2010-10-23
1
Motywowanie i
wynagradzanie
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Dr inż. Alicja Smolbik-Jęczmień
„Jeśli chcesz zbudować statek, zwołaj
ludzi, lecz nie po to, aby planować
obróbkę drewna, ale po to, aby
rozbudzić w nich tęsknotę za dalekim,
bezkresnym morzem.”
•
A. de S. Exupery
Boże spraw,
żeby nam się tak chciało
jak nam się nie chce....
Ale jeszcze nie teraz...
Motywowanie
Motywowanie
jest
procesem
złożonym
i
wieloetapowym,
ponieważ każdy człowiek ma swój
system
wartości i aby właściwie
rozbudzić
motywację,
trzeba
tworzyć
warunki
umożliwiające
zaspokojenie
różnych potrzeb i
oczekiwań.
2010-10-23
2
Motywacja wewnętrzna
•
Amabile (1983):
– „motywacja powstająca w wyniku
pozytywnej reakcji jednostki na warunki
zadania”
• Deci (1975):
– „motywacja polegająca na czerpaniu nagród
zawartych w samej czynności”
• Negatywny wpływ motywacji zewnętrznej:
– „win-lose”,
– spodziewana negatywna ocena,
– koncentracja na spodziewanej nagrodzie,
– ograniczenie sposobów działania
Motywacja
Motywacja zewnętrzna
Warunki stwarzane przez firmę (prowizja,
produkt, itp..)
Rynek pracy w Polsce –wysokie bezrobocie
Motywacja wewnętrzna
Wiara – wiem co mam robić i wierzę, że jest to dla
mnie możliwe
Zaangażowanie – decyduję się to robić
Jest funkcją prowadzenia pracownika przez
Kierownika
Motywacja człowieka
Ludzie pracują lepiej i mają lepszą motywację,
jeżeli:
Są zaangażowani w formułowanie oczekiwań
i rozpatrywanie ich wykonalności
(ustalanie
celów)
Mają pole do własnych decyzji o tym, jak mogą
spełnić oczekiwania
(działanie)
Są informowani o swoich wynikach, aby mogli się
na nich uczyć
(rezultaty)
motywacja !!
+ pozytywne nastawienie
+ sprawdzone techniki
mój sukces w życiu
zawodowym i prywatnym
2010-10-23
3
Składowe sukcesu
Środowisko
Motywacja
Automotywacja
Unikaj narzekania i
narzekających,
Koncentruj
się na tym, co możesz zrobić zamiast na tym,
czego
zrobić się nie da,
Rozmawiaj o sukcesach,
doceniając osiągnięcia swoje i
innych,
Wygospodaruj
trochę czasu dla siebie i skup się na własnej
osobie, niech
będzie to choćby kilka minut, ale codziennie,
Pamiętaj, że w pracy stajesz przed zadaniami do wykonania,
ale to, jak sobie z tym poradzisz nie zmienia twojej
wartości
jako osoby,
Pozostań wierny swoim pozazawodowym zainteresowaniom,
Nie musisz
być najlepszy, by być wystarczająco dobry,
Zwracaj
uwagę na drobne – nawet niepozorne – sukcesy, nie
zapomnij
pogratulować ich sobie,
Sprawy, ci bliskie na co
dzień, nie są najważniejsze we
wszechświecie,
RAZ DZINNIE
SPÓJRZ UWAŻNIE W LUSTRO I POWIEDZ
SOBIE
COŚ DOBREGO
Jak wydobyć dobro z drugiego człowieka?
1.
Od ludzi z którymi pracujesz, oczekuj tego, co
najlepsze.
2.
Zauważaj potrzeby drugiego człowieka.
3.
Wysoko ustawiaj poprzeczkę doskonałości.
4.
Stwórz warunki, w których niepowodzenie nie
oznacza przegranej.
5.
Jeśli ktoś zdąża tam, gdzie ty – dołącz do niego.
6.
Wykorzystuj wzorce, by zachęcać do sukcesu.
7.
Okazuj uznanie i chwal osiągnięcia.
8.
Stosuj mieszankę wzmacniania pozytywnego i
negatywnego.
9.
Potrzebę współzawodnictwa wykorzystuj w sposób
umiarkowany.
10.
Nagradzaj współpracę.
11.
Pozwalaj, by w grupie zdarzały się burze.
12.
Własną motywacje utrzymuj na wysokim poziomie.
Skuteczne metody demotywacji
Nie szczędź krytyki podwładnym!
Unikaj obdzielania pracowników pochwałami!
Nigdy nie pytaj pracownika, dlaczego postąpił tak, a nie
inaczej!
Nie słuchaj, gdy pracownik chcę Ci się z czegoś
zwierzyć!
Pamiętaj, że: „Dobrzy pracownicy wykonują jedynie
polecenia”!
Jeśli podwładny chcę z Tobą rozmawiać, to bądź bardzo
zajęty!
Słuchaj plotek!
Wybuchy wściekłości podnoszą autorytet!
Jeżeli chcesz czegoś od podwładnych, nie mów im tego
wprost!
Traktuj pracowników z góry!
Utrzymuj dyscyplinę poprzez ciągłe zawstydzanie i
stwarzanie zagrożenia
2010-10-23
4
Motywowanie pozapłacowe
I. w postaci materialnej -
ma
postać inną niż pieniężna,
stanowi często podstawę
wynagradzania
kafeteryjnego.
Wybór i stosowanie nagród o
charakterze niepieniężnym w
dużej mierze determinują
czynniki kulturowe, związane
z kulturą organizacji, jak
również kulturą
społeczeństwa.
II. w postaci pozamaterialnej -
zewnętrzne w stosunku do
wykonywanej pracy
(pochwały,
nagany, opinie),
bezpośrednio
odnoszące się do
wykonywanej pracy
(warunki
pracy, poprawne stosunki
międzyludzkie - zwłaszcza
dobre relacje przełożony -
podwładny, właściwy przydział
zajęć, zwiększenie stopnia
swobody, konsultowanie
decyzji )
Motywatory pozapłacowe
P
osiadanie pracy, będącej źródłem stałych
dochodów
Awans
Dobra organizacja pracy
Czas pracy i jego organizacja
Samodzielność realizacyjna
Praca wymagająca zaangażowania oraz
innowacyjności.
Kultura organizacyjna
Dostęp do informacji
Atmosfera w pracy, poprawne stosunki
międzyludzkie
Cztery rodzaje potrzeb:
potrzeby szacunku i
uznania -
pokazanie
pracownikowi wizji firmy,
uświadomienie mu jego
miejsca w strukturze
organizacji, traktowanie po
partnersku oraz chwalenie
go za dobrze wykonane
zadanie
potrzeby więzi z innymi
-
kształtowanie przez kierownika
klimatu odpowiedzialności za
członków grupy oraz dyscypliny-
dla efektywnego działania nie
wystarczą tylko kwalifikacje
pracowników, ale współdziałanie do
osiągania wyznaczonych celów.
potrzeby twórczej
aktywności -
człowiek
pragnie kształtować nowe
rzeczy, usługi itp.
proces odtwórczy - albo się
realizuje czyjeś plany
pomysły albo naśladuje to,
co wcześniej wykonało.
potrzeby doskonalenia -
rozszerzenie wiedzy i
umiejętności oraz
przygotowanie się do
objęcia, np. wyższego rangą
stanowiska.
Zaangażowanie
pracowników w tworzenie
ścieżek kariery.
2010-10-23
5
Bezkosztowe systemy motywacyjne
Zaczynamy już od rozpoczęcia pracy przez
pracownika! Należy przede wszystkim:
uświadamiać pracownikom ich przywileje czy
możliwości,
podkreślać pewność zatrudnienia (umowa na
czas
nieokreślony),
rozwijać poczucie bezpieczeństwa,
mówić o marce, renomie firmy i wzroście
wartości pracownika poprzez pracę w tej
organizacji!
stworzyć ścieżkę rozwoju kariery, bazę
danych, namacalnie uzmysłowić możliwości i
szanse!
okazywać uznanie, doceniać, chwalić!
Wybierać tzw. „Pracownika miesiąca”?
Bezkosztowe systemy
motywacyjne
Menedżerowie i specjaliści:
aktywni, pragną awansu niemożliwy awans pionowy?
•
Awans
poziomy!
Dajmy
im
rolę mentora,
opiekuna nowych
pracowników, zajęcie dydaktyczne,
poczucie kierowania innym!
Doceńmy ich wiedzę i
doświadczenie!
•
Zmieńmy nazwę stanowiska!
– na lepiej
brzmiącą (dyrektor zamiast kierownika)
•
Włączmy go do zespołu projektowego!
Dajmy mu
możliwość twórczej pracy dające poczucie
odpowiedzialności i prestiżu
Formy uznania
Mają istotne znaczenie dla zwiększenia poczucia
własnej wartości.
Pochwała jest czynnikiem budującym poczucie
własnej wartości.
Pracownik czuje się na tyle wartościowy, na ile
czuje się godny pochwał.
Współcześni dobrzy pracownicy chcą być
zauważani i doceniani za swój trud.
To co zostało podkreślone, zauważone, będzie na
pewno powtórzone (Skiner)
Okazywanie uznania
pracownikom wzmacnia:
Motywację pracownika
Zaangażowanie pracownika
Poczucie własnej wartości
pracownika
Samoocenę pracownika.
2010-10-23
6
Formalne wyróżnienia
dyplomy,
umieszczanie zdjęcia wyróżniającego
się pracownika w gablocie
zasłużonych
,
wybór pracownika miesiąca
odznaczenia,
Sprawny system komunikacji
pracownicy chcą być
informowani o tym co
dzieje się w instytucji,
o jej sukcesach i
porażkach,
planowanych
zmianach, wynikach
zespołów
powinni być
informowani o
wynikach pracy
własnej!
Style zarządzania
Zasoby
Procesy
Rezultaty
ZARZĄDZANIE
ZASOBAMI
ZARZĄDZANIE
AKTYWNOŚCIĄ
ZARZĄDZANIE
WYNIKAMI
Sposób
motywowania
Pracownik
motywuje się
samodzielnie
Menedżer
motywuje przez
presję
Menedżer motywuje przez
cele dobrane do poziomu
kompetencji
Przeciążenie pracą
2010-10-23
7
Jak chcemy być motywowani?
Kobieta zamężna
Do 30 lat
31-50 lat
Powyżej 50 lat
•
awans
•
pochwały
przez
przełożonego
•
dobre stosunki
w pracy
•
organizacja
czasu pracy
•
pożyczki
•
Organizacja czasu
racy
•
opieka zdrowotna
•
dodatkowe dni
urlopu
•
pochwała przez
przełożonego
•
dobre stosunki w
pracy
•
dodatkowe
ubezpieczenie
•
opieka zdrowotna
•
organizacja czasu
pracy
•
dodatkowe dni
urlopu
•
dobre stosunki w
pacy
Jak chcemy być motywowani?
Mężczyzna żonaty
Do 30 lat
31-50 lat
Powyżej 50 lat
awans
rozwój
zawodowy
refundacja nauki
pożyczki
pochwały przez
przełożonego
awans
organizacja czasu
pracy
samodzielność
wykonawcza i
decyzyjna
nagrody $$$
dodatkowe
ubezpieczenie
dodatkowe
ubezpieczenie
opieka
zdrowotna
awans
nagrody $$$
dobre
stosunki w
pracy
Preferowane pozamaterialne czynniki motywujące
Jak wyzwalać motywację wewnętrzną
podwładnych:
Dobieraj zadania do zainteresowań, ale także
osobowości.
Nie zmuszaj zamiłowanego finansisty do
opracowania multimedialnej prezentacji pomysłu
marketingowego. Ani introwertyka do jej wygłoszenia
przed stu osobami. Dawanie zawsze tych samych zadań
tym samym pracownikom obniża motywację, a zwiększa
znudzenie i rutynę.
Pamiętaj, że motywacja wyzwala się tylko w
odpowiednim środowisku
.
Zwiększyć ją można tylko w
firmie o otwartej, pozytywnej i sprzyjającej inicjatywie
kulturze organizacyjnej.
Ryba psuje się od głowy.
Pozbawiony motywacji szef
nie wyzwoli jej u podwładnych. Nie znaczy to, że musi on
tryskać naokoło energią. Ale jego działanie musi być
przykładem dla innych. W przeciwnym razie jego
motywacyjne zabiegi nie będą wiarygodne
2010-10-23
8
Jak wyzwalać motywację wewnętrzną
podwładnych:
Motywacji sprzyjają wyzwania stawiane
pracownikom.
Nie mogą być za małe, ale nie mogą też
przytłaczać. Szefa sprzedaży prawdopodobnie nie
zmotywuje ani cel określony jako "zwiększyć sprzedaż o
0.05 procenta rocznie", ani taki, który nakazuje potroić
obroty w ciągu miesiąca.
Jeśli dajesz komuś zadanie, wytłumacz mu, po co
ma je zrobić, jak jego wysiłek wpłynie na działanie
firmy czy działu.
Nikt nie lubi wspinać się na szczyt, nie
wiedząc, co na nim będzie. Albo - co gorsza - nie wiedząc,
czy to na pewno właściwa góra.
Inwestuj swój czas w budowanie relacji
międzyludzkich.
Źle się pracuje w firmie, w której człowiek jest
tylko narzędziem realizacji celu i pozycją w
kosztorysie.
„[...] Jednym z najbardziej smutnych
doświadczeń
jakich może doznać jednostka
ludzka,
będąc już siwą i pomarszczoną,
u schyłku produktywnej kariery,
jest uświadomienie sobie faktu,
iż przez wszystkie te lata
wykorzystywała
tylko niewielką część samej siebie"
(V.W. Barrows)
Dziękuję za uwagę