Choroby odkleszczowe. Koinfekcje.
Co to jest choroba z Lyme i jak się to ma do boreliozy?
Jakie gatunki bakterii powodują boreliozę?
Jakie choroby przenosi kleszcz?
Czy choroba z Lyme jest ciężką chorobą?
Jak przebiega choroba z Lyme bez leczenia, jakie ma objawy i czym grozi?
Jak często w kleszczach występuje Bartonella? Co oznacza BLO?
Jak dobre są testy w kierunku BLO ?
Gdzie i jakie testy mogę wykonać w kierunku BLO ?
Czy lewofloksacyna lub inne antybiotyki z grupy fluorochinolonów są bezpieczne?
Czym jest Babeszjoza. Jakie gatunki Babeszjozy przenoszą kleszcze?
Jak często Babeszjoza występuje w kleszczach?
Jakie objawy powoduje zakażenie Babeszjozą u chorych z Boreliozą?
Jak dobre są testy w kierunku koinfekcji Babeszjozy?
Czy standardowe rozmazy krwi w kierunku Babeszjozy są przydatne?
Gdzie i jakie testy mogę wykonać w kierunku Babeszjozy?
Jakie leki stosuje się na koinfekcję Babeszjozy u chorych na Boreliozę?
Jak długo trwa leczenie koinfekcji Babeszjozy u pacjentów z Boreliozą?
Czym jest Erlichioza i jak często występuje w kleszczach?
Jakie objawy powoduje zakażenie Erlichiozą u chorych z Boreliozą?
Jak dobre są testy w kierunku koinfekcji Erlichiozy?
1. P. Co to jest choroba z Lyme i jak się to ma do boreliozy?
O. Choroba z Lyme to choroba, która powstała w wyniku ukąszenia kleszcza z całym
szeregiem symptomów zarówno tych krótko- jak i długoterminowych.
Nazwa "Choroba z Lyme" najwłaściwiej opisuje kliniczną sytuację po ataku
zakażonego kleszcza, ale w Polsce się takie rozumienie raczej nie przyjęło i często
używa się nazwy "borelioza" w znaczeniu "choroba z Lyme", co nie jest prawidłowe.
Kleszcz zwykle zakaża całą gamą rożnych mikroorganizmów naraz. Borelioza jest
tylko jedną z chorób przenoszonych przez kleszcze. Osoby zarażone "czystą" boreliozą
(krętkiem z rodzaju Borrelia) należą do rzadkości, na co wskazuje tak doświadczenie
uczestników tego forum, jak i amerykańskiego forum Lymenet.
Choroba z Lyme (lub coś bardzo podobnego do Choroby z Lyme) może powstać także
bez udziału krętka boreliozy i być wywołana przez inne od-kleszczowe mikroby:
bakterie, pierwotniaki, wirusy, grzyby, pasożyty. Borelioza to choroba spowodowana
krętkiem boreliozy (Bb).
2. P. Jakie gatunki bakterii powodują boreliozę?
O. W Ameryce w zasadzie występuje tylko jeden gatunek bakterii powodującej
boreliozę - Borrelia burgdorferi, podczas gdy w Europie (i w Polsce jak należy
domniemywać) występują przynajmniej aż trzy gatunki tej bakterii: Borrelia garinii
(najczęstsza), Borrelia afzelii oraz w niewielkiej ilości Borrelia burgdorferi (ta sama
znana z kontynentu amerykańskiego).
Stwarza to nieco większe trudności diagnostyczne w Europie, jako, że owe bakterie
różnią się miedzy sobą antygenowo i w zasadzie powinno się na nie robić trzy odrębne
testy. Ostatnio na szczęście większość laboratoriów uwzględnia fakt różnorodności
gatunkowej i w testach diagnostycznych używa mieszanego antygenu uzyskanego z
wszystkich popularnych gatunków Borreli.
Przyszłe badania naukowe mogą ujawnić istnienie także innych gatunków Borreli o
znaczeniu epidemiologicznym.
3. P. Jakie choroby przenosi kleszcz?
O. Tych chorób jest wiele, z tych najbardziej znanych można wymienić:
* Borelioza; infekcja bakteria Borrelia burgdorferi sensu lato. Choroba przenoszona w
Polsce przez kleszcze I. ricinus i I. persulcatus.
* Kleszczowe zapalenie mózgu spowodowane przez wirusa FSME z grupy
flawiwirusów. Przenoszą kleszcze Ixodes scapularis.
* Gorączka Gór Skalistych spowodowana przez Rickettsia rickettsii (głównie w obu
Amerykach)
* Inne choroby z rodziny ricketsji, np rickettsia slovaca ( TIBOLA), przenoszona przez
Dermacentor lub rickettsia conori, przenoszona przez Riphicephalus sanguineus
* Bartonelloza
* Babesjoza (Babesia microti, B. equi, i inne) przenoszona przez kleszcze I. scapularis,
I. pacificus
* Ehrilchioza ( anaplazmoza) przenoszona przez Ehrlichia chaffeensis i E. Equi (nowa
nazwa to Anaplasma phagocytophilum). Chorobę przenosi kleszcz I. scapularis.
* Dur powrotny (gatunki Borrelia)
* Tularemia spowodowana przez Francisella tularensis.
* Kleszczowy paraliż spowodowany przez toksynę odkleszczową.
Pozostaje jeszcze na pewno spora grupa chorób, wywoływanych patogenami, których
nie znamy, lub które nie zostały wystarczająco zbadane.
4. P. Czy choroba z Lyme jest ciężką chorobą?
O. Choroba z Lyme może przebiegać bardzo różnie. Wiele zależy od układu
odpornościowego człowieka, który z kolei zależy od genów odziedziczonych po
przodkach, ale także zmienia się wraz z wiekiem i innymi czynnikami, takimi jak stres,
inna choroba, uraz lub ciąża. Wiele też zależy od składu mieszanki chorobotwórczej
przekazanej przez kleszcza. Zdarza się dość typowo, że ludzie zakażeni przez kleszcza
i nie leczeni, nie chorują, albo rozwijają tylko subtelne, zmienne objawy trwające całe
lata. Część z zarażonych może po kilku lub nawet kilkudziesięciu latach utajonej, lub
niskoobjawowej choroby rozwinąć pełnoobjawową chorobę z Lyme, ale cześć zdąży
zapewne wcześniej umrzeć na coś innego i nigdy nie rozwinąć pełnoobjawowej
choroby.
Choroba może się ujawnić po latach od zakażenia, kiedy układ odpornościowy słabnie
z powodu starzenia się, innych chorób lub pod wpływem działania dodatkowych
czynników.
Warto zaznaczyć, ze inna choroba krętkowa - Syfilis, również potrafi przetrwać w
utajeniu w ludzkim organizmie nawet przez dziesiątki lat, by później wybuchnąć
pełnymi objawami.
W wielu przypadkach choroba może mieć bardzo ciężki przebieg całkowicie niszcząc
zdolność do pracy oraz niezależność chorych. Może też dramatycznie obniżyć jakość
życia z powodu dokuczliwych objawów reumatologicznych i neurologicznych,
różnorakich bólów i chronicznego nienaturalnego zmęczenia.
W pewnej części przypadków może też być przyczyną zgonu, zwykle w mechanizmie
zaburzeń rytmu serca lub niewydolności wątroby.
Należy też wspomnieć, że wielu ciężko chorych, którzy nie mogą uzyskać leczenia (z
powodów ekonomicznych, nietolerancji leków, odmowy leczenia przez lekarzy, braku
właściwej diagnozy) lub których leczenie 'nie idzie' np. z powodu odporności na leki
lub nietolerancji leczenia, popełnia samobójstwo. Osoby z ciężką boreliozą, oporna na
leczenie, mają często myśli samobójcze....
5. P. Jak przebiega choroba z Lyme bez leczenia, jakie ma objawy i czym grozi?
O. Ta choroba może przebiegać bardzo różnie, ponieważ może atakować różne tkanki
(tkanka łączna, nerwowa i mięśniowa) i różne narządy.
Objawów może być tak wiele, że praktycznie żaden podręcznik dla lekarzy nie podaje
ich pełnej listy.
Jedna z cech rozwiniętej choroby jest nawrotowość tzn, że niektóre objawy znikają, ale
po jakimś czasie wracają. Wielu pacjentów wyraźnie zauważa miesięczne wahania
objawów - cykle 3-4 tygodniowe. W bardzo zaawansowanej chorobie objawy są cały
czas, nie można wtedy mówić o nawrotowości. Zdarzają się samoistne remisje choć są
bardzo rzadkie.
Chorzy mający lżejszą formę choroby mogą prowadzić w miarę normalne życie,
niejako lekceważąc chorobę, ciężej chorzy na ogół nie są w stanie pracować i
wymagają opieki w codziennym życiu.
6. P. Jak często w kleszczach występuje Bartonella ( BLO)?
O. Uważa się, że Bartonella (BLO) jest jednym z najczęściej występujących
patogenów w kleszczach.
Bartonella Like Organism ("organizm podobny do Bartonelli") - tak określa się
czasami organizm powodujący odkleszczową Bartonellozę, jako że nie do końca jest
jasne, czy odkleszczowa Bartonelloza jest naprawdę bartonellozą (choroba kociego
pazura), czy tylko w teście występuje reakcja krzyżowa z przeciwciał z Bartonellą.
Objawy odkleszczowej Bartonellozy są inne niż choroby kociego pazura. Leki
skuteczne w chorobie kociego pazura mają niską skuteczność w odkleszczowej
Bartonellozie.
7. P. Jak dobre są testy w kierunku BLO ?
O. Standardowo wykonuje się badanie Elisa w kierunku Bartonelli w klasie IgG.
Wynikiem dodatnim jest znalezienie przeciwciał przeciwko B. henselae lub B.
quintana w mianie przynajmniej 64.
W przypadku wielu pacjentów z objawami BLO standardowe testy w kierunku
Bartonelli często są nieczułe. Wynik negatywny testu nie wyklucza zatem zakażenia
BLO. Z tego też powodu diagnoza może być kliniczna, w oparciu o objawy kiedy testy
na Bartonellę są ujemne. Niekiedy też w przypadku chorych, którzy nie odpowiadają
na leczenie boreliozy stosuje się testowe leczenie przeciw BLO.
Powyższe zdjęcie przedstawia obraz krwinek z łańcuszkowato ułożonymi na
powierzchni punktami, które prawdopodobnie odpowiadają Bartonelli. Część ciemnych
punktów na powierzchni erytrocytów to artefakty; tylko te zaznaczone budzą
podejrzenie infekcji. Oglądaniem pod mikroskopem nie można postawić diagnozy
Bartonelli na 100% ponieważ inne bakterie mogą wyglądać tak samo jak Bartonella.
Ale oglądanie krwi pod mikroskopem może w niektórych przypadkach 'zbliżyć' do
rozpoznania.
8. P. Gdzie i jakie testy mogę wykonać w kierunku BLO ?
O. Badanie przeciwciał w kierunku Bartonelli można wykonać, na dzień dzisiejszy, w
Instytucie Medycyny Wsi w Lublinie. Więcej informacji:
Instytut Medycyny Wsi
Zakład Biologicznych Szkodliwości Zawodowych
20-950 Lublin
ul. Jaczewskiego 2
081-718 45 55
Badanie metodą real-time PCR można wykonać w Centrum Badań DNA w Poznaniu.
Więcej informacji:
9. P. Jakie objawy może dawać BLO ?
O. Wskazówką koinfekcji BLO są objawy ze strony centralnego układu nerwowego,
nieproporcjonalnie duże do pozostałych objawów chronicznej Boreliozy. Zwiększona
drażliwość, roztrzęsienie, lęki, bezsenność, zaburzenia układu czuciowego, gorączka a
nawet padaczki. W dodatku występują również silne objawy encefalopatii – niedobory
poznawcze, zamieszanie.
Inne charakterystyczne objawy to: nieżyt żołądka, ból brzucha (mesenteric adenitis),
poranne bóle stóp, zwłaszcza podeszw stóp, wrażliwe na dotyk podskórne guzki
wzdłuż kończyn, czerwone lub sine podłużne wysypki ( czasami podobne do
rozstępów), grudkowe wysypki, palenie skóry, ból skóry. Węzły chłonne mogą być
powiększone, może wystąpić też ból gardła.
Koinfekcję BLO należy również podejrzewać u intensywnie leczonych chorych na
Boreliozę, którzy wciąż wykazują objawy encefalopatii i którzy nie byli nigdy leczeni
lekami na BLO.
10. P. Jak się leczy BLO?
O. Leczenie jest trudne i może być przeprowadzone WYŁĄCZNIE pod ścisłym
nadzorem lekarza.
Wg doktora Burrascano lekiem z wyboru na BLO jest lewofloksacyna (antybiotyk
fluorochinolonowy - dostępny w Niemczech pod nazwą Tavanic). Dawka - najczęściej
500mg lewofloksacyny dziennie (dawka powinna być jednak dopasowana do wagi
ciała) przez co najmniej jeden miesiąc, ale w przypadku chronicznej choroby z Lyme
na ogół leczy się przez 3 miesiące lub dłużej. Sugeruje się, że lewofloksacyna może
być bardziej skuteczna w leczeniu BLO, jeśli doda się w standardowych dawkach
inhibitor pompy protonowej (Proton Pump Inhibitor – PPI)
Niektóre kombinacje antybiotyków hamują działanie lewofloksacyny, podczas gdy
inne kombinacje wydają się być neutralne. Nie zaleca się łączenia lewofloksacyny z
antybiotykami z grupy erytromycyny (makrolidy zmniejszają efektywność
lewofloksacyny). Kombinacje z cefalosporynami, penicylinami i tetracyklinami są
dozwolone.
Inne antybiotyki na BLO:
iprofloksacyna (fluorochinolon) - mniej skuteczna od lewofloksacyny; mniejsze ryzyko
objawów ubocznych
ryfampicyna - zwykle w dawce 600 mg dziennie (w kombinacji z innymi
antybiotykami, takimi jak: tetracykliny/ makrolidy/ metronidazol/ biseptol)
gentamycyna i streptomycyna - niewielkie doświadczenie w stosowaniu tych leków,
cefalosporyny (mogą być skuteczne w wyższych dawkach, lecz często następuje
nawrót choroby po zakończeniu cefalosporyny),
erytromycyna - raczej niska lub krótkoterminowa skuteczność.
11. P. Czy lewofloksacyna lub inne antybiotyki z grupy fluorochinolonów są
bezpieczne?
O. Głównym działaniem niepożądanym lewofloksacyny, które wymaga przerwania
podawania leku – jest ból ścięgien – zwykle tych największych ścięgien. Jeśli to
działanie niepożądane wystąpi, wówczas należy przerwać podawanie leku, ze względu
na ryzyko zerwania ścięgien lub przynajmniej bardzo obniżyć dawkę.
Pacjentów należy przestrzegać, aby w czasie tego leczenia nie angażowali się
nadmiernie w siłowe ćwiczenia, długie marsze etc.
Działanie fluorochinolonów może być przedłużone i niejako trwać jeszcze jakiś czas
po odstawieniu leków. Może więc nastąpić opóźniona i niespodziewana poprawa, ale
też mogą pojawić się objawy niepożądane nawet do kilku-kilkunastu tygodni po
zakończeniu terapii tym antybiotykiem.
Rzadko - ale czasem zdarza się - że lewofloksacyna oraz inne fluorochinolony mogą
wywołać groźne działania uboczne ze strony układu nerwowego. Problem ten należy
przedyskutować z własnym lekarzem.
Istnieją nawet strony internetowe (w języku angielskim) opisujące niebezpieczeństwo
tej grupy antybiotyków:
http://www.fluoroquinolones.org
Tym niemniej częstość groźnych powikłań opisanych na powyższych stronach jest na
tyle mała, że lek jest dalej powszechnie używany w medycynie. Istnieją nawet strony
internetowe (w języku angielskim) opisujące niebezpieczeństwo tej grupy
antybiotyków:
Jakkolwiek w medycynie istnieje zasada, że Lewofloksacyna i inne leki z tej grupy
antybiotyków nie mogą być podawane u osób poniżej 18 roku życia to część pediatrów
przepisuje ten lek młodzieży w wieku lat 12 i powyżej.
12. P. Czym jest Babeszjoza. Jakie gatunki Babeszjozy przenoszą kleszcze?
O. Babeszjoza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Nie da
się jej zatem wyeliminować żadnym z powszechnie używanych schematów leczenia
Boreliozy - Babeszjoza wymaga odrębnego leczenia lekami działającymi na
pierwotniaki.
Obecnie uważa się, że wiele z ponad trzydziestu gatunków Babeszjozy może być
przenoszonych przez kleszcze i mogą być one przekazywane człowiekowi.
Niestety, wciąż brakuje testów na poszczególne gatunki Babeszjozy. Dostępne są testy
tylko w kierunku kilku gatunków. Jest to zatem kolejna sytuacja, w której diagnoza
kliniczna pełni kluczową rolę.
13. P. Jak często Babeszjoza występuje w kleszczach?
O. Zakażenie Babeszjozą staje się coraz powszechniej rozpoznawane, zwłaszcza u
chorych na Boreliozę.
Wg prof. Garth'a Nicolson'a Babesia występuje u 8% - 20% kleszczy. Niektórzy
lekarze, na podstawie swoich obserwacji klinicznych, twierdzą, że na pewnych
obszarach wartość ta może wzrosnąć aż do 70%.
14. P. Jakie objawy powoduje zakażenie Babeszjozą u chorych z Boreliozą?
O. Zakażenie Babeszjozą może wahać się od łagodnego, aż do ciężkiego,
zagrażającego życiu. Postacie łagodne często są nierozpoznane, ponieważ błędnie
przypisuje się jej objawy, jako objawy Boreliozy. Zakażenia Babeszjozą, nawet te
łagodne, mogą powracać po leczeniu i przybierać postać cięższą. Jak się okazuje, ten
fenomen może występować w dowolnym momencie, nawet w kilka lat po zakażeniu!
Wskazówki zakażenia Babeszjozą obejmują cięższą postać wczesnego etapu choroby -
pacjenci często zgłaszają wysoką gorączkę i dreszcze w początkowym etapie Boreliozy
Później chorzy mogą doświadczać:
nocnych potów,
niemożności wykonania pełnego oddechu ( "air hunger" ),
okazjonalnego kaszlu,
uporczywych migrenowych bólów głowy,
niejasnego poczucia braku równowagi bez zawrotów głowy,
encefalopatii,
zmęczenia.
Postacie piorunujące występują u osób z immunosupresją, zwłaszcza u tych bez śledziony oraz u
osób w podeszłym wieku i obejmują objawy wysokiej gorączki, dreszczy zimna i niedokrwistości.
Postacie piorunujące mogą być śmiertelne.
15. P. Jak dobre są testy w kierunku koinfekcji Babeszjozy?
O. Testy diagnostyczne są niewystarczająco czułe i problematyczne. Istnieje ponad
dwadzieścia form Babeszjozy obecnych w kleszczach, podczas gdy dostępne są tylko
testy w kierunku kilku gatunków. Można więc być zakażonym Babeszjozą i mieć
ujemne wyniki testów.
Z tego też powodu podstawowym narzędziem diagnostycznym jest diagnoza kliniczna
pacjenta.
16. P. Czy standardowe rozmazy krwi w kierunku Babeszjozy są przydatne?
O. Standardowe rozmazy krwi są wiarygodne tylko w pierwszych dwóch tygodniach
zakażenia, toteż stają się prawie bezużyteczne w diagnozowaniu starszych zakażeń
oraz przypadków łagodnych (włączając stany nosicielstwa, gdy poziom zakażenia jest
zbyt niski, aby go wykryć).
Powyższe zdjęcie przedstawia obraz zakażonych krwinek przez pierwotniaka Babeszjozy.
17. P. Gdzie i jakie testy mogę wykonać w kierunku Babeszjozy?
O. Badanie przeciwciał w kierunku Babeszjozy można wykonać, na dzień dzisiejszy,
w Instytucie Medycyny Wsi w Lublinie:
Instytut Medycyny Wsi
Zakład Biologicznych Szkodliwości Zawodowych
20-950 Lublin
ul. Jaczewskiego 2
081-718 45 55
Badanie metodą real-time PCR można wykonać w Centrum Badań DNA w Poznaniu:
Rozmaz krwi można wykonać w Instytucie Parazytologii PAN w Warszawie:
http://www.ipar.pan.pl/?module=lab&lab=lab11
lub w Akademii Medycznej w Gdańsku w Zakładzie Parazytologii Tropikalnej:
http://old.amg.gda.pl/uczelnia/informator/jednostka.php?id=272
18. P. Jakie leki stosuje się na koinfekcję Babeszjozy u chorych na Boreliozę?
O. Leczenie może być przeprowadzone WYŁĄCZNIE pod ścisłym nadzorem lekarza.
Leczenie Babeszjozy jako koinfekcji u chorych na Boreliozę jest trudniejsze niż u osób
chorych tylko na samą Babeszjozę.
U osób chorych tylko na samą Babeszjozę zakażenie może przejść nawet samoistnie,
bez żadnego leczenia.
Leczenie zalecane: Atovaquone + Azytromycyna + artemisinin (produkt ziołowy)
Leczenie mniej zalecane: Azytromycyna + Chinina
Klindamycyna + Chinina
Metronidazol i Biseptol mogą być dodane w celu zwiększenia skuteczności leczenia,
ale mało jest informacji klinicznych na ile jest to efektywne. Niepowodzenia leczenia
Babeszjozy wynikają najczęściej z nieodpowiedniego poziomu atowakwonu. Zatem,
pacjenci, którzy nie są wyleczeni obowiązującą dawką, mogą być leczeni dawką
wyższą.
Atovaquone znajduje się w lekach o nazwie: Mepron, Wellvone, Malarone. (Mepron i
Wellvone to to ten sam lek tylko pod inną nazwą handlową).
Artemisinin jest wyciągiem z zioła azjatyckiego ( artemisia annua). Jest to silny środek
przeciw-malaryczny, często używany w leczeniu Babeszjozy.
19. P. Jak długo trwa leczenie koinfekcji Babeszjozy u pacjentów z Boreliozą?
O. Czas leczenia Babeszjozy kombinacją atowakwonu z antybiotykiem różni się,
zależnie od stopnia zakażenia, czasu trwania zakażenia przed diagnozą, stanu zdrowia i
układu odpornościowego pacjenta oraz zależnie od faktu czy pacjent ma Boreliozę.
Z reguły trzytygodniowy kurs jest przypisywany w przypadkach wczesnych zakażeń,
podczas gdy zakażenia chroniczne, długotrwałe wymagają co najmniej
czteromiesięcznego leczenia. Zdarzają się nawroty choroby i czasem wymagane jest
ponowne leczenie.
20. P. Czym jest Erlichioza i jak często występuje w kleszczach?
O. Erlichioza jest koinfekcją odkleszczową. Jest to choroba wywołana przez riketsje.
Według prof. Garth'a Nicolson'a Erlichia występuje u 10% - 50% kleszczy.
21. P. Jakie objawy powoduje zakażenie Erlichiozą u chorych z Boreliozą?
O. W zakażeniu samą Erlichiozą lub Erlichiozą i Boreliozą istotną wskazówką może
być stała leukopenia. Trombocytopenia i podwyższone enzymy wątrobowe są częste
we wczesnej rozsianej infekcji, natomiast u osób z chronicznym zakażeniem występują
rzadziej, jednak nie powinny być one ignorowane.
Bóle głowy, bóle mięśni oraz utrzymujące się zmęczenie sugerują Erlichiozę, jednakże
niezwykle trudno oddzielić te objawy od objawów Boreliozy.
22. P. Jak dobre są testy w kierunku koinfekcji Erlichiozy?
O. Podobnie jak w przypadku Babeszjozy, testy są problematyczne. Znanych jest więcej gatunków
występujących w kleszczach, niż dostępnych jest testów serologicznych i PCR do ich badań.
Ponadto, nie znamy poziomu czułości i dokładności badań serologicznych i PCR.
Standardowe rozmazy krwi do bezpośredniej wizualizacji organizmu w leukocytach są słabej
wydajności. Infekcja może być przeoczona, tak więc diagnoza kliniczna stanowi pierwszorzędne
narzędzie
diagnostyczne.
23. P. Jak leczy się Erlichiozę ?
O. Standardowe leczenie polega na podawaniu 200 mg doksycykliny dziennie przez dwa do
czterech tygodni. Wyższe dawki, leczenie dożylne oraz dłuższe leczenie mogą być potrzebne, w
zależności od długości trwania i ostrości choroby oraz w zależności od tego czy obecne są defekty
układu odpornościowego i czy pacjent jest w zaawansowanym wieku.
Istnieją jednakże doniesienia o niepowodzeniu leczenia doksycykliną, nawet przy zwiększonych
dawkach i wydłużonym czasie leczenia. W takich okolicznościach można rozważyć możliwość
dołączenia do niej ryfampicyny (600 mg dziennie).
Fluorochinolony również mogą być skuteczne w leczeniu Erlichiozy.
Warto też dodać, że potencjalne zakażenie Erlichiozą podczas ukłucia kleszcza jest głównym
powodem, dla którego doksycyklina jest obecnie lekiem pierwszego wyboru w leczeniu ugryzień
kleszczy i wczesnej Boreliozy, zanim badania serologiczne staną się dodatnie.
opracował Tosho
uwagi merytoryczne dotyczące treści oraz techniczne związane z działaniem i wyglądem dokumentów prosimy przesyłać na adres:
admin.fba@gmail.com
Edytuj tę stronę (jeśli masz uprawnienia)
Edytuj tę stronę (jeśli masz uprawnienia)
|
Dokumenty Google — edytowanie tekstu, arkuszy kalkulacyjnych i prezentacji w internecie.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
0 zgonow po chorobie, 108 zgono Nieznany (2)
choroby spichrzania glikogenu i Nieznany
Choroby zakazne przebiegajace z Nieznany
Patologia chorob gruczolu piers Nieznany
205 Krew i choroby ukladu krwio Nieznany
MedPsych2012 choroby rozne id 2 Nieznany
1DIAGNOSTYKA CHOROB UKLADU ODDE Nieznany
PP 06 choroby ukladu krazenia i Nieznany
profilaktyka chorob drobiu id 3 Nieznany
Choroby odkleszczowe, LEŚNICTWO SGGW, MATERIAŁY LEŚNICTWO SGGW, Ergonomia
318 choroby genetyczne czlowiek Nieznany
Zywienie w chorobach watroby id Nieznany
005 Choroba wrzodowa a stresid Nieznany
genetyczne choroby miesnia serc Nieznany
Choroby zwyrodnieniowe kregoslu Nieznany
005b Choroba wrzodowa a stresid Nieznany (2)
Zrozumiec chorobe Parkinsona id Nieznany
więcej podobnych podstron