MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad5

background image

SYSTEMATYKA

GRZYBÓW

MIKOLOGIA

SYSTEMATYCZNA

background image

Basidiomycota

Ascomycota

Glomeromyc
ota

Chytridiomycota

Zygomycota

faza

dikariotyczna –

Dikaryomycota

background image

Klasy:

Arthoniomycetes
Dothideomycetes
Eurotiomycetes
Laboulbeniomycetes
Lecanoromycetes
Leotiomycetes
Lichinomycetes
Orbiliomycetes
Pezizomycetes
Sordariomycetes
Geoglossomycetes

background image

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

Eurotiales

Klejstotecja
Worki prototunikowe

background image

Stadia niedoskonałe głównie:

Aspergillus – teleomorfy: Eurotium, Emericella,
Neosartorya
i inne
Penicillium – teleomorfy: Talaromyces,
Eupenicillium

Saprobionty i oportunistyczne pasożyty

background image

Emericella sp.

(zarodniki czerwone do purpurowych,
komórki Hülle‘a)

Eurotium sp.

(owocniki żółte, zarodniki żółte)

Neosartorya sp.

(owocniki białe, zarodniki bezbarwne)

background image

Penicillium digitatum
i P. italicum

Produkuje patulinę – toksynę i silny
antybiotyk

W rozkładzie główną rolę odgrywają enzymy
pektynolityczne

Penicillium expansum

Penicillium spp.

background image

Penicillium notatum, P. chrysogenum – penicylina

Penicillium roqueforti, P. camemberti – produkcja serów

Roquefort
Gorgonzola
Stilton
Cabrales
Bleau
d’Auvergne

Brie
Camembert

background image

Aspergillozy:

A. flavus
A. fumigatus
A. glaucus
A. nidulans
A. niger
A. versicolor

Aflatoksyny – pochodne

difumarokumaryny

Silne kancerogeny

background image

Aspergillus oryzae
- enzymy amylolityczne

Produkcja:
Miso (pasta sojowa)
Shoyu (sos sojowy)
Sake

background image

Elaphomyces spp.

Elaphomyces
muricatus

Wnętrze owocnika wypełnione masą
zarodników

background image

Ektomikoryza – symbioza mutualistyczna

Grzyby: Basidiomycota, Ascomycota, Zygomycota

(Endogone spp.)

Struktury: mufka, sieć Hartiga,

grzybnia zewnętrzna

background image

Rząd

Onygenales

Bardzo duże zdolności lityczne:
celulolityczne, ligninolityczne,
keratynoiltyczne

Uproszczone owocniki (klejstotecja) i worki
prototunikowe

Ok. 120 gatunków

background image

Onygena
equina
Onygena
corvina

Najważniejsze anamorfy dermatofitów:
Epidermophyton Microsporum
Trichophyton

background image

Microsporum canis – powoduje grzybice
psów i kotów, może przenosić się na ludzi

background image

Klejstotecja z
przyczepkami

Klasa

Leotiomycetes

Rząd

Erysiphales

Worki jednotunikowe,
zebrane w pęczek

background image

Choroby: mączniaki prawdziwe

Stadium niedoskonałe Oidium sp. – obecnie
ważna cecha
taksonomiczna

Biotroficzne pasożyty
roślin

background image

Erysiphe (Microsphaera) alphitoides

Erysiphe (Sawadea) bicornis

Phyllactinia guttata

background image

Rząd

Leotiales

Neobulgaria pura

Leotia lubrica

Monilinia fructigena
Stadium niedoskonałe (anamorfa):
Monilia

Monilia
laxa

Monilia
fructigena

background image

Botryotinia
fuckeliana
teleomorfa

Anamorfa: Botrytis cinerea
(choroba: szara pleśń)

Regiony:
Tokaj (Węgry)
Sauternes (Francja)
Rheingau (Niemcy)

Botrytis cinerea
szlachetna pleśń
(ang. noble rot)

background image

Rząd

Rhytismatales

Rhytisma acerinum

Choroba: czarna plamistość liści klonu

Lophodermium spp.

Choroba: osutka sosny

background image

Perytecja pojedyncze lub w stromach

Worki jednotunikowe bezwieczkowe

Głównie pasożyty

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

Hypocreales

background image

Perytecja i askospory
(rozpadają się na pojedyncze komórki)

background image

skleroty (sporysz) i
podkładki

Claviceps purpurea (i inne gatunki: np. C. sorghi)

Stadium niedoskonałe
(Sphacelia)

Słodka wydzielina

background image

Claviceps purpurea

Sporysz (sklerota) produkuje
alkaloidy, m.in. ergotaminę,
kwas lizerginowy (ergolinę) – prekursor
LSD)

Ergotyzm (ogień św. Antoniego)
Objawy: ból, uczucie palenia w kończynach,
skurcze macicy, nudności, gangrena,
konwulsje, halucynacje, psychoza

background image

Zastosowanie pochodnych alkaloidów sporyszu
w medycynie:
tamowanie krwotoków, leczenie migreny
(obkurczanie naczyń krwionośnych), leczenie
choroby Parkinsona, hamowanie laktacji
(agonistyczne działanie na receptory
dopaminowe)

background image

Cordyceps militaris
-
podkładki na owadach

Cordyceps
myrmecophila

Cordyceps
polycephala

background image

Cordyceps capitata – pasożyt owocników
Elaphomyces

Epichloe typhina – endofit traw – produkcja neurotoksyn

background image

Worki jednotunikowe
z pierścieniem (amyloidalnym)

Perytecja w stromie lub pojedynczo

Saprobionty, pasożyty

Rząd

Xylariales

background image

Xylaria polymorpha

Xylaria hypoxylon

Hypoxylon
fragiformae

Biała zgnilizna –
jednoczesny rozkład celulozy i ligniny

background image

Teleomorfy:
woskowate, malutkie apotecja,
worki jednotunikowe
bezwieczkowe

np. Orbilia sp.

Na drewnie, siedliska ubogie w azot

Klasa

Orbiliomycetes

Rząd

Orbiliales

background image

Arthrobotrys sp.

Arthrobotrys anchonia

Arthrobotrys dactyloides

Arthrobotrys oligospora

Dactylellina sp.

background image

Worki jednotunikowe wieczkowe
lub pseudoprototunikowe (wtórnie!)

Klasa

Pezizomycetes

Rząd

Pezizales

background image

Owocniki typu apotecjum lub (wtórne!)
klejstotecjum

Peziza sp.

Sowerbyella sp.

Sarcoscypha sp.

Aleuria sp.

Ascobolus sp.

Saccobolus sp.

background image

Morchella sp.

Gyromitra esculenta

gyromitryna – neurotoksyna

Tuber sp.

Ewolucja trufli

background image

Klasa

Dothideomycetes

Rząd

Dothideales

Owocniki typu pseudotecjum
(askostroma)

Worki dwutunikowe

background image

Venturia inaequalis

Pasożyt jabłoni
Choroba: parch jabłoni

Botryosphaeria spp.
Choroby: zamieranie pędów, zgnilizny pędów i
owoców,
zamieranie liści itp.

background image
background image

Gromada

Basidiomycota

Ok. 37 % wszystkich opisanych gatunków
grzybów

Wszystkie znane grupy troficzne i ekologiczne

Lądowe i wodne

Głównie strzępkowe, rzadziej drożdżoidalne
(dymorfizm)

Cykl życiowy: haplodikariotyczny

background image

Synapomorfia – podstawka (zarodnia,
odpowiednik worka)

tu: kariogamia, mejoza,
wykształcenie haploidalnych zarodników –
egzogennie

background image

Dwa główne typy
podstawek:

Holobazydia

podstawki
niepodzielone

Fragmobazydia

podstawki
podzielone

background image

Inne cechy wyróżniające:

Sprzążki –
związane z procesem migracji jąder podczas
podziałów segmentów strzępkowych

Proces podobny do powstawania komórki
haczykowatej
u Ascomycota

background image

balistospory – mejospory (zarodniki

podstawkowe)

i zarodniki mitosporowe,
aktywnie odrzucane (

siła > 10

000g

),

powstały bardzo wcześnie w

ewolucji

kropla Bullera

background image

Kiełkowanie zarodników podstawkowych:

kiełkowanie
bezpośrednie

kiełkowanie powtarzalne

background image

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

Dane molekularne (rDNA), ultrastrukturalne, biochemiczne

background image

Skład biochemiczny frakcji węglowodanowej
ściany komórkowej:
Pucciniomycotina – dominacja mannozy, brak
ksylozy

Ustilaginomycotina: dominacja glukozy, brak
ksylozy

Agaricomycotina: dominacja glukozy,
obecność ksylozy

background image

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

Większość pasożyty

Bardzo zróżnicowane strukturalnie
Dymorfizm komórkowo-strzępkowy

Fragmobazydia podzielone poprzecznie
(stychiczne) (wyjątkowo holobazydia)

Ok. 215 rodz., 7400 gat.

background image

Cecha wyróżniająca (apomorfia):
Proste septy, najczęściej z centralnym
otworem

background image

Klasy:

Pucciniomycetes
Cystobasidiomycetes
Agaricostilbomycetes
Microbotryomycetes
Atractiellomycetes
Classiculomycetes
Mixiomycetes
Cryptocolacomycetes

Większość to taksony monotypowe

background image

Klasy:

Pucciniomycetes

Cystobasidiomycetes
Agaricostilbomycetes
Microbotryomycetes
Atractiellomycetes
Classiculomycetes
Mixiomycetes
Cryptocolacomycetes

Pucciniomycetes

– ok. 96 % opisanych

gatunków,
76 % rodzajów

background image

Klasy:

Pucciniomycetes
Cystobasidiomycetes
Agaricostilbomycetes

Microbotryomycetes

Atractiellomycetes
Classiculomycetes
Mixiomycetes
Cryptocolacomycetes

Microbotryomycetes

– ok. 3 % gatunków, 3

% rodzajów

background image

Obligatoryjne pasożyty biotroficzne roślin
naczyniowych,
tzw. rdze

Klasa

Pucciniomycetes

Rząd

Pucciniales

(= Urediniales)

background image

Najczęściej infekcje lokalne, rzadko
systemiczne

Rdze jednodomowe – pasożytujące na jednym
żywicielu
i dwudomowe – pasożytujące na dwóch
niespokrewnionych

ze sobą

żywicielach

Cykl życiowy z występowaniem maksymalnie 5
typów zarodników
, różniących się:

funkcją
sposobem powstawania
ploidalnością

Ok. 164 rodzaje, 7000 gatunków

background image

Puccinia graminis – rdza
źdźbłowa

Kiełkowanie bazydiospory
Grzybnia 1n – infekcja I żywiciela (Berberis sp.)

0

Spermatangia

(pyknidia)/

spermacja

(pyknospory) 1n

strzępki przyjmujące

1n

II – Uredinia

/

urediniospory

n+n (trawy)

I – Ecja

/

ecjospory

n+n (berberys)

Kiełkowanie ecjospory – infekcja II żywiciela (trawy)

III – Telia

/

teliospory

n+n

Zimowanie

background image

Teliospora: kariogamia (jądro 2n), mejoza
Kiełkowanie – podstawka podzielona

(IV) Zarodniki podstawkowe

1n

background image

Puccinia graminis

0 – spermatangia / spermacja

I – ecja / ecjospory

II – uredinia / urediniospory

III – telia / teliospory

IV – bazydiospory

I żywiciel

II żywiciel

background image

Cronartium ribicola – rdza dwudomowa

I żywiciel:
sosny 5-igłowe np. Pinus strobus (0,
I)

II żywiciel:
Ribes sp. (II, III)

background image

Gymnosporangium sabinae

I żywiciel: Pyrus spp. (0, I)

II żywiciel: Juniperus sp.(III)

background image

Phragmidium violaceum

żywiciel: Rubus sp. (0,
II, III)

background image

Pasożyty roślin (gł. okrytozalążkowych)

Dymorfizm komórkowo-strzępkowy

Holobazydia lub fragmobazydia stychiczne
(większość)

Ok. 80 rodz., 1400 gat.

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

background image

Pory zakryte przez błoniaste kapturki
lub dyski

background image

Cykl życiowy:
Faza haploidalna (u większości drożdżoidalne
komórki)

Rozmnażanie przez pączkowanie komórek

lub balistospory (blastokonidia)

Faza dikariotyczna – grzybnia, stadium
infekcyjne

Klasy:

Ustilaginomycetes
Exobasidiomycetes

background image

Ustilago tritici

Ustilago hordei

Ustilago nuda

Rząd

Ustilaginales

background image

Ustilago maydis

Lokalna lub systemiczna infekcja rośliny

(rośliny chore wyższe niż zdrowe)

background image

Kiełkowanie teliospor – mejoza, tworzenie podstawki

Wielokrotne powstawanie zarodników podstawkowych

Pączkowanie komórek haploidalnych

Koniugacja (syngamia) kompatybilnych
komórek – dikariotyczna grzybnia infekcyjna

background image

Wszystkie grupy ekologiczne

Dymorfizm (w niektórych grupach)

Więkoszość tworzy owocniki

Fragmobazydia oraz holobazydia

Ok. 20 000 gatunków

Pucciniomycotina

Ustilaginomycotina

Agaricomycotina

background image

Apomorfie:

Septy
doliporowe
Parentosomy

background image

Klasy:

Tremellomyctes
Dacrymycetes
Agaricomycetes

background image

Klasa

Tremellomycetes

Rząd

Tremellales

Galaretowate owocniki

Exidia plana

Tremella foliacea

Tremella fuciformis

Pseudohydnum gelatinosum

Phlogiotis
helvelloides

background image

Fragmobazydia podzielone podłużnie
(chiastyczne)

Wyjątkowo holobazydia

Pączkowanie zarodników podstawkowych

background image

Owocniki galaretowato-
chrząstkowate

Klasa

Agaricomycetes

Rząd

Auriculariales

Auricularia auricula-judae

Auricularia polytricha, mun, muk nge, mu er, kikurage

Fragmobazydia
stychiczne

background image

Bardzo duża różnorodność form owocników

Trzy typy rozwoju owocników:

bez osłon (gymnokarpiczny)
z nietrwałymi osłonami (hemiangiokarpiczny)
gasteroidalny (angiokarpiczny)

background image

Hymenofor – część owocnika, na której wykształca się

hymenium

Agaricus – powierzchnia ok. 1200 cm

2

, 1.8 mld zarodników

Hymenium (warstwa rodzajna)
– warstwa podstawek
i płonych wstawek
(bazydiole, cystydy)

background image

Rząd

Polyporales

Polyporus squamosus

Polyporus brumalis

Fomitopsis pinicola

Ganoderma lucidum, reishi, ling zhi

background image

Trimityczny system strzępkowy

Strzępki generatywne

Strzępki łącznikowe

Strzępki szkieletowe

background image

Rząd

Boletales

Boletus edulis

Xerocomus chrysentheron

Paxillus involutus

Gomphidius
glutinosus

background image

- Selekcja na rozsiewanie zarodników przez wiatr

(owocniki epigeiczne)

- Selekcja na rozsiewanie zarodników przez
zwierzęta

i na oszczędność wody (owocniki

sekotioidalne

i hypogeiczne)

Gastrosuillus sp.

Suillus sp.

Rhizopogon sp.

background image

Serpula lacrymans

Scleroderma
citrinum

background image

Rząd

Agaricales

Agaricus sp.

Amanita spp.

Pleurotus ostreatus

Armillaria sp.

background image

Podobny trend jak u Boletales: od
naziemnych, kapeluszowych, poprzez
sekotioidalne do podziemnych, np.
Cortinarius – Thaxterogaster - Protoglossum

background image

[

Rząd

Lycoperdales]

Lycoperdon
perlatum

Lycoperdon
echinatum

Calvatia gigantea
(= Langermannia gigantea)

gleba

subgleba

background image

Rząd

Phallales

Phallus
impudicus

Phallus indusiatus

Mutinus caninus

Mutinus ravenelli

Clathrus columnatus

Clathrus ruber

Clathrus archeri

Aseroe rubra

Hysterangium sp.

background image

Rząd

Geastrales

Geastrum sp.

background image

Rząd

Gomphales

Gomphus sp.

Clavaria sp.

Ramaria spp.

Gautieria sp.

background image

Wykształcenie form gasteroidalnych
następowało wielokrotnie w ewolucji

W wielu grupach wielokierunkowa
ewolucja form owocników

Forma owocników nie świadczy o
pokrewieństwie –
wynik konwergencji i presji ewolucyjnej


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad1
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad2
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad3
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad4
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad4 bez ilustracji
mikologia biol 2011 2012 wyklad Nieznany
MIKOLOGIA biol 2010 2011 wyklad1 a
MIKOLOGIA biol 2010 2011 wyklad2 3 a
MIKOLOGIA biol 2010 2011 wyklad2 3 a 2
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad2 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol 2010 2011 wyklad1 a 2
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad2 3
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad1 bez ilustracji
mikologia biol 2011 2012 wyklad5
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad5
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad1
MIKOLOGIA biol 2011 2012 wyklad4
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad3 bez ilustracji
MIKOLOGIA biol geol 2008 wyklad5 bez ilustracji

więcej podobnych podstron