Poranny krąg
(red. J. Kielin: „Rozwój daje radość. Terapia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu
głębokim”
Stymulacja polisensoryczna według pór roku i żywiołów, jako
metoda kształtująca komunikację dziecka i jego relacje
społeczne (wg J. Kielina)
W czasie porannego kręgu
budujemy zaufanie, poczucie bezpieczeństwa, ale również
dajemy dzieciom przyjemność, zadowolenie. Staramy się, żeby te zajęcia stanowiły rytuał,
którego reguły są dziecku dobrze znane.
Dzieci siedzą w kręgu, w pomieszczeniu powinien panować ciepły, przyjemny nastrój,
zapalona świeca, znajomy zapach.
Podstawą tworzenia programu „porannego kręgu” jest świat przyrody, którego
jesteśmy częścią. Ten świat jest źródłem symboli podstawowych: żywiołów, barw, zapachów,
smaków, wrażeń dotykowych i termicznych. Przebywając na dworze doświadczamy potęgi
świata przyrody: ciepła, przenikliwego zimna, mroźnego wiatru, bądź ciepłego wietrzyku.
Patrzymy na świat pełen barw: świeżą zieleń wiosny, pastelowe opadające liście jesieni,
oślepiającą biel śniegu. Czujemy zapachy skoszonej trawy, zbieranego z pola siana, ozonu po
burzy. Te bodźce mają być dla nauczycielki inspiracją.
Do każdej pory roku przypisany został żywioł, barwa, zapach, smak i dźwięk.
Manipulacja barwą odbywa się poprzez zmianę wystroju ścian, sufitu (w miarę możliwości)
odpowiednio dobranymi kolorystycznie tkaninami. Podstawową propozycją stymulacji
dotykowej jest masaż dłoni wykonywany na powitanie. Towarzyszy mu piosenka, a olejek
używany do masażu ma charakterystyczny dla danej pory roku zapach.
PORA
ROKU
ŻYWIOŁ
KOLOR
ZAPACH
SMAK
DŹWIĘK
WIOSNA
ziemia
zieleń
cytrynowy
cytryna
bęben
LATO
ogień
czerwony
różany
owocowy
truskawki,
wiśnie
gong
JESIEŃ
powietrze
żółty
lawenda,
olejki
sosnowe
miód,
orzechy
dzwoneczki
rurowe
ZIMA
woda
biały
miętowy
mięta
dzwoneczki,
trójkąty
Schemat zajęć:
1. Zapalenie lampki zapachowej.
2. Obejście z lampką kręgu dzieci, wymienienie imion, zwrócenie uwagi na zapach, oraz
cechy ognia – ciepły, jasny.
3. Śpiewanie powitalnej piosenki, w której wymienia się imię każdego dziecka i
jednoczesne masowanie dłoni oliwką zapachową.
4. Krótkie opowiadanie o danej porze roku, w którym możemy zaprezentować różne
ciekawostki przyrodnicze z nią związane.
5. Spotkanie z żywiołem: wiosna – rozcieramy dzieciom glinę na dłoniach, najpierw jest
mokra, śliska i zimna, a później ciepła, szorstka i krucha;
lato – zapalamy świecę lub lampion, opowiadamy o ogniu i pokazujemy jego
właściwości; jesień – wentylatorem rozwiewamy suche liści, poruszamy tkaninami na
ścianach, rozwiewamy włosy dzieciom; zima – demonstrujemy wodę w stanie ciekłym
i stałym, dzieci dotykają lodu.
6. Demonstracja instrumentu muzycznego (gra nauczyciel i jeśli to możliwe dzieci)
7. Zakładanie na głowy dzieci kolorowych chust (kolor chusty zgodny z barwą pory
roku)
8. Zaciemnienie sali (szukanie z lampką dzieci, wymawianie ich imion, dziecko
odpowiada głoską: wiosną „o”, latem „i”, jesienią „e”, a zimą „a”.
9. Zapalenie lampy nadfioletowej (zabawy fosforyzującymi zabawkami)
10. Zastosowanie bodźców smakowych (podajemy dzieciom jedzenie o odpowiednim
smaku
11. Gaszenie lampki zapachowej.
Przykładowy scenariusz zajęcia metodą „porannego kręgu”
Pora roku: wiosna
Żywioł: ziemia
Przebieg:
1. Zapalenie lampki zapachowej (cytrynowy)
2. Obejście z lampką kręgu dzieci, wymienienie imion, zwrócenie uwagi na zapach, oraz
cechy ognia – ciepły, jasny.
3. Śpiewanie powitalnej piosenki i masaż dłoni dziecka olejkiem o zapachu cytrynowym.
4. Słuchanie odgłosów wiosny: bocian, śpiew ptaków, kukułka.
5. Spotkanie z żywiołem: ziemia. Porównanie ziemi czarnej i gliny. Określenie jej
właściwości na podstawie dotyku.
6. Demonstracja instrumentów muzycznych: bębenek. Gra na bębenkach, można
wykorzystać podkład np. muzyka Afryki.
7. Zakładanie na głowę dziecka zielonej chusty – ćwiczenia oddechowe. Próby
zdmuchnięcia apaszki z głowy.
8. Stymulacja zmysłu smaku – jedzenie cytryny z cukrem bądź cukierków cytrynowych.
9. Relaks – muzyka relaksacyjna „wiosna”
10. Zgaszenie lampki zapachowej.