SYSTEMATYKA
GRZYBÓW
MYKOLOGIA
SYSTEMATYCZNA
SYSTEMATYKA
GRZYBÓW
MYKOLOGIA
SYSTEMATYCZNA
SAR: Rhizaria
Plasmodiophoromycota
– endopasożyty biotroficzne
Excavata: Discicristata
Acrasiomycota
– śluzowce komórkowe
Amoebozoa
Myxomycota
– śluzowce komórkowe i komórczakowe
(śluźniowe)
Stadium wegetatywne (troficzne) w postaci
ameb
(jednojądrowe) lub
plazmodiów
(wielojądrowe),
bez ściany komórkowej
Odżywianie na drodze
fagotroficznej
(substancja
zapasowa:
glikogen
)
Stadia wiciowcowe – wici
biczykowate
(bez
mastygonem), skierowane do przodu
W cyklu życiowym stadia wykształcające
ścianę
Synteza lizyny poprzez szlak
kwasu
diaminopimelinowego
(DAP)
Tubularne
kristy
mitochondrialne
(Myxomycota,
Plasmodiophoromycota)
Dyskoidalne
kristy
mitochondrialn
e
(Acrasiomycota)
Gromada
Plasmodiophoromycota
(Plasmodiophorida, Phytomyxea)
Pasożyty
biotroficzne
roślin, glonów i grzybów
Endopasożyty – żyją
wewnątrz
komórek
gospodarza
Wielojądrowe protoplasty –
plazmodia
Powodują często
hypertrofię
(nienormalny
wzrost/rozrost) oraz
hyperplazję
(nienormalne
podziały) komórek gospodarza
Ok. 45 gatunków, 16 rodzajów
Blisko spokrewnione z niektórymi
ameboidalnymi
pierwotniakami
Krzyżowe
podziały jądra
Jąderko nie zanika
Chromatyna jądrowa układa się w
poprzek jąderka
Zoospory z
dwiema nierównymi
wiciami
usytuowanymi
z przodu
komórki
Podział na rodzaje opiera się
głównie na wyglądzie i układzie
cyst (cystosori)
Plasmodiophora brassicae
Powoduje chorobę korzeni
roślin kapustnych – kiłę korzeni
Zainfekowanych do 10% plonów
na świecie
Plasmodiophora – cykl
życiowy
zarodnik
przetrwalnikowy (cysta)
zoospora
pierwotna
zoospora
wtórna
plazmodium
pierwotne
encystowana
zoospora
plazmodium wtórne
tworzące cystosorus
zainfekowane
korzenie
uwalnianie
zarodników
syngamia?
mejoza
Spongospora subterranea – choroba: parch
prószysty ziemniaka
Polymyxa betae – pasożyt buraków
Polymyxa graminis – pasożyt zbóż, powoduje zgnilizny
korzeni
Polymyxa i Spongospora – są wektorami wirusów
Gromada
Acrasiomycota (Acrasida, Acrasia,
Acrasea)
3 rodziny, 5 rodzajów, ok. 15 gatunków
(polifiletyczne?)
Żyją w glebie, materiale roślinnym, odchodach,
na korze
drzew
Postać wegetatywna: jednojądrowe ameby
Kristy mitochondrialne
dyskoidalne
Pływki (jeśli występują) o
dwóch nierównych
wiciach
Brak informacji
o rozmnażaniu płciowym
Spokrewnione z pierowtniakami
z klasy Heterolobosea (np. Negleria spp.)
Acrasis rosea
Wszystkie
komórki
sorokarpu
zdolne do kiełkowania
spory
kiełkowanie,
ameba
podziały
komórek
skupianie się
komórek – nie
jest związane
z produkcją
cAMP
formowanie
sorokarpu
sorokarp
Gromada
Myxomycota (Mycetozoa)
Stadium wegetatywne w postaci
ameb
lub
wielojądrowych
śluźni
Ameby i śluźnie wykształcają
zarodnie
lub
sorokarpy
, produkujące zarodniki
Blisko spokrewnione z niektórymi
ameboidalnymi
pierwotniakami
Klasa
Dictyosteliomycetes (Dictyostelia)
3 rodzaje, ok. 50 gatunków
Głównie organizmy
glebowe
Główne stadium życiowe – haploidalne
myxameby
Dictyostelium discoideum – wyizolowany w
1935 r., organizm modelowy
badania mechanizmów: cytokinezy, przekazywania
sygnałów i rozpoznawania i skupiania się komórek,
chemotaksji, poruszania się komórek, różnicowania
się komórek, przylegania, fagocytozy
Myxameby skupiają się
reagując na sygnały
chemiczne (tzw. akrazyna
– cAMP); ameby stykają
się końcami komórek
Wydzielanie hormonu i
migracja w następstwie
zmian środowiska
(głównie brak substancji
odżywczych)
Pseudoplazmodium
składa się
z tysięcy ameb (do ok.
100 000)
Efektem skupiania się myxameb jest formowanie
sorokarpu
Zarodniki rozprzestrzeniane przez wodę i zwierzęta
Ścisła determinacja komórek psuedoplazmodium
Rozmnażanie płciowe – syngamia dwóch
komórek różnych pod względem płciowym,
powstaje zygota (tzw. giant cell), która
przyciąga i pochłania sąsiednie ameby
Zygota otacza się ścianą (cysta) i
prawdopodobnie przechodzi mejozę
Z cysty, po podziałach, uwalniane są
haploidalne myxameby
http://anakin.utm.utoronto.ca/~w3oday/?section=Intro (O’Day DH,
University of Toronto)
Acytostelium
– trzon bez komórek
Dictyostelium – komórki zamknięte w
trzonie; spory w jednej grupie
Polysphondylium – komórki zamknięte w
trzonie;
wiele skupień spor na trzonie
Klasa
Myxomycetes (Mycetozoa)
Stadium życiowe w postaci wielojądrowej,
diploidalnej
śluźni
Znanych ok. 900 gatunków
Protoplazmodium – mikroskopijne, z
homogenną cytoplazmą, wykształca pojedynczą
zarodnię
Afanoplazmodium – większe niż
protoplazmodium, wykształca sieć cienkich,
przezroczystych filamentów z homogenną
zawartością (cytoplazmą)
Faneroplazmodium – duże, często jaskrawo
zabarwione, cytoplazma heteromorficzna
(ektoplazma, endoplazma); zmiennokierunkowy
ruch cytoplazmy
Skupianie się śluźni – pierwsze etapy tworzenia zarodni
Typy zarodni:
pseudozrosłozaro
dnia
pierwoszczowoc
nia
zrosłozarodn
ia
zarodnia
wolna
Wewnątrz zarodni tworzą się:
zarodniki
oraz
włośnia
Mejoza wewnątrz zarodników - 3 jądra
degenerują
zarodnia
-
mejoza
plazmodium
zygota
zarodnik
myxameby
myxmonady
kopulacja
wielokrotne mitozy
Typ plazmodium
protoplazmodium – Echinosteliales
afanoplazmodium – Liceales
faneroplazmodium – reszta rzędów (w tym Liceales)
Wydzielanie węglanu wapnia
obecny – Physarales
brak – reszta rzędów
Kolumella
obecna – Stemonitales, Physarales
brak – reszta rzędów
Barwa masy zarodników
ciemna – Physarales, Stemonitales
jasna – Trichiales, Echinosteliales,
Liceales
Typ włośni
brak włośni – Echinosteliales
rzekoma – Liceales
właściwa – reszta rzędów
Echinostelium sp.
(Echinosteliales)
Clastoderma sp.
(Echinosteliales)
Lycogala epidendrum
(Liceales)
Cribraria sp.
(Liceales)
Stemonitis sp.
(Stemonitales)
Lamproderma sp. (Stemonitales)
Fuligo septica
(Physarales)
Diderma sp. (Physarales)
Diachea leucopodia
(Physarales)
Leocarpus fragils
(Physarales)
Physarum polycephalum (Physarales) -
organizm modelowy
Trichia sp. (Trichiales)
Arcyria sp. (Trichiales)
Hemitrichia serpula (Trichiales)
Klasa
Protosteliomycetes
Bardzo proste formy
Zarodniki wykształcane
zewnętrznie
Plazmodium – kilkujądrowa ameba (wyjątek: Ceratiomyxa!)
Nematostelium
Echinosteliopsis
Ceratiomyxa fruticulosa
Józef Rostafiński –
polski badacz
śluzowców
Światowa monografia
śluzowców, praca
doktorska wykonana
pod kierunkiem Prof.
De Bary:
„Śluzowce” (Paryż,
1875)
SAR: Straminipila (Chromista)
Oomycota
Hyphochytriomycota
Labyrinthulomycota
R
h
o
d
o
p
h
yt
a
M
ic
ro
m
on
ad
op
h
yc
ea
e
ro
śli
ny
lą
do
w
e
Cha
rop
hyc
eae
Chlo
roph
ycea
e
Treb
ouxio
phyc
eae
Ulvophyceae
Glaucop
hyta
C
hlo
ra
ra
ch
nio
ph
yta
F
o
ra
m
jn
ife
ra
ce
rc
o
m
o
n
a
d
y
h
el
io
zo
a
Pla
sm
od
iop
ho
ro
m
yc
ota
ra
d
io
la
rie
ra
dio
la
rie
Per
kin
sus
pi
er
wo
tn
iak
i
z
pi
ko
pl
an
kt
on
u
m
or
sk
ieg
o
D
in
op
hy
ta
A
p
ic
o
m
p
le
xa
C
ili
a
ta
K
in
eto
pla
zm
id
a
Stachy
amoeb
a
Eu
gle
no
ph
yta
Acra
siom
ycota
Ja
k
o
b
id
a
D
ip
lo
ne
m
id
a
Vah
lkam
pia
O
xy
m
on
ad
a
C
ar
p
ed
io
m
on
as
D
ip
lo
m
o
n
a
d
a
P
a
ra
b
as
a
lid
a
Trim
asti
x
Mesomycetozoa
Choanofag
ellata
Porif
era
Fu
ng
i
N
u
cl
ea
ri
id
a
An
im
ali
a
M
icr
os
po
rid
ia
Tu
bu
lin
ea
Flabe
llinea
Eumyce
tozoa
Archam
oebae
Bacilla
riophy
ceae
Phaeo
phyce
ae
Oom
ycota
Chrys
ophyc
eae
Laby
rinth
ulom
ycota
Opali
nida
Bi
co
so
ec
ida
Cry
ptop
hyta
Hap
top
hyta
ARCHAEPLASTIDA
RHIZARIA
ALVEOLATA
STRAMINIPILA
(= CHROMISTA)
DISCICRISTATA
EXCAVATA
OPISTHOKONTA
AMOEBOZOA
Beakes et al. 2011. Protoplasma
DOI 10.1007/s00709-011-0269-2
Głównie formy
strzępkowe
(brak sept),
rzadziej komórkowe
eukarpiczne
(plecha nie jest w całości zużywana do
wykształcenia organów rozmnażania)
i
holokarpiczne
(plecha lub komórka w całości
przekształca się
w organy rozmnażania)
92 rodzaje, ok. 800 gatunków
Gromada
Oomycota
– grzyby lęgniowe
Wodne (słodko- i słonowodne), oraz lądowe
Saprobionty
i
pasożyty
(fakultatywne i
obligatoryjne – biotroficzne – głównie formy
lądowe)
Zoospory najczęściej z
dwiema różnymi
wicami
Na powierzchni dłuższej wici
rurkowate
mastygonemy
o trójdzielnej budowie
Ściana zbudowana z beta-(1,3;1,6)-
glukanów
oraz
celulozy
(mniejsze ilości);
wyjątkowo
znaleziono również chitynę
Materiał zapasowy tzw.
mykolaminaryna
(glukany o wiązaniach beta-1,3 z nielicznymi
łańcuchami bocznymi powiązanymi wiązaniami
beta-1-6; rozpuszczalne w wodzie; zbliżone do
laminaryny i chryzolaminaryny
Eurychasma
dicksonii
Powszechnie występują w odchodach i gnijącej
materii organicznej
Bardzo prosta budowa, komórka wydłużona,
przystosowana do ciała gospodarza;
holokarpiczne
Haptoglossa spp.
Część gatunków wykształca
zoospory
–
uwalniane po przebiciu ściany gospodarza
Zoospory
encystują się
, a następnie kiełkują i
silnie przekształcają
komórka rewolwerowa
http://www.uoguelph.ca/~gbarr
on/
Rozmnażanie płciowe:
oogamia
oogonium
–
oosfera
oospora dojrzewa w oogonium
anterydium
najczęśćiej brak plemników (!); kanał
kopulacyjny
oospora
– przetrwalnikowa zygota
Rozmnażanie bezpłciowe:
zoospory
Gatunki z zoosporami
monomorficznymi
i
dymorficznymi
Pierwotna zoospora
(najczęściej szybka encystacja)
Wici z przodu komórki
Wtórna zoospora
Nerkowata (fasolowata)
Wici z boku komórki, z
wgłębienia
Forma wegetatywna
diploidalna
(diplontyczny
cykl rozwojowy; mejoza w gametangiach)