background image

 

 

Większość znanych workowców, ok. 3345 
rodzajów

Ciałka Woronina 
w pobliżu sept

Stadium wegetatywne 
haploidalne

Owocniki
– wykształcanie związane z procesem 
płciowym

Podgromada 

Pezizomycotina

background image

 

 

gametangia

proces płciowy

strzępki askogeniczne (n+n)
strzępki owocnika (1n)

background image

 

 

Typy owocników:
klejstotecjum
perytecjum
apotecjum
pseudotecjum
 (= 
askostroma)

background image

 

 

Rozwój worka:
Strzępka workotwórcza
Komórka workotwórcza = komórka haczykowata
Komórka macierzysta worka
Worek

2

1

mitoza

3

kariogamia

4

mejoza

5

zarodniki

background image

 

 

Rozmnażanie bezpłciowe 
– anamorfa

Produkcja mitospor 
– głównie konidiów

Grzyby anamorficzne 
(= grzyby mitosporowe 
 = grzyby niedoskonałe
 = Deuteromycota 
 = Fungi Imperfecti)
grzyby, które wykształcają 
tylko stadium niedoskonałe

background image

 

 

Klasy:

Arthoniomycetes
Dothideomycetes
Eurotiomycetes
Laboulbeniomycetes
Lecanoromycetes
Leotiomycetes
Lichinomycetes
Orbiliomycetes
Pezizomycetes
Sordariomycetes

background image

 

 

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd 

Eurotiales

Emericella sp.

Klejstotecja
Worki prototunikowe

background image

 

 

Stadia niedoskonałe głównie: 
          Penicillium                Aspergillus

Aspergillus – teleomorfy np.: Eurotium, 
Emericella
Penicillium 
– teleomorfy np.: Talaromyces, 
Eupenicillium

Saprobionty i oportunistyczne pasożyty

background image

 

 

Eurotium sp.

Talaromyces

 

sp.

background image

 

 

Penicillium digitatum 
P. italicum

Produkuje patulinę – 
toksynę i silny 
antybiotyk

W rozkładzie główną 
rolę odgrywają enzymy 
pektynolityczne

Penicillium expansum

Penicillium spp.

background image

 

 

Penicillium notatum, P. chrysogenum – penicylina

Penicillium roqueforti, P. camemberti – produkcja serów

Penicillium roqueforti

Roquefort
Gorgonzola
Stilton
Cabrales
Bleau 
d’Auvergne

Brie
Camembert

background image

 

 

Aspergillus flavus 

Aspergillus fumigatus

Aspergillozy:

A. flavus
A. fumigatus
A. glaucus
A. nidulans
A. niger
A. versicolor

Aflatoksyny - pochodne 
difumarokumaryny
Silne kancerogeny

background image

 

 

Aspergillus oryzae
- enzymy amylolityczne

Produkcja:
Miso (pasta sojowa)
Shoyu (sos sojowy)
Sake

background image

 

 

Rząd 

Elaphomycetales

Klejstotecja
Worki prototunikowe
Symbionty mutualistyczne - ektomikoryza

Elaphomyces sp.

background image

 

 

Wnętrze owocnika rozpada się na masę zarodników 
– tzw. gleba

background image

 

 

Rząd 

Onygenales

Bardzo duże zdolności lityczne:
celulolityczne, ligninolityczne, 
keratynoiltyczne

Uproszczone owocniki (klejstotecja) i worki 
prototunikowe

Ok. 120 gatunków

background image

 

 

Onygena 
equina

Onygena 
corvina

background image

 

 

Najważniejsze 
anamorfy 
dermatofitów:
Epidermophyton 
Microsporum
Trichophyton
 

Trichophyton spp.

makrokonidia

background image

 

 

Microsporum canis – powoduje grzybice 
psów i kotów, może przenosić się na ludzi

background image

 

 

Klejstotecja z 
przyczepkami 

Klasa 

Leotiomycetes

Rząd 

Erysiphales

background image

 

 

Worki jednotunikowe,
zebrane w pęczek

background image

 

 

Choroby: mączniaki prawdziwe

Stadium niedoskonałe Oidium sp. 
– obecnie ważna cecha 
taksonomiczna

Biotroficzne pasożyty 
roślin

background image

 

 

Erysiphe (Microsphaera) alphitoides

background image

 

 

Erysiphe (Sawadea) bicornis

background image

 

 

Phyllactinia guttata

background image

 

 

Phyllactinia 
guttata
rozsiewanie  
zarodników

background image

 

 

Rząd 

Leotiales

Neobulgaria pura

Leotia lubrica

background image

 

 

Anamorfy np.:
Monilia, Botrytis

Monilia fructigena

Monilia laxa

background image

 

 

Monilia sp.

Teleomorfa: Monilinia sp.

sporodochia

konidiofor

background image

 

 

Teleomorfa: Botryotinia fuckeliana

Anamorfa:
Botrytis cinerea
- szara pleśń

background image

 

 

Regiony:
Tokaj (Węgry)
Sauternes (Francja)
Rheingau (Niemcy)

Botrytis cinerea

Noble rot

background image

 

 

Rząd 

Rhytismatales

        Rhytisma acerinum

Czarna plamistość liści klonu

background image

 

 

Lophodermium spp.

   choroba: 
   osutka sosny

background image

 

 

Perytecja pojedyncze lub w stromach

Worki 
jednotunikowe 
bezwieczkowe

Głównie 
pasożyty

Klasa 

Sordariomycetes

Rząd 

Hypocreales

background image

 

 

Perytecja i 
askospory
(rozpadają się na 
pojedyncze komórki)

background image

 

 

Claviceps purpurea –
skleroty (sporysz), podkładki i perytecja

background image

 

 

Stadium niedoskonałe

Słodka wydzielina

background image

 

 

Claviceps purpurea

Sporysz – sklerota, 
produkuje
alkaloidy (m.in. 
ergotamina), 
kwas lizerginowy 
(prekursor LSD)

Ergotyzm (ogień św. 
Antoniego)
Objawy: ból, gangrena, 
konwulsje, halucynacje, 
psychoza

Zastsowanie w medycynie 
(obkurczanie naczyń 
krwionośnych i mięśni 
gładkich)

background image

 

 

Cordyceps militaris
podkładki na owadach

background image

 

 

szczyt podkładki
z ujściami owocników

worki

zarodniki

background image

 

 

Cordyceps tuberculata

Cordyceps minuta

background image

 

 

Cordyceps discoidocapitata

background image

 

 

Cordyceps 
myrmecophila

Cordyceps 
polycephala

background image

 

 

Cordycecps subsessilis

background image

 

 

Cordyceps capitata – pasożyt owocników 
Elaphomyces

background image

 

 

Epochloe typhina – endofit – produkcja neurotoksyn

..

background image

 

 

Rząd 

Ophiostomatales

Perytecja z długą szyjką

Worki nie ułożone w warstwę, 
szybko rozpadające się

Ok. 15 rodzajów, 130 gat.

Np.:
Ceratocystis
Ophiostoma

background image

 

 

Ophiostoma ulmi, O. novo-
ulmi

Choroba – holenderska 
choroba wiązów
Opisana w 1921 roku w 
Holandii

background image

 

 

Ophiostoma novo-ulmi

Strzępki w wiązce 
przewodzącej
Produkcja enzymów 
rozkładających
    ścianę
Produkcja cukrów – lepkość 
płynu
Indukcja powstawania tyloz
Zapadanie się naczyń
Indukcja syntezy związków
    fenolowych, gum

background image

 

 

Ophiostoma novo-ulmi (anamorfa: 
Graphium sp.)

background image

 

 

Worki jednotunikowe 
pierścieniem 
(amyloidalnym)

Perytecja w stromie 
lub pojedynczo

Saprobionty, pasożyty

Rząd 

Xylariales

background image

 

 

Xylaria polymorpha

background image

 

 

Xylaria hypoxylon

Hypoxylon 
fragiformae

background image

 

 

Biała zgnilizna –
jednoczesny rozkład celulozy i ligniny

background image

 

 

Teleomorfy: 
woskowate, malutkie apotecja, 
worki jednotunikowe 
bezwieczkowe

np. Orbilia sp.

Na drewnie, siedliska ubogie w azot

Klasa 

Orbiliomycetes

Rząd 

Orbiliales

background image

 

 

Arthrobotrys sp.

background image

 

 

Arthrobotrys anchonia

background image

 

 

Arthrobotrys dactyloides

background image

 

 

Arthrobotrys oligospora

background image

 

 

Dactylellina sp.

background image

 

 

Worki jednotunikowe 
wieczkowe 
lub pseudoprototunikowe 
(wtórnie!)

Klasa 

Pezizomycetes

Rząd 

Pezizales

worek

hymenium

background image

 

 

Owocniki typu apotecjum lub (wtórne!) 
klejstotecjum

Peziza sp.

background image

 

 

Sowerbyella sp.

Sarcoscypha sp.

Aleuria sp.

background image

 

 

Ascobolus sp.

Saccobolus sp.

background image

 

 

Morchella sp.

Gyromitra esculenta

gyromitryna –
neurotoksyna

background image

 

 

Tuber uncinatum

Tuber sp.

background image

 

 

żyłki (łac. venae) 
– hymenium

zarodniki w worku

background image

 

 

Ewolucja trufli

background image

 

 

Ektomikoryza – symbioza mutualistyczna

Grzyby: głównie Basidiomycota, 

    również Ascomycota
    wyjątkowo Zygomycota (Endogone sp.), 

Struktury: mufkasieć Hartiga

       grzybnia ekstramatrykalna (ryzomorfy)

background image

 

 

Grzybnia ekstramatrykalna
 i ryzomorfy

background image

 

 

Klasa 

Dothideomycetes

Rząd 

Dothideales

Owocniki typu 
pseudotecjum (askostroma)

Worki dwutunikowe 

Bardzo zróżnicowane 
morfologicznie

background image

 

 

Venturia inaequalis
Parch jabłoni

zarodniki konidialne

background image

 

 

Saprobionty/komensale

Na pancerzach stawonogów, gł. owadów (chrząszczy)

Duża specyficzność

Ok. 75 rodz., 1700 gat.

Klasa 

Laboulbeniomycetes

Rząd 

Laboulbeniales

background image

 

 

Bardzo uproszczone 
plechy

kopytko

plecha

owocnik


Document Outline