WYDANIE SPECJALNE

KWIECIE¡ 2004

alkoholu

Odpowiedzialne

spo˝ywanie

alkoholu

Odpowiedzialne

spo˝ywanie

Spis treÊci

1. Piwo – szlachetny, z∏oty trunek

4

2. Na czym polega odpowiedzialne spo˝ywanie alkoholu?

8

3. Wzorce picia alkoholu

9

4. Czego nie wolno robiç pod wp∏ywem alkoholu?

12

5. Groêne, bo fa∏szywe mity

13

6. Objawy poczàtku uzale˝nienia

13

7. Najcz´Êciej zadawane pytania

14

8. KP promuje odpowiedzialne spo˝ywanie alkoholu

15

9. Regulamin pubu pracowniczego

17

10. Alkohol – nieletnim dost´p wzbroniony

18

11. Czy od piwa si´ tyje?

20

12. Piwo – samo zdrowie

23

Szanowni Paƒstwo!

Na producentach piwa – napoju alkoholowego – spoczywa

szczególna odpowiedzialnoÊç za kszta∏towanie wzorców konsump-

cji. Transformacja gospodarcza i spo∏eczna dokonujàca si´ w Polsce

od koƒca lat 80., zaowocowa∏a diametralnà zmianà struktury spo˝ycia

alkoholu. Poziom spo˝ycia 100 proc. alkoholu na statystycznego

Polaka spad∏ z 10 litrów w 1992 r. do 6,46 litrów w 2002 r., przy

jednoczesnym wzroÊcie konsumpcji piwa (z 33 litrów na jednego

mieszkaƒca w 1993 r. do 73 litrów w roku 2003). Kompania Piwowarska

za pomocà swych dzia∏aƒ reklamowo-promocyjnych znacznie przyczy-

ni∏a si´ do zaistnienia tak korzystnych zmian.

Olbrzymia wi´kszoÊç konsumentów piwa potrafi w sposób racjonalny

i odpowiedzialny spo˝ywaç nasze produkty. Piwo jest dla wspó∏czesnego

Polaka elementem stylu ˝ycia, sposobem na mi∏e i kulturalne sp´dzenie cza-

su w gronie przyjació∏, po dniu wype∏nionym ci´˝kà pracà.

Zdajemy sobie jednak spraw´, ˝e nie ka˝dy potrafi pos∏ugiwaç si´ alko-

holem w sposób odpowiedzialny. èród∏em nieprawid∏owoÊci i zjawisk ne-

gatywnych, zwiàzanych z alkoholem, nie jest u˝ywanie alkoholu, ale nie-

odpowiedzialna i nadmierna jego konsumpcja, czyli nadu˝ywanie alkoholu.

Kompania Piwowarska od poczàtku swego istnienia promuje odpowie-

dzialne spo˝ycie alkoholu. Zale˝y nam na tym, byÊmy potrafili cieszyç si´ swym

towarzystwem, dobrà zabawà i naszym znakomitym piwem, nie nara˝ajàc

si´ jednak na negatywne skutki nadmiernego lub nieodpowiedzialnego picia
alkoholu. Dlatego wa˝ne jest posiadanie odpowiedniego zakresu wiedzy

i pog∏´bianie ÊwiadomoÊci w tym zakresie. Od nas, pracowników Kompanii

Piwowarskiej, oczekuje si´ szczególnej wra˝liwoÊci i pog∏´bionej wiedzy na temat

alkoholu. Broszura, do której lektury Paƒstwa zach´cam, ma s∏u˝yç temu w∏aÊnie

celowi: wspólnej nauce zasad odpowiedzialnego konsumowania piwa.

Pawe∏ Kwiatkowski

Public Affairs Manager

Piwo

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

„Prosto z pipy w kilkuset pubach do tysi´cy spra-

gnionych garde∏ lejà si´ z∏ociste pilsy, ciemne stouty
i pszeniczne weizeny. Ró˝owa golonka skwierczy
na ruszcie, ogieƒ buzuje w kominku, rozbawiona
m∏odzie˝ taƒczy na stole, uÊmiechni´ty barman pu-
cuje pokale. Stukajà bile, rzutki ze Êwistem wbijajà
si´ w tarcz´, a muzycy wytaczajà na scen´ instru-
menty. Zaraz zacznà graç... a wszystko to na kar-
tach tego przewodnika! Zaopatrzeni weƒ piwni
znawcy i debiutanci bez trudu odnajdà drog´ do

miejsc odpowiadajàcych ich upodobaniom, nawy-
kom albo chwilowemu nastrojowi”.

Tak wszystkim niezdecydowanym z∏otà setk´

pubów polecajà Robert Mak∏owicz i Piotr Bikont
w ksià˝ce „Prosto z pipy – piwny przewodnik”.

Przewodnik ten po raz kolejny potwierdza, ˝e piwo

to nie tylko trunek, ale tradycja, kultura, obyczajowoÊç,
styl ˝ycia. W ka˝dym ∏yku dobrego piwa mo˝na
wyczuç kunszt wytrawnego piwowara.

Picie piwa, wina czy wódki to nie tylko konsumowanie

napoju, ale tak˝e czynnoÊç o charakterze spo∏ecznym:

alkohol towarzyszy wielu sytuacjom towarzyskim, rodzinnym,

rozrywkowym. Jest dla wielu z nas elementem stylu ˝ycia,

nieod∏àcznym atrybutem kulturalnego sp´dzania czasu

w gronie przyjació∏, po dniu wype∏nionym ci´˝kà pracà.

– szlachetny, z∏oty trunek

4

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Od zarania dziejów

Zdaniem antropologów alkohol towarzyszy

cz∏owiekowi praktycznie od zarania jego dzie-
jów, pe∏niàc poczàtkowo funkcje fizjologiczne
(np. redukcja bólu, zm´czenia), psychologiczne
(np. redukcja l´ku, odpr´˝enie) i spo∏eczne (np.
u∏atwienie kontaktów, element obrz´dów i prak-
tyk religijnych), a z czasem równie˝ ekonomiczne
i polityczne.

Pierwsze wzmianki

o alkoholu pochodzà
sprzed 7 tys. lat z Mezo-
potamii. W staro˝ytnej
Grecji i w Rzymie upra-
wiano ju˝ winoroÊl,
a do Europy dotar∏a ona
ok. IV w. n.e. Oko∏o
VIII w. n.e. zacz´to
produkowaç czysty al-
kohol z ˝yta i ziemnia-
ków na wi´kszà skal´.
W medycynie alkohol
zacz´to stosowaç ok.
XIII w.

Natomiast za fa∏szo-

wanie trunku lub psucie
piwa w dawnych cza-
sach karano utopieniem
niefortunnego piwowa-
ra w beczce produktu
wàtpliwej jakoÊci. DziÊ
piwo Êwi´ci triumfy
jako preferowany tru-
nek na ca∏ym Êwiecie.

Piwna kultura

Symbolem piwnej

kultury w Polsce sà
doroczne Biesiady, organizowane przez mark´
Tyskie, zaÊ na Êwiecie – Oktoberfest – wielkie
Êwi´to piwoszy, zje˝d˝ajàcych do Monachium
i celebrujàcych swe przywiàzanie i mi∏oÊç do
z∏otego napoju.

Piwo jest inspiracjà dla wielu kolekcjonerów

piwnych akcesoriów – birofile zbierajà cenne przed-
mioty zwiàzane z piwem, takie jak podstawki, cha-
rakterystyczne butelki, kapsle, etykiety czy kufle.
W wielu miejscach na Êwiecie istniejà i dzia∏ajà
muzea piwne, a browary przyciàgajà tysiàce goÊci,
pragnàcych z bliska podpatrzeç prac´ piwowarów.
Pierwsze w Polsce Piwne Centrum Wycieczkowe
– Âwiat Lecha – powsta∏o w Poznaniu przy LBW.
Rocznie nasze browary w Poznaniu i w Tychach
zwiedza ju˝ ponad 30 tys. osób.

Piwo to tak˝e alkohol

Na Êwiecie jest wiele rodzajów piwa, ró˝niàcych

si´ pod wieloma wzgl´dami – choçby smakiem, aro-
matem, kolorem, sk∏adem. Ich cechà wspólnà jest
jednak zawartoÊç alkoholu; nawet piwa tzw. bezal-
koholowe zawierajà niewielkie iloÊci alkoholu.

Ta sama cecha jest te˝ elementem ∏àczàcym

inne trunki z piwem, np. wino czy wódk´.

Trunki te sà od siebie bardzo odmienne, jed-
nak zawsze nale˝y pami´taç, ˝e z konsumo-
waniem piwa, wina czy alkoholi twardych
wià˝e si´ koniecznoÊç zachowania ostro˝noÊci
i umiaru.

IloÊç alkoholu zawartego w napoju alkoholo-

wym podawana jest w procentach obj´toÊciowych
np. 5,7 proc. obj. Oznacza to, ˝e w 100 ml napoju
znajduje si´ 5,7 ml alkoholu. Jednak do wyra˝ania
promili potrzebna jest waga alkoholu okreÊlona
w gramach. W tym celu mno˝ymy procentowà
zawartoÊç alkoholu przez 0,8. Tak wi´c je˝eli
mamy napój alkoholowy o zawartoÊci alkoholu
10 proc., to iloÊç gramów alkoholu w 100 ml na-
poju równa si´ 10 x 0,8, czyli 8 g.

Napoje alkoholowe produkowane sà z cukrów zawartych w owocach,

warzywach, zbo˝u i roÊlinach poddanych procesowi chemicznemu zwa-
nemu fermentacjà.

IloÊç alkoholu zawartego w napojach alkoholowych mo˝na zwi´kszyç za

pomocà procesu destylacji. W ten sposób powstajà tzw. twarde alkohole
– wódka, whisky, gin, koniak, Êliwowica, rum. Napoje te zawierajà zwykle
oko∏o 40 proc. czystego alkoholu.

Czym jest alkohol?

CZYSTEGO

PIWA 5%

WINA 10%

WÓDKI 40%

ALKOHOLU

ETYLOWEGO

200 g

100 g

25 g

10 g

5

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Co si´ dzieje w organizmie cz∏owieka

po wypiciu napoju alkoholowego?

Alkohol trafiajàcy do ˝o∏àdka i jelit szybko do-

staje si´ do krwioobiegu i rozprowadzany jest po
ca∏ym organizmie cz∏owieka. Im wi´cej alkoholu
wypijemy, tym wi´ksze jest jego st´˝enie we krwi.
St´˝enie mierzymy w promilach, a wi´c w liczbie
gramów alkoholu w jednym litrze krwi.

Wi´kszoÊç alkoholu usuwana jest z organizmu

przez wàtrob´, zaÊ niewielkie jego iloÊci opuszczajà
nasz organizm z moczem, oddechem, potem. Al-
kohol usuwany jest z krwi o wiele wolniej, ni˝
jest konsumowany. A zatem zawartoÊç alkoholu
we krwi mo˝e utrzymywaç si´ na wysokim pozio-
mie przez d∏u˝szy czas po jego wypiciu. D∏ugoÊç
tego czasu zale˝y od ró˝nych czynników, m.in.
od p∏ci, wieku, masy cia∏a, indywidualnych pre-
dyspozycji genetycznych oraz od tego, czy kon-
sumowany jest w trakcie posi∏ku. Skutki spo˝ycia
alkoholu sà inne u m´˝czyzn i u kobiet. Kobiety

majà zazwyczaj ni˝szà wag´ cia∏a, ponadto przy
tej samej wadze majà mniejszà iloÊç p∏ynów,
w których alkohol ulega rozcieƒczeniu. Dlatego
kobieta wa˝àca 50 kg po spo˝yciu jednego piwa
o zaw. alk. 5 proc. obj. ma 0,7 promila alkoholu
we krwi, podczas gdy m´˝czyzna o wadze 90 kg
b´dzie mia∏ tylko 0,3 promila po spo˝yciu takiej
samej dawki alkoholu.

Tempo wychodzenia ze stanu nietrzeêwoÊci

tak˝e jest inne u kobiet i u m´˝czyzn. W przy-
padku kobiet wynosi ono 0,085–0,1 promi-
la na godzin´, u m´˝czyzn jest to 0,1–0,115
promila na godzin´.

Odnoszàc si´ do poprzedniego przyk∏adu

m´˝czyzny (90 kg) i kobiety (50 kg) mo˝emy
stwierdziç, ˝e obni˝enie poziomu alkoholu
w organizmie do 0,2 promila po spo˝yciu wspo-
mnianego piwa (5 proc. alk.) u kobiety potrwa
oko∏o 5 godzin, natomiast u m´˝czyzny nieco
ponad godzin´.

Pomiar zawartoÊci alkoholu

w wydychanym powietrzu

Pami´taj, ˝e przekraczasz „swojà dawk´”
nie czujàc jeszcze, ˝e jesteÊ pijany.

6

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

rodzaj

piwo 5%

piwo mocne 8%

wino 12%

likier 30%

wódka 40%

obj´toÊç

500 ml

500 ml

125 ml

30 ml

50 ml

waga

promile czas (h) promile czas (h) promile czas (h) promile czas (h) promile czas (h)

40

0,83

7,0

1,33

12,6

0,50

3,3

0,29

1,0

0,67

5,2

50

0,67

5,2

1,11

9,6

0,40

2,2

0,23

0,4

0,53

3,7

55

0,61

4,5

0,97

8,6

0,36

1,8

0,21

0,1

0,48

3,2

60

0,56

4,0

0,89

7,7

0,33

1,4

0,19

0,0

0,44

2,7

65

0,51

3,5

0,82

6,9

0,31

1,2

0,18

0,0

0,41

2,3

70

0,48

3,1

0,76

6,2

0,29

1,0

0,17

0,0

0,38

2,0

75

0,44

2,7

0,71

5,7

0,27

0,7

0,16

0,0

0,36

1,7

80

0,42

2,4

0,67

5,2

0,25

0,6

0,15

0,0

0,33

1,5

85

0,39

2,1

0,63

4,7

0,24

0,4

0,14

0,0

0,31

1,3

90

0,37

1,9

0,59

4,4

0,22

0,3

0,13

0,0

0,30

1,1

95

0,35

1,7

0,56

4,0

0,21

0,1

0,12

0,0

0,28

0,9

100

0,33

1,5

0,53

3,7

0,20

0,0

0,12

0,0

0,27

0,7

110

0,30

1,1

0,48

3,2

0,18

0,0

0,11

0,0

0,24

0,5

120

0,28

0,9

0,44

2,7

0,17

0,0

0,10

0,0

0,22

0,2

130

0,26

0,6

0,41

2,3

0,15

0,0

0,09

0,0

0,21

0,1

140

0,24

0,4

0,38

2,0

0,14

0,0

0,08

0,0

0,19

0,0

SzybkoÊç spalania alkoholu zale˝y tak˝e od diety,

zdolnoÊci metabolizowania alkoholu i wielu innych
parametrów, które sà cechà indywidualnà ka˝dego

z nas, dlatego dane te nie mogà byç traktowane jako
wzorcowe, raczej jako dane szacunkowe.

Tabele przedstawiajà zawartoÊç alkoholu we krwi po spo˝yciu konkretnych napojów alkoholowych

(kolumna „promile”) oraz liczb´ godzin (kolumna „czas h”) potrzebnà do obni˝enia zawartoÊci alkoholu
do poziomu 0,2 promila w odniesieniu do wagi cia∏a.

rodzaj

piwo 5%

piwo mocne 8%

wino 12%

likier 30%

wódka 40%

obj´toÊç

500 ml

500 ml

125 ml

30 ml

50 ml

waga

promile czas (h) promile czas (h) promile czas (h) promile czas (h) promile czas (h)

40

0,71

5,1

1,14

9,4

0,43

2,3

0,25

0,2

0,57

3,7

50

0,57

3,7

0,91

7,1

0,34

1,4

0,20

0,0

0,46

2,6

55

0,53

3,3

0,84

6,4

0,32

1,2

0,18

0,0

0,42

2,2

60

0,48

2,8

0,76

5,6

0,29

0,9

0,17

0,0

0,38

1,8

65

0,44

2,4

0,71

5,1

0,27

0,7

0,16

0,0

0,36

1,6

70

0,41

2,1

0,65

4,5

0,24

0,5

0,14

0,0

0,33

1,3

75

0,38

1,9

0,62

4,2

0,23

0,3

0,13

0,0

0,31

1,1

80

0,36

1,6

0,57

3,7

0,21

0,1

0,13

0,0

0,29

0,9

85

0,34

1,4

0,54

3,4

0,20

0,0

0,12

0,0

0,27

0,7

90

0,32

1,2

0,51

3,1

0,19

0,0

0,11

0,0

0,25

0,5

95

0,30

1,0

0,48

2,8

0,18

0,0

0,11

0,0

0,24

0,4

100

0,29

0,9

0,46

2,6

0,17

0,0

0,10

0,0

0,23

0,3

110

0,26

0,6

0,42

2,2

0,16

0,0

0,09

0,0

0,21

0,1

120

0,24

0,4

0,38

1,8

0,14

0,0

0,08

0,0

0,19

0,0

130

0,22

0,2

0,35

1,5

0,13

0,0

0,08

0,0

0,18

0,0

140

0,20

0,0

0,33

1,3

0,12

0,0

0,07

0,0

0,16

0,0

Kobiety

M´˝czyêni

7

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

„Sztafeta” i „mocna g∏owa”

Zachodni badacze wzorców konsumpcji pi-

wa pos∏ugujà si´ terminem „binge drinking”,
oznaczajàcym nieumiarkowane, nadmierne
konsumowanie alkoholu w celu szybkiego upi-
cia si´. Definicje tego zjawiska nie precyzujà,
o jakie iloÊci alkoholu chodzi, bowiem granica dla

ka˝dej osoby mo˝e przebiegaç w innym miejscu:
podkreÊla si´ raczej ryzykowny, zagra˝ajàcy zdro-
wiu i bezpieczeƒstwu osoby upijajàcej si´ wzorzec
sp´dzania wieczoru. Osoba, która szybko si´ upi-
ja, nara˝a si´ na wiele niebezpieczeƒstw, takich
jak: mo˝liwoÊç utraty portfela lub innych przed-
miotów osobistych, ryzyko wdania si´ w bójk´

Na czym polega

W ró˝nych krajach odmiennie rozumie si´ „odpowiedzialne
spo˝ywanie alkoholu”. W Polsce wprowadzono
przepisy eliminujàce mo˝liwoÊç prowadzenia pojazdów
mechanicznych pod wp∏ywem alkoholu (maksymalne
dopuszczalne st´˝enie alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila)
oraz mo˝liwoÊç nabywania alkoholu przez osoby poni˝ej
18 roku ˝ycia. Odradza si´ tak˝e spo˝ywanie alkoholu
kobietom w cià˝y oraz kobietom karmiàcym piersià.

odpowiedzialne

spo˝ywanie

alkoholu?

8

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

W spo∏eczeƒstwie polskim wÊród osób doros∏ych

do koƒca lat dziewi´çdziesiàtych picie alkoho-
lu stanowi∏o nieod∏àcznà cz´Êç wielu sytuacji
spo∏ecznych. W przypadku braku sposobnoÊci,
charakterystyczna by∏a tendencja do stwarzania
sytuacji sprzyjajàcych piciu alkoholu. Alkohol by∏
pity na wzór typowy dla krajów skandynawskich,
Polski oraz Rosji, polegajàcy na niecodziennym,
jednorazowym wypijaniu du˝ych iloÊci alkoholu.
Obecnie daje si´ zauwa˝yç tendencj´ do zmiany
modelu picia. M∏odzie˝ np. spo˝ywa takà iloÊç
alkoholu, aby osiàgnàç stan lekkiego upojenia
– podchmielenia (st´˝enie alkoholu we krwi od
0,5 do 1,5 promila), w którym m∏ody cz∏owiek
b´dzie czu∏ si´ bardziej rozluêniony, pewny siebie
i otwarty na wspólnà zabaw´. Umiarkowany mo-
del picia jeszcze w tym okresie ˝ycia cz´sto przy-
biera charakter picia, który podlega do pewnego
stopnia samokontroli. Wp∏yw na samokontrol´
w trakcie picia mogà mieç takie czynniki, jak: ro-
dzaj miejsca, w którym spo˝ywany jest alkohol,
towarzystwo, mo˝liwoÊci finansowe (np. potrzeba
ograniczeƒ w wydatkowaniu pieni´dzy na alkohol),
cel, w jakim spo˝ywany jest alkohol. Najcz´Êciej
jednak nastolatek zmuszony jest do kontrolowania
si´ w trakcie picia, je˝eli chce ukryç przed rodzi-
cami czy opiekunami fakt spo˝ywania alkoholu
i jeÊli chce powróciç o w∏asnych si∏ach do swe-
go domu. Na pytanie: czy zazwyczaj spo˝ywasz
takà iloÊç alkoholu..., wi´kszoÊç ch∏opców, bo a˝
77,82 proc. odpowiedzia∏a: ...by doprowadziç si´

do stanu podchmielenia. W nast´pnej kolejnoÊci
70,43 proc. ch∏opców przyzna∏o, ˝e zazwyczaj
poprzestaje na wypiciu tzw. symbolicznej iloÊci.
Przy czym „symboliczna iloÊç” oznacza∏a wypicie
jednej lub dwóch butelek piwa. Symboliczny cha-
rakter picia mo˝emy uznaç za przejaw rozsàdnego
podejÊcia do spo˝ywania alkoholu, o ile ten styl
picia niewielkich dawek nie przybiera charakte-
ru picia systematycznego. Szybkie doprowadze-
nie si´ do stanu upojenia, zazwyczaj przy u˝yciu
du˝ej dawki alkoholu, by∏a preferowana przez
51,88 proc. respondentów. Taki styl nieumiarko-
wanego picia jest charakterystyczny szczególnie dla
ludzi bardzo m∏odych lub nadu˝ywajàcych alko-
holu. Ch∏opcy w bardzo m∏odym wieku zazwyczaj
picie alkoholu traktujà jako swego rodzaju szta-
fet´, w której nale˝a∏oby si´ wykazaç wypiciem
jak najwi´kszej iloÊci alkoholu. Zwiàzane jest to
tak˝e z etapem eksperymentowania, jaki ch∏opcy
zazwyczaj przechodzà w okresie dojrzewania.
Z uwagi na swój m∏ody wiek nie znajà jeszcze swoich
mo˝liwoÊci, tak wi´c jedynà szansà sprawdzenia jak
„mocnà ma si´ g∏ow´”, jest wypicie maksymalnej
iloÊci alkoholu. W przypadku powy˝szych sytu-
acji picie alkoholu zazwyczaj koƒczy si´ z powodu
wyczerpania si´ alkoholu oraz Êrodków na jego
zakup, utraty przytomnoÊci, z chwilà wystàpienia
objawów zatrucia alkoholowego.

Beata Goworko, „M∏odzie˝ – alkohol – agresja”,

Problemy alkoholizmu 1/2001

Wzorce picia alkoholu

9

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Struktura spo˝ycia napojów alkoholowych

w procentach w przeliczeniu na stuprocentowy alkohol w latach 1995–2001

Obliczenia PARPA na podstawie danych GUS.

Przyjmuje si´, i˝ w jednym litrze piwa zawarte jest 5 proc. alkoholu, a w jednym litrze wina (miodu pitnego) zawarte jest 12 proc. alkoholu.

i poturbowania, przejawianie zachowaƒ agre-
sywnych owocujàcych d∏ugotrwa∏ymi, negatyw-
nymi konsekwencjami (uszkodzenia cia∏a, kalec-
two), podejmowanie prób nieodpowiedzialnych
zachowaƒ, jak na przyk∏ad prowadzenia samo-
chodu po pijanemu czy pos∏ugiwanie si´ niebez-
piecznymi urzàdzeniami. Upijanie si´ nale˝y do
zachowaƒ ryzykownych, choç mimo to cieszy si´
w Polsce przyzwoleniem spo∏ecznym i aprobatà
(w czasie przyj´ç weselnych i w innych uroczy-
stych chwilach wiele osób stara si´ przeÊcignàç
innych biesiadników, dà˝àc do swoistego rekordu
zdradzajàcego „mocnà g∏ow´”). Odpowiedzialny
konsument piwa powinien zdawaç sobie spraw´
z zagro˝eƒ wià˝àcych si´ z takim wzorcem kon-
sumpcji dla siebie samego oraz dla najbli˝szych.

Nie prowadê po pijanemu!

Wed∏ug polskiego prawa stan nietrzeêwoÊci

zachodzi, gdy zawartoÊç alkoholu przekra-
cza 0,5 promila albo prowadzi do st´˝enia
przekraczajàcego t´ wartoÊç lub zawartoÊç alkoholu

w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza
0,25 mg albo prowadzi do st´˝enia przekraczajà-
cego t´ wartoÊç.

Stan wskazujàcy na spo˝ycie alkoholu zacho-

dzi, gdy zawartoÊç alkoholu we krwi wynosi od
0,2 do 0,5 promila. St´˝enie 0,5 promila alkoho-
lu we krwi oznacza, ˝e w jednym litrze p∏ynów
cia∏a (g∏ównie krwi) jest 0,5 g czystego alkoho-
lu. Promile alkoholu we krwi oblicza si´ dzielàc
wag´ spo˝ytego alkoholu (g) przez iloÊç p∏ynów
cia∏a (g). P∏yny cia∏a stanowià oko∏o 60 proc. wa-
gi ca∏ej masy cia∏a.

Zmiana struktury spo˝ycia alkoholu sprawi∏a,

˝e we wszystkich polskich miastach powsta∏o

tysiàce pubów i klubów, w których g∏ównie pije

si´ piwo. Do pubu chodzi si´ spotkaç ze znajo-

mymi, pos∏uchaç koncertu, obejrzeç zawody

sportowe. PopularnoÊç tych lokali sprawia,

˝e w weekend trudno znaleêç w nich wolne miej-

sce. Latem z kolei du˝à popularnoÊcià cieszà si´

piwne ogródki, które m.in. mo˝na spotkaç na

rynkach wielu miast. W czasie wakacji odbywa

si´ tak˝e mnóstwo du˝ych imprez plenerowych,

na których szerokim strumieniem leje si´ piwo.

Spo˝ycie alkoholu w Europie

w litrach czystego alkoholu na mieszkaƒca na rok

Lp. kraj

1961* 1970

1980

1990

2001

% zmian mi´dzy 1961 a 2001

1. Francja

17,7

16,2

14,9

12,6

10,7

– 39,6

2. Niemcy

7,4

10,3

11,4

10,6

10,4

+40,5

3. W∏ochy

12,3

13,7

13,0

9,2

7,6

– 38,2

4. Holandia

2,8

5,7

8,9

8,1

8,1

+189,3

5. Hiszpania

7,0

11,6

13,6

10,8

10,5

+50,0

6. Wielka Brytania 4,5

5,3

7,3

7,7

8,5

+88,9

7. Polska

3,1

5,6

8,7

6,2

6,6

+112,9

èród∏o: Second World Trade 2003 Edition, dane dotyczàce Polski – obliczenia w∏asne na podst. danych GUS
*Spo˝ycie alkoholu w Polsce za rok 1960

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

10

20

30

40

50

60

piwo

wyroby spirytusowe
wino i miody pitne

10

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Art. 173

§ 1. Kto sprowadza katastrof´ w ruchu làdowym,

wodnym lub powietrznym zagra˝ajàcà ˝yciu lub
zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich roz-
miarach, podlega karze pozbawienia wolnoÊci od
roku do lat 10.

§ 2. Je˝eli sprawca dzia∏a nieumyÊlnie, podlega ka-

rze pozbawienia wolnoÊci od 3 miesi´cy do lat 5.

§ 3. Je˝eli nast´pstwem czynu okreÊlonego

w

§ 1. jest Êmierç cz∏owieka lub ci´˝ki uszczerbek

na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze
pozbawienia wolnoÊci od lat 2 do 12.

§ 4. Je˝eli nast´pstwem czynu okreÊlonego

w

§ 2. jest Êmierç cz∏owieka lub ci´˝ki uszczerbek

na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze po-
zbawienia wolnoÊci od 6 miesi´cy do lat 8.

Wyjàtki z kodeksu karnego

Art. 178a

§ 1. Kto, znajdujàc si´ w stanie nietrzeêwoÊci lub

pod wp∏ywem Êrodka odurzajàcego, prowadzi po-
jazd mechaniczny w ruchu làdowym, wodnym lub
powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolnoÊci albo pozbawienia wolnoÊci do lat 2.

§ 2. Kto, znajdujàc si´ w stanie nietrzeêwoÊci lub

pod wp∏ywem Êrodka odurzajàcego, prowadzi na
drodze publicznej lub w strefie zamieszkania inny
pojazd ni˝ okreÊlony w

§ 1., podlega grzywnie,

karze ograniczenia wolnoÊci albo pozbawienia
wolnoÊci do roku.

èród∏o: Kodeks karny z 6 czerwca 1997 r.

Wypadki

Zabici

Ranni

1998

10 956

1 456

13 429

1999

8 144

1 162

9 639

2000

8 012

1 012

9 802

2001

6 230

696

7 684

2002

6 577

809

8 080

wypadki

drogowe

*

* Nietrzeêwi sprawcy wypadków drogowych

(êród∏o: KG Policji)

11

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Czego nie

wolno robiç

pod wp∏ywem alkoholu?

Alkohol wp∏ywa na reakcj´ mózgu, os∏abiajàc koordynacj´ ruchowà,

obni˝ajàc poziom koncentracji i wyd∏u˝ajàc czas reakcji. A zatem:

• Po wypiciu alkoholu nie powinno si´ prowadziç samochodu ani motocykla.
• Nawet dopuszczalny prawem poziom alkoholu we krwi kierowcy (0,2 promila) – zwi´ksza ryzyko

wypadku samochodowego. Kiedy wybieramy si´ z przyjació∏mi na imprez´, z góry ustalmy kto z nas
b´dzie prowadzi∏ po przyj´ciu, a zatem przez ca∏y czas b´dzie bawi∏ si´ wspólnie z nami, ale – bez
alkoholu. A jeÊli nikt nie podejmuje si´ prowadziç samochodu – koniecznie trzeba od˝a∏owaç par´
z∏otych na taksówk´.

• Pami´taj, ˝e kierowanie pojazdem pod wp∏ywem alkoholu jest przest´pstwem, którego skutki mogà

byç katastrofalne dla Ciebie i Twojej rodziny.

• Pod wp∏ywem alkoholu nie wolno obs∏ugiwaç urzàdzeƒ mechanicznych, elektrycznych lub pracowaç

na wysokoÊci.

• Po wypiciu alkoholu nie wolno p∏ywaç lub uprawiaç innych sportów.

• Koniecznie trzeba skonsultowaç si´ z lekarzem, jeÊli zachodzi obawa, ˝e alkohol mo˝e kolidowaç

z przyjmowanymi lekarstwami; alkohol wzmaga dzia∏anie Êrodków nasennych, a w po∏àczeniu
z niektórymi lekami (np. na uczulenia i alergie) – wywo∏uje efekt uspokojenia, obni˝a zdolnoÊç
koordynacji ruchów; pami´taj, ˝e preparaty przeciwwrzodowe znacznie zwi´kszajà poziom
alkoholu we krwi.

• Alkoholu nie powinny pod ˝adnym pozorem piç osoby poni˝ej 18 roku ˝ycia – organizm osoby

w tym wieku nie jest przystosowany do kontaktu z alkoholem.

• Nie warto te˝ si´ upijaç – op∏akane skutki nadmiernego picia poznamy dopiero nazajutrz; szaleƒstwa

jednej nocy mogà negatywnie rzutowaç na d∏ugie lata lub nawet na ca∏à reszt´ ˝ycia.

• Nie ma absolutnie ˝adnych bezpiecznych iloÊci alkoholu, jakie mo˝e wypiç kobieta ci´˝arna lub mat-

ka karmiàca piersià bez nara˝ania na szwank zdrowia dziecka.

• Niektóre osoby nie potrafià kontrolowaç swoich zachowaƒ, kiedy majà okazj´ wypiç alkohol; nie

potrafià te˝ ograniczyç iloÊci konsumowanego alkoholu. JeÊli sytuacje takie zdarzajà si´ cz´sto –
powinny ca∏kowicie powstrzymaç si´ od picia alkoholu.

• Pami´taj, ˝e przekroczy∏eÊ „swojà dawk´” zanim poczujesz, ˝e jesteÊ pijany.
• Nigdy nie przymuszaj do picia osób, które odmawiajà. Nigdy i nikogo nie namawiaj do picia

nadmiernego.

12

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Groêne, bo fa∏szywe mity

• Napij´ si´ kawy – pr´dzej wytrzeêwiej´
• Zaczerpn´ Êwie˝ego powietrza – ∏atwiej wytrzeêwiej´
• Nie mam daleko do domu – pojad´ samochodem
• Pojad´ wolno i ostro˝nie – na pewno nic z∏ego si´ nie zdarzy
• Zjem mi´tusa – policjant nie wyczuje alkoholu
• Pijàc, sporo jad∏em – a wi´c nie jestem pijany
• Pi∏em tylko piwo – na pewno nie mam 0,2 promila alkoholu we krwi
• Jestem pot´˝nym m´˝czyznà – mog´ wypiç o wiele wi´cej od innych

Objawy poczàtku uzale˝nienia

pod wp∏ywem alkoholu?

• Alkohol odpr´˝a i daje ulg´, oÊmiela, u∏atwia zaÊni´cie itp.
• Organizowanie okazji do wypicia, wyprzedzanie kolejek
• Picie alkoholu w miejscach, gdzie nie powinno si´ tego robiç
• Unikanie rozmów, agresja, gniew na rozmowy o piciu
• Reagowanie rozdra˝nieniem w sytuacjach
utrudniajàcych dost´p do alkoholu
• Picie alkoholu pomimo zaleceƒ lekarskich
• Coraz mocniejsza g∏owa
• S∏aba pami´ç zdarzeƒ z okresu wypicia
• Picie alkoholu w samotnoÊci
• Prowadzenie samochodu po wypiciu
• Próby ograniczania picia

13

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Czy rozcieƒczenie drinka wodà zmniejsza

dzia∏anie alkoholu?

Nie. Woda zmieni jedynie smak alkoholu

os∏abiajàc jego intensywnoÊç, jednak nie zmniej-
szy iloÊci alkoholu.

Czy kobiety mogà bezpiecznie wypiç tyle

samo alkoholu co m´˝czyêni?

Nie. Alkohol silniej dzia∏a na kobiety. Przy

dok∏adnie tej samej masie cia∏a, w organizmie
kobiety pojawi si´ wi´ksze st´˝enie alkoholu,
poniewa˝ w ciele kobiety jest mniejsza zawartoÊç
wody i wi´ksza zawartoÊç t∏uszczu.

Czy to prawda, ˝e warto codziennie wypiç

odrobin´ alkoholu?

Prawdopodobnie tak. Badania naukowe dowodzà,

˝e alkohol konsumowany w niewielkich iloÊciach (np.
w przypadku m´˝czyzn w Êrednim wieku, b´dzie to
jedno – dwa piwa lub kieliszek wina) zmniejsza ryzyko
choroby wieƒcowej serca. Nale˝y jednak pami´taç,
˝e z alkoholem wià˝à si´ tak˝e niebezpieczeƒstwa,
np. mo˝liwoÊç uzale˝nienia, a zatem nale˝y zawsze
bardzo rozwa˝nie podchodziç do konsumowania
alkoholu w dowolnej postaci.

Czy wypicie kawy pomo˝e wytrzeêwieç?

Niestety, nie. Osoba, która wypije kaw´ po

alkoholu, mo˝e si´ poczuç lepiej ale organizm
potrzebuje czasu na spalenie skonsumowanego
alkoholu.

Czarna kawa, zimny prysznic, çwiczenia gim-

nastyczne nie majà tu nic do rzeczy. Wàtroba usu-
wa alkohol z organizmu w sta∏ym tempie: oko∏o
8–10 gram na godzin´ u kobiet i 10–12 gram na

godzin´ u m´˝czyzn. Nie ma sposobu na przyspie-
szenie tego procesu.

Czy bardziej upijamy si´ wódkà i winem,

ni˝ piwem?

Nie ma ró˝nicy: liczy si´ tylko procentowa

zawartoÊç czystego alkoholu.

Czy alkohol dodaje si∏?

Nic bardziej b∏´dnego: alkohol mo˝e dodaç

animuszu, wprawiç nas w eufori´, ale nie do-
daje nam si∏y.

Czy alkohol rozgrzewa?

Nie, mimo ˝e wiele osób tak uwa˝a.

W istocie jest wr´cz przeciwnie. Alkohol rozsze-
rza naczynia krwionoÊne, dajàc poczucie ciep∏a je-
dynie na powierzchni skóry. JednoczeÊnie ogólna
temperatura cia∏a – spada.

Czy osoby majàce tzw. „mocnà g∏ow´”,

czyli bardziej odporne na dzia∏anie alko-

holu, mogà pozwoliç sobie na wypicie

wi´kszej iloÊci alkoholu bez szkody?

Przekonanie, ˝e „mocna g∏owa” zabezpiecza

przed pojawieniem si´ problemu alkoholowego,
to chyba najbardziej powszechny mit dotyczàcy
alkoholu. Niestety, osoby o tzw. „mocnej g∏owie”
uzale˝niajà si´ szybciej, gdy˝ wypijajà zazwyczaj
wi´cej alkoholu. U osób nadu˝ywajàcych alko-
holu pojawienie si´ „mocnej g∏owy” interpreto-
wane mylnie jako „uodpornienie na alkohol” jest
sygna∏em zmiany tolerancji, a wi´c mo˝e oznaczaç
zagro˝enie uzale˝nieniem.

Najcz´Êciej zadawane

pytania

14

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Analogicznà kampani´ przeprowadziliÊmy w Ty-

chach, we wspó∏pracy z Urz´dem Miasta, Komendà
G∏ównà Policji oraz Stra˝à Miejskà. Akcja zorgani-

zowana zosta∏a pod has∏em „Jestem w porzàdku.
Nie sprzedaj´ alkoholu ma∏olatom”. Uczestniczàcy
w akcji sprzedawcy eksponujà materia∏y, Êwiadczàce

Kompania

Piwowarska

Z myÊlà o wàskim marginesie osób
nadu˝ywajàcych alkoholu anga˝ujemy
si´ w przedsi´wzi´cia, mogàce
uchroniç ich przed niekorzystnymi
skutkami takiego post´powania.
Wspólnie z Urz´dem Miasta
Poznania oraz Miejskà Komendà
Policji firma nasza zainicjowa∏a
kampani´ spo∏ecznà pod has∏em „Nie
sprzedawaj ma∏olatom”. Kampania
obj´∏a miasto Poznaƒ i adresowana
by∏a do sprzedawców. Jej celem by∏o
uÊwiadomienie sprzedawcom faktu,
i˝ sprzeda˝ napojów alkoholowych
osobom poni˝ej 18 roku ˝ycia jest
przest´pstwem. Uczestniczàce
w kampanii sklepy zosta∏y
wyposa˝one w tablice i znaki
informujàce, ˝e w tym lokalu prawo
jest przestrzegane.

promuje

odpowiedzialne

spo˝ywanie

alkoholu

15

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

o przestrzeganiu prawa. Policjanci zaÊ w ramach
kampanii odwiedzali szko∏y i prowadzili spotka-
nia edukacyjne z m∏odzie˝à.

Ponadto wspólnie z innymi czo∏owymi browara-

mi, utworzyliÊmy katalog zasad, okreÊlajàcy regu∏y
prowadzenia dzia∏aƒ reklamowych i udost´pniania

informacji o piwie. Dobrowolnie zatem na∏o˝y-
liÊmy na siebie ograniczenia dzia∏alnoÊci rekla-
mowej i promocyjnej. Ograniczenia te sà bardziej
restrykcyjne ni˝ postanowienia ustawy o wycho-
waniu w trzeêwoÊci i przeciwdzia∏aniu alkoholiz-
mowi.

16

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

1.

Piwo jest bezp∏atne dla wszystkich pracowników

Kompanii Piwowarskiej i ich goÊci.

2.

Konsumpcja piwa odbywa si´ wy∏àcznie po go-

dzinach pracy, z wyjàtkiem imprez firmowych or-
ganizowanych za pisemnà zgodà cz∏onka zarzàdu.

3.

Piwo podawane jest po okazaniu identyfikatora pra-

cowniczego opatrzonego w fotografi´ pracownika.

4.

Pracownicy KP mogà w imieniu firmy zaprosiç do pubu

partnerów handlowych KP. Zaproszenie goÊcia do pubu
w imieniu firmy wymaga zgody cz∏onka zarzàdu. GoÊcie
spoza firmy wpisujà si´ do Ksi´gi GoÊci bezpoÊrednio po
wejÊciu do pubu. Ksi´ga GoÊci znajduje si´ w barze.

5.

Raz w miesiàcu ka˝dy pracownik mo˝e prywat-

nie zaprosiç do pubu jednà osob´ towarzyszàcà. Osoby
towarzyszàce wpisujà si´ do Ksi´gi GoÊci. W pubie nie
organizujemy przyj´ç prywatnych.

6.

Ka˝dy goÊç – zarówno prywatny, jak i firmowy – prze-

bywa w pubie wy∏àcznie w towarzystwie pracownika KP,
który go zaprosi∏. Pracownik towarzyszy goÊciowi przez
ca∏y czas jego pobytu na terenie pubu.

7.

Pub dla pracowników czynny jest w godz. 14:00

do 19:00 we wtorki, czwartki, piàtki w LBW oraz
w poniedzia∏ki, Êrody i piàtki w TBK.

8.

W pubie dost´pne sà napoje bezalkoholowe

(odp∏atnie).

9.

Po uzgodnieniu terminu z operatorem pubu (Dzia∏ PA)

oraz uzyskaniu pisemnej zgody odpowiedniego cz∏onka
zarzàdu, pub udost´pniany jest na imprezy firmowe.

10.

Po uzgodnieniu terminu z operatorem pubu (Dzia∏

PA) oraz po uzyskaniu pisemnej zgody odpowiedniego
cz∏onka zarzàdu, pub udost´pniany jest na imprezy
z udzia∏em partnerów handlowych KP.

11.

Za barem mogà przebywaç wy∏àcznie uprawnieni

pracownicy obs∏ugi baru; obs∏ugà sprz´tu audiowizualnego
mogà zajmowaç si´ wy∏àcznie upowa˝nione osoby.

12.

Barman podaje piwo po raz ostatni w danym dniu

na pi´tnaÊcie minut przed zamkni´ciem pubu.

1.

IloÊç piwa konsumowanego w pubie przez pracowni-

ków nie jest formalnie ograniczona, jednak˝e zaleca si´
konsumowanie umiarkowanych iloÊci piwa.

2.

Nieodpowiedzialne zachowanie pracownika, mo˝e

stanowiç podstaw´ do zakazu wst´pu do pubu; zakaz
taki wydaje prze∏o˝ony pracownika.

3.

Barman mo˝e odmówiç podania piwa pracowni-

kowi b´dàcemu pod wp∏ywem alkoholu; w razie po-
trzeby prosi o interwencj´ pracowników ochrony.

W bezpoÊrednim sàsiedztwie pubu umieszczony jest
samoobs∏ugowy alkomat.

4.

Nikt, w∏àcznie z przedstawicielami kadry zarzàdzajàcej,

nie mo˝e ad hoc zarzàdzaç przed∏u˝enia godzin otwar-
cia pubu.

5.

Piwo wolno spo˝ywaç wy∏àcznie na miejscu, wy∏àcznie

w naczyniach stanowiàcych wyposa˝enie pubu; nie po-
daje si´ piwa na wynos.

B. Kanon zachowaƒ

A. Przepisy porzàdkowe

Regulamin

pubu pracowniczego

17

Kompania Piwowarska jest jednym z inicjatorów i uczestników ogólnopolskiej

akcji spo∏ecznej pod has∏em: „Alkohol – nieletnim dost´p wzbroniony”, promujàcej

odpowiedzialne spo˝ywanie alkoholu wy∏àcznie przez osoby pe∏noletnie.

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Alkohol a nieletni

Akcja zorganizowana przez Paƒstwowà Agencj´

Rozwiàzywania Problemów Alkoholowych
i Zwiàzek Pracodawców Przemys∏u Piwowarskie-
go jest pierwszym wspólnym przedsi´wzi´ciem
przemys∏u piwowarskiego i sektora zdrowia pu-
blicznego. Ma ona na celu zmniejszenie rozmia-
rów zjawiska sprzeda˝y alkoholu nieletnim oraz
zmian´ postaw sprzedawców i Êwiadków sprzeda˝y
w tej kwestii. Najsilniej by∏a ona prowadzona
w wakacje, kiedy to najcz´Êciej dzieci i m∏odzie˝
po raz pierwszy si´gajà po alkohol.

Dotychczasowe doÊwiadczenia i obserwacje

pokazujà, ˝e sprzeda˝ alkoholu nieletnim to wcià˝
zjawisko zbyt cz´ste. Zgodnie z ustawà o wycho-
waniu w trzeêwoÊci i przeciwdzia∏aniu alkoholi-
zmowi jest to przest´pstwo, za które grozi kara

grzywny, utrata zezwolenia na sprzeda˝ alkoholu
lub konfiskata napojów alkoholowych. Kampania
ma przypomnieç sprzedawcom o obowiàzku spraw-
dzania wieku kupujàcego alkohol, jeÊli jego wyglàd
sugeruje, ˝e mo˝e byç to osoba niepe∏noletnia.
Uprawnienia takie daje sprzedawcy ustawa o wy-
chowaniu w trzeêwoÊci i przeciwdzia∏aniu alko-
holizmowi. Kampania jest tak˝e skierowana do
Êwiadków sprzeda˝y – zale˝y nam na tym, aby
doroÊli reagowali, gdy widzà nastolatków, którym
sprzedawany jest alkohol.

Szkodliwe zjawiska

¸atwy dost´p nieletnich do alkoholu jest jednà

z g∏ównych przyczyn wielu spo∏ecznie szkodli-
wych zjawisk wÊród dzieci i m∏odzie˝y. Mimo

Alkohol

– nieletnim dost´p wzbroniony

18

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

to zasi´g tego problemu jest wcià˝ niepokojàcy.
Z badaƒ wynika, ˝e:
• 71 proc. polskiej m∏odzie˝y w wieku 11–15
lat próbowa∏o napojów alkoholowych (w tym
20 proc. 11-latków); od po∏owy lat 80. w grupie
15-latków odnotowano prawie trzykrotny spadek
liczby abstynentów (obecnie 10 proc.);
• zacierajà si´ ró˝nice mi´dzy ch∏opcami
i dziewcz´tami w cz´stotliwoÊci podejmowania prób
picia alkoholu; do picia wina przyznaje si´ 44 proc.
15-letnich ch∏opców i 42 proc. 15-letnich dziew-
czàt; do picia wódki przyznaje si´ 53 proc. 15-let-
nich ch∏opców i 39 proc. 15-letnich dziewczàt;

• oko∏o 60 proc. 15-letnich ch∏opców
i 44 proc. 15-letnich dziewczàt przyznaje si´ do
stanu upojenia alkoholowego przynajmniej raz
w ciàgu ˝ycia, w wieku 13 lat odpowiednio jest to
30 proc. ch∏opców i 20 proc. dziewczàt;
• do upicia si´ w czasie ostatniego roku przyzna∏o
si´ niemal 60 proc. pi´tnastolatków i ponad
75 proc. siedemnastolatków; porównujàc te wy-
niki z badaniami z lat 90., odnotowujemy prawie
trzydziestoprocentowy wzrost odsetka upijajàcych
si´ 15- i 17-letnich dziewczàt.

Po∏owa doros∏ych Polaków uwa˝a, ˝e picie

alkoholu przez m∏odzie˝ jest bardzo wa˝nym pro-
blemem spo∏ecznym (zaraz za bezrobociem i spad-
kiem stopy ˝yciowej).

Zakaz reklamy?

Analiza realiów rynkowych oraz prawnych wa-

runków dzia∏ania bran˝y piwowarskiej w ró˝nych
krajach prowadzi do wniosku, ˝e zakaz reklamy nie
chroni m∏odzie˝y przed nadu˝ywaniem alkoholu.
Najwi´ksze spo˝ycie alkoholu przez m∏odzie˝ no-
tuje si´ w Danii, gdzie wprowadzono ca∏kowity
zakaz reklamy w telewizji i w radiu, natomiast
najmniejsze – w USA, gdzie reklama nie jest pod-
dana reglamentacji, ale gdzie jednoczeÊnie wpro-
wadzono bezwzgl´dnà, ostrà kontrol´ dost´pu
ma∏oletnich do alkoholu.

Naszym zdaniem oraz zdaniem niektórych eks-

pertów najlepszà ochron´ stanowi raczej wskazanie
celów ˝yciowych, które sà mo˝liwe do osiàgni´cia,
budowa lepszego systemu edukacji, dobra sytuacja
ekonomiczna kraju i rodziny, równowaga w ˝yciu
rodzinnym, ale tak˝e budowa boisk sportowych,
basenów p∏ywackich, organizacja imprez rozryw-
kowych i sportowych, urzàdzanie pracowni kom-
puterowych itp.

Czy polska m∏odzie˝ pije du˝o alkoholu?

Odsetek uczniów 10 klasy, przyznajàcych,

˝e skosztowali alkoholu w ciàgu ostatnich 30 dni

èród∏o: ESP

AD – The European School Sur

vey

Project on Alcohol and Dr

ug, 1999

19

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Zapytajmy zatem czy piwo jest wysokokalorycz-

ne, czy nie. Wiele osób uwa˝a, ˝e bardziej ni˝ wi-
no i z tego powodu piwa nie pije. Tak naprawd´
ró˝nica jest bardzo niewielka.

G∏ównym êród∏em kalorii, zarówno w piwie

jak i w winie, jest alkohol. Na przyk∏ad w pi-
wie mniej wi´cej dwie trzecie kalorii pochodzi
w∏aÊnie z alkoholu, jedna trzecia to w´glowodany.
Inne popularne napoje alkoholowe zawierajà cu-
kier, co równoczeÊnie zwi´ksza liczb´ kalorii
w nich zawartych.

Puste kalorie

Liczy si´ nie tylko wartoÊç

kaloryczna po˝ywienia. Nie-
które potrawy majà wiele ka-
lorii, ale zawierajà bardzo
ma∏o wartoÊci od˝ywczych
i witamin zalecanych w co-
dziennej diecie. Sà to tzw. pu-
ste kalorie. Niektóre potrawy
zawierajà du˝e iloÊci sk∏adników takich, jak: t∏uszcze,
cholesterol czy sód, a te generalnie powinny byç
przyjmowane raczej w ma∏ych iloÊciach.

Pod tym wzgl´dem piwo wypada doskonale:

nie zawiera cholesterolu, ma bardzo ma∏o cukru

i niski poziom sodu. Litr piwa mo˝e zapewniç
20–40 proc. dziennego zapotrzebowania witami-
nowego, 10–20 proc. zapotrzebowania na roz-
puszczalny b∏onnik oraz 10 proc. zapotrzebowa-
nia na bia∏ko. Dlatego te˝ kalorie zawarte w piwie
z ca∏à pewnoÊcià nie zaliczajà si´ do pustych.

Alkohol

Alkohol nie jest niezb´dny dla diety.

Udowodniono jednak, ˝e spo˝ywanie go
w niewielkich iloÊciach (bez wzgl´du na

rodzaj) jest korzystne
dla zdrowia (choç nie
w przypadku ka˝dego;
osoby cierpiàce na nie-
które schorzenia muszà
ca∏kowicie wystrzegaç si´
alkoholu). Zdaniem leka-
rzy alkohol mo˝e z kolei
zmniejszaç ryzyko cho-
rób uk∏adu krà˝enia czy

zawa∏u serca.

Cz´sto mówi si´ o zdrowotnych w∏aÊciwoÊciach

alkoholu w odniesieniu do wina. Tymczasem
te same w∏aÊciwoÊci posiada równie˝ piwo.
W ostatnich kilku latach badania przeprowadzo-

Litr piwa zapewnia 20–40 proc.

dziennego zapotrzebowania

witaminowego, 10–20 proc.

zapotrzebowania na

rozpuszczalny b∏onnik oraz 10

proc. zapotrzebowania na bia∏ko.

Pytanie „czy od piwa si´ tyje” tak naprawd´

nie ma wi´kszego sensu, poniewa˝ wszystko,

co spo˝ywamy w nadmiarze, mo˝e przyczyniaç

si´ do przyrostu masy cia∏a. Je˝eli jemy wi´cej

kalorii ni˝ nam w rzeczywistoÊci potrzeba

– b´dziemy przybieraç na wadze. I odwrotnie:

im mniej kalorii, tym szczuplejsza sylwetka.

Czy od piwa

si´ tyje?

...istnieje zale˝noÊç pomi´dzy wyborem trunku a stylem ˝ycia

20

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

ne na spo∏eczeƒstwach preferujàcych picie piwa,
takich jak Niemcy i Czesi wykaza∏y, ˝e ryzyko
wystàpienia chorób uk∏adu krà˝enia zmniejszy∏o
si´ prawie o po∏ow´.

Co w∏aÊciwie oznacza spo˝ywanie piwa w nie-

wielkich iloÊciach?

Definicja ta ró˝ni si´ nieco w zale˝noÊci od dane-

go kraju, aczkolwiek waha si´ mniej wi´cej w tym
samym przedziale. I tak dzienna dawka spo˝ycia
alkoholu dla m´˝czyzny wynosi 24–32 g, dla ko-
biety: 16–24 g.

Wracajàc do tematu wagi i kalorii, niewielkie

spo˝ycie alkoholu dla m´˝czyzn (1 litr piwa) to
dodatkowo 360 kalorii do dziennego spo˝ycia
energetycznego. Porównajmy to do kalorii za-
wartych w przekàskach.

Du˝e piwo ma ich zdecydowanie mniej ni˝

paczka chipsów, orzeszków, paluszków czy por-
cji frytek.

Innymi s∏owy, je˝eli pozwalamy sobie na „sku-

banie” orzeszków, chipsów albo paluszków do pi-
wa, za przyrost wagi odpowiadaç b´dzie w∏aÊnie
to „skubanie”.

Wybór stylu ˝ycia

Podsumowujàc wszystkie powy˝sze informacje

mo˝emy stwierdziç, ˝e piwo nie zawiera du˝ej iloÊci
kalorii, cholesterolu ani t∏uszczu. Jest natomiast bogate
w wartoÊci od˝ywcze. Wynika z tego, ˝e piwo za-
liczane jest do zdrowej ˝ywnoÊci.

...istnieje zale˝noÊç pomi´dzy wyborem trunku a stylem ˝ycia

21

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Skàd wi´c wzià∏ si´ mit „piwnego brzucha”,

tudzie˝ „mi´Ênia piwnego”? Odpowiedê mo˝e
kryç si´ w stylu ˝ycia wielbicieli piwa.

Wielu naukowców porównywa∏o wp∏yw alko-

holi takich jak piwo, wino czy spirytus na zdrowie.
Odkryli, ˝e istnieje zale˝noÊç pomi´dzy wyborem
trunku a stylem ˝ycia. Innymi s∏owy spo˝ywanie
piwa jest ÊciÊle zwiàzane z okreÊlonym wzorcem
zachowaƒ, odmiennym od spo˝ywania wina. Na
przyk∏ad w studiach badawczych przeprowadzo-
nych w Danii, Australii
i Szwajcarii stwierdzono, ˝e
osoby preferujàce picie wina
charakteryzujà si´ zdrowszà
dietà od tych, którzy wolà
piwo – jedzà wi´cej owo-
ców, ryb, sa∏atek, warzyw
za to mniej mi´sa i nasy-
conych t∏uszczów.

Jeszcze bardziej wymowne by∏y wyniki eksper-

tyz przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii. Tam
m´˝czyêni i kobiety zostali zaklasyfikowani do
grup wed∏ug ich dietetycznych przyzwyczajeƒ.
WÊród m´˝czyzn najwi´kszà cz´Êç stanowi∏a gru-
pa preferujàca piwo i dobre, szybkie jedzenie. Nie
trzeba dodawaç, ˝e grup´ t´ (jedna trzecia m´˝czyzn
w Wielkiej Brytanii) charakteryzowa∏o spo˝ywanie
zarówno piwa, jak i niezdrowego jedzenia. A za-

tem w wielu krajach picie piwa cz´sto wià˝e si´
z wyborem niezbyt zdrowej diety.

Czy wielbiciele piwa muszà jeÊç niezdro-

wo? Naukowcy pokusili si´ o sprowadzenie te-
go zjawiska do statusu socjoekonomicznego.
Z ich badaƒ wynika, ˝e piwosze, to grupa ludzi
o ni˝szych dochodach i edukacji. Dla zobrazowa-
nia, jaki wp∏yw ma to na wybór diety, przytoczono
przyk∏ad jedzenia lunchu. Zwrócono uwag´ na fakt,
˝e w przyk∏adowych zak∏adowych sto∏ówkach

podawane posi∏ki raczej nie
promujà zdrowej ˝ywnoÊci.
W takim Êrodowisku du˝e-
go hartu ducha wymaga
równie˝ jedzenie sa∏aty,
b´dàc otoczonym kolega-
mi zajadajàcymi kie∏bas´
i frytki. Dla kontrastu podano

innà grup´ spo∏ecznà, dla której jedzenie lunchu
kojarzy si´ z wyjÊciem do restauracji, gdzie wy-
bór zdrowej ˝ywnoÊci nie jest niczym trudnym,
a goÊcie posilajà si´ w otoczeniu ludzi o podob-
nych (zdrowych!) gustach kulinarnych. Wyni-
kiem takich badaƒ jest stwierdzenie, ˝e ludzie
z wy˝szym wykszta∏ceniem jedzà zdrowiej ni˝ ci
z wykszta∏ceniem zawodowym. OczywiÊcie tu
ekonomiÊci dochodzà do wniosku, ˝e zdrowa
dieta jest zazwyczaj dietà dro˝szà.

WÊród m´˝czyzn najwi´kszà

cz´Êç stanowi∏a grupa

preferujàca piwo i dobre,

szybkie jedzenie.

Spo˝ywanie piwa nie musi wiàzaç si´ z wyborem z∏ego jedzenia

22

K O M P A N I A P I W O W A R S K A

A L K O H O L

Piwo

– samo zdrowie

Woda mineralna

Piwo

Potas

6

mg/dm

3

440

mg/dm

3

Magnez

36

mg/dm

3

113

mg/dm

3

Od˝ywcze sk∏adniki piwa

O wartoÊci ˝ywieniowej piwa decyduje zawartoÊç i sk∏ad ekstraktu. Do wartoÊci
˝ywieniowych piwa zalicza si´:

KalorycznoÊç

Pó∏litrowa szklanka piwa Lech Premium zawiera oko∏o 200 kcal. Produkty
enzymatycznej degradacji bia∏ek, np. niskoczàsteczkowe peptydy i aminokwa-
sy (ogó∏em w pó∏litrowej szklance Lecha jest oko∏o 250 mg bia∏ek).

W´glowodany

Oko∏o 14 g.

Witaminy

Piwo zawiera sporo witamin z grupy B, przy czym 1 litr piwa pokrywa 1/3
zapotrzebowania dziennego na witamin´ B2, witaminy PP, witamin´ H, wi-
tamin´ E, kwas foliowy, pantotenowy, nikotynowy.

Polifenole

W pó∏litrowej szklance Lecha jest ich 25–100 mg. Polifenole opóêniajà pro-
ces starzenia organizmu, „wygaszajà” w organizmie ludzkim szkodliwe wol-
ne rodniki.

Sole mineralne

Piwo zawiera wi´cej jonów potasu, magnezu i wapnia ni˝ woda mineralna;
w przybli˝eniu zawartoÊç soli przedstawia poni˝sza tabelka.

Korzystna zawartoÊç zwiàzków mineralnych jest jednym z czynników
moczop´dnych piwa, przydatnych w leczeniu niektórych chorób nerek.

Racjonalna, umiarkowana (np. 1 litr dziennie)

konsumpcja piwa korzystnie wp∏ywa na:

• uk∏ad krwionoÊny,
• przewód pokarmowy i moczowy,
• niektóre schorzenia skóry,
a ponadto:
• zapobiega zmianom mia˝d˝ycowym,
• sprzyja korzystnemu metabolizmowi cholesterolu,
• zapobiega kamicy ˝ó∏ciowej,
• dzia∏a uspakajajàco, relaksujàco, zmniejsza pobudliwoÊç,
• gasi pragnienie,
• piwo pite systematycznie w umiarkowanych iloÊciach dzia∏a terapeutycznie.

Opracowa∏ Andrzej Piotrowski, piwowar w handlu LBW na podstawie artyku∏u

dr Caroline Walker (Brewing Research International) w t∏umaczeniu Anny Helfojer.

23

W publikacji wykorzystano materia∏y The Amsterdam Group, Paƒstwowej Agencji Rozwiàzywania
Problemów Alkoholowych, strony internetowej www.alkoholizm.nie.pl oraz artyku∏ Macieja Cho∏drycha
pt. „Czy mo˝esz usiàÊç za kó∏kiem, jeÊli pi∏eÊ piwo” opublikowanego na ∏amach „Âwiata Piwa”.

Wydawca: Kompania Piwowarska SA, 61-285 Poznaƒ, ul. Szwajcarska 11
Internet: www.kp.pl, e-mail: [e-mail]
Produkcja: Morski Studio Graficzne