ANALIZA MAKROSKOPOWA GRUNTÓW DROBNOZIARNISTYCH wg PN-EN ISO

OBEJMUJE PRZYBLIŻONE I DORAŹNE OKREŚLENIE, BEZ UŻYCIA SPECJALISTYCZNYCH PRZYRZĄDÓW NASTĘPUJĄCYCH
CECH GRUNTÓW:

•

Rodzaj (nazwa)

•

Stan gruntów spoistych

•

Stan zawilgocenie gruntów niespoistych

•

Barwa

•

Zawartość węglanów wapnia

•

Odczyn pH

•

Inne istotne

Badania wykonywane są zarówno w terenie jak i w laboratorium na próbkach o naturalnym uziarnieniu i wilgotności
oraz przy naturalnej zawartości węglanu wapnia. W przypadku makroskopowej analizy gruntów będziemy określać
frakcje główne, które determinują właściwości inżynierskie oraz podfrakcje, które maja na nie wpływ.

1.

Makroskopowe oznaczenie stanu gruntu spoistego.
Próbka o naturalnej wilgotności jest ściskana w dłoni lub wykonuje się na niej próbę
wałeczkowania

Grunt ściskany w dłoni wydostaje się miedzy palcami

Miękkoplastyczny (very soft)

Grunt odkształca się przy lekkim nacisku palców

Plastyczny (soft)

Grunt nie odkształca się przy lekkim nacisku palców, ale daje się wałeczkować
do wałeczka o średnicy 3mm bez spękań

Twardoplastyczny (firm)

Grunt rozpada się i pęka podczas wałeczkowania do wałeczka o średnicy 3mm

Zwarty (stift)

Nie można z niego uformować bryłki, lecz rozdrabia się pod naciskiem palców

Bardzo zwarty (very stift)

2.

Rozcieranie próbki gruntu miedzy palcami.
gdy to konieczne można rozcierać próbkę wilgotnymi palcami lub w ogóle zanurzoną w wodzie

Wynik: Grunt gładki w dotyku, przyklejone do palców cząstki gruntu są łatwe do usunięcia. Zarysowana lub
wygładzona powierzchnia próbki jest matowe Wniosek: Grunt o dużej zawartości pyłu.

Wynik: Grunt w dotyku przypomina mydło, przykleja się do palców i jest trudny do usunięcia. Zarysowana lub
wygładzona powierzchnia próbki jest błyszcząca Wniosek: Grunt o dużej zawartości iłu.

Wynik: Podczas rozcierania gruntu miedzy palcami występuje wyczuwalna szorstkość. Ilość zawartej frakcji
piaszczystej określa stopień szorstkości. Wniosek: Pył i ił kwalifikowane jako frakcje drugorzędne, grunt dalej badany
jako gruboziarnisty.

3.

Ocena plastyczności gruntu przez wałeczkowanie.

Wynik: Grunt nie daje się wałeczkowac do wałeczka o śr. 3mm Wniosek: Mała plastyczność, przeważająca zawartość
pyłu
Wynik: Grunt daje się wałeczkować do uzyskania cienkich wałeczków o śr. 3mm i mniejszej: Wniosek: Duża
plastyczność, przeważająca zawartość iłu

4.

Oznaczenie wytrzymałości gruntu suchego

Wysuszona próbka gruntu poddawana jest rozdrobnieniu lub sproszkowaniu przy nacisku palcami

Wynik: Grunt rozpada się pod lekkim lub średnim naciskiem Wniosek: Przeważająca zawartość pyłu
Wynik: Grunt rozpada się na bryłki pod wyraźnym naciskiem Wniosek: Mieszanina pyłu i iłu
Wynik Nie można rozdrobnić gruntu, może być jedynie rozłamany Wniosek: Przeważająca zawartość iłu

5.

Oznaczenie dylatacji gruntu
Wilgotna próbka o wymiarach 10-20mm jest przerzucana pomiędzy dłońmi

Wynik: Próbka staje się błyszcząca w wyniku pojawienia się wody na jej powierzchni. Po naciśnięciu woda znika
Wniosek: Szybkość i intensywność pocenia się próbki świadczy o zawartości pyłu

Wynik: Wstrząsanie i nacisk nie dają efektu pocenia się próbki. Wniosek: Im wolniej pojawia się woda na
powierzchni próbki tym większa zawartość iłu

6.

Zawartość węglanów
Wg. intensywności reakcji z kroplą rozcieńczonego kwasu solnego (3:1 lub 10% roztwór HCl)

Wynik: brak reakcji Wniosek: bez wapnisty (0)
Wynik: lekko się pieni Wniosek: wapnisty (+)
Wynik: intensywnie się pieni Wniosek: silnie wapnisty (++)

7.

Ocena struktury gruntu

•

nieciągłości sedymentacyjne – powierzchnie warstw i przewarstwień

•

nieciągłości deformacyjne (mechaniczne)- szczeliny, uskoki, ścięcia

•

Warstwowanie - przemienne występowanie różnych grup gruntów ,częstość ich występowania określa
rozstaw pomiędzy nieciągłościami

8.

Barwa gruntu

•

na świeżo odsłoniętej powierzchni próbki

•

barwy wg wzorcowej skali barw (Munsell soil color

•

charts) podając numer lub nazwę

•

barwa dominująca na końcu opisu

9.

Wilgotność

•

suchy (su) – pęka przy zgniataniu, po rozdrobnieniu ma postać proszku

•

mało wilgotny (mw) – odkształca się plasycznie przy mocnym nacisku, nie pozostawia wilgotnego śladu na
papierze lub dłoni

•

wilgotny (w) – odkształca się plasycznie, pozostawia wilgotny ślad na papierze lub dłoni

•

mokry (m) – przy ściskaniu przeciska się między palcami, maże się

10.

Inne informacje

Dodatkowy opis wskazujący na występowanie elementów mających znaczenie dla
badanego gruntu np. zawartość substancji organicznej (intensywność zapachu i
barwy określa ilość substancji organicznej w gruncie)

11.

Geneza gruntu
Zasadnicze typy genetyczne gruntów drobnoziarnistych:

Rzeczne - zmienność właściwości duża (R)
Jeziorne - zmienność właściwości nieznaczna (L)
Glacjalne- zmienność właściwości bardzo duża (GL)
Morskie - zmienność właściwości mała (M)
Zwietrzeliny skał - zmienność właściwości średnia (W)
Utwory zboczowe:
[deluwia (D), koluwia(C)] - zmienność właściwości bardzo duża

Na podstawie pracy dr Macieja Hawrysza