Większość znanych workowców, ok. 3345
rodzajów

Ciałka Woronina
w pobliżu sept

Stadium wegetatywne
haploidalne

Owocniki
– wykształcanie związane z procesem
płciowym

Podgromada

Pezizomycotina

gametangia

proces płciowy

strzępki askogeniczne (n+n)
strzępki owocnika (1n)

Typy owocników:
klejstotecjum
perytecjum
apotecjum
pseudotecjum (=
askostroma)

Rozwój worka:
Strzępka workotwórcza
Komórka workotwórcza = komórka haczykowata
Komórka macierzysta worka
Worek

mitoza

kariogamia

mejoza

zarodniki

Rozmnażanie bezpłciowe
– anamorfa

Produkcja mitospor
– głównie konidiów

Grzyby anamorficzne
(= grzyby mitosporowe
= grzyby niedoskonałe
= Deuteromycota
= Fungi Imperfecti)
grzyby, które wykształcają
tylko stadium niedoskonałe

Klasy:

Arthoniomycetes
Dothideomycetes
Eurotiomycetes
Laboulbeniomycetes
Lecanoromycetes
Leotiomycetes
Lichinomycetes
Orbiliomycetes
Pezizomycetes
Sordariomycetes

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

Eurotiales

Emericella sp.

Klejstotecja
Worki prototunikowe

Stadia niedoskonałe głównie:
Penicillium Aspergillus

Aspergillus – teleomorfy np.: Eurotium,
Emericella
Penicillium – teleomorfy np.: Talaromyces,
Eupenicillium

Saprobionty i oportunistyczne pasożyty

Eurotium sp.

Talaromyces

sp.

Penicillium digitatum
i P. italicum

Produkuje patulinę –
toksynę i silny
antybiotyk

W rozkładzie główną
rolę odgrywają enzymy
pektynolityczne

Penicillium expansum

Penicillium spp.

Penicillium notatum, P. chrysogenum – penicylina

Penicillium roqueforti, P. camemberti – produkcja serów

Penicillium roqueforti

Roquefort
Gorgonzola
Stilton
Cabrales
Bleau
d’Auvergne

Brie
Camembert

Aspergillus flavus

Aspergillus fumigatus

Aspergillozy:

A. flavus
A. fumigatus
A. glaucus
A. nidulans
A. niger
A. versicolor

Aflatoksyny - pochodne
difumarokumaryny
Silne kancerogeny

Aspergillus oryzae
- enzymy amylolityczne

Produkcja:
Miso (pasta sojowa)
Shoyu (sos sojowy)
Sake

Rząd

Elaphomycetales

Klejstotecja
Worki prototunikowe
Symbionty mutualistyczne - ektomikoryza

Elaphomyces sp.

Wnętrze owocnika rozpada się na masę zarodników
– tzw. gleba

Rząd

Onygenales

Bardzo duże zdolności lityczne:
celulolityczne, ligninolityczne,
keratynoiltyczne

Uproszczone owocniki (klejstotecja) i worki
prototunikowe

Ok. 120 gatunków

Onygena
equina

Onygena
corvina

Najważniejsze
anamorfy
dermatofitów:
Epidermophyton
Microsporum
Trichophyton

Trichophyton spp.

makrokonidia

Microsporum canis – powoduje grzybice
psów i kotów, może przenosić się na ludzi

Klejstotecja z
przyczepkami

Klasa

Leotiomycetes

Rząd

Erysiphales

Worki jednotunikowe,
zebrane w pęczek

Choroby: mączniaki prawdziwe

Stadium niedoskonałe Oidium sp.
– obecnie ważna cecha
taksonomiczna

Biotroficzne pasożyty
roślin

Erysiphe (Microsphaera) alphitoides

Erysiphe (Sawadea) bicornis

Phyllactinia guttata

Phyllactinia
guttata
- rozsiewanie
zarodników

Rząd

Leotiales

Neobulgaria pura

Leotia lubrica

Anamorfy np.:
Monilia, Botrytis

Monilia fructigena

Monilia laxa

Monilia sp.

Teleomorfa: Monilinia sp.

sporodochia

konidiofor

Teleomorfa: Botryotinia fuckeliana

Anamorfa:
Botrytis cinerea
- szara pleśń

Regiony:
Tokaj (Węgry)
Sauternes (Francja)
Rheingau (Niemcy)

Botrytis cinerea

Noble rot

Rząd

Rhytismatales

Rhytisma acerinum

Czarna plamistość liści klonu

Lophodermium spp.

choroba:
osutka sosny

Perytecja pojedyncze lub w stromach

Worki
jednotunikowe
bezwieczkowe

Głównie
pasożyty

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

Hypocreales

Perytecja i
askospory
(rozpadają się na
pojedyncze komórki)

Claviceps purpurea –
skleroty (sporysz), podkładki i perytecja

Stadium niedoskonałe

Słodka wydzielina

Claviceps purpurea

Sporysz – sklerota,
produkuje
alkaloidy (m.in.
ergotamina),
kwas lizerginowy
(prekursor LSD)

Ergotyzm (ogień św.
Antoniego)
Objawy: ból, gangrena,
konwulsje, halucynacje,
psychoza

Zastsowanie w medycynie
(obkurczanie naczyń
krwionośnych i mięśni
gładkich)

Cordyceps militaris
- podkładki na owadach

szczyt podkładki
z ujściami owocników

worki

zarodniki

Cordyceps tuberculata

Cordyceps minuta

Cordyceps discoidocapitata

Cordyceps
myrmecophila

Cordyceps
polycephala

Cordycecps subsessilis

Cordyceps capitata – pasożyt owocników
Elaphomyces

Epochloe typhina – endofit – produkcja neurotoksyn

Rząd

Ophiostomatales

Perytecja z długą szyjką

Worki nie ułożone w warstwę,
szybko rozpadające się

Ok. 15 rodzajów, 130 gat.

Np.:
Ceratocystis
Ophiostoma

Ophiostoma ulmi, O. novo-
ulmi

Choroba – holenderska
choroba wiązów
Opisana w 1921 roku w
Holandii

Ophiostoma novo-ulmi

Strzępki w wiązce
przewodzącej
Produkcja enzymów
rozkładających
ścianę
Produkcja cukrów – lepkość
płynu
Indukcja powstawania tyloz
Zapadanie się naczyń
Indukcja syntezy związków
fenolowych, gum