EPiFM Cwiczenie 3

1

Ćwiczenie nr 3

EPiFM

Temat:

Terminal satelitarny STANDARD C

UWAGA! TERMINAL JEST PODŁĄCZONY DO RZECZYWISTEJ ANTENY. POD
ŻADNYM POZOREM NIE WYSYŁAJ SYGNAŁÓW ALARMOWYCH

1.1 Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z terminalem satelitarnym

STANDARD C firmy THRANE and THRANE w zakresie wyboru satelitów, pisania
teleksów, transmisji oraz odbioru informacji bezpieczeństwa.

1.2 Zagadnienia do opracowania:

- Organizacja Systemu INMARSAT

- Rodzaje stacji w systemie.
- Rodzaje łączności w Standardzie C

1.3 Pytania kontrolne

- Jakie są satelity w systemie INMARSAT i jakie są ich parametry ?

- Co to jest stacja NCC, do czego służy ?
- Co to jest stacja NCS, do czego służy ?
- Co to jest stacja LES, do czego służy ?

- Co to jest stacja MES, do czego służy ?
- Jakie typy terminali statkowych mają aprobatę systemu GMDSS ?

- Jakie rodzaje łączności możemy prowadzić w Standardzie C ?
- Jakie są metody alarmowania w Standardzie C ?
- Podaj przykładową treść teleksu rutynowego.

- Podaj przykładową treść teleksu odwołującego fałszywy alarm
- Podaj przykładową treść teleksu alarmowego.

- Co to są informacje EGC.
- Jak się testuje terminal Standardu C.

- Jakie są zasady rozliczeń w Standardzie C.

1.4 Opis układu ćwiczeniowego

- Terminal statkowy Standard C składający się z:

- Transceivera,
- Komputera sterującego,

- Monitora,
- Drukarki,

- Klawiatury,
- Anteny.

2

EPiFM Ćwiczenie 3

- List of ship stations.

- ALRS tom 5.

1.5 Wykonanie ćwiczenia

Uwaga: W trakcie ćwiczenia należy wykonać wszystkie czynności opisane w pkt. 1.5.1 do
1.5. 8. Kursywą podano informacje teoretyczne niezbędne dla właściwego posługiwania się
terminalem Standardu C.

INMARSAT jest międzynarodowym morskim systemem satelitarnym służącym do

łączności między dowolnym punktem ruchomym (np. statek) poprzez satelitę, stację lądową a
innym statkiem lub abonentem na lądzie. System INMARSAT ma do spełnienia trzy
podstawowe zadania:

 Alarmowanie w niebezpieczeństwie. Alarm może być nadany ręcznie z terminalu

lub automatycznie przy pomocy radiopławy EPIRB 1.6 GHz.

 Rozsyłanie informacji bezpieczeństwa. Informacje te rozsyłane są grupowo w

ramach serwisu satety net będącego częścią składową rozszerzonego wywołania
grupowego EGC – enhanced group call.

 Prowadzenie łączności rutynowej.

Segment satelitarny systemu składa się z czterech satelitów, umieszczonych na

równikowej orbicie geostacjonarnej (35700 km nad ziemią). Dane satelitów przedstawiono w
tabeli. Satelity te pokrywają swoim zasięgiem całą powierzchnię kuli ziemskiej poza
obszarami podbiegunowymi, powyżej 70 stopnia szerokości północnej i południowej.

Nazwa

AOR - E

POR

IOR

AOR - W

Długość geogr.

15.5 W

178 E

64.5 E

55.5 W

Kod telefoniczny

871

872

873

874

Kod teleksowy

581

582

583

584

Segment naziemny systemu składa się z czterech typów stacji:
 NCC – network control center, jest to jedna stacja mieszcząca się w Londynie i

stanowiąca centrum administracyjne i centrum obsługi technicznej.

 NCS – network coordination station, są to 4 stacje naziemne (po jednej dla

każdego satelity), będące odpowiednikiem central telefonicznych, dokonujących
automatycznych połączeń między terminalem statkowym a wybraną stacją lądową.
W momencie wyboru satelity, z którym chcemy współpracować, terminal nasz
zaczyna w sposób ciągły odbierać sygnał z NCS związanej z tym satelitą. Sygnał
ten jest nadawany na jednej, wspólnej częstotliwości i jest odbierany przez
wszystkie terminale aktualnie współpracujące z danym satelitą. Ma on do
spełnienia trzy podstawowe zadania:
- Służy do automatycznego ustawiania anten w celu śledzenia satelity przy

zmieniającej się pozycji statku,

- Służy do przekazywania kierowanych do wszystkich statków informacji EGC,
- Służy do przekazywania informacji o przydzielonym kanale łączności z

wybraną stacją lądową.

 LES (dawne oznaczenie CES) - land earth station, jest to około 40 stacji,

rozmieszczonych na całej kuli ziemskiej, stanowiących połączenie między
sygnałami satelitarnymi a lądową siecią telekomunikacyjną. Każdy satelita widzi
kilkanaście stacji lądowych. Niektóre stacje lądowe (np. Burum, Southbury), dzięki

EPiFM Cwiczenie 3

3

rozstawieniu anten w różnych punktach kuli ziemskiej, mogą współpracować ze
wszystkimi satelitami. Wybierając do łączności stację lądową, musimy być pewni,
że współpracuje ona z satelitą, z którego aktualnie korzystamy.

 MES (dawne oznaczenie SES), - mobile earth station, są to ruchome stacje

naziemne, w przypadku łączności morskiej, po prostu terminale statkowe. Ocenia
się, że aktualnie pracuje ich około 60 000. W zależności od rozwiązania
technicznego terminale te wykonywane są w różnych typach, zwanych
standardami. Najczęściej spotykanymi rozwiązaniami są:
- STANDARD A – jest to terminal z ruchomą kierunkową anteną o średnicy

około jednego metra, zapewniającą automatyczne śledzenie wybranego
satelity. Z uwagi na silny, dzięki kierunkowej antenie, sygnał, terminal ten
zapewnia wszystkie współcześnie stosowane rodzaje łączności tj. telefon, faks,
teleks i transmisję danych cyfrowych przez modem po łączu telefonicznym.
Praca terminalu odbywa się w trybie bezpośrednim, wszystkie rodzaje
łączności rozliczane są w zależności od czasu trwania, z dokładnością do 0.1
min. Jest to terminal stosunkowo drogi co do kosztu zakupu (około 40 000 $),
jaki w kosztach eksploatacji (około 7$ za min.)

- STANDARD B – jest to unowocześniona wersja standardu A. Terminal jest

wykonany całkowicie w formie cyfrowej, co zapewnia wyższą jakość
szczególnie przy rozmowach telefonicznych. Antena jest taka sama jak w
standardzie A. Oprócz poprzednich rodzajów łączności, standard B umożliwia
jeszcze szybką transmisję danych cyfrowych – HDS (high data speed). Z
uwagi na większą prędkość pracy zastosowanego komputera koszty
eksploatacyjne w standardzie B są niższe (około 5$ za min.).

- STANDARD M – jest to uproszczona wersja w stosunku do poprzednich.

Terminal posiada dwa razy mniejszą antenę, nie ma łączności teleksowej i
może być wykonany w wersji przenośnej (Mini M). Koszty eksploatacyjne są
podobne jak w standardzie B.

- STANDARD C – jest to najbardziej uproszczona wersja terminalu, około

czterokrotnie tańsza niż standard A lub B. Terminal posiada antenę
bezkierunkową, zapewnia jedynie łączność teleksową i transmisję danych
cyfrowych. Pracuje w trybie Store and Forward (jest to łączność dwuetapowa;
wysyłany teleks lub plik komputerowy trafia do stacji lądowej, tam jest
zapisywany w pamięci i w następnym etapie przesyłany do abonenta lądowego
lub innego statku. Rozliczenie odbywa się w zależności od ilości przesyłanych
bitów informacji, z dokładnością do 256 bitów. Bardzo istotną zaletą
standardu C jest możliwość bezpośredniego odbierania EGC (W innych
terminalach do tego celu musi być dokupiona specjalna przystawka).

1.5.1 Włącz terminal, zaobserwuj proces logowania. Zanotuj wnioski.

Terminal należy włączyć w następującej kolejności:

- Monitor

- Komputer ( z wysuniętą dyskietką)
- Transceiver (po wczytaniu programu przez komputer).

Terminal automatycznie wchodzi w opcję skanowania, polegającą na wyszukaniu

satelity, który uprzednio został wybrany jako preferowany. Jeśli satelita ten jest niedostępny
terminal samoczynnie wybiera innego, który jest dostępny. Skanowanie jest również
automatycznie wykonywane w przypadku zgubienia sygnału satelity. Aby sprawdzić, który
satelita jest ustawiony jako preferowany lub zmienić preferencję, należy wybrać z menu

4

EPiFM Ćwiczenie 3

Options następnie Scan podświetlić wybranego satelitę i klawiszem enter zatwierdzić wybór.
Jeżeli wybierzemy All oceans, preferowanym będzie satelita o najsilniejszym sygnale. Aby
dokonać zmiany satelity w sposób „twardy”, wchodzimy w funkcję Login w Options i
wybieramy żądanego satelitę. Zmiana zostanie dokonana po czasie 1 do 2 min i będzie
potwierdzona komunikatem Login successful. Przed wyłączeniem terminalu z sieci należy
dokonać jego wylogowania. Dokonuje się tego wchodząc w funkcję Logout w Options. i
potwierdzając zamiar.

1.5.2

Napisz dowolny teleks do abonenta lądowego, wydrukuj go i dołącz do
sprawozdania.

W celu napisania teleksu z menu wybieramy File następnie New teleks, klawiszem

Enter potwierdzamy skasowanie ewentualnego tekstu na ekranie i piszemy treść teleksu.
Zalecany format teleksu służbowego:

ZCZC

- znak początku

FM .

............

- nazwa nadawcy

TO .

.............

- nazwa adresata

TLX .

..........

- nr teleksu wg dziennika korespondencji

ATT .

..........

- wskazanie osoby do której personalnie skierowany jest teleks

REF .

..........

- krótkie określenie zawartości teleksu

TREŚĆ

PODPIS

Po napisaniu możemy pozostawić teleks w edytorze lub zapisać go na dyskietce. W celu

zapisania wchodzimy w opcję Save, nadajemy nazwę (maksimum 8 znaków) i klawiszem
Enter powodujemy zapisanie. W celu wydrukowania możemy skorzystać z opcji Print tekst
(jeśli teleks jest w edytorze) lub Print file (jeśli teleks mamy zapisany na dyskietce).

1.5.3

Utwórz w książce adresowej następujące adresy:

 Do abonenta lądowego na teleks

 Do innego statku
 Do abonenta lądowego na faks

 Do stacji lądowej, dla uzyskania porady medycznej

Z menu wybieramy Transmit, po podświetleniu pola To klawiszem spacja wchodzimy w

książkę adresową. Wybieramy opcję New (hasło wprowadzi prowadzący ćwiczenie) i
tworzymy żądany adres. Po napisaniu nazwy ustawiamy wskaźniki następująco:

Do abonenta lądowego na teleks:

- kropka w wierszu Teleks
- kropka w wierszu 5 bit ( teleks tańszy, ale z możliwością błędów) lub

- kropka w wierszu 7 bit (teleks droższy, ale z korekcją błędów)
- na dole strony wpisujemy numer abonenta, np. 63422585 gdzie: 63 – kod

teleksowy do Polski, 422585 nr teleksu WSM

- answerback (znamiennik) pozostawiamy nie wypełniony.

Do innego statku:

- kropka w wierszu Mobile

EPiFM Cwiczenie 3

5

- kropka w wierszu 5 bit ( teleks tańszy, ale z możliwością błędów) lub

- kropka w wierszu 7 bit (teleks droższy, ale z korekcją błędów)
- na dole strony wpisujemy numer abonenta, np. 581326100013 gdzie: 581 – kod

teleksowy satelity AOR – E, 326100013 nr standardu B WSM.

Do abonenta lądowego na faks:

- kropka w wierszu Fax
- kropka w wierszu 5 bit ( teleks tańszy, ale z możliwością błędów) lub

- kropka w wierszu 7 bit (teleks droższy, ale z korekcją błędów)
- na dole strony wpisujemy numer abonenta, np. 48914338123 gdzie: 48 – kod

telefoniczny do Polski, 91 – kod Szczecina, 4338123 – nr. faksowy WSM.

Dla uzyskania porady medycznej:
- kropka w wierszu Special,

- kropka w wierszu 7 bit,
- na dole strony wpisujemy kod porady medycznej 32 (inne ważniejsze kody to 38

dla pomocy medycznej, 39 dla połączenia z RCC. Pełen wykaz kodów można
znaleźć w instrukcji obsługi lub w V tomie ALRS).

W każdym przypadku po zakończeniu wpisywana adresu, należy zatwierdzić go

klawiszem Enter podświetlając uprzednio pole OK.

1.5.4

Spróbuj wysłać napisany uprzednio teleks na któryś z utworzonych adresów.
Opisz w sprawozdaniu procedurę.

Z menu wybieramy Transmit i wypełniamy tabelę klawiszem spacja następująco:

- w polu To wybieramy żądany adres (wejście spacją, wybór zatwierdzamy

klawiszem Enter),

- w polu Land station wybieramy żądaną stację LES (wejście spacją, wybór

zatwierdzamy klawiszem Enter),

- krzyżyk w wierszu Text in editor oznacza wysłanie teleksu z edytora, jeśli go

usuniemy (spacją), możemy podać nazwę pliku z dyskietki,

- w polu priorytetu kropkę ustawiamy przy Routine,

- krzyżyk w wierszu Confirmation request oznacza żądanie potwierdzenia przez

stację LES, że teleks trafił do adresata, jeśli go usuniemy (spacją) potwierdzenia
nie uzyskamy,

- krzyżyk w wierszu Print oznacza drukowanie teleksu z edytora w momencie

wysyłania, jeśli go usuniemy (spacją) teleks nie będzie drukowany,

- krzyżyk w wierszu Immidiate transmission oznacza natychmiastowe wysłanie

teleksu, jeśli go usuniemy (spacją), możemy podać żądany czas wysyłania.

Po wypełnieniu tabeli podświetlamy SEND i klawiszem Enter powodujemy wysłanie

teleksu.

1.5.5

Poproś prowadzącego ćwiczenie o zapoznanie z metodami alarmowania. Opisz
je w sprawozdaniu.

6

EPiFM Ćwiczenie 3

UWAGA! TERMINAL JEST PODŁĄCZONY DO RZECZYWISTEJ ANTENY.
POD ŻADNYM POZOREM NIE WYSYŁAJ SYGNAŁÓW ALARMOWYCH.

W sytuacji gwałtownego zagrożenia możemy wysłać natychmiastowy sygnał alarmowy

przyciskając na 5 sekund jednocześnie przyciski Set i Alarm znajdujące się na transceiverze.
Wysłany alarm będzie zawierał identyfikację statku i jego aktualną pozycję (o ile jest
podłączony GPS). Alarm zostanie wysłany do przypadkowej stacji LES.

W sytuacji gdy czas na to pozwala możemy przygotować o wiele dokładniejszy

meldunek alarmowy. W tym celu przygotowujemy teleks o treści:

MAYDAY MAYDAY MAYDAY
THIS IS .......................
MY POSITION AT .............UTC IS ................. (szerokość), ................ (długość)
Szczegółowy opis sytuacji alarmowej,
Podpis imienny kapitana statku.

Napisz i wydrukuj właściwy teleks alarmowy

Po napisaniu teleks wysyłamy w opcji Transmit ustawiając kropkę w polu priorytetów

na Distress. Spowoduje to automatycznie pojawienie się adresu SEARCH and RESCUE.

UWAGA! NIE WYSYŁAJ.

1.5.6

Napisz i wydrukuj teleks odwołujący fałszywy alarm. NIE WYSYŁAJ.

W przypadku wysłania alarmu niechcący, bez uzasadnionej przyczyny, ze standardu C

lub radiopławy EPIRB 406, należy go bezwzględnie odwołać. W tym celu przygotowujemy
teleks o treści:

TO RCC
THIS IS ...............................
CANCEL MY DISTRESS ALERT SENT BY INMARSAT C (EPIRB 406) AT.....UTC
FROM POSITION ......................(szerokość ..........................(długość)
Imienny podpis kapitana statku.

Po napisaniu teleks wysyłamy w opcji Transmit ustawiając kropkę w polu priorytetów

na Distress. Spowoduje to automatycznie pojawienie się adresu SEARCH and RESCUE.

UWAGA! NIE WYSYŁAJ.

1.5.7

Zapoznaj się z metodami sprawdzania terminalu Standard C. Opisz.

Istnieją trzy metody sprawdzania terminalu Standard C.

 Link test – jest to najdokładniejsze sprawdzenie terminalu we współpracy ze

stacją LES. Polega na wybraniu z menu Options polecenia Link test. Następnie
wybieramy i zatwierdzamy polecenie Activate. Test będzie wykonywany

EPiFM Cwiczenie 3

7

automatycznie. Uwaga! W trakcie testu pojawi się na ekranie polecenie by
wysłać sygnał alarmowy, będący częścią testu. Dla bezpieczeństwa należy je
zignorować. Po zakończeniu testu (około 10 min), zostaną wydrukowane jego
wyniki. Test jest pozytywny jeśli przy wszystkich wynikach będzie określenie OK.

 transceiver status – jest to metoda sprawdzania przeznaczona głównie dla

serwisowców. Polega na wybraniu z menu Options polecenia transceiver status.
Na ekranie pojawi się tabela z szeregiem parametrów określających stan
terminalu. Można sprawdzić czy mieszczą się one w założonych granicach,
określonych w instrukcji serwisowej.

 Napisanie krótkiego teleksu próbnego i wysłanie go na swój własny adres. Jeśli po

kilku minutach teleks powróci w tej samej treści, oznacza to, że terminal działa
poprawnie.

1.5.8

Ustaw odbiór informacji EGC oraz informacji transmitowanych przez system
NAVTEX

Informacje EGC, nadawane w ramach serwisu Safety net, są kierowane do wszystkich

statków i zawierają zestaw ostrzeżeń nawigacyjnych oraz meteorologicznych, wiadomości
pilne oraz retransmitowane przez stacje LES wiadomości alarmowe. Cały świat
podzielony jest na 16 obszarów nawigacyjnych (Navarea). Terminal odbiera jedynie
informacje przeznaczone dla tego obszaru, w którym aktualnie statek się znajduje. Obszar ten
jest rozpoznawany na podstawie wprowadzonej do pamięci, ręcznie lub z GPS, pozycji. Mapę
z podziałem na obszary nawigacyjne można znaleźć w piątym tomie ALRS, w rozdziale
NAVTEX.

W celu właściwego ustawienia odbioru EGC z menu wybieramy Optins, następnie

polecenie Configuration, następnie EGC. W tabeli, która pojawi się na ekranie krzyżykami
zaznaczamy odpowiednie pola. Krzyżyki wstawiamy lub usuwamy klawiszem spacja.

W polu EGC only krzyżyka z reguły nie wstawiamy, jego wstawienie spowodowało by

odbiór tylko informacji EGC bez możliwości odbioru zwykłych teleksów. Jeśli wstawimy
krzyżyk w polu Additional navarea, będziemy odbierać również informacje EGC dla obszaru
w którym niebawem się znajdziemy (należy podać nr tego obszaru). Odbiór informacji EGC
dla aktualnego obszaru gwarantuje krzyżyk w polu Safety net. Zwróć uwagę, że nie można
go usunąć.

Terminal umożliwia również odbiór informacji nadawanych w systemie NAVTEX.

Aby ustawić ich właściwy odbiór, w polu Coastal warning area wpisujemy literowe symbole
stacji, z których chcemy odbierać informacje (tom piąty ALRS rozdział Navtex). Niżej,
zaznaczamy krzyżykami rodzaje informacji, które chcemy odbierać.

Po całkowitym wypełnieniu tabeli, zatwierdzamy ustawienie poleceniem OK.

1.6 Sprawozdanie

W sprawozdaniu należy przedstawić efekty wykonania poleceń zawartych w pkt. 1.5.1

do 1.5.8, oraz własne wnioski nasuwające się w trakcie wykonywania ćwiczenia.