„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Izabela Rosiak

Użytkowanie maszyn i urządzeń magazynowych
741[01].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Iwona Domachowska
mgr inż. Zenobia Zielińska


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Joanna Kośka


Konsultacja:
mgr inż. Barbara Kapruziak









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej

741[01].Z2.01

Użytkowanie maszyn i urządzeń magazynowych zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu cukiernik.























Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

13

5.1. Transport i magazynowanie surowców

13

5.1.1. Ćwiczenia

13

5.2. Maszyny i urządzenia magazynowe

20

5.2.1. Ćwiczenia

20

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

23

7. Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w jednostce modułowej Użytkowanie maszyn i urządzeń
magazynowych, w szkole kształcącej w zawodzie cukiernik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, jakie są konieczne by uczeń mógł przystąpić do realizacji tej
jednostki modułowej;

−

cele kształcenia, które uczeń opanuje podczas kształcenia w tej jednostce modułowej;

−

przykładowe scenariusze zajęć;

−

propozycje ćwiczeń po każdym z rozdziałów, które pozwolą uczniom osiągnąć
umiejętności praktyczne związane z tą jednostką modułową;

−

przykładowe dwa sprawdziany osiągnięć, które umożliwią sprawdzenie wiadomości
i umiejętności opanowanych przez uczniów podczas realizacji programu jednostki
modułowej;

−

wykaz zalecanej literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać w celu poszerzenia swoich
wiadomości.
Przy realizacji jednostki modułowej mogą Państwo korzystać z zaproponowanych

w poradniku dla ucznia pytań sprawdzających oraz sprawdzianów postępów uczniów.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem: sytuacyjnej, projektów, przypadków, gier dydaktycznych oraz
pokazu z instruktażem i ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

741[01].Z2.02

Użytkowanie maszyn

i urządzeń do wytwarzania

i obróbki półproduktów

cukierniczych

741[01].Z2

Techniczna obsługa produkcji

741[01].Z2.01

Użytkowanie maszyn

i urządzeń magazynowych

741[01].Z2.03

Użytkowanie maszyn

i urządzeń do wypieku, smażenia

i konfekcjonowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

interpretować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

charakteryzować zagrożenia związane z wykonywaniem pracy,

−

określać sposoby udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

określać zasady i techniki utrzymania higieny produkcji,

−

posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń,

−

posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową maszyn i urządzeń,

−

odczytywać oraz sporządzać schematy i rysunki techniczne,

−

charakteryzować maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym,

−

charakteryzować instalacje techniczne zakładu spożywczego oraz rozpoznawać
i odczytywać ich oznakowanie,

−

określać zasady korzystania z urządzeń elektrycznych i racjonalnego wykorzystywania
energii elektrycznej,

−

określać zasady obsługi urządzeń chłodniczych,

−

określać zasady posługiwania się sprzętem i aparaturą kontrolno-pomiarową,

−

charakteryzować materiały konstrukcyjne,

−

charakteryzować surowce, dozwolone substancje dodatkowe oraz substancje stosowane
w procesie przetwarzania,

−

korzystać z przepisów, receptur i norm obowiązujących w produkcji cukierniczej,

−

odczytywać oraz sporządzać schematy technologiczne,

−

charakteryzować etapy procesu technologicznego, sporządzać harmonogram produkcji,

−

określać zdolność produkcyjną zakładu,

−

magazynować oraz prowadzić racjonalną gospodarkę surowcami, dozwolonymi substancjami
dodatkowymi oraz substancjami wspomagającymi procesy przetwarzania,

−

określać zasady dokonywania organoleptycznej oceny surowców cukierniczych,

−

obliczać namiary surowców na podstawie receptur,

−

przygotowywać surowce do procesu produkcji,

−

sporządzać dokumentację produkcyjną,

−

określać zagrożenia związane z produkcją cukierniczą,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować magazyny zakładów cukierniczych,

−

scharakteryzować środki transportu wewnętrznego i zewnętrznego stosowane w zakładach
cukierniczych,

−

dobrać środki transportu w zależności od potrzeb produkcyjnych,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi środków transportu,

−

scharakteryzować i porównać systemy przyjmowania mąki,

−

dokonać charakterystyki pneumatycznego transportu mąki,

−

zestawić ciąg pneumatycznego transportu mąki,

−

odczytać wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych stosowanych w magazynach,

−

scharakteryzować wyposażenie magazynu podłogowego,

−

określić zasady budowy silosów,

−

określić sposoby zapobiegania zwisom mąki w silosach,

−

scharakteryzować oraz porównać konstrukcje przesiewaczy,

−

obsłużyć maszyny i urządzenia magazynowe,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi maszyn i urządzeń magazynowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Cukiernik 741[01]
Moduł:

Techniczna obsługa produkcji 741[01].Z2

Jednostka modułowa:

Użytkowanie

maszyn

i

urządzeń

magazynowych

741[01].Z2.01

Temat: Budowa, działanie i eksploatacja środków transportu wewnętrznego – utrwalenie

wiadomości.

Cel ogólny: Projektowanie

działania

zapobiegającego

powstawaniu

różnych

nieprawidłowości i zagrożeń w sposobie działania i obsługi środków transportu
wewnętrznego występujących w zakładzie cukierniczym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

wymienić główne elementy budowy środków transportu wewnętrznego,

–

objaśnić działanie środków transportu wewnętrznego na podstawie schematu,

–

dobrać odpowiedni rodzaj materiału transportowanego przy pomocy danego środka
transportu wewnętrznego,

–

ustalić potencjalne skutki wystąpienia nieprawidłowości i zagrożeń w sposobie działania
ś

rodków transportu wewnętrznego,

–

przewidzieć skutki nieprawidłowego doboru materiału przenoszonego przez dany środek
transportu wewnętrznego,

–

przewidzieć skutki nieprawidłowej obsługi danego środka transportu wewnętrznego,

–

zaprojektować działania zapobiegające powstawaniu różnych nieprawidłowości
i zagrożeń w sposobie działania i obsługi środków transportu wewnętrznego.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda sytuacyjna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa zróżnicowana.

Czas: 45 minut

Środki dydaktyczne:

−

schematy budowy środków transportu wewnętrznego,

−

opis działania środków transportu wewnętrznego,

−

opis sposobu stosowania F.M.E.A. – Analizy przyczyn i skutków błędów (foliogramy),

−

arkusze papieru,

−

przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
1.

Czynności organizacyjne:

–

podział klasy na grupy,

–

podanie tematu,

–

wyjaśnienie celów lekcji i omówienie zasad pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

2.

Zapoznanie z F.M.E.A (narzędziem doskonalenia jakości):

–

wyjaśnienie celu stosowania F.M.E.A.,

–

przedstawienie zasad tworzenia F.M.E.A.

3.

Praca w grupach:
Poszczególne grupy uczniów wybierają dowolny środek transportu wewnętrznego

stosowany w zakładzie cukierniczym, dla którego będzie przeprowadzać analizę zapobiegania
powstawaniu różnych nieprawidłowości i zagrożeń w sposobie działania i obsługi. (Każda
grupa wybiera inny rodzaj środków transportu wewnętrznego np.: wózki dwukołowe
pionowe, wózki widłowe ręczne, przenośnik taśmowy, przenośnik szczebelkowy. Druga
wersja to wybór tego samego środków transportu przez kilka grup uczniów, co może być
podstawą do porównania pracy uczniów w grupach).

Dla danego środka transportu wewnętrznego należy:

–

przeanalizować budowę i działanie i obsługę,

–

przewidzieć potencjalne nieprawidłowości i zagrożenia wynikające ze złej pracy
urządzenia,

nieodpowiedniego

doboru

materiału

transportowanego

lub

nieprawidłowej obsługi (uczniowie w grupach wypełniają drugą kolumnę w tabeli
– Co się może zdarzyć? np. chwilowy poślizg taśmy podczas pracy przenośnika
taśmowego),

–

określić potencjalne skutki wystąpienia nieprawidłowości (uczniowie wypełniają
trzecią kolumnę w tabeli – Jakie będą skutki? np. materiał transportowany nie jest
podawany w sposób ciągły przez przenośnik),

–

oszacować prawdopodobieństwo zdarzenia (uczniowie wypełniają kolejną kolumnę
w tabeli – Prawdopodobieństwo, na podstawie drugiej tabeli, wybierając między
1–5 np. 3),

–

oszacować skutki zdarzenia (uczniowie wypełniają kolejną kolumnę w tabeli
– Skutki, na podstawie drugiej tabeli, wybierając między 1–5 np. 3),

–

oszacować wykrywalność zdarzenia (uczniowie wypełniają kolejną kolumnę
w tabeli – Wykrywalność, na podstawie drugiej tabeli, wybierając między 1–5
np. 2),

–

obliczyć wskaźnik priorytetu ryzyka WPR (mnożąc wartości liczbowe z trzech
poprzednich rubryk, np. 3 x 3 x 2 = 18),

–

dla wybranego środka transportu wewnętrznego należy podać jak największą liczbę
potencjalnych nieprawidłowości i zagrożeń wynikających ze złej pracy urządzenia
i obsługi oraz obliczyć dla nich wskaźnik priorytetu ryzyka (wypełniając
poszczególne wiersze tabelki). W wierszach, w których wartość wskaźnika jest
największa należy wskazać przyczyny wystąpienia nieprawidłowości i zagrożeń oraz
zaproponować działanie zapobiegające (uczniowie wypełniają ostatnią kolumnę np.
poprawić naciąg taśmy przez prawidłowe ustawienie bębna napinającego).

4.

Prezentacja pracy.

5.

Ocena wykonanego zadania.

Praca domowa:

Przeczytać w Dokumentacji Techniczno-Ruchowej (dla danego środka transportu

wewnętrznego, opisywanego na lekcji) dział dotyczący niesprawności i przeanalizować
sposoby ich usunięcia oraz dział dotyczący obsługi zgodnej z bhp.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

–

test wyboru z zakresu transportu pneumatycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Załączniki:
Foliogram 1

F.M.E.A. – Analiza przyczyn i skutków błędów
(Failure mode and effect analisis)
F.M.E.A. jest narzędziem służącym do zapobiegania powstawaniu różnych
nieprawidłowości i zagrożeń.
Wymaga ona następujących operacji:

przewidywanie potencjalnych zagrożeń

określanie prawdopodobieństwa ich występowania i stopnia ich wystąpienia

ustalenie potencjalnych skutków ich wystąpienia

wskazanie przyczyn ich wystąpienia

zaprojektowanie działań zapobiegających ich występowaniu.

Foliogram 2

Lp.

Co się może

zdarzyć?

Jakie będą skutki?

P

ra

w

d

o

p

o

d

o

b

ie

ń

st

w

o

S

k

u

tk

i

W

y

k

ry

w

al

n

o

ść

W

P

R

Jak zapobiegać?

1.

2.

....

...

Zakres punktów

Określenie

Prawdopodobieństwo

1–5

1 – nieprawdopodobne
5 – bardzo prawdopodobne

Skutki

1–5

1 – żadne
5 – katastroficzne

Wykrywalność

1–5

1 – duże
5 – nie widać

WPR

1–125

WPR >100 – duże

WPR – WSKAśNIK PRIORYTETU RYZYKA

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Cukiernik 741[01]
Moduł:

Techniczna obsługa produkcji 741[01].Z2

Jednostka modułowa:

Użytkowanie

maszyn

i

urządzeń

magazynowych

741[01].Z2.01

Temat: Ciąg transportu pneumatycznego mąki.

Cel ogólny: zaprojektować ciąg pneumatycznego transportu mąki

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

wymienić elementy ciągu transportu pneumatycznego,

–

określić budowę i zasadę działania poszczególnych elementów ciągu transportu
pneumatycznego,

–

określić rolę elementy ciągu transportu pneumatycznego,

–

zestawić ciąg pneumatycznego transportu mąki.

W czasie zajęć będą kształtowane umiejętności ponadzawodowe:

−

pracy zespołowej,

−

korzystania z różnorodnych źródeł informacji,

−

zastosowania wiedzy teoretycznej w praktyce,

−

sporządzania sprawozdania,

−

prezentowania wyników opracowań przy zastosowaniu różnych środków.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa jednolita (lub zróżnicowana).

Czas: 45 minut (4 x 45 minut – realizacja projektów, konsultacje oraz prezentacja projektów).

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny „Transport pneumatyczny mąki”,

−

modele i schematy: mąkowozów, silosów, sprężarki Roots’a, dozatora, zaworu
kierunkowego, przenośników ślimakowego, zgarniakowego, wagi dozującej,

−

plansza (makieta) tablicy sterowniczej,

−

dokumentacja techniczno-ruchowe,

−

podręczniki, literatura tematyczna,

−

sprawozdania i pomoce wykonane przez uczniów.

Przebieg zajęć:

1.

Czynności organizacyjne

2.

Wprowadzenie do tematu:

−

wyjaśnienie celów i zasad pracy metodą projektów,

−

omówienie kryteriów oceniania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

3.

Faza wstępna metody projektów:

−

wprowadzenie do projektu, zapoznanie z literaturą fachową z danej dziedziny,

−

zaproponowanie tematów projektu,

−

dobór zespołów 3–4 osobowych,

−

wybór i sprecyzowanie tematów projektu i ustalenie zakresu ich realizacji,

−

podpisanie kontraktu (zaplanowanie terminarza wykonania projektów),

4.

Podsumowanie

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

–

test wyboru z zakresu transportu pneumatycznego.

Załączniki

Załącznik 1

METODA PROJEKTÓW

Metoda projektów umożliwia nabywanie umiejętności rozwiązywania różnych zadań lub

problemów. Rozwija postawy twórcze.

Metoda ta polega na wykonaniu przez uczniów zadań obejmujących pewną większą

partię materiału przez samodzielne sformułowanie tematu i samodzielne poszukiwanie
rozwiązania pod dyskretną opieką nauczyciela.

Wynikiem pracy uczniów jest:

−

pisemne sprawozdanie – w którym zawarty jest opis rozwiązania postawionego problemu
i informacje porządkowe oraz

−

część praktyczna wykonana przez uczniów w celu lepszego przedstawienia omawianego
zagadnienia.

Załącznik 2

FAZY PRACY METODĄ PROJEKTÓW

Faza 1

Wyjaśnienie istoty metody projektów

Wybór odpowiedniej partii materiału

Faza 2

Wprowadzenie do tematu z sugestią problemów (zadań) do rozwiązania

Sformułowanie tematów poszczególnych projektów i ustalenie zakresu ich
realizacji

Faza 3

Realizacja projektów

Konsultacje, w wyniku których dokonuje się weryfikacji sposobów
wykonania oraz treści projektów

Faza 4

Prezentacja projektów

Ocena projektów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Załącznik 3

KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ:

W ocenianiu należy uwzględnić umiejętności ukształtowane zgodnie z założonym celem

projektu.

Szczególnie ważne są takie kryteria jak:
–

poprawność formułowania zagadnienia,

–

prawidłowość toku rozumowania,

–

samodzielność i zaangażowanie,

–

oryginalność i trafność rozwiązań,

–

korzystanie z różnych źródeł informacji,

Ocenie podlegają przedstawiona dokumentacja – sprawozdanie z wykonania projektu,

oraz sama prezentacja.

Należy zwrócić również uwagę na estetykę części pisemnej (sprawozdania) jak

i materiałów wspomagających prezentację (np. plansze, foliogramy).


Załącznik 4

KONTRAKT NA WYKONANIE PROJEKTU

W dniu .................................................. (dzień, miesiąc, rok)
zawarto kontrakt pomiędzy ...............................................................................

(nauczycielem)

i uczniami klasy: ....................

..............................................................................
..............................................................................

na wykonanie projektu, na temat:
..............................................................................................................................................
Szczegółowe zadania projektu:

–

wybierz jedną z zasad lub metod wymiarowania,

–

uzasadnij cel stosowania tej zasady (metody),

–

wyjaśnij ogólne założenia tej zasady (metody) na wybranych przykładach,

–

oceń wpływ danej zasady (metody) na całość procesu wymiarowania.

Na mocy niniejszego KONTRAKTU:
1.

Uczniowie zobowiązują się do wykonania projektu.
Złożenia pisemnego sprawozdania w dniu .....................................
i zaprezentowania projektu w dniu ................................................

2.

Nauczyciel zobowiązuje się do:
opieki merytorycznej nad uczniami i ustala następujące terminy konsultacji:
.......................................................... oraz oceny projektu wg ustalonych kryteriów.

Niewykonanie projektu w ustalonym terminie spowoduje wystawienie uczniom cząstkowej
oceny niedostatecznej.

Podpisy akceptujące treść kontraktu:

......................................................... ....................................................

(podpisy uczniów) (podpis nauczyciela)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1.

Transport i magazynowanie surowców

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozwiąż krzyżówkę.

1.

Wózki, których nie wolno ciągnąć za sobą, lecz należy pchać przed sobą.

2.

Układa się na nich worki z mąką.

3.

Urząd Dozoru ................, któremu podlegają wózki jezdne.

4.

Jeden z ześlizgów.

5.

Podnośnik używany do transportu worków z mąką.

6.

Układ ......... umożliwiający podnoszenie i opuszczanie platformy wózka widłowego.

7.

Instalacja niezbędna w magazynie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach, by
móc przygotować odpowiednią ilość diagramów krzyżówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z warunkami magazynowania mąki w workach,

2)

przeanalizować budowę, działanie i obsługę środków transportu wewnętrznego służących
do transportu worków z mąką,

3)

rozwiązać krzyżówkę,

4)

odczytać hasło,

5)

zapisać i zaprezentować rozwiązanie krzyżówki.

7

6

5

4

3

2

1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny nt. „Dostawa i magazynowanie mąki w opakowaniu”,

−

schematy środków transportu wewnętrznego służących do transportu worków z mąką,

−

poradnik,

−

diagram krzyżówki,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Zidentyfikuj rodzaj podnośnika pokazanego na rysunku. Omów jego zastosowanie,

budowę, działanie i zasady prawidłowej eksploatacji.

Rysunek do ćw. 2. Podnośnik .................... [6, s. 131]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić rodzaj podnośnika, który umożliwia transport mąki w workach,

2)

zapoznać się z budową i działaniem podnośnika,

3)

określić zasady prawidłowej eksploatacji zgodne z bhp,

4)

zaprezentować rozwiązanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka z dyskusją sterowaną,

−

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

schemat budowy silosu na mąkę,

−

model silosu na mąkę,

−

foliogramy/plansze ukazujące powstawanie zwisów mąki w silosie,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Na schemacie przedstawiającym ciąg transportu pneumatycznego wskaż:

a)

najkrótszą drogę przebiegu mąki z cysterny samochodowej do dzieży w ciastowni,

b)

miejsca występowania zaworów kierunkowych (rozdzielaczy).

W oparciu o schemat budowy rozdzielacza dwudrożnego, wyjaśnij zasadę działania

zaworów kierunkowych.

Rysunek do ćw. 3. Zawór kierunkowy [5, s. 18]

1 - otwór przelotowy, 2 – zamknięty otwór wylotu, 3 - głowica, 4 – tarcza przesłonowa

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z budową, działaniem i obsługą ciągu transportu pneumatycznego,

2)

przeanalizować schemat ciągu transportu pneumatycznego,

3)

wskazać najkrótszą drogę przebiegu mąki z cysterny samochodowej do dzieży
w ciastowni,

4)

wskazać miejsca występowania zaworów kierunkowych (rozdzielaczy),

5)

przeanalizować schemat budowy zaworu dwudrożnego,

6)

omówić działanie zaworu dwudrożnego,

7)

w oparciu o działanie rozdzielacza dwudrożnego, wyjaśnij zasadę działania zaworów
kierunkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny nt. „Transport pneumatyczny mąki”,

−

schemat ciągu transportu pneumatycznego,

−

schemat budowy zaworu dwudrożnego (dwukierunkowego),

−

model zaworu dwudrożnego,

−

poradnik.

Ćwiczenie 4

Zaprojektuj sposoby zapobiegania powstawania zwisów mąki w silosie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel

powinien

zaplanować,

czy

uczniowie

pracują

samodzielnie,

czy

w grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z budową i działaniem silosu,

2)

zdefiniować pojęcie powstawania zwisów mąki w silosie,

3)

określić skutki tworzenia się zwisów mąki w silosach,

4)

wskazać przyczyny powstawania zwisów mąki w silosie,

5)

zaproponować dwa sposoby, które zapobiegają powstawanie zwisów mąki w silosie,

6)

zapisać i zaprezentować rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

–

pogadanka z dyskusją sterowaną,

–

ć

wiczenia,

–

metoda projektów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

schemat budowy silosu na mąkę,

−

model silosu na mąkę,

−

foliogramy/plansze ukazujące powstawanie zwisów mąki w silosie,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 5

Zidentyfikuj elementy ciągu mącznego przedstawionego na schemacie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Rysunek do ćw. 5. Schemat ciągu mącznego w małym zakładzie cukierniczym [6, s. 132]

..... – przesiewacz
..... – waga pomostowa zegarowa
..... – silnik elektryczny
..... – wsporniki wspierające silosy
..... – rękaw, przez który zsypuje się mąkę
..... – przenośnik ślimakowy (poziomy)
..... – podnośnik czerpakowy
..... – bateria silosów mącznych
..... – przenośnik ślimakowy
..... – wzierniki umożliwiające kontrolę stopnia napełnienia silosów
..... – boczny spust
..... – przenośnik ślimakowy
..... – układ ważąco-dozujący
..... – dźwignia otwierająca zbiornik wagi
..... – dzieża

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z działaniem ciągu mącznego,

2)

przeanalizować schemat ciągu mącznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

3)

opisać jego zasadę działania,

4)

dopasować nazwy poszczególnych elementów ciągu transportu pneumatycznego do cyfr
oznaczonych na schemacie (od 1 do 15), dopisując odpowiednie cyfry przy danym
elemencie,

5)

wskazać różnice między ciągiem transportu pneumatycznego, a ciągiem mącznym często
stosowanym w małym zakładzie cukierniczym (przedstawionym na schemacie),

6)

zaprezentować rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

schemat ciągu mącznego,

−

schemat ciągu transportu pneumatycznego,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 6

Porównać i ocenić zalety i wady dostawy i magazynowania mąki w opakowaniu

i luzem.

cechy

sposób dostawy

Zalety

wady

mąka w opakowaniu
(workach)

.....................

.....................

mąka luzem

.....................

......................

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się ze sposobem dostawy i magazynowania mąki w workach i luzem,

2)

porównać dostawę i magazynowanie mąki w workach i luzem,

3)

wskazać zalety i wady poszczególnych rodzajów dostawy i magazynowania mąki,

4)

wypełnić tabelkę,

5)

zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

instruktaż wstępny,

–

ć

wiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ś

rodki dydaktyczne:

−

filmy dydaktyczne nt. „Dostawa i magazynowanie mąki w opakowaniu”, „Transport
pneumatyczny mąki”,

−

foliogramy/plansze przedstawiające sposób magazynowania mąki w opakowaniu oraz
silosach,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.2.

Maszyny i urządzenia magazynowe

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaproponuj wyposażenie magazynu podłogowego w rzemieślniczym zakładzie

cukierniczym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przyjąć założenia, jakie musi spełniać magazyn,

2)

zapoznać się z rodzajami oraz przeznaczeniem maszyn i urządzeń magazynowych,

3)

dobrać odpowiednie wyposażenie magazynowe,

4)

uzasadnić swój wybór,

5)

zapisać i zaprezentować rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

–

pogadanka z dyskusją sterowaną,

–

ć

wiczenia,

–

metoda projektów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi maszyn i urządzeń magazynowych,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Dokonaj charakterystyki przesiewaczy w oparciu o podane opisy.

−

małe gabaryty,

−

łatwa obsługa,

−

konieczność opróżniania sita z zanieczyszczeń,

−

praca ciągła,

−

praca okresowa,

−

oddzielanie zanieczyszczeń i usuwanie ich oddzielnym wylotem,

−

obudowa zaopatrzona w kółka;

Przesiewacz odśrodkowy

Przesiewacz bębnowy

−

.....................

−

..........

−

..

−

....................

−

......

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z budową i działaniem przesiewaczy: odśrodkowego i bębnowego,

2)

znać sposób obsługi poszczególnych przesiewaczy,

3)

przeanalizować podane opisy dotyczące przesiewaczy,

4)

dopasować opisy do danych typów przesiewaczy (uzupełniając tabelkę),

5)

wskazać różnice między przesiewaczami,

6)

zaprezentować rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka z dyskusją sterowaną,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący przesiewaczy,

−

foliogramy/plansze przedstawiające schematy budowy przesiewacza odśrodkowego
i bębnowego,

−

modele przesiewaczy,

−

dokumentacje techniczne przesiewaczy,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Dobierz odpowiednią wagę do zważenia:

a)

surowców w magazynie np. worki z mąką, cukrem,

b)

surowców w niewielkich ilościach,

c)

przy sprawdzaniu ciężaru kęsów ciasta,

d)

większej ilości surowców i półproduktów w toku produkcji (np. dzieży z ciastem).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z budową, działaniem i przeznaczeniem wag,

2)

zaproponować wagę, przy pomocy której można dokonać pomiaru masy
w poszczególnych przypadkach,

3)

uzasadnić odpowiedź,

4)

zapisać i zaprezentować rozwiązanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka z dyskusją sterowaną,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący wag,

−

foliogramy/plansze przedstawiające schematy budowy wag,

−

dokumentacje techniczne wag,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Odczytaj wartość wilgotności powietrza posługując się psychrometrem aspiracyjnym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z budową i działaniem psychrometru aspiracyjnego,

2)

odczytać wskazania temperatury na termometrze suchym i mokrym,

3)

nanieść odpowiednie wartości temperatur na nomogram,

4)

wyznaczyć na nomogramie wartość wilgotności względnej,

5)

zapisać i zaprezentować rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

pokaz z instruktażem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

psychrometr aspiracyjny,

−

instrukcja postępowania przy odczycie wartości wilgotności za pomocą psychrometru
aspiracyjnego,

−

nomogram,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Użytkowanie maszyn

i urządzeń magazynowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–9, 11–14, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 10, 15, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie nie mniej niż 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. d, 5. b, 6. a, 7. b, 8. c, 9. d, 10. c, 11. b, 12.
d, 13. d, 14. b, 15. d, 16. d, 17. a, 18. a, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać optymalne wartości
temperatury i ciśnienia panujące
w magazynie.

A

P

c

2

Dobrać środki transportu
wewnętrznego stosowane do
przemieszczania surowców
w opakowaniu, w cukierni.

B

P

d

3

Wskazać nośność wózka
dwukołowego.

A

P

c

4

Określić wymagania stawiane
operatorom wózka widłowego
jezdnego.

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5

Zastosować zasady bezpieczeństwa
związane z eksploatacją wózków.

C

P

b

6

Dobrać środki transportu do
transportowania mąki luzem.

B

P

a

7

Wskazać główne elementy budowy
silosu.

A

P

b

8

Wskazać cel stosowania filtru
w silosie.

B

P

c

9

Wskazać sposoby eliminowania
powstawania zwisów mąki w silosie.

B

P

d

10

Wyjaśnić działanie ciągu transportu
pneumatycznego

C

PP

c

11

Oceniać działanie transportu
pneumatycznego

C

P

b

12

Wyjaśnić zasadę działania
przesiewacza bębnowego

C

P

d

13

Oceniać działanie przesiewacza
odśrodkowego

C

P

d

14 Wyjaśnić znaczenie znaku CЄ.

B

P

b

15

Ustalić masę odważnika potrzebną do
odważenia danej masy na wadze
dziesiętnej

C

PP

d

16

Wskazać zasadę prawidłowego
ważenia

B

P

d

17 Zdefiniować pojęcie netto.

A

P

a

18

Dobrać urządzenie do wartości
wskazania.

C

PP

a

19

Wyjaśnić zasadę działania termometru
rozszerzalnościowego cieczowego.

C

PP

b

20

Rozpoznać urządzenie kontrolno-
-pomiarowe na podstawie głównego
elementu jego budowy.

B

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

5.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

6.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

7.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).

8.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

9.

Sprawdź testy i dokonaj zbiorczego zestawienia wyników.

10.

Przeprowadź analizę ilościową i jakościową zadań (m.in. wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności).

11.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań wyboru czterokrotnego (tylko jedna odpowiedz jest prawidłowa).

5.

Test składa się z pytań o różnym stopniu trudności: pytania 10, 15, 18, 19 są z poziomu
ponadpodstawowego, pozostałe z poziomu podstawowego.

6.

Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź zakreśl
„X”.

7.

W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedź
zakreśl „kółkiem” i zaznacz ponownie „X” właściwą odpowiedź.

8.

Przestrzegaj podanej przez nauczyciela normy czasowej (40 min).

9.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Porozumiewanie się z innymi uczniami lub korzystanie ze „środków pomocy” wiąże się
z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

11.

Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.

12.

Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.

ś

yczę powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Optymalne warunki w pomieszczeniach magazynowych to:
a)

temperatura 0–10°C, wilgotność do 75%,

b)

temperatura 10–15°C, wilgotność do 45%,

c)

temperatura 15–18°C, wilgotność do 75%,

d)

temperatura 18–23°C, wilgotność do 65%.

2.

Do przemieszczania surowców w opakowaniu, w cukierni stosuje się środki transportu
wewnętrznego takie jak
a)

ż

urawie.

b)

palety.

c)

wyciągarki.

d)

ześlizgi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

3.

Nośność wózka dwukołowego wynosi
a)

20 kg.

b)

45 kg.

c)

75 kg.

d)

90 kg.

4.

Wózki widłowe jezdne może obsługiwać osoba, która
a)

przeczytała DTR dla wózka.

b)

zna budowę i działanie wózka.

c)

ma ukończone 17 lat.

d)

ma uprawnienia operatora obsługi wózka.

5.

Przedmioty przewożone na wózkach

a)

mogą wystawać za obrzeże wózka w granicach 30cm.

b)

nie mogą przysłaniać widoczności pracownika obsługującego wózek.

c)

muszą być przewożone pojedynczo.

d)

należy zawsze przypinać je specjalnymi linkami.

6.

Mąka luzem do cukierni dostarczana jest za pomocą
a)

mąkowozu.

b)

samochodu dostawczego.

c)

transportu pneumatycznego.

d)

wózków widłowych.

7.

W skład silosu wchodzą:
a)

mąkowóz, zawór wielodrożny, filtr,

b)

wybierak, filtr, wskaźnik poziomu mąki,

c)

cyklon, filtr, przesiewacz,

d)

przesiewacz, przewody rurowe, wybierak.

8.

Filtr w silosie umożliwia oddzielenie mąki od
a)

zanieczyszczeń mechanicznych.

b)

zanieczyszczeń ferromagnetycznych.

c)

sprężonego powietrza.

d)

wilgotnego powietrza

.

9.

Zwisy mąki w silosie można eliminować przez
a)

stosowanie urządzenia przyśpieszającego prędkość mąki na wlocie do silosu.

b)

magazynowanie mąki o wilgotności powyżej 16%.

c)

wytwarzanie specjalnych chropowatych powierzchni na wewnętrznych ściankach
silosu.

d)

areację denną.

10.

Do zbiornika wagi dozującej mąka pobierana jest z
a)

dozatora.

b)

zaworu wielodrożnego.

c)

silosu.

d)

worka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

11.

Zaletą transportu pneumatycznego jest
a)

brak kosztów magazynowania.

b)

zmniejszenie powierzchni magazynowej.

c)

połączenie ciągu mąki z młyna do cukierni.

d)

możliwość przechowywania mąki o wysokiej temperaturze.

12.

W przesiewaczu bębnowym zanieczyszczenia oddzielone od mąki
a)

pozostają na sicie.

b)

gromadzone są w specjalnym zbiorniku.

c)

transportowane są przenośnikiem zgarniakowym do wylotu.

d)

usuwanie są oddzielnym wylotem.

13.

Wadą przesiewacza odśrodkowego jest
a)

wmontowana magneśnicą.

b)

prosta obsługa.

c)

korpus na kółkach.

d)

ręczne oczyszczanie sita z zanieczyszczeń.

14.

Znak CЄ na produkcie oznacza
a)

legalizację.

b)

ś

wiadectwo zgodności.

c)

bezpieczeństwo ekologiczne.

d)

zdatność do utylizacji.

15.

Do odważania mąki o masie 20 kg na wadze dziesiętnej należy użyć odważnika
a)

0,2 kg.

b)

20 kg.

c)

10 kg.

d)

2 kg.

16.

Waga nie powinna być
a)

zalegalizowana.

b)

wytarowana.

c)

wypoziomowana.

d)

brudna.

17.

Netto oznacza masę
a)

towaru bez opakowania.

b)

towaru z opakowaniem.

c)

opakowania.

d)

maszyny.

18.

Urządzenie kontrolno-pomiarowe w magazynie wskazujące wartość 80% to
a)

higrometr.

b)

termometr.

c)

czasomierz.

d)

przepływomierz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

19.

W termometrze rozszerzalnościowym wraz ze wzrostem temperatury
a)

zmienia się kolor cieczy.

b)

zwiększa się objętość cieczy.

c)

zmniejsza się objętość cieczy.

d)

zwiększa się ilość odparowanej cieczy.

20.

Włos jest głównym elementem
a)

higrometru.

b)

psychrometru.

c)

termometru.

d)

wagi elektronicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Użytkowanie maszyn i urządzeń magazynowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Test praktyczny typu próba pracy, dwustopniowy do jednostki modułowej
„Użytkowanie maszyn i urządzeń magazynowych”

Zadanie praktyczne

Odważ 0,15 kg mąki, używając wagi elektronicznej.

Plan testu

Nr

czynności

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

1

Zaplanować kolejność wykonywanych czynności

C

P

2

Zaplanować niezbędne surowce pomocnicze
zgodnie z warunkami zadania

C

P

3

Zaplanować wyposażenie (urządzenie) zgodnie
z warunkami zadania

C

P

4

Zorganizować stanowisko pracy

C

P

5

Sprawdzić stan techniczny urządzenia zgodnie
z dokumentacją techniczną

C

P

6

Dobrać środki ochrony indywidualnej zgodnie
z zasadami bhp

C

P

7

Ustawić wagę na odpowiednim miejscu zgodnie
z instrukcją obsługi

C

P

8

Wypoziomować wagę zgodnie z instrukcją obsługi

C

PP

9

Podłączyć wagę do instalacji elektrycznej zgodnie
z instrukcją obsługi

C

P

10

Włączyć wagę zgodnie z instrukcją obsługi

C

P

11

Ustawić na szalce wagi pojemnik zgodnie
z instrukcją obsługi

C

P

12

Wytarować wagę zgodnie z instrukcją obsługi

C

PP

13

Wsypać mąkę do wytarowanego pojemnika
zgodnie z instrukcją obsługi

C

P

14

Odczytać wskazanie wagi zgodnie z instrukcją
obsługi

C

P

15

Zdjąć z wagi pojemnik z surowcem zgodnie
z instrukcją obsługi

C

P

16

Wyłączyć wagę zgodnie z instrukcją obsługi

C

P

17

Odłączyć wagę od zasilania zgodnie z instrukcją
obsługi

C

P

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

18

Utrzymać ład i porządek

C

P

19

Zaprezentować i ocenić wykonane zadanie

C

PP

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

Za uzyskanie: 13 punktów – dopuszczający

15 punktów – dostateczny
17 punktów – dobry
19 punktów – bardzo dobry

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu praktycznego z wyprzedzeniem co
najmniej jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania oraz z zasadami oceniania.

4.

Omów z uczniami sposób wykonania ćwiczeń.

5.

Zapewnij uczniowi stanowisko do samodzielnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Karta obserwacji ucznia

Obszar

wymagań

Sprawdzana czynność

Kryterium wykonania

Punktacja

(0 lub 1)

1. Zaplanowanie kolejności
wykonywanych czynności

Zapisał według kolejności
następujące czynności:
ustawienie wagi,
wypoziomowanie wagi,
podłączenie wagi do instalacji
elektrycznej,
włączenie wagi,
ustawienie pojemnika,
wytarowanie wagi,
wsypanie surowca do
wytarowanego pojemnika,
odczytanie wskazania wagi,
zdjęcie z wagi pojemnika
z surowcem,
wyłączenie wagi,
odłączenie wagi od zasilania,
oczyszczenie wagi;

2. Zaplanowanie
niezbędnych surowców

Zapisał: mąka

Planowanie

3. Zaplanowanie
wyposażenia

Zapisał: waga elektroniczna,
pojemnik na odważany surowiec

4. Organizowanie stanowiska
pracy

Zgromadził potrzebny sprzęt
i surowce do wykonania zadania

5. Sprawdzenie stanu
technicznego urządzenia

Sprawdził sprawność wagi

Organizowanie
stanowiska
pracy

6. Dobranie środków
ochrony indywidualnej

Do wykonywania zadania ubrał
się w fartuch ochronny, czepek
zasłaniający włosy oraz buty
ochronne

7. Ustawienie wagi na
odpowiednim miejscu

Ustawił wagę na równym
i stabilnym podłożu

8. Wypoziomowanie wagi

Wypoziomował wagę wg
poziomniczki zamontowanej
z tyłu w korpusie wagi lub pod
szalką wagi, pokręcając nóżkami
wagi tak, aby pęcherzyk
powietrza umieszczony
w poziomnicy znalazł się w jej
centralnym położeniu

Wykonanie
zadania

9. Podłączenie wagi do
instalacji elektrycznej

Podłączył przewód zasilający
wagę do gniazda instalacji
elektrycznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

10. Włączenie wagi

Włączył wagę, przez naciśnięcie
przycisku ON/OFF

11. Ustawienie pojemnika

Ustawił na szalce wagi pojemnik,
w którym będzie odważał mąkę

12. Wytarowanie wagi

Wytarował wagę, naciskając
przycisk TARE

13. Wsypanie surowca do
wytarowanego pojemnika

Wsypał mąkę do wytarowanego
pojemnika

14. Odczytanie wskazania
wagi

Odczytał wskazanie wagi

15. Zdjęcie z wagi
pojemnika z surowcem

Zdjął z wagi opakowanie
z mąką

16. Wyłączenie wagi

Wyłączenie wagi, przez
naciśnięcie przycisku ON/OFF

17. Odłączenie wagi od
zasilania

Odłączył i zabezpieczył przewód
zasilający

18. Oczyszczenie wagi

Oczyścił wagę (z ewentualnie
rozsypanej) mąki i umieścił ją
w pojemniku na odpady

Prezentowanie
i ocena
wykonanego
zadania

19. Prezentowanie i ocena
wykonanego zadania

Ocenił wykonywane czynności
i wskazał ewentualne
nieprawidłowości

Materiały dla ucznia:

−

Zadanie praktyczne do wykonania,

−

Instrukcja obsługi wagi,

−

Plan działania.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Przeanalizuj treść zadania typu próba pracy.

3.

W trakcie wykonywania zadań będziesz obserwowany przez nauczyciela.

4.

Na wykonanie zadania masz 30 minut.

5.

Pracuj samodzielnie.

6.

Zapisz w przygotowanym miejscu w Planie działania następujące informacje:

−

kolejność wykonywanych czynności,

−

wykaz niezbędnych surowców i materiałów pomocniczych,

−

niezbędne wyposażenie (urządzenie).

6.

Zorganizuj stanowisko pracy.

7.

Sprawdź stan techniczny urządzenia.

8.

Dobierz środki ochrony indywidualnej.

9.

Wykonaj czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

10.

Po zakończeniu zadania uporządkuj stanowisko pracy.

11.

Zaprezentuj sposób i oceń jakość wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Zadanie praktyczne dla ucznia

Odważ 0,15 kg mąki, używając wagi elektronicznej.

W czasie wykonywania czynności będziesz obserwowany i oceniany.

Będą oceniane następujące czynności:

−

przygotowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,

−

sprawdzenie sprawności sprzętu,

−

wykonanie zadania zgodnie z zasadami bhp - odważenie surowca,

−

utrzymanie ładu i porządku na stanowisku pracy,

−

zaprezentowanie wykonanego rozczynu żytniego nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Plan działania

1.

Kolejność wykonywanych czynności:

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

2.

Wykaz niezbędnych surowców i materiałów pomocniczych

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

3.

Wykaz niezbędnego wyposażenia:

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1.

Ambroziak Z.: Produkcja piekarsko-ciastkarska. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1998

2.

Bożenko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1996

3.

Giergielewicz S.: Wyposażenie techniczne w przemyśle ciastkarskim. WSiP,
Warszawa 1998

4.

Dąbrowski A.: Podstawy techniki w przemyśle spożywczym. WSiP, Warszawa 1999

5.

Reński A.: Aparatura i urządzenia techniczne w piekarstwie. WSiP, Warszawa 1987

6.

Reński A.: Piekarstwo. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1995

7.

Poradnik Piekarza. Organizacja pracy piekarni, podstawy technologii, normy, porady
i przepisy prawne. Handlowo – Usługowa Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”,
Warszawa 1996

8.

Zajączkowska A.: Podstawy przetwórstwa spożywczego. Format – AB, Warszawa 1998

Literatura metodyczna

1.

Niemierko

B.:

Ocenianie

szkolne

bez

tajemnic.

Wydawnictwa

Szkolne

i Pedagogiczne, Warszawa 2002

2.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wydawnictwo Instytutu
Technologii Eksploatacji, Radom 1995