materia³ pobrano ze strony:

www.sqlmedia.pl

multimedialna platforma edukacyjna

www.sqlmedia.pl

(Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy)

PESEL ZDAJ¥CEGO

Miejsce na

naklejkê

z kodem

(Wpisuje zdaj¹cy przed
rozpoczêciem pracy)

KOD ZDAJ¥CEGO

EGZAMIN MATURALNY

Z BIOLOGII

Instrukcja dla zdaj¹cego:

1. Proszê sprawdziæ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera wszystkie strony
Ewentualny brak nale¿y zg³osiæ przewodnicz¹cemu zespo³u
nadzoruj¹cego egzamin.

2.

Obok ka¿dego zadania podana jest maksymalna liczba

punktów, któr¹ mo¿na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie.

3.

Nale¿y pisaæ czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym.

4.

B³êdne zapisy nale¿y wyraŸnie przekreœliæ. Nie wolno u¿ywaæ

korektora.

5.

W karcie odpowiedzi zamaluj ca³kowicie kratkê z liter¹

oznaczaj¹c¹ odpowiedz, np. . Jeœli siê pomylisz b³êdne

zaznaczenie obwiedŸ kó³kiem i zamaluj inn¹ odpowiedŸ.

¯yczymy powodzenia!

materia³ pobrano ze strony:

www.sqlmedia.pl

multimedialna platforma edukacyjna

www.sqlmedia.pl

POZIOM ROZSZERZONY

dysleksja

ROZWI¥ZANIA I ODPOWIEDZI

1

PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI DO ARKUSZA MATURALNEGO

Z BIOLOGII –POZIOM ROZSZERZONYODPOWIEDZI

Zadanie 1
1 – D; mĊĪczyĨni chorują, a kobiety są nosicielkami – choroba warunkowana przez allel
recesywny, związana z płcią.
2 – C; chorują i mĊĪczyĨni i kobiety, obie płcie mogą byü nosicielami – choroba warunkowa
przez allel recesyny, autosomalna.
3 – A; chorują i mĊĪczyĨni i kobiety, nie ma nosicieli – choroba warunkowa
przez allel dominujący, autosomalna.

Zadanie 2
Poziom wody w próbówce obniĪa siĊ, poniewaĪ droĪdĪe oddychają i w probówce zbiera siĊ
CO

2

, który wypycha z niej wodĊ.

Hipoteza: W optymalnych warunkach Īycia droĪdĪe oddychają. / W czasie oddychania
droĪdĪe wytwarzają CO

2.

Problem badawczy: Czy w czasie oddychania droĪdĪe wytwarzają CO

2

?

Zadanie 3

a)

genotyp rodziców: ttPP i TTpp

b)

stosunek fenotypów w pokoleniu F

2

: 9:3:3:1 (II prawo Mendla).

Zadanie 4

a)

1 – G

1

; C - W tej fazie iloĞü DNA jest na poziomie 2c.

2 – S; A - W tej fazie zachodzi replikacja DNA.
3

– G

2

; B - W tej fazie iloĞü DNA jest podwojona.

b)

G

o

to faza pomiĊdzy podziałami, kiedy komórki rosną i róĪnicują siĊ.

Zadanie 5

Zadanie 6
Ryby planktonoĪerne Īywią siĊ planktonem zawierającym niewielkie iloĞci DDT (5,3 ppm),
natomiast ptak ryboĪerny je ryby, w których ciele skumulowały siĊ juĪ duĪe iloĞci DDT.
Zakaz stosowania DDT był słuszny, poniewaĪ Ğrodek ten kumuluje siĊ w łaĔcuchu
pokarmowym i zwłaszcza w jego ostatnich ogniwach moĪe powodowaü nieodwracalne
szkody.

2

Zadanie 7
Osoba z chorobą wrzodową powinna jeĞü pokarmy zawierające mało białka (unikaü duĪych
iloĞci nabiału, miĊsa) oraz jeĞü produkty bogate w wapĔ i błonnik (uzupełniaü wapĔ innymi
produktami niĪ mleczne).

Zadanie 8
a)

OmoczniĊ oznaczono numerem 2.

Funkcje omoczni: zbieranie zbĊdnych produktów przemiany materii zarodka, oddechowa.

b)

U ssaków łoĪyskowych omocznia zanika wraz z rozwojem płodu poniewaĪ jej funkcjĊ

przejmuje łoĪysko, natomiast u ptaków i gadów pełni je aĪ do wyklucia siĊ z jaja.

Zadanie 9

Komórka jajowa +

plemnik

zapłodnienie

zygota

bruzdkowanie

blastocysta

gastrulacja

gastrula

organogeneza

zarodek

wzrost

płód

poród

noworodek

Zadanie 10

Tkanka

Drewno

Łyko

rodzaj komórek

martwe komórki

Ī

ywe komórki

budowa komórek

WystĊpują dwa rodzaje.

U paprotników

i nagonasiennych

cewki,

a u okrytonasiennych

naczynia

WystĊpują dwa rodzaje.

U paprotników

i nagonasiennych

cewki z polami sitowymi,

a u okrytonasiennych

rurki sitowe i komórki

przyrórkowe

funkcja

transport

wody i soli mineralnych

transport

asymilatów

kierunek przewodzenia

od korzenia do liĞci

od liĞci do korzenia

Zadanie 11

a)

zauwaĪył, Īe gdy zapada zmierzch, widzi coraz gorzej - A.

b)

szybko siĊ mĊczy, ma czĊsto bolesne kurcze miĊĞni, szczególnie podudzia - E.

c)

coraz czĊĞciej siĊ przeziĊbia, a podczas mycia zĊbów krwawią mu dziąsła - C.

d)

ma czĊste krwotoki z nosa, a drobne skaleczenia długo krwawią – K.

Zadanie 12
Hipoteza 1: Pepsyna aktywuje siĊ w Ğrodowisku kwaĞnym.
Hipoteza 2: Optymalna temperatura aktywnoĞci pepsyny wynosi 36 – 37

o

C.

Zadanie 13

Gatunek Minimum termiczne

[

o

C]

Optimum termiczne

[

o

C]

Maksimum termiczne

[

o

C]

I

3

4,5

8

II

3

8

14,5

II

7

9,5

10,5

3

Zadanie 14
W głĊbszych warstwach naskórka produkowana jest witamina D

3

pod wpływem Ğwiatła

słonecznego. Ciemna barwa skóry nie pozwala dotrzeü Ğwiatłu do głĊbszych partii naskórka,
co przy niewielkim nasłonecznieniu moĪe spowodowaü awitaminozĊ. Kolor skóry jest
wypadkową tych dwóch czynników.

Zadanie 15

a)

czynniki endogenne: budowa anatomiczna organu fotosyntetycznego, budowa

aparatów szparkowych, zawartoĞü barwników fotosyntetycznych oraz układ i ruchy
chloroplastów.

b)

Zadanie 16
ZmiennoĞü Ğrodowiskowa.
Niedziedziczna, gdyĪ zaleĪy od warunków Ğrodowiska w jakim Īyje dany osobnik, nie jest
natomiast zapisana w genach.

Zadanie 17

A.

Prawda

B. Fałsz

C. Fałsz.

D. Prawda.

Zadanie 18
a)

1 - CO

2

2 - glukoza
3 – CO

2

4 - H

2

O

5 – H

2

O

b) Procesem katabolicznym jest oddychanie komórkowe zachodzące w mitochondriom,
poniewaĪ produktem tego procesu są związki wysokoenergetyczne - ATP (energia).

Zadanie 19

a)

Tlen transportowany jest przez erytrocyty, w których zawarta jest hemoglobina. WiąĪe

siĊ ona nietrwale z tlenem tworząc oksyhemoglobinĊ (w płucach), a w taknkach
oddaje tlen.
Dwutlenek wĊgla transportowany jest przez osocze krwi, a w niewielkim procencie
przez erytrocyty.

b)

Antyhydraza wĊglanowa w erytrocytach wiąĪe CO

2

z wodą i tworzy kwas wĊglowy,

co powoduje obniĪenie pH krwi. W zaleĪnoĞci od zapotrzebowania erytrocyty mogą
wiązaü róĪne iloĞci CO

2.

Proces ten pozwala na utrzymanie stałego pH krwi.

4

Zadanie 20

1

Układ nerwowy rozproszony (siateczkowaty)

stułbia

2

Układ nerwowy drabinowy

wypławek

3

Układ nerwowy pasowy

dĪdĪownica

4

Układ nerwowy łaĔcuszkowy

rak

Zadanie 21

a)

W czasie wdechu zwiĊksza siĊ objĊtoĞü klatki piersiowej czego efektem jest

spadek ciĞnienia powietrza w płucach.

b)

Powietrze napływa do płuc dziĊki podciĞnieniu jakie siĊ w nich tworzy. (tak jak w

strzykawce)