki, wargi lub okolicę bródki, cza−
sami także wędzidła czy języczek [2]. Producenci
biżuterii prześcigają się, tworząc nowe wzory i ko−
lory kolczyków (ryc. 1). Kolczykowanie ciała
w kulturze europejskiej jest jedynie modą, nie ma
znaczenia symbolicznego.

Biżuteria zdobiąca ciało jest najczęściej wyko−

nana z różnego rodzaju metali: stali chirurgicznej,
niklu, tytanu, złota, platyny, także z tworzyw cera−
micznych, nylonu, teflonu [3]. Ze względu na dzia−
łanie drażniące i uczulające Unia Europejska wy−
dała zarządzenie nakazujące wycofywanie z pro−
dukcji kolczyków ze stali chirurgicznej i niklu.

Kolczyki zakłada się w gabinetach kosme−

tycznych i salonach tatuażu. Zdarza się, że kol−
czyk jest zakładany przez inną młodą osobę
nieznającą anatomii czy niemającą właściwego
przeszkolenia, bez zachowania zasad aseptyki
i antyseptyki.

Oral−piercing jest swego rodzaju interwencją

chirurgiczną w jamie ustnej pacjenta. W związku
z powstającą raną i umieszczeniem ciała obcego
w jamie ustnej pacjent jest narażony na liczne po−
wikłania. Można je podzielić na wczesne i późne.
Powikłania wczesne, powstające bezpośrednio po
zabiegu kolczykowania, to: ból, obrzęk, trudności
w jedzeniu i mowie, zwiększone wydzielanie
śliny, krwawienie, zakażenia, uszkodzenia błony
śluzowej, dziąseł, a także nerwów (twarzowego,
trójdzielnego, podjęzykowego, językowo−gardło−
wego) [3, 4]. Zdarzają się także przypadki prze−
mieszczenia kolczyka do mięśni języka [3, 5].
Wśród powikłań późnych wymienia się: uszko−
dzenia tkanek twardych zęba, tremy, recesje, bliz−

ny i keloidy, alergie kontaktowe i występowanie
prądów elektrogalwanicznych. Jak po każdym za−
biegu chirurgicznym, tak i po kolczykowaniu wy−
stępują także powikłania ogólne, w tym zakażenie
wirusami HIV, WZW (typu A, B, C, D), HPV lub
HSV [3, 4, 6], zaaspirowanie fragmentu kolczyka
i następowe zamknięcie dróg oddechowych [7],
a także bakteryjne zapalenie wsierdzia [8] lub ro−
pień mózgu [9].

W Polsce kolczykowanie ciała jest coraz bar−

dziej popularne. Na takie ozdobienie ciała decydu−
ją się najczęściej ludzie nieletni, ponieważ
w odróżnieniu od wykonania tatuażu nie jest ko−
nieczna zgoda opiekuna prawnego. Być może wy−
nika to z tego, że kolczyk można łatwiej usunąć
i wydaje się w związku z tym, że nie pozostawia
trwałych śladów na ciele.

Celem badania było określenie, jakie dolegli−

wości łączą się z kolczykowaniem jamy ustnej
oraz ocena stanu uzębienia i błony śluzowej jamy
ustnej osób z kolczykami w obrębie języka, bruz−
dy wargowo−bródkowej, wargi.

Materiał i metody

Badaniem objęto 30 osób w wieku 18–23 lat

(średnia wieku 21,4). W grupie tej 24 miało prze−
kłuty język, 12 wargę i 3 bruzdę wargowo−bródko−
wą). Badani mieli w jamie ustnej od jednego do
trzech kolczyków. Wszystkie osoby miały wy−
kształcenie średnie bądź też uczęszczały do liceum
ogólnokształcącego. Grupę kontrolną stanowiło
36 osób bez kolczyka w wieku 21–23 lat (średnia
wieku 22,4), o podobnym statusie społecznym.
W grupie badanej przeprowadzono badanie ankie−
towe, składające się z 17 pytań dotyczących m.in.
zabiegu kolczykowania, nawyków higienicznych
i subiektywnego odczuwania dolegliwości, takich
jak: nieprzyjemny zapach z ust, ból i odczucie
wzmożonego wydzielania śliny. Ankieta dla grupy
kontrolnej składała się tylko z 6 pytań, ponieważ
nie zawierała pytań dotyczących tylko kolczyko−
wania. W obu grupach przeprowadzono badanie
stanu uzębienia i błony śluzowej jamy ustnej, hi−
gieny jamy ustnej i ewentualnych uszkodzeń zę−
bów (złamania, patologiczne starcie). Oceniono
liczbę PUW i wskaźnik higieny jamy ustnej OHI
wg Greena i Vermilliona.

Wyniki

Większość badanych przyznało, że zdecydo−

wali się na przekłucie ciała przez ciekawość lub
podążając za modą. Tylko 6 osób nie uważało tego
za czynnik decydujący (ryc. 2) Po przekłuciu ból

B. M

ARCZEWSKI

, A. P

ARADOWSKA

, K. N

APIERALSKA

232

Ryc. 1. Różne kształty kolczyków używanych do kol−
czykowania ciała

Fig. 1. Different shapes of the jewellery used for
body−piercing

i obrzęk utrzymywały się od 2 dni do tygodnia
(średnio 3 dni), u 3 osób wystąpiło zakażenie i by−
ła konieczna interwencja lekarska. Aż 19 osób
twierdziło, że nie zdecydowałoby się na ponowne
przekłucie danego miejsca (podawały one ból
i obrzęk jako główną niedogodność i powód, dla
którego nie warto decydować się na oral−piercing).
Wszystkie osoby już mające kolczyk nie zamierza−
ją jednak go usuwać. W grupie badanej 24 osoby
zabezpieczało miejsce przekłucia, stosując maści
z antybiotykiem bezpośrednio po założeniu kol−
czyka. Obecnie jednak tylko 9 osób pielęgnuje
w jakikolwiek sposób przekłute miejsce. Ankieto−
wani podają, że obecnie przemywają przekłute
miejsce spirytusem salicylowym lub roztworami
wody utlenionej. Spośród badanych 21 osób uskar−
żało się na nadmierne wydzielanie śliny bezpośre−
dnio po założeniu kolczyka. Wielu badanych mia−
ło parafunkcje typu dens−corpus alienum, bezpo−
średnio związane z kolczykowaniem, przy czym
tylko 2 osoby nie zgłaszały tego typu nawyków
w ankiecie. 21 badanych deklarowało, że przygryza
kolczyk, 12 ssie, a 6 stuka lub zahacza nim o zęby.

U 3 osób zaobserwowano patologiczne starcie

zębów w obrębie kolczyka (po 2 osoby z kolczykiem
w obrębie bruzdy wargowo−bródkowej i w wardze
górnej). Stwierdzono złamania guzków zębów
trzonowych u osób noszących kolczyk w języku
(przy czym złamania dotyczyły głównie guzków
językowych zębów trzonowych dolnych), a także
złamania w obrębie brzegu siecznego u osób ma−
jących kolczyk w jamie ustnej. Wszystkie zmiany
były obserwowane u osób noszących ozdobę od co
najmniej roku. Podobne zmiany wykazano u jed−
nej osoby z grupy kontrolnej, przy czym osoba ta
deklarowała parafunkcję dens−corpus alienum
(przygryzanie długopisów). Jedna z osób noszą−
cych kolczyk w bruździe wargowo−bródkowej
miała recesje przyzębia w obrębie zębów siecz−
nych żuchwy. Stwierdzono wyższą średnią warto−
ści PUW (12,67 ± 2,16) u osób zakolczykowanych

w stosunku do grupy kontrolnej (8,79 ± 2,16) (ryc.
3). Wszystkie osoby z kolczykami w obrębie jamy
ustnej miały wypełnienia wykonane wyłącznie
z materiałów kompozytowych. Wartości wskaźni−
ka OHI w grupie badanej i kontrolnej były podob−
ne i wynosiły średnio około 0,5 (ryc. 4).

Omówienie

Kolczykowanie jest obecnie modne, zwłasz−

cza wśród ludzi młodych z większych miast [2, 4].

Kolczykowanie a stan jamy ustnej

233

33%

20%

20%

27%

ciekawość
(curiosity)
podobało się
(appreciation)
moda
(fashion)
nie wie
(do not know)

Ryc. 2. Przyczyny kolczykowania w grupie badanej

Fig. 2. Reasons for body−piercing in the control group

0

12

0

8

0

12

0

4

20

0

0 0

10

0

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

z piercingiem
(with piercing)

bez piercingu
(without
piercing)

liczba badanych
number of researched

8 9 10 11 12 13 14

PUW

DMF

Ryc. 3. Rozkład wskaźnika PUW w grupie badanej
i kontrolnej

Fig. 3. DMF at the researched and control group

10

24

8

6

12

6

0

5

10

15

20

25

liczba badanych
number of researched

0

0,5

1,2

OHI

z piercingiem
(with piercing)

bez piercingu
(without piercing)

Ryc. 4. Rozkład wskaźnika OHI w grupie badanej
i kontrolnej

Fig. 4. OHI index at the researched and control group

W badaniu autorów 80% respondentów uważało,
że moda i ciekawość, jaką wzbudza body−piercing
było dla nich decydującym powodem do założenia
metalowej ozdoby.

Ból i obrzęk są najczęściej pojawiającymi się

powikłaniami kolczykowania [4]. Wszyscy badani
potwierdzili występowanie obrzęku i bólu bezpo−
średnio po założeniu kolczyka. Dolegliwości te
utrudniały jedzenie oraz mowę. U 3 osób w następ−
stwie kolczykowania doszło do zakażenia i była ko−
nieczna pomoc lekarska oraz ogólne zastosowanie
antybiotyków. Do najpoważniejszych powikłań po
piercingu należą ropnie mózgu i bakteryjne zapale−
nie wsierdzia [8, 9]. Niekiedy jest konieczna inter−
wencja chirurga i usunięcie kolczyka [5].

Wśród często pojawiających się powikłań

wczesnych wymieniano także zwiększone wydzie−
lanie śliny [4, 10]. W badanej grupie 70% osób
stwierdziło u siebie taki objaw bezpośrednio po
przekłuciu miejsca w obrębie jamy ustnej. Jednym
z powikłań kolczykowania może być także obec−
ność prądów elektrogalwanicznych w obrębie jamy
ustnej [4]. W materiale autorów żadna z osób nie
uskarżała się na typowe dla tego stanu pieczenie czy
uczucie mrowienia. Może mieć to związek z niewy−
stępowaniem u badanych pacjentów wypełnień amal−
gamatowych oraz uzupełnień protetycznych [11].

Zdecydowana większość badanych podawała

używanie dodatkowych środków higieny bezpo−
średnio po założeniu kolczyka. Tylko 12 osób sto−

sowało płukanki bezpośrednio po założeniu kol−
czyka, a 21 osób stosowało maści głównie z anty−
biotykami. W piśmiennictwie zaleca się ssanie ko−
stek lodu, dietę półpłynną oraz unikanie mleka i jego
przetworów. Żadna z badanych osób nie podawała
tego typu zachowań po założeniu kolczyka.

Wielu ankietowanych przyznało się do para−

funkcji ząb–ciało obce po piercingu. Przygryzanie,
zahaczanie lub stukanie kolczykiem o zęby może
spowodować uszkodzenie tkanek twardych zęba,
takie jak: abrazje, złamanie zęba, patologiczne star−
cie zębów oraz zmiany w przyzębiu brzeżnym [4, 7].
Wśród badanych 6 osób miało uszkodzenia tkanek
twardych zęba o charakterze starcia lub urazu. Wy−
nikały one z parafunkcji związanych bezpośrednio
z obecnością kolczyka w jamie ustnej.

U jednej osoby, mającej kolczyk w obrębie bru−

zdy wargowo−bródkowej, stwierdzono recesje przy−
zębia. Wśród zmian na błonie śluzowej jamy ustnej
obserwowanych przez innych autorów wymienia
się: dehiscencje [2], urazy wędzidełka wargi dolnej
spowodowane złym umieszczeniem kolczyka [4],
wgłobienie kolczyka w obręb tkanek [3, 5], a także
nieprzyjemny zapach z ust [12].

Pacjenci informowani w czasie badań o zmia−

nach w obrębie jamy ustnej, jakie wywołał lub mo−
że wywołać umieszczony kolczyk, odnoszą się do
tych informacji sceptycznie. Nie dowierzają i baga−
telizują ostrzeżenie, że kolczykowanie może wywo−
łać uszkodzenia zębów, dziąseł i błony śluzowej.

B. M

ARCZEWSKI

, A. P

ARADOWSKA

, K. N

APIERALSKA

234

Podziękowania. Pragniemy złożyć podziękowania prof. dr hab. Halinie Panek, kierownikowi Katedry i Zakładu Protetyki Sto−

matologicznej, i dr Barbarze Bruziewicz−Mikłaszewskiej, opiekunowi Studenckiego Koła Naukowego przy Katedrze i Zakładzie Pro−
tetyki Stomatologicznej za umożliwienie przeprowadzenia badań.

Piśmiennictwo

[1] S

CULLY

C., C

HEN

M.: Tongue piercing (oral body art). Br. J. Oral Maxillofac. Surg. 1994, 32, 37–38.

[2] P

ETICOLAS

T., T

ILLIS

T.S.I., C

ROSS

−P

OLINE

G.N.: Oral and perioral piercing: a unique form of self−expression.

J. Contemp. Dent. Prac. 2000, 1, 1–10.

[3] L

OUP

P.−J., M

OMBELII

A.: Piercing im Mundbereich. Zahrant Mitt. 2002, 21, 48–56.

[4] M

ENDAK

M., K

AROLEWSKA

E.: Piercing (kolczykowanie) jamy ustnej – opis przypadków. Dent. Med. Probl. 2004,

41, 145–149.

[5] N

IENARTOWICZ

J., P

AWLAK

W., D

OBRAKOWSKI

R.: Powikłanie kolczykowania języka – opis przypadku. Dent. Med.

Probl. 2004, 41, 567–570.

[6] C

HIMENOS

−K

USTNER

E., B

ATLLE

−T

RAVE

I., V

ELASQUEZ

−R

ENGIFO

S., G

ARCIA

−C

ARABANO

T., V

INALS

−I

GLESIAS

H.,

R

OSELLO

−L

LABRES

X.: Estetica y cultura: patologia bucal asocieda a ciertas modas “actuales” (tatuajes, perforacio−

nes bucales, etc.). Med. Oral 2003, 8, 197–206.

[7] P

RICE

S.S., L

EWIS

E.D.: Body piercing involving oral sites. JADA 1997, 128, 1017–1020.

[8] T

RONEM

H., C

HAUDEMANCHE

H., P

ECHIER

N., D

OUTRELANT

L., H

OEN

B.: Endocarditis due to Neisseria mucosa

after tongue piercing. Clin. Microb. Infect. 2001, 7, 275–276.

[9] M

ARTINELLO

R.A., C

OONEY

E.L.: Cerebellar brain abscess associated with tongue piercing. Clin. Infect. Dis. 2003,

36, 32–33.

[10] M

ELTZER

D.I.: Complications of body piercing. Am. Fam. Physician 2005, 72, 2029–2034.

[11] M

AREK

M.: Interactions between dental amalgams and the oral environment. Adv. Dent. Res. 1992, 6, 100–109.

[12] S

HINOHARA

H.K., H

ORIKAWA

F.K., R

UIZ

M.M., S

HINOHARA

M.T.: Tongue piercing: case report of a local compli−

cation. J. Contemp. Dent. Pract. 2007, 8, 83–89.

Adres do korespondencji:

Bartosz Marczewski
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM
ul. Krakowska 26
50−425 Wroclaw
e−mail: [e-mail]

Praca wpłynęła do Redakcji: 4.04.2007 r.
Po rezenzji: 27.04.2007 r.
Zaakceptowano do druku: 30.04.2007 r.

Received: 4.04.2006
Revised: 27.04.2007
Accepted: 30.04.2007

Kolczykowanie a stan jamy ustnej

235