mikologia biol 2011 2012 wyklad5

background image

SYSTEMATYKA

GRZYBÓW

MIKOLOGIA

SYSTEMATYCZNA

background image

Gromada

Basidiomycota

Ok. 37 % wszystkich opisanych gatunków grzybów

Wszystkie znane grupy troficzne i ekologiczne

Lądowe i wodne

Głównie strzępkowe,
rzadziej drożdżoidalne (dymorfizm)

Cykl życiowy: haplodikariotyczny

background image

Synapomorfia – podstawka (zarodnia, odpowiednik worka)

tu: kariogamia, mejoza,
wykształcenie haploidalnych zarodników – egzogennie

background image

Dwa główne typy podstawek:

Holobazydia

podstawki
niepodzielone

Fragmobazydia

podstawki
podzielone

background image

Inne cechy wyróżniające:

Sprzążki –
związane z procesem
migracji jąder podczas
podziałów segmentów

strzępkowych

Proces podobny
do powstawania
komórki
haczykowatej
u Ascomycota

background image

balistospory – mejospory (zarodniki podstawkowe)

i zarodniki mitosporowe,

aktywnie odrzucane (

siła > 10 000g

),

powstały bardzo wcześnie w ewolucji



kropla Bullera

background image

Kiełkowanie zarodników podstawkowych:

kiełkowanie
bezpośrednie

kiełkowanie powtarzalne

background image

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

Dane molekularne (rDNA), ultrastrukturalne, biochemiczne

background image

Skład biochemiczny frakcji węglowodanowej ściany
komórkowej:

Pucciniomycotina – dominacja mannozy, brak ksylozy

Ustilaginomycotina: dominacja glukozy, brak ksylozy

Agaricomycotina: dominacja glukozy, obecność ksylozy

background image

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

Większość pasożyty

Bardzo zróżnicowane strukturalnie
Dymorfizm komórkowo-strzępkowy

Fragmobazydia podzielone poprzecznie (stychiczne)
(wyjątkowo holobazydia)

Ok. 215 rodz., 7400 gat.

background image

Cecha wyróżniająca (apomorfia):
Proste septy, najczęściej z centralnym otworem






background image

Klasy:

Pucciniomycetes

Cystobasidiomycetes

Agaricostilbomycetes

Microbotryomycetes

Atractiellomycetes

Classiculomycetes

Mixiomycetes

Cryptocolacomycetes

Większość to taksony monotypowe

background image

Klasy:

Pucciniomycetes

Cystobasidiomycetes

Agaricostilbomycetes

Microbotryomycetes

Atractiellomycetes

Classiculomycetes

Mixiomycetes

Cryptocolacomycetes

Pucciniomycetes

– ok. 96 % opisanych gatunków,

76 % rodzajów

background image

Klasy:

Pucciniomycetes

Cystobasidiomycetes

Agaricostilbomycetes

Microbotryomycetes

Atractiellomycetes

Classiculomycetes

Mixiomycetes

Cryptocolacomycetes

Microbotryomycetes

– ok. 3 % gatunków, 3 % rodzajów

background image

Obligatoryjne pasożyty biotroficzne roślin naczyniowych,
tzw. rdze

Klasa

Pucciniomycetes

Rząd

Pucciniales

(= Urediniales)

background image

Najczęściej infekcje lokalne (nie systemiczne)

Rdze jednodomowe – pasożytujące na jednym żywicielu
i dwudomowe – pasożytujące na dwóch niespokrewnionych

ze sobą żywicielach


Cykl życiowy z występowaniem maksymalnie 5 typów
zarodników
, różniących się:

funkcją

sposobem powstawania

ploidalnością



Ok. 164 rodzaje, 7000 gatunków

background image

Puccinia graminis – rdza źdźbłowa

Kiełkowanie bazydiospory
Grzybnia 1n – infekcja I żywiciela (Berberis sp.)

0

Spermatangia

(pyknidia)/

spermacja

(pyknospory) 1n

strzępki przyjmujące

1n

Dikariotyzacja

background image

I – Ecja

/

ecjospory

n+n (berberys)

Kiełkowanie ecjospory – infekcja II żywiciela (trawy)

background image

II – Uredinia

/

urediniospory

n+n (trawy)

background image

III – Telia

/

teliospory

n+n

Zimowanie

background image

Teliospora: kariogamia (jądro 2n), mejoza
Kiełkowanie – podstawka podzielona

(IV) Zarodniki podstawkowe

1n

background image

Puccinia graminis

0 – spermatangia / spermacja

I – ecja / ecjospory

II – uredinia / urediniospory

III – telia / teliospory

IV – bazydiospory

I żywiciel

II żywiciel

background image

Cronartium ribicola – rdza dwudomowa

I żywiciel:
sosny 5-igłowe
np. Pinus strobus (0, I)

background image

Cronartium ribicola – rdza dwudomowa

II żywiciel:
Ribes sp. (II, III)

background image

Gymnosporangium sabinae

I żywiciel: Malus, Prunus, Pyrus spp. (0, I)

background image

Gymnosporangium sabinae

background image

II żywiciel: Juniperus sp.(III)

Gymnosporangium sabinae

background image

Phragmidium violaceum

żywiciel: Rubus sp. (I, III)

background image

Phragmidium violaceum – telia i teliospora

background image

Pasożyty roślin (gł. okrytozalążkowych)

Dymorfizm komórkowo-strzępkowy

Holobazydia lub fragmobazydia stychiczne (większość)

Ok. 80 rodz., 1400 gat.

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

background image

Pory zakryte przez błoniaste kapturki lub dyski

background image

Cykl życiowy:

Faza haploidalna (u większości drożdżoidalne komórki)

Rozmnażanie przez pączkowanie komórek lub balistospory
(blastokonidia)

Faza dikariotyczna – grzybnia, stadium infekcyjne

Klasy:

Ustilaginomycetes

Exobasidiomycetes

background image

Ustilago tritici

Ustilago hordei

Ustilago nuda

Rząd

Ustilaginales

background image

Ustilago maydis

Lokalna lub systemiczna infekcja
rośliny

(rośliny chore wyższe niż zdrowe)

background image

Kiełkowanie teliospor – mejoza, tworzenie podstawki

background image

Wielokrotne powstawanie zarodników podstawkowych

background image

Koniugacja kompatybilnych komórek – dikariotyczna
grzybnia
infekcyjna

background image

Rząd

Exobasidiales

Exobasidium vaccini

background image

Przykłady form drożdżoidalnych (rodzaje anamorficzne):

Rhodotorula spp.
Sporobolomyces spp.

Obydwa rodzaje polifiletyczne, anamorfy w różnych grupach
Urediniomycotina i Ustilaginomycotina

background image

Rhodotorula sp. – w powietrzu,
glebie, wodzie słodkiej i słonej,
produktach mlecznych

Brak strzępek

Saprobionty, mogą powodować
oportunistyczne mikozy

Np.:
Rhodotorula glutinis
Rhodotorula minuta
Rhodotorula mucilaginosa

background image

Wszystkie grupy ekologiczne

Dymorfizm (w niektórych grupach)

Więkoszość tworzy owocniki

Fragmobazydia oraz holobazydia

Ok. 20 000 gatunków

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

background image

Apomorfie:

Septy doliporowe
Parentosomy

background image

Klasy:

Tremellomyctes

Dacrymycetes

Agaricomycetes

background image

Klasa

Tremellomycetes

Rząd

Tremellales

Galaretowate
owocniki

Exidia plana

background image

Tremella foliacea

Tremella fuciformis

background image

Pseudohydnum gelatinosum

Phlogiotis helvelloides

background image

Fragmobazydia podzielone podłużnie
(chiastyczne)

Wyjątkowo holobazydia










Pączkowanie
zarodników

podstawkowych

background image

Filobasidiella neoformans

Cryptococcus
neoformans

Odchody ptaków (np. gołębi) – źródło infekcji
Powoduje infekcje systemowe (np. płucne, układ nerwowy),
również skórne; gł. osoby o obniżonej odporności

background image

owocniki
galaretowato-
chrząstkowate

Klasa

Agaricomycetes

Rząd

Auriculariales

Auricularia
auricula-judae

background image

Auricularia mesenterica

background image

Auricularia polytricha, mun, muk nge, mu er, kikurage

background image

Fragmobazydia stychiczne

background image

Bardzo duża różnorodność form owocników

Trzy typy rozwoju owocników:

bez osłon (gymnokarpiczny)

z nietrwałymi osłonami (hemiangiokarpiczny)

gasteroidalny (angiokarpiczny)


background image

Hymenofor – część owocnika, na której wykształca się

hymenium

Agaricus – powierzchnia ok. 1200 cm

2

, 1.8 mld zarodników


Hymenium (warstwa rodzajna)
– warstwa podstawek
i płonych wstawek
(bazydiole, cystydy)

background image

Rząd

Polyporales

Polyporus squamosus

Polyporus brumalis

background image

Fomitopsis pinicola

background image

Trametes versicolor

background image

Ganoderma lucidum,

reishi, ling zhi

background image

Trimityczny
system strzępkowy

Strzępki generatywne

Strzępki łącznikowe

Strzępki szkieletowe

background image

Rząd

Boletales

Boletus spp.

background image

Paxillus involutus

Gomphidius glutinosus

background image

- Selekcja na rozsiewanie zarodników przez wiatr

(owocniki epigeiczne)

- Selekcja na rozsiewanie zarodników przez zwierzęta

i na oszczędność wody (owocniki sekotioidalne

i hypogeiczne)

Gastrosuillus sp.

Suillus sp.

Rhizopogon sp.

background image

Serpula
lacrymans

Scleroderma citrinum

background image

Rząd

Agaricales

Agaricus sp.

Amanita spp.

background image

Pleurotus ostreatus

background image

Armillaria sp.

background image

Podobny trend jak u Boletales: od naziemnych,
kapeluszowych, poprzez sekotioidalne do podziemnych,
np. Cortinarius – Thaxterogaster - Protoglossum

background image

[

Rząd

Lycoperdales]

Lycoperdon
perlatum

Lycoperdon
echinatum

background image

Calvatia gigantea
(= Langermannia gigantea)

background image

Calvatia

Lycoperdon

background image

Rząd

Phallales

Phallus impudicus

background image

Mutinus
caninus

Mutinus
ravenelli

background image

Clathrus
columnatus

Clathrus
ruber

Clathrus archeri

background image

Aseroe
rubra

background image

Hysterangium sp.

background image

Rząd

Geastrales

Geastrum sp.

background image

Rząd

Gomphales

Gomphus sp.

Clavaria sp.

background image

Ramaria spp.

background image

Wykształcenie form gasteroidalnych następowało
wielokrotnie w ewolucji

W wielu grupach wielokierunkowa ewolucja form
owocników





Forma owocników nie świadczy o pokrewieństwie –
wynik konwergencji i presji ewolucyjnej

background image

GRZYBY

W LECZNICTWIE, TOKSYKOLOGII

I BIOTECHNOLOGII

Pracownia Mikologii, Instytut Botaniki UJ

Semestr letni 2010/11

Więcej informacji na temat kursu oraz zapisy w systemie USOS


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
mikologia biol 2011 2012 wyklad Nieznany
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad2 3
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad5
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad1
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad4
mikologia biol 2011 2012 wyklad Nieznany
mikologia biol 2011 2012 wyklad5
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad4 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad2 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad1 bez ilustracji
Współczesne systemy 2011-2012 WYKŁADY + ĆWICZENIA- studia dzienne, Współczesne systemy resocjalizacj
Zagadnienia do egzaminu - TO AiR NS 2011-2012, Wykłady Teoria Obwodów
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad3 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad5 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad4 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol 2013 2014 wyklad4
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad5
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad1

więcej podobnych podstron