Przełom nadci

ś

nieniowy

Dr hab. n. med. prof. nadzw. Krzysztof Chi

ż

y

ń

ski

Kierownik Zakładu Kardiologii Inwazyjnej

I Katedry Kardiologii i Kardiochirurgii

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Przełom nadci

ś

nieniowy

Gwałtowny wzrost ci

ś

nienia t

ę

tniczego krwi

do warto

ś

ci powy

ż

ej 200/120–130 mm Hg

(szczególnie istotne jest nagłe zwi

ę

kszenie

ci

ś

nienia rozkurczowego) lub te

ż

znaczny

stopniowy wzrost ci

ś

nienia powy

ż

ej

300/150 mm Hg.

Wa

ż

niejsza od wielko

ś

ci ci

ś

nienia jest szybko

ść

jego wzrostu i sytuacja kliniczna w jakiej nast

ą

pił

wzrost ci

ś

nienia.

Przełom nadci

ś

nieniowy - powikłania

•

Obrz

ę

k płuc

•

Ostra niewydolno

ść

wie

ń

cowa

•

Zawał serca

•

T

ę

tniak rozwarstwiaj

ą

cy aorty

•

Krwotok

ś

ródmózgowy lub

podpaj

ę

czynówkowy

•

Odwarstwienie siatkówki

Przełom nadci

ś

nieniowy - powikłania

•

Obrz

ę

k tarczy nerwu wzrokowego

•

Utrata wzroku

•

Niewydolno

ść

nerek

•

Krwotok wewn

ę

trzny

•

Zaburzenia rytmu

•

Rzucawka porodowa

Przełom nadci

ś

nieniowy

– dora

ź

ne obni

ż

enie

ci

ś

nienia t

ę

tniczego

1. Wskazania nagl

ą

ce – bezpo

ś

rednie

zagro

ż

enie

ż

ycia

(konieczno

ść

obni

ż

enia

ci

ś

nienia w ci

ą

gu kilku minut – podawanie

leków do

ż

ylnie, najlepiej w stałym wlewie:

Ostra encefalopatia nadci

ś

nieniowa

Krwotok

ś

ródmózgowy lub

podpaj

ę

czynówkowy

Przełom nadci

ś

nieniowy

– dora

ź

ne obni

ż

enie

ci

ś

nienia t

ę

tniczego

1. Wskazania nagl

ą

ce – cd:

T

ę

tniak rozwarstwiaj

ą

cy aorty

Zatrucie ci

ąż

owe

Ostra niewydolno

ść

wie

ń

cowa,

ś

wie

ż

y

zawał serca

Obrz

ę

k płuc

Hiperkatecholanemia (guz chromochłonny,
zatrucie amfetamin

ą

, kokain

ą

, interakcje

lekowe, nagłe odstawienie leków
działaj

ą

cych o

ś

rodkowo)

Przełom nadci

ś

nieniowy

– dora

ź

ne obni

ż

enie

ci

ś

nienia t

ę

tniczego

2. Wskazania pilne – ryzyko wyst

ą

pienia

gro

ź

nych powikła

ń

, nie ma bezpo

ś

redniego

zagro

ż

enia

ż

ycia

(konieczno

ść

obni

ż

enia

ci

ś

nienia w ci

ą

gu 30 i wi

ę

cej minut):

Nadci

ś

nienie zło

ś

liwe/faza przyspieszona

nadci

ś

nienia (nie powikłane

encefalopati

ą

, zawałem serca, obrz

ę

kiem

płuc)

Przełom nadci

ś

nieniowy

– dora

ź

ne obni

ż

enie

ci

ś

nienia t

ę

tniczego

2. Wskazania pilne – cd:

Niewydolno

ść

lewej komory

Niestabilna choroba wie

ń

cowa

Stan przedrzucawkowy

Udar mózgu niedokrwienny

Nadci

ś

nienie w okresie okołooperacyjnym

Przełom nadci

ś

nieniowy – leki

1. Leki szybko działaj

ą

ce

(pocz

ą

tek działania

w ci

ą

gu kilku – kilkunastu minut):

Nitroprusydek sodu

– wlew do

ż

ylny 0,05

– 0,2 mg/min (5 mg/50 ml 5% glukozy)

Labetalol: w bolusach

– pocz

ą

tkowo 20

mg i.v. (zwi

ę

kszane do 40 mg) co 10 – 15

min. lub wlew do

ż

ylny 2 mg/min

(przeci

ę

tna dawka ł

ą

czna 1 – 2 mg/kg)

Przełom nadci

ś

nieniowy – leki

1. Leki szybko działaj

ą

ce - cd:

Diazoksyd:

w bolusach – pocz

ą

tkowo 50

mg/3 min i.v. (powtórzone po 5 – 10 min),
nast

ę

pnie 100 mg co 10 min (do dawki

ł

ą

cznej 300 – 450 mg) albo wlew do

ż

ylny 15

– 30 mg/min w ci

ą

gu 20 – 30 min

(przeci

ę

tna dawka ł

ą

czna 5 mg/kg)

Nitrogliceryna:

wlew do

ż

ylny z szybko

ś

ci

ą

pocz

ą

tkow

ą

5 – 10

µ

g/min zwi

ę

kszan

ą

stopniowo do 100 – 200

µ

g/min

Przełom nadci

ś

nieniowy – leki

1. Leki szybko działaj

ą

ce - cd:

Trimetafan:

wlew do

ż

ylny z szybko

ś

ci

ą

1

– 10 mg/min (500 mg leku/500 ml 5%
glukozy)

Urapidil:

bolus 12,5-25 mg i.v., a

nast

ę

pnie wlew 5 - 40 mg/min

Furosemid:

40 – 100 mg i.v. w bolusie,

wlew do

ż

ylny 200 – 500 mg/dob

ę

Dihydralazyna:

5 – 10 mg i.v. lub 10 – 25

mg i.m.

Przełom nadci

ś

nieniowy – leki

2.

Leki działaj

ą

ce z opó

ź

nieniem

(pocz

ą

tek

działania w ci

ą

gu kilkudziesi

ę

ciu minut –

kilku godzin):

Captopril:

12,5 – 50 mg p.o. lub s.l.

Nitrendypina

20 mg p.o.

Bardzo wysoki wzrost ciśnienia

Stan zagrożenia życia

tak

nie

Obniżenie RR w ciągu godzin

Doraźne leczenie hypotensyjne

(obniżenie RR w ciągu minut)

Ekg, rtg klatki piersiowej, elektrolity, kreatynina,

badanie ogólne moczu, dno oka

Post

Post

ę

ę

powanie w prze

powanie w prze

ł

ł

omie nadci

omie nadci

ś

ś

nieniowym

nieniowym

-

-

algorytm

algorytm