KINEZYTERAPIA WYKŁAD

13.II.2012

egzamin ustny po roku :D joanna cieplinska

kinezyterapia gr kinezys ruch therapia leczenie

leczenie ruchem synonim - gimnastyka lecznicza ćwiczenia usprawniające
początków kinezyterapii można doszukiwać się już w systemie filozoficzny Konfucjusza 2700 lat
p.n.e.
który eksponował znacznie określonych pozycji ciała w uzyskaniu efektów profilaktyczno-
leczniczych
również Hipokrates sławny grecki lekarz (V IV w.p.n.e.) za dwa główne filary medycyny uważał
dietetykę i gimnastykę

metody kinezyterapeutyczne – metody wprowadzane w celu usprawniania pacjenta po uzyskaniu
licencjata

_._._.<><>._._._. ↔ ._._._.<><>._._._. ↔ ._._._<><>._._._. ↔ ._._._. <><>._._._. ↔ ._._._. <> ._

jest definiowana jako całokształt postępowania medycznego których celem jest leczenie ruchem
wiedza dotycząca kinezyterapii stale się rozwija powstają coraz to nowe kierunki zastosowań
leczenia ruchem i badań nad zachowaniem ruchowymi człowieka niepełnosprawnego
ma to związek z ciągłym różnicowaniem się specjalności lekarskich i dostosowywaniem do nich

kinezyterapia najczęstszej stosowany jest

•

w schodzeniach i dysfunkcjach narządu ruchu

•

w zespołach bólowych kręgosłupa (w tej chwili nawet dzieci)

•

po udarach mózgu (udar krwotoczny i niedokrwienny, kiedyś po 60-65r życia z miażdżycą,
teraz nawet ok 30-40r życia się zdarza)

•

po zawale serca

•

w niektórych chorobach układu oddechowego (astmy, z zaleganiem w układzie
oddechowym, przeciwdziałanie zapaleniu płuc)

•

w chorobach reumatoidalnych (RZS, ZSTK, idiopadyczne zapalenie stawów)

•

po zabiegach operacyjnych w jamie brzusznej (jak najszybciej usprawnia się pacjenta)

•

przed porodem

kinezyterapia może być stosowana jako podstawowa i jedna forma leczenia (np. w zachowawczym
leczeniu):

•

wad postawy (95% ma wady postawy skolioza – nie jest traktowana jako wady postawy
jako trój płaszczyznowa dysfunkcji a wada postawy przebiega w płaszczyźnie strzałkowej-
jedno płaszczyznowo,

•

bólach krzyża (nie ma bólu krzyża a ból kręgosłupa!,

•

lub jeżeli choroba wymaga leczenia operacyjnego (np. uszkodzenie łąkotek, endoprotezo
cośtam)

---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---/*\---

kinezyterapia może być prowadzona zarówno w okresie przedoperacyjnym jak i po zabiegu
istnieje wiele dowodów na skuteczność kinezy (jej różnych form) stosowane jej jako samodzielna
metoda leczenia, w leczeniu schodzeń mięśniowo-szkieletowych

w jakim celu stosuje się kinezyterapię?

•

stosowanie kinezy umożliwia uzyskanie maksymalnej poprawy utraconej funkcji

•

przywrócenie prawidłowej mechaniki

•

ułatwia wystąpienie procesów kompensacji

•

zabezpiecza przed wykształceniem nieprawidłowych stereotypów ruchowych (np. zespoły
bólowe kręgosłupa)

•

lub przywraca już utracone (np. kontrola nerwowo mięśniowa)

•

umożliwia prawidłowy przebieg proc przebudowy tkanek po urazach i operacjach

•

przeciwdziała wtórnym zmianom w układzie kostno-mięsniowym w postaci ograniczeń
duchu

•

zapobiega powikłaniom w układzie krążenia i oddychania które mogą wynikać z długiego
unieruchomienia

(**__**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)&(**_**)

rodzaje ćwiczenia wchodzących w skład kinezy
obecnie kinezyterapię dzieli się na:

•

miejscową w której wszystkie oddziaływania dotyczą bezpośrednio narządu zmienionego
chorobowo a ich dobór zależy od stanu funkcjonalnego i zamierzonego celu

•

ćwiczenia bierne

•

ćwiczenia czynno-biene

•

ćwiczenia samo-wspomagane

•

ćwiczenia w odciążeniu

•

ćwiczenia czynne

•

ćwiczenia z oporem

•

ćwiczenia prowadzone

•

redresja

•

wyciągi

•

ćwiczenia synergistyczne

•

ćwiczenia oddechowego

•

ćwiczenia relaksacyjne

•

pionizacja i nauka chodzenia

•

ogólna ćwiczenia nie objętych chorobą części ciała

•

ogólno-kondycyjne

•

gimnastyka poranna

•

w wodzie

•

sport osób niepełnosprawnych

]___[^^)—(^^]___[^^)--(^^]___[^^)--(^^]___[^^)--(^^]___[^^)--(^^]___[^^)--(^^]___[^^)--(^^]___[

postawa ciała
postawa człoweika z medycznego punktu widzenia określamy jako układ ciała w pozycji stojącej
rozróżniamy postawę zwykłą (swobodną nawykową) oraz postawę baczną tj czynnie poprawioną
przez napiście odpowidnich grup mięśni np. na komędeę vaczność
postawa zwykła najczęściej spotykana jest rzeczywistą postawą człowieka i ona stanowi przedmiot
badania lekarskiego. Ta postaewea zależy głównie od ukształtowania kręgosłupa a następnie innych
części narządu ruchu, tj. ustawienia głowy barków klatki piersiowej miedniczny oraz kończyny
dolnych
postawa zwykła jest indywidualną cechą każdego człowieka i zależy od czynników fenetycznych
wieku płci rasy warunków środowiskowych ogólnego stanu zdrowia zmęczenia

niebagatelną rolę w postawie człowieka odgrywają również przyczyny psychiczne. Człowiek
przygnębiony przebiera często postawę schyloną charakteryzującą się pogłębioną kifozą piersiową
opuszczeniem barków zapadnięciem klatki piersiowej itp.
postawa jest jednym ze składników prawidłowego rozwoju oraz statycznej i dynamiczne
sprawności ciała

definiowana
1to zharmonizowany układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie oraz w odniesieni do
osi mechanicznej ciała utrzymywanej w minimalnym napięciu układów mięśniowego i nerwowego
2to harmonijne i bez wysiłkowe ułożenie poszczególnych elementów postawy w stosunku do osi
długiej ciała
3 jest takim układem poszczególnych odcinków ciała nie tkniętych zmianami patologicznymi który
zapewnia optymalną jego stabilność wymaga min. wysiłku mięśniowego do jego utrzymania
stwarza warunki do optymalnego ułożenia narządów wewnętrznych
4 to taka która występuje dość często aby można było ją uznać za charakterystyczną dal danej
populacji jest atrybutem osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju fizycznym i psychicznym
5 to taki kształt ciał wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części
który sprzyja podstawowym funkcjom organizmu

odrębności między osobnicze powodują że konstruowanie wzorca postawy idealnej jest sztuczne i
nieprzydatne
jednocześnie jednak dla chcącego kształtować postawę niezbędna jest znajomość poszczególnych
etapów procesu prawidłowego rozwoju:
•

zdrowy noworodek ma prosty kręgosłup indyferentny morfologicznie (podatny na zmiany

pozycji)
•

w miarę rozwoju zainteresowanie otoczeniem (odruch orientacyjny i celu) i wzmacnia

mięśni, dziecko wzbogaca dotychczasową pozycję leżącą na boku na wznak stopniowo o leżenie
na brzuchu z unoszeniem głowy siedzenia raczkowanie a wreszcie stanie i chodzenie
•

dla prawidłowego rozwoju postawy niezwykle ważne jest stworzenie dziecku właściwych

warunków swobodnego i wszechstronnego ruchu, zwłaszcza ważne jest zapewnienie dziecku
przebywania w pozycji leżąc przodem ze względu na wzmocnienie mięśni karku i grzbietu oraz
naturalny sposób usytuowania fizjologicznych przykurczów w stawach biodrowych i kolanach.

27.02.2012

w okresie szkolnym należy zwrócić uwagę na dwa okresy krytyczne posturogenezy, gdyż właśnie
wtedy powstaje najwięcej wad postawy
pierwszy z nich przypadający na wiek 6-7 lat, związany jest ze zmianą tryby życia dzieci. Istota tej
zmiany tkwią w przejściu ze swobodnego indywidualnie regulowanego przez dziecko reżimu ruchu
– wysiłku i odpoczynku w narzucony kilkugodzinny system przebywania w pozycji siedzącej,
często w niewłaściwych warunkach
drugi okres krytyczny posturogenezy związany jest ze skokiem pokwitaniowym (dziewczęta 11-13
lat chłopcy 13-14 lat)
intensywny przyrost długości kończyn dolnych i tułowia zmiana proporcji ciała oraz
dotychczasowego układu środków ciężkości brak równoczesnego pokrycia ruch zmian siłą
mięśniową nieadekwatności dotychczasowego czucia i nawyku postawy do zmienionych warunków
morfologicznych stwarzają sytuację w której pogardzanie się istniejących wad jest szczególnie
częste . W tym okresie obserwujemy występującą często u dziewcząt tendencją do ukrycia
zamaskowywania rozwijających się sutków wysuwaniem barków do przodu i zaokrąglaniem
pleców.

Choroba Scheuermanna, młodzieńcza kifoza

–

martwica jałowa nasad trzonów kręgowych; deformacja

powstająca przed okresem pokwitania. Choroba ta zaczyna się w wieku 10–14 lat.

Hipotezy Scheuermana

•

genetyczne podłoże choroby scheuermana -

•

rodzaj martwicy trzonów kręgów (hipoteza nie potwierdzona)

rola podporowa kręgosłupa

•

rola podporowa kręgosłupa polega m.in. na podtrzymywaniu przezeń segmentów wyżej
położonych w związku z czym podlega on znacznym obciążeniom wzrastającym ku dołowi

•

ulegają one jeszcze zwiększeniu na skutek czynności kinetycznej mięśni oraz przybierania
różnych pozycji w czasie ruchu

•

zadanie przenoszenia obciążeń pełnią głównie trzony kręgowe których część tylna o
budowie litej zwartej jest zwłaszcza do tego dostosowana

•

drugim elementem umożliwiającym wytrzymywanie przez kręgosłup tak znacznych
obciążeń są jego krzywizny fizjologiczne

•

tak więc wszystkie krzywizny lordozy szyjna i lędźwiowa kifoza piersiowa znajdują się w
kompensacyjnym stosunku do siebie

•

D Tylman określa następująco: odporność kręgosłupa jest proporcjonalna do kwadratu
krzywizn +1

•

w ten sposób kręgosłup posiadający 4 krzywizny fizjologiczne jest 17-krotnie bardziej
odporny niż gdyby był prosty

•

dokonuje się to na skutek skośnego ustawienia trzonów kręgowych dzięki czemu siła
ucisku rozkłada się na wysokości każdego stawu kręgowego na dwie składowe : pierwszą
dociskającą tron do przodu i drugą ścinającą tj. powodującą tendencję do ześlizgiwania się
trzonu górnego z dolnego czemu przeciwdziałają wyrostki stawowe i więzadła.

Jeśli więzadło żółte zawiedzie dochodzi do zesmyku. Ono zapobiega przed ześlizgiwaniem się
trzonów kręgów.

Rwa kkulszowa spowodowana przepukliną krążka odcinaka lędźwiowego. Wynikająca z
przeciążenia tego odcinka zpowodowana m.in. osłabieniem mięśni.

•

Stabilizacja bierna zapewniają: równowagę mechaniczną, optymalne obciążenie, napięcie
układu więzadłowo-torebkowego, ograniczenie ruchu budową stawów

•

podstawowym wymogiem zapewniania równowagi mechanicznej jest warunek by środki
ciężkości poszczególnych segmentów (głowy miednicy klatki piersiowej) równoważyły się
w ramach zrównoważenia całości tj. dążenie by rzut pionowy wspólnego środka ciężkości
padał na podstawę

•

jeżeli jeden tylko segment przemieści swój środek ciężkości ogólna równowaga ulega
zaburzeniu powodując kompensacyjne przemieszczanie innych segmentów najczęściej na
drodze wygięcia krzywizn kręgosłupa, nachylenie miednicy czy ustawienia kończyn
dolnych

•

dokonuje się to dzięki złożonemu mechanizmowi odruchów miostatycznych
przedsionkowych dzięki wrażeniom wzrokowym i udziałowi móżdżku itp.

•

dotyczy to zwłaszcza ruchów w płaszczyźnie strzałkowej gdzie utrzymanie kręgosłupa nad
osią obroty w stawach biodrowych wymaga współdziałania mięśni tradycyjnie zwanych
antagonistycznymi przedniej i tylnej taśmy statodynamicznej

•

w zależności od typu postawy i charakterystycznego dla niej rozkładu segmentarnych
środków ciężkości w różny sposób zaangażowane są poszczególne mięśnie składowe taśmy.
Omawia to w swej biomechanicznej analizie podstawy K. fidelus

5.03.2012

Określenie nieprawidłowości i niepoprawności postawy ciała jest rzeczą bardzo istotną, ale też
niezmiernie trudną. Nie ma jak już stwierdziliśmy jednego modelu postawy idealnej postawa ciała
jest bowiem zależna od wielu czynników. Także stworzenie jednej metody oceny postawy ciała
wydaje się być rzeczą nieosiągalną. Istnieje wiele trudności uniemożliwiających opracowanie
jednej trafnej i rzetelnej metody oceny postawy ciała. Jedną z nich jest to że na postawę ciała
wpływa wiele czynników. Są nimi:

•

zmienność w toku ontogenezt a szczególnie

•

kształtowanie się krzywizn kręgosłupa w okresie całego rozwoju dziecka

•

różne proporcje ciała w różnych okresach życia dziecka

•

związany z tym inny rozkład segmenternych środków ciężkości ciała z co za tym idzie inna
praca mięśni

•

zmienność postawy nawet w części dnia pod wpływem zmęczenia różnych stanów
psychicznych jak radość strach przygnębienie

•

należą zdawać sobie sprawę z tego za każdym metoda oceny postawy ciała jest właśnie

oceną chwilowego stanu

Przewęda wyodrębnia następujące grupy metod oceny postawy ciała:

•

wzrokowa ocena sylwetki

•

wzrokową oceny wybranych elementów postawy

•

metody sylwetek zarejestrowane za pomocą fotografii'

•

metody oceny poszczególnych elementów postawy ciała przy użyciu różnego rodzaju
aparatury pomiarowej

•

metody oceny oparte na kryterium linii pionowych i poziomych linii symetrycznych kątów
na zasadzie równowagi mechanicznej i symetrii ciała

•

dodatkową grupę metody stanowić będą nowoczesne techniki badania postawy ciała

pierwsze typologie postawy ciała człowieka powstały już w drugiej połowie XIX w. w Niemczech.

•

na pierwszym plan wysuwa się typologia Staffela. [niemiecki lekarz ortopeda pod koniec
XIX w opierając się na kryterium przednio tylnych krzywizn kręgosłupa wyróżnił 5 typów
postaw:
1. postawa normalna
2. plecy okrągłe
3. plecy płaskie
4. plecy wklęsłe
5. plecy okrągło-wklęsłe

•

na typologi staffela oparło swoje podziały wielu autorów między innymi: Lovett, Szlemin
Dudziński Haglund i Falk.

Polską sylwetkową metodę oceny postawy ciała opracował Wolański. Autor zbadał 3500dzieci obu
płci w wieku 3-20 lat i wyróżnił 3 typy postawy biorąc pod uwagę przednio tylne krzywizny
kręgosłupa

1. postawę kifotyczną K przewagę kifozy piersiowej nad lordozą lędźwiową
2. postawę lordotyczną L przewaga lordozy lędźwiowej nad kifozą piersiową
3. postawę równoważną R niemal jednakowo zaznaczone krzywizny piersiową lędźwiowa
4. następnie wśród każdej z tych 3 typów wyróżnił 3 podtypy w zależności od stopnia

zaawansowania zmian w obrębie danej krzywizny (typ I II III) tak powstała typologia
zawierająca 9 wzorców postaw.

Badanie ortopedyczne

•

oględziny od przodu

•

w warunkach prawidłowych pion pokrywa się z:

•

guzowatością bródki

•

wcięciem jarzmowym mostka

•

wyrostkiem mieczykowatym

•

kresą białą z pępkiem

•

środkiem spojenia łonowego

przebiega w równej odległości między kłykciami przyśrodkowymi i kostkami wewnętrznymi
wszelkie odchylenia pionu notuje się zapisując w cm ich wielkość układ linii poziomych:

•

linia międzykostkowa łącząca kostki wewnętrzne

•

linia rzepkowa – łączy górne krawędzie rzepek

•

linia międzykrętarzowa łączy krętarze wielkie

•

linia międzykolcowa łącząca kolce biodrowe przednie górne

•

linia szczytu talerzy biodrowych uzyskuje się ją wciskając płasko ułożone dłonie z obu stron
w talię i opierając je na talerzach biodrowych

•

układ obojczyków

•

linia barkowa łącząca wyr barkowe

dodatkowe inf. uzyskujemy z trójkątów talii stanowiące przestrzeń zawartą miedzy swobodnie
zwisającą kończyną górną (podstawa trójkąta) a obrysem klatki piersiowej i bioder (boki trójkąta)
szczyt trójkąta znajduje się w talii krawieckiej. Wymiernie można go określić bezpośrednio na
osobniku lu...
w przypadku zniekształceń kończyny górnej stosuje się obserwacją lub pomiar kąta talii. Przy
bardzo nieznacznych asymetriach wychwycenie ich ułatwia ustawienie dziecka na tle źródła światła
[pomocna jest tęż obserwacja ułożenia rąk w stosunku do bioder]

oględziny od tyłu
pion w warunkach prawidłowych pon spuszczony z C7 (lub guzowatości potylicznej zew. pada)

•

na wszystkie wyrostki kolczyste kręgów

•

szparę międzypośladkową

•

przebiega w równej odległości między kłykciami przyśrod. i kostki wewn.

•

wszelkie odchylenia od pionu notuje się zapisując w cm ich wielkość

układ linii poziomych

•

międzykostkowa łącząca z kostki wewnętrzne

•

podkolanowa łącząca zgięcia podkolanowe

•

pośladkowa pokrywająca się z fałdami pośladkowymi

•

linia między krętarzowa łącząca krętarze wielkie

•

szczytu talerzy biodrowych

•

układ łopatek

oględziny łopatek dostarczają cennych inf charakteryzujących odcinek piersiowy kręgosłupa oraz
obręcz barkowa
oglądamy je trójwymiarowo określając

•

odległość w cm od kręgosłupa (w przypadku bocznych skrzywień kręgosłupa tak że
odległość od pionu kąta górnego i dolnego łopatki)

•

wysokość w cm obu kątów dolnych w stosunku do siebie (mierzy się ją za pomocą linijki z
poziomicą określając że np. łopatka prawa położona jest wyżej o 2cm od lewej)

•

stopień odstawania od klatki piersiowej mierzony na wysokości kątów dolnych za pomocą
linijki ustawionej prostopadle w stosunku do klatki

linia barkowa łącząca wyrostki barkowe
trójkąty talii jak w oględzinach od przodu

oględziny z boku
w porównaniu z bezwzględną wartością diagnostyczną asymetrii typu skoliotycznego ocena
odchyleń w płaszczyźnie strzałkowej ma charakter względny
przyczyna tego tkwi w szerzej zakrojonych granicach fizjologicznej zmienności osobniczej jeśli
brać pod uwagę zwłaszcza usytuowanie poszczególnych elementów ciała w stosunku di pionu:

•

układ stabilizacyjny stawów skokowego-górnego

•

kolanowego

•

biodrowego

•

kąta nachylenia podstawa kości krzyżowej i jako wypadkowa wymieniowych elementów
kręgosłup także zróżnicowany i morfologicznie i funkcjonalnie.

•

Zwraca na to uwagę wielu autorów. Iwanicki wyróżnia trzy postawy ciała w zależności od
różnego przebiegu pionu wyprowadzonego z kostki zewn. w których różnie są mięśnie
antygrawitacyjne

dlatego też obserwacja należy podać:

•

pochylenie miednicy

•

wielkość i kształt lordozy lędźwiowej oraz powłok brzusznych

•

wielkość i kształt kifozy piersiowej sklepienia klatki piersiowej

•

ponieważ w większości wypadków kifozę piersiową zasłaniają łopatki obserwator musi na
chwilę przesunąć się nieco w tył (obserwacja skośnie z tyłu) by móc ją określić

•

ustawienie barków i głowy

Wady postawy w płaszczyźnie przednio-tylnej
Plecy okrągłe
w warunkach prawidłowych wypukłość pleców tworzy odcinek piersiowy kręgosłupa,
ukształtowany w postaci wygięcia ku tyłowi, a więc kifozy piersiowej. Wielkość jej ukształtowania
jest zmienne i uwarunkowane szeregiem takich czynników jak:

•

predyspozycje genetyczne

•

wiek

•

somatotyp

•

kształt i wielkość krzywizn sąsiednich (lordozy szyjnej i lędźwiowej)

•

siła i napięcie poszczególnych mięśni tułowia

plecy okrągłe w warunkach nieprawidłowych, a w szczególnie patologicznych, krzywizny
kręgosłupa podlegają znacznym zmianom dając obraz kliniczny różnych wad. W omawianym
zagadnieniu wyróżniamy kilka odmian wad zależnie od:

•

etiologii

•

lokalizacji zmian

•

stopnia zaawansowania zmian.

Plecy okrągłe mogą być wrodzone i nabyte

w grupie pleców okrągłych wrodzonych wymienia się dziedziczne plecy okrągłe często
występujące rodzinne:

•

ze względu na wczesny okres powstawania zmian, są one na ogół dość znaczne i trudne do
wyrównania

•

inną postacią są plecy okrągłe ostogenne, występujące również jako kifoskoliozy wrodzone
powstałe w wyniku obecności sklinowaciełego trzonu kręgu piersiowego

•

skrzywienie takie charakteryzuje się w większości przypadków stosunkowo niewielkim
łukiem i ostrym kątem

•

wynikiem tych zmian jest wytworzenie się skrzywień kompensacyjnych które powinny
podlegać kontroli aż do momentu zakończenia wzrostu i stabilizacji zmian

•

dotyczy to szczególnie okresów krytycznych posturogennych

Plecy okrągłe nabyte mogą mogą występować wtórnie jako jeden z objawów określonych jednostek
chorobowych takich jak: krzywica, gruźlica kręgosłupa, choroba Scheuermanna, zesztywniające
zapalenie stawów kręgosłupa ZZSK, w wyniku zmian pourazowych.
W tych przypadkach krzywizny kręgosłupa modyfikowane są nakładającymi się na nie określonymi
zmianami patologicznymi dając w efekcie nieco inny ich obraz
przyczyną zwiększenia kifozy fizjologicznej mogą być także czynniki psychogenne: kifoza
wstydliwych, bądź też wady wzroku – kifoza ocznopochodna.

Lokalizacja zmian
kifoza wygięcie kręgosłupa ku tyłowi może zasadniczo występować w trzech wariantach:

•

umiejscawiają się w odcinku fizjologicznej kifozy i stanowiąc jej pogłębienia (hiperkifoza
piersiowa)

•

przemieszczając swój szczyt bądź w górę, bądź w dół ( kifoza wysoka, niska)

•

obejmując odcinki kręgosłupa, w których fizjologicznie nie występują (kifoza totalna, kifoza
połączenia piersiowo-lędźwiowego, kifoza lędźwiowa).

Sylwetka dziecięca z boku przedstawia się następująco:

•

głowa wysunięta ku przodowi

•

baki wysunięta ku przodowi

•

klatka piersiowa spłaszczona zapadnięta

•

łopatki odstające rozsunięte

•

kifoza piersiowa nadmiernie uwypuklona

krzywizny kręgosłupa
stwierdza się nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej, mającej tendencję do
kompensacji w odcinkach sąsiednich, a więc:

•

lordozy szyjnej (kompensacja wstępująca)

•

lordozy lędźwiowej (kompensacja zstępująca)

Układ mięśniowo-więzadłowy

•

mięśnie grzbietu głębokie: prostownik grzbietu odcinka th, mięśnie karku, oraz
powierzchowne równoległoboczny i czworoboczny są rozciągnięte

•

mięśnie piersiowy wielki i mały oraz zębaty przedni są nadmiernie napięte i często
przykurczone

•

znaczne wysunięcie barków do przodu świadczy o przykurczu, w szczególności aktonu
środkowego mięśnia piersiowego większego

•

brak pełnego wznosu ramion w pion w siadzie skulnym świadczy o przykurczu szczególnie
aktonu dolnego tego mięśnia

•

w części przypadków na skutek stałego pochylania w przód górnej części th, wymienione
mięśnie grzbietu kompensacyjnie ulegają napięciu

•

więzadło długie tylne, więzadło żółte międzykolcowe i nadkolcowe są rozciągnięte
natomiast więzadło przednie jest przykurczone.

PLECY WKLĘSŁE
w warunkach prawidłowych odcinek lędźwiowy kręgosłupa ukształtowany jest w postaci wygięcia
ku przodowi czyli lordozy lędźwiowej.
Wielkość jej i ukształtowanie jest zmienne i uwarunkowane szeregiem czynników takich jak:

•

predyspozycje dziedziczne (dot. zwłaszcza budowy k. krzyżowej i miednicy)

•

wiek

•

somatotyp

•

kształt

•

wielkość i stopień ruchomości krzywizny piersiowej

•

ustawienie miednicy związane z siłą napięciem i długością m. stabilizujących stawy
biodrowe.

Wielkość kształt i rozległość lordozy pozostają w ścisłym związki z analogicznymi cechami kifozy
piersiowej
wyróżniamy

•

pogłębienie fizjologicznej lordozy bez zmian lokalizacji (hiperlordoza lędźwiowa), która w
odcinak Th ma tendencję do kompensacyjnego pogłębienia kifozy th

•

przemieszczenie szczytu lordozy połączone najczęściej ze zmianami w jej rozległość,
wyróżniamy:

•

lordozę niską krótką z towarzyszącą jej najczęściej kifozą o długim łuku

•

lordozą wysoką długą która obejmuje wygięciem lordotycznym także dolnym
odcinek piersiowy (dochodzi czasami do Th6) z towarzyszącą jej kifozą wysoką
krótką. Lordozy długie mogą mieć łuk regularny ze szczytem w środku krzywizny ze
szczytem umiejscowionym nisko lub wysoko.

Hiperlordozie lędźwiowej towarzyszy zazwyczaj zwiększone przodopochylenie miednicy.
Dystonia m charakteryzująca tę wadę polega na :
rozciągnięciu i osłabieniu m:

•

pośladkowych wielkich

•

kulszowo-goleniowych

•

m. brzucha zw. Prostego cz. podpępkowej

nadmiernie napięciu w pozycji zbliżenia przyczepów m:

•

biodrowo-lędźwiowego

•

prostego uda

•

prostownika grzbiety odcinka lędźwiowego

•

czworobocznego lędźwi.

19.03.2012

PLECY WKLĘSŁO-OKRĄGŁE

Są najczęściej wyrazem kompensacji o dwojakim charakterze:

•

na tle biernego dostosowania się w przypadkach budowy wiotkiej (typa asteniczny)

•

konieczności zrównoważenia pod względem morfologicznym i funkcjonalnym usztywnia
istniejącego w którejś z krzywizn fizjologicznych.

Powiększona lordoza lędźwiowa i kifoza Th
Przyczyną wady może być kąt przodopochylenia miednicy w związku czym zwiększa się lordoza
lędźwiowa i na drodze odcinkowej kompensacji dochodzi do pogłębienia kifozy Th.

Sylwetka: duża lordoza L i kifoza Th, barki wysunięta do przody, łopatki odstające, kl piersiowa
spłaszczona wystający brzuch.

•

m. przykurczone i napięte: prostownik grzbietu odc L, mm. obręczy barkowej i kl.
piersiowej, karku i szyi, zginacze uda (biodrowo-lędźwiowy)

•

m rozgarnięte i osłabione: prostownik grzbietu odc Th, mm równoległoboczne, mm brzucha
i m pośladkowy.

PLECY PŁASKIE

spłaszczenie krzywizn fizjologicznych kręgosłupa jest zjawiskiem niekorzystnym:

•

zmniejsza się jego funkcja amortyzacyjna

•

poszczególne jego elementy podlegają wpływom przeciążeniowym

•

szybszemu zużyciu, predysponując do zmian zwyrodnieniowych

•

w przypadku braku odpowiednio mocnego gorsetu mięśniowego, istnieje większa tendencja
do bocznych skrzywień kręgosłupa,

•

pojemność i ruchomość kl. piersiowej jest w tych przypadkach zmniejszona.

Plecy płaskie występują w dwóch krańcowo różnych przypadkach:

•

astenicy o słabej wiotkiej muskulaturze, gdzie zrównoważenie ciała osiągane jest w
znacznej części dzięki biernemu usytuowaniu jego segmentów

•

dzieci silnie umięśnionych, wcześnie i intensywnie ćwiczących (wzmacnianie grzbietu
głównie w pozycjach elongacji i hiperkorekcji)

•

w ostatnim przypadku może to być nawet efekt niewłaściwie prowadzonej gimnastyki
korekcyjnej.

BOCZNE SKRZYWIENIA KRĘGOSŁUPA

skoliozy są to skrzywienia kręgosłupa charakteryzujące się odchyleniem osi anatomicznej (wyr
kolczyste) od mechanicznej w trzech płaszczyznach: czołowej strzałkowej i poprzecznej.
Istnieje wiele klasyfikacji skolioz. Klasyfikacja zawężona:

•

lokalizację skrzywienia: skoliozy piersiowe, lędźwiowe, szyjne,

•

ilość łuków: jedno (odc i całkowite) i wielo łukowe

•

pierwotność skrzywienia: pierwotne i wtórne

•

stopień mechanicznego wyrównywania się krzywienia: wyrównane i nie wyrównane

•

stopień anatomicznego, czynno-biernego wyrównania się skrzywienia

•

stopień zaawansowania procesu patologicznego: skoliozy strukturalne i funkcjonalne

•

okres ujawnienia się skrzywienia i przyczynę powstawania: skoliozy wrodzone, rozwojowe,
idiopatyczne.

80% skolioz jest idiopadycznego pochodzenia.

Wg Wejsfloga objawy zgrupowane są zależnie od stopnia bezpośredniości zmian w:

•

objawy I rzędu: (bezpośrednie) dotyczą kręgosłupa, (kąt skrzywienia, rotacje, torsja,
sklinowacenie, boczne przesunięcie,

•

objawy II rzędu (pośrednie bliskie) dot kl piersiowej: torsja, garb żebrowy tylny i przedni,
wgłębienie (depresja) żebrowa tylna i przednia,

•

objawy III rzędu (pośrednie oddalone od kręgosłupa) dot miednicy, ustawienia barków,
łopatek, czaszki, stóp i innych.

Na podstawie RTG ustala się:

•

rozległość i wielkość skrzywień bocznych

•

zmiany strukturalne, rotacje i torsje (zniszczenie kręgu)

•

stopień wyrównania mechanicznego

•

stopień utrwalenia zmian (rtg stojąc i leżąc lub w zwisie)

•

etap wzrostu kręgosłupa (test Rissera).

Pozwala to na właściwe rozpoznanie, rokowanie, kontrolę i oceną leczenia.

26.03.2012

wady kończyn dolnych
1. wady kolan
u noworodków szpotawe zgięcie kolan jest normą. 1 rok życia 0. między 2 a 3 rż. 10 stopni. W
wieku 7 lat osiąga wielkości postrzegane u osób dorosłych 18 a mężczyzn 7 stopni.
Fizjologiczna koślawość kolan u 7 letnich dzieci nie przekracza 10 stopni.
Koślawość kolan określana odstępem między kostkami przyśrodkowymi goleni przy kończynach
zwartych i ustawionych w stawach kolanowych w wyproście, oraz rzepkach „parzących” na wprost
jest zwykle mniejsza od 8 cm
a) kolana koślawa

•

oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewn

•

mięśnie rozciągnięte i osłabione: m półbłoniasty, m półścięgnisty, m krawiecki, m
czworogłowy, więz poboczne piszczeplowe

•

m przykurczone i napięte: m biodrowo-piszczelowe, m dwugłowy uda, w poboczne
strzałkowej

b) kolana szpotawe

•

oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewn

•

m rozciągnięte i osłabione: m dwugłowy, mm strzałkowe, więzadło poboczne strzałkowe

•

m przykurczone i napięte: m półbłoniasty, m półścięgnisty, m czworogłowy, więzadło
poboczne piszczelowe

budowa stopy uwarunkowana jest swą funkcją:

•

podporowa, nośna oraz amortyzacja wstrząsów, lokomocja

•

długotrwała praca statyczna w przeciążeniu jest czynnikiem wpływającym na kształtowanie
i wydolność tego narządu

•

obciążenie poszczególnych części stopy jest w dużej mierze zależne od przebiegu osi
anatomicznej całej kończyny dolnej w stosunku do osi mechanicznej

•

zniekształcenie stopy płasko-koślawej (jako wada postawy) określamy w pozycji stojącej

•

niewielka koślawość pięty u dzieci nieprzekraczająca 5 stopni jest zjawiskiem
fizjologicznym i ustępuje samoistnie

•

nieco większa koślawość, która w późniejszym wieku się cofa jest zaliczana do wad
postawu

•

u większości dzieci rozpoczynających chodzić stopa płaska nie stanowi jednostki
chorobowej. Są one wyniku dobrej koordynacji pracy mięśni stabilizujących stopę oraz
warstwy tłuszczu po stronie przyśrodkowej łuku podłużnego.

GONOMETRIA
to dział kinezyterapii który zajmuje się ocena pomiaru zakresu ruchomości w stawach. Pomiar
zakresy ruchomości jest to istotna metoda która służy do oceny stanu czynnościowego i
funkcjonalnego pacjenta. Wyniki ruchomości mają wpływ na określenie stopnia zmian
patologicznych na ustalenie wskazań i przeciwwskazań, na weryfikację programu rehabilitacyjnego
na motywację pacjenta gdyż jest widoczny dowód osiąganych postępów.

2.04.2012

Postawa ciała
zniekształcenie stopy płasko-koślawa (jako wada postawy) określamy w pozycji stojącej. Niewielka
koślawość pięty u dzieci nieprzekraczająca 5 stopni jest zjawiskiem fizjologicznym i ustępują
samoistnie. Nieco większa koślawość, która w późniejszym wieku się cofa zaliczana jest do wad
postawy w ścisłym tego słowa znaczeniu.
U większości dzieci rozpoczynających chodzenie stopy płaskie nie stanową jednostki chorobowej.
Są one wynikiem braku dobrej koordynacji pracy mięśni stabilizujących stopę oraz warstwy
tłuszczu po stronie przyśrodkowej łuku podłużnego. Spłaszczenie to znika w wieku 4-6 lat.
Płaskostopie utrzymujące się dłużej, ale ustępujące, gdy stopa nie jest obciążana, uznajemy za wadę
postawy.

Wady stóp
do najczęściej występujących was stóp należą:

•

stopa płaska stan ten poprzedzony jest przez płaskostopie czynnościowe, jest to proces
stopniowego obniżania się podłużnego sklepienia stopy na skutek jej niewydolności
statyczno-dynamicznej

•

stopa płasko-koślawa – pięta ulega skręceniu na zewn i opiera się o podłoże brzegiem
przyśrodkowym łączy się z koślawością kolan

•

stopa poprzecznie płaska – obniżenie k śródstopia i spłaszczenie łuku poprzecznego
przedniego

•

stopa szpotawa – pięta ulega skręceniu do wewnątrz i opiera się na krawędzi zewnętrznej

•

stopa wydrążona – pogłębienie wydrążenia stopy w odcinku pomiędzy guzem piętowym, a
głowami k śródstopia, skorcenia tego odcinka ( wysokie podbicie)

rzadziej spotykane to:

•

stopa końska

•

stopa piętowa.

Stopa płaska i płasko-koślawa
pierwotną i zasadniczą przyczyną tego schorzenia jest niewydolność mięśniowa. Niewydolności ta
może dotyczyć dziecka z objawami ogólnie wadliwej postawy, z ogólnym osłabieniem układu
mięśniowego i być jednym z objawów tego osłabienia. Znacznie częściej natomiast jest wynikiem
dysproporcji między siłą mięśni , a stawianymi jej wymogami, czyli wynikiem niedostosowania
nieprzygotowana do obciążenia mięśni stóp. Kość piętowa ustawia sę koślawo (pięta ulega
skręceniu na zewn.)
głowa k skokowej zsuwa się w dół, wynikiem tych zmian jest spłaszczenie łuku dynamicznego w
miejscu największego obciążenia. Schorzenie to można określić , jako nieprawidłowość polegająca
na obniżeniu łuków podłużnych i równoczesnym odchyleniu osi pięty na zewnątrz.

Zniekształcenia palców stóp – paluch koślawy
to zniekształcenie w obrębie stopy, polegające na:

•

koślawym ustawieniu paluca (odchyla się w stronę zewn krawędzi stopy)

•

szpotawym ustawienieu I kości śródstopia (k odchyla isę w stronę wewn krawędzi stopy

•

efektem jest wystwanie po stronie przyśrodkowej stopy głowy I k śródstopia

przyczyny:
1 słabsza budowa mięśniowo-więzadłowo-stawowa stopy kobiecej
2 wpływ szkodliwego działania obuwia damskiego:

•

wysoki obcas powoduje przeciążenie przedniej części stopy skutkiem jest poszerzenie
przodostopia i obniżenie poprzecznego łyku stopy

•

szpiczasty kształt butów zwiększa ucisk – potęguje to deformacje i ból.

Chorzy zgłaszają zwykle po wielu latach od wystąpienia pierwszych dolegliwości – powodem jest
ich coraz większe nasilanie się. Skargi dotyczą:

•

stanu zapalnego wokół wypuklenia głowy I kości śródstopia

•

pieczenia pod głowami kk śródstopia

•

ucisku obuwia na zniekształcone palce

poza tym występują:

•

dolegliwości bólowe w okolicy stawy śródstopo-paliczkowego …

•

podwichnięcia

•

modrzele

Zniekształcenia palców stóp:
palce młoteczkowate
wada polega na kątowym zgięciu stawu międzypaliczkowego. Etiologia może być różna. Dużą gr
stanowią zniekształcenia o nieznanych przyczynach
wśród pozostałych możemy wyróżnić:
zaburzenia równowagi m międzykostnych krótkich i długich, zginaczy palców oraz dł
prostowników powodujące równoczesne występowanie zniekształceń szponowatych i
młoteczkowanych w tych samych palcach
zbliznowacenia różnego pochodzenia (pozapalne pourazowe
palce młoteczkowane powodują często występowanie bolesnych odcisków.

Goniometria
kątomierz ortopedyczny – goniometr
wymaga to przyjęcia:

•

odpowiedniego układu odniesienia

•

odpowiednich nazw kierunków ruchu

•

oraz odpowiednich zasad samej procedury pomiarowej

zakres ruchu w stawie wyznacza kąt jaki zawiera się między skrajnymi położeniami jednego członu
ciała (ruchomego) względem drugiego (nieruchomego).

•

Pomiar zakresu ruchu w stawie w danej płaszczyźnie polega na pomiarze kąta którego
wierzchołek leży w osi badanego stawu

•

pomiaru zakresu ruchu przeprowadza się z użyciem goniometru

•

w stanach fizjologicznych zakres ruchów biernych jest wtórny zakresowi ruchów czynnych
lub nieznacznie ją przekracza

•

w stanach patologicznych ruchy czynne mogą być znacznie ograniczone lub zerowe przy
prawidłowych zwiększonych lub zmniejszonych ruchach biernych

•

badanie powinno się w stawach symetrycznych co pozwala uchwycić drobne nawet
odchylenia od normy.

Kolejność czynności wykonywanych podczas badań

•

przyjęcie prawidłowego ułożenia przez badanego

•

demonstracja i opis ruchu, który ma być wykonywany

•

próba wykonania ruchu przez badanego

•

przyłożenie goniometru do okolicy stawu tak, by jego oś obrotu miała przebieg zgodny z
osią obrotu stawu

•

dokonanie pomiaru czynnego zakresu ruchu a następnie biernego

•

zakres ruchu badamy dwukrotnie, w dokumentacji wpisujemy wynik lepszy.

Zgięcie staw ramienny

•

pw siad z podparciem/ leżenie tyłem

•

oś kątomierza guzek większy k ramiennej

•

ramię ruchome celuje w nadkłykieć boczny k ramiennej

•

ramię nieruchome oś długa ramienia w pozycji wyjściowej

•

ruch zgięcie

•

norma 160-180

ocena ruchomości stawu
zgięcie st biodrowy

•

pw. leżenie tyłem stabilizacja miednicy ręką badającego/podwieszenie

•

oś kątomierza – oś poprzeczna stawu biodrowego na krętarza większym

•

ramię ruchome celuje na głowę strzałki

•

ramię nieruchome wzdłuż tułowia skierowane do dołu pachowego

•

ruch zgięcie w pełnym zakresie ze zgiętym kolanem

•

norma 115-128

wyprost

•

pw leżenie przodem stabilizacja miednicy ręką badającego/ podwieszką

•

oś kątomierza oś poprzeczna stawu biodrowego na krętarzy większym

•

ramię ruchome celuje na głowę strzałki

•

ramię nieruchome – wzdłuż tułowia skierowane do dołu pachowego

•

ruch – wyprost

•

norma – 10-30

odwiedzenie

•

pw – leżenie tyłem stabilizacja miednicy przez odwiedzenie nie badanej kończyny

•

oś kątomierza – oś strzałkowa stawu biodrowego przyłożony do kolca biodrowego
przedniego górnego

•

ramię ruchome – wzdłuż osi długiej uda skierowane na rzepkę

•

ramię nieruchome – prostopadle do odi długiej ciała położone na obu kolcach biodrowych
przednich górnych

•

ruch odwiedzania

•

norma 40-50

przywiedzenie

•

pw jak w poprzednim

•

oś kątomierza też tak samo

•

ramię ruchome tak samo

•

ramię nieruchome tak samo

•

ruch przywiedzenia kończyna nie badana zgięta w st kolanowym i biodrowym

•

norma 25-30

rotacja zewnętrzna

•

pw siad z goleniami zwieszonymi swobodnie stabilizacja uda do podłoża ręka badanego

•

oś kątomierza – oś strzałkowa przyłożona do rzepki

•

ramię ruchome – skierowane pionowo w dół wzdłuż osi długiej goleni

•

ramię nieruchome – równolegle do płaszczyzny na której badany siedzi

•

ruch – do wewnątrz

•

norma 25-40

rotacja wewnętrzna

•

pw tak samo

•

oś kątomierza oś ruchoma i nieruchoma też to samo

•

ruch na zewnątrz

•

norma 30-40

zgięcie st kolanowego

•

pw leżenie przodem stopa kończyny badanej poza podłożem stabilizacja uda

•

oś kątomierza – gł strzałki zgodnie z osią poprzeczną st

•

ramię ruchome – wzdłuż goleni skierowana na kostkę boczną

•

ramię nieruchome – wzdłuż osi dł ufa skierowane na krętarz większy k udowej

•

ruch zgięcia w pełnym zakresie

•

norma – 130-150

wyprost st kolanowego

•

pw. leżenie przodem stopa kończyny badanej poza podłożem stabilizacja uda

•

oś kątomierza – głowa strzałki zgodnie z osią poprzeczną stawu

•

ramię ruchome – wzdłuż goleni skierowane na kostkę boczną

•

ramię nieruchome – wzdłuż odi długiej uda skierowane na krętarza większy k udowej

•

ruch wyprost w pełnym zakresie

•

norma – 0 – -3

ocena ruchomości stawu stopy
zgięcie grzbietowe

•

pw leżenie tyłem stopa kończyny badanej poza podłożem, stabilizacja uda

•

oś kątomierza – oś poprzeczna badanego stawu przyłożona do kostki bocznej

•

ramię ruchome – wzdłuż piątej kości śródstopia równoległe do krawędzi zewnętrznej stopy

•

ramię nieruchome – wzdłuż osi długiej goleni skierowane na główkę strzałki

•

ruch – wznos przodostopia ku górze

•

norma 15-20

zgięcie podeszwowe

•

pw taka sama

•

oś kątomierza też tak samo

•

ramię ruchome wzdłuż piątej k śródstopia równolegle do krawędzie zew stopu

•

ramię nieruchome wzdłuż osi dł goleni skierowane na gł strzałki

•

ruch przodostopie skierowane w dół

•

norma 45-50

suplinacja stopy – odwrócenie

•

pw siad z goleni zwieszonymi

•

oś kątomierza – zgodnie z osią strzałkową piątego palca

•

ramię ruchome – skierowane do środka ciała

•

ramię nieruchome skierowane do środka ciała

•

ruch wznos wewnątrznej krawędzi stopy ku górze

•

30 -35

pronacja

•

pw tak samo

•

oś kątomierza – zgodnie z osią strzałkową pierwszego palca

•

ramię ruchome skierowane na zewn

sposoby zapisywania wyników pomiarów

•

wszystkie pozycje i ruchy opisujemy są w trzech podstawowych płaszczyznach
- strzałkowej S
- czołowej F
- poprzecznej T

•

natomiast wszystkie ruchy nawet bardzo złożone należy zredukować do jednej z tych
płaszczyzn lub płaszczyzny równoległej do któreś z nic

•

ruchy rotacyjne oznacza się literą R niezależnie od tego w jakim położeniu dana część ciała
wykonuje ruch skrętu

sposoby zapisywania wyników pomiarów
schemat zapisywania wyników pomiarów zgodnie z ISOM
cyfra pierwsza = ruch wyprostu i wszystkie prowadzone od ciała skłony skręty głowy kręgosłupa w
lewo rotacje zewnętrzne
cyfra druga = pozycja wyjściowa
cyfra trzecia = ruch zgięcia

badanie testem loveta - badanie siły mięśniowej

•

podstawową zaletą tej metody jest jej prostota – nie wymaga ona żadnej aparatury

•

jednakże warunkiem koniecznym do uzyskania prawidłowej oceny jest duże doświadczenie
i wprawa w badaniu – metoda jest subiektywna

•

metodyka zostawia dużą dowolność i jest przedstawiana w jednostkach niewymiernych co
odbiera tej metodzie możliwości porównywania międzyosobniczego

•

metoda jest obciążona błędem pomiaru popełnianego w trakcie oceny przez badającego jak i
błędem w trakcie wykonywanych czynności wysiłkowych przez badanego

•

tym nie mniej ze względu na łatwość jej przeprowadzania jest często stosowana.

Wyniki badania siły mięśni notuje się na specyficznym formularzu (Mz?Szp.35 lub PDN 761-
XI/58) dla dokładniejszej oceny siły mięśni stosuje się stopnie pośrednie 2+, 3- wówczas gdy siłę
oceniamy jako wyższą od 1 a mniejszą od następnego
w technice testowania uwzględnia się pozycję pacjenta, stabilizację odcinka w obrębie którego
położony jest mięsień, metodyczne wykonanie czynności, stosowaniu odpowiedniego oporu
uwzględniając wiek i ogólną sprawność przy badaniu na 4 i 5 stopni.

Test mięśniowy – zgięcie biodra

1. m lędźwiowy większy – psoas major n udowy L1-L3 gałązki krótkie splotu lędźwiowego
2. m biodrowy – iliacus n udowy L1-L3 gałązki krótkie splotu lędźwiowego

7.05.2012

test loweta
staw biodrowy
1;0 napięcie leżenie tyłem
2 leżenie bokiem
3 zgięcie siad
4;5 opór siad

przywiedzenie
3 leżenie bokiem kończyna podniesiona, kończyna badana od podłoża
4,5 leżenie bokiem z oporem

kończyna górna odwiedzenie ramienia 90 stopni
3-90
1 napięcie sprawdzamy całą ręką
2 leżenie tyłem
4,5 z obciążeniem
zgięcie ramienia do 80 stopni
swa łokciowy na podwieszkach
szyja zginanie m mostkowo-obojczykowo-sutkowy

testy funkcjonalne
umożliwiają wczesną diagnozę
ułatwiają ustalenie programu rehabilitacji danej osoby oraz dobór ćwiczeń
ułatwiają wprowadzanie do tego programu zmian
ułatwiają ocenę wyników rehabilitacji danej osoby

test patricka – choroby stawu biodrowego
test kolców
test derbolowskyego zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego
test laseka

21.05.2021

objaw laseka
wskazuje na podrażnienie korzenia nerwowego
wykonanie badający wolno unosi wyprostowaną w stawie kolanowym kd pacjenta do momentu aż
pojawią się dolegliwości bólowe.
Interpretacja: ostry ból w krzyżu i kończynie świadczy o podrażnieniu korzenia nerwowego
(wypadnięciu jądra miażdżystego, guz). Rzeczywiście dodatni objaw laseguea występuje jedynie
wtedy, kiedy ból prawie błyskawicznie przenosi się do kończyny dolnej, a objęty w niej obszar
zaburzeń ruchowo-czuciowych odpowiada zajętemu korzeniowi nerwowymi. Pacjent często stara
się zmniejszyć ból przez uniesienie po stronie badanej miednicy. Należy zmierzyć kąt do jakiego
można unieść kończynę, a jego wielkość wskazuje na stopień podrażnienia korzenia nerwowych.
Ból kulszowy można wywołać po przywiedzeniu i rotacji wewn zgiętej w stawie kolanowym
kończyny dolnej. Ten test jest opisywany jako objaw Bonneta lub mięśnia gruszkowatego (przy
przywiedzeniu i rotacji wewn kończyny dochodzi do naciągnięcia nerwu wokół mięśnia
gruszokowatego).

Test przykurczu m prostego uda
wykonanie: pacjent leży na plecach jego podudzia wiszą poza końcem stołu. Chorego prosi się o
chwycenie stawu kolanowego i przyciągnięcie go do piersi. Ocenia się kąt jaki przyjmuje wisząca
kończyna dolna. Test powtarza się po drugiej stronie
interpretacja: w przypadku przykurczu m prostego uda w czasie przyciągania stawu kolanowego do
tułowia dochodzi do zgięcia lezącej na stole kończyny. Test również dodatnim przy przykurczu
zgięciowym towarzyszącym chorobom stawu biodrowego podrażnienia m kuslszoewgo (ropień
kulszowy) dolegliwościach ze strony lędźwiowego od kręgosłupa ze zwiększoną lordozą i
zmienionym pochyleniem miednicy

test anvila
wykonanie pacjent leży na plecach. Kończyny są wyprostowane badający jedną ręką lekko unosi
wyprostowaną kończynę a drugą uderza pięścią w piętą w kierunku osiowym.
Interpretacja:
pojawienie się bólu świadczy o zmiany zwyrodnieniowe
kiedy jest endoproteza może świadczyć o obluzowaniu główki
siła uderzenia przenosi się ana st biodrowy. Bóle w pachwinie lub w udzie w pobliżu stawu
świadczą o chorobie st biodrowego (zmianę zwyrodnieniową zapalenie) natomiast u pacjentów z
endoprotezami o ich obluzowaniu (bóle w okolicy pachwiny przemawiają za obluzowaniem
panewki)
odmiana testu ancila wskazująca na schorzenie st biodrowego
wykonanie pacjent leży na plecach jedna kd jest w wyproście a druga zg w stawie kolanowym i
rotowania na zewn. w st biodrowym. Kostka boczna zgięta kod leży ponad rzepką drugiej

trendelenburga-duchenne'a
wykonanie: badający znajduje się za stojącym chorym. Pacjentowi poleca się unieść jedną
kończynę oraz zgiąć ją w stawie biodrowym i kolanowym
interpretacja: w czasie stania na 1 kd m pośladkowy średni i mały kurczą się w wyniku czego po
stronie zgiętej kończyny miednica zostaje uniesiona lub jest utrzymywana w pozycji zbliżonej do
horyzontalnej
zapewnia to harmoniczny chód. Jeżeli m pośladkowe są uszkodzone lub ich funkcja jest
upośledzona nie są w stanie utrzymać miednicy po stronie przeciwnej stojącej kończyny. Ulega ona
pochyleniu w kierunku zdrowiej nieobciążanej strony (dodatni objaw ternelengurga) w czasie
poruszania isę można obserwować typowy chód kaczkowaty szczególnie przy zajęciu obu stron
(obustronne zwichnięcie st biodrowych_ pochylenie miednicy na zdrową stronę powoduje
konieczność kompensacji przemieszczonego punktu ciężkości ciała która następuje przez
pochylenie górnej części tułowia w kierunku stojącej kończyny (objaw Duchenne'a)

test przedniej szufladki w zgięciu st kolanowego do 90 stopni
test przedniej szufladki dla oceny integralności przedniego więzadła krzyżowego
wykonanie: pacjent leży na plecach ze zgiętym stawem biodrowym 45 i kolanowym 90 stopni.
Pośladkiem badający fiksuje stopę chorego w określoną przez siebie rotacji. Obiema rękami
obejmuje nasadę k piszczelowej i przy rozluźnieniu m zginaczach pacjenta pociąga ją do przodu.
Test może być wykonany w neutralnej rotacji w rotacji zewn stopy 15 dla oceny niestabilności
przednio-przyśrodkowej i rotacji wewn stopy do 30 dla oceny niestabilności przednio-bocznej.
Interpretacja: przy przewlekłej niewydolności przedniego więzadła krzyżowego można wykonać
przednią szufladę tzw brzuszne przemieszczenie piszczeli z wyczuwalnym palpacyjnie i dającym
się rozpoznać miękkim uderzeniem.

Palce na podudziu a kciuki na szparze kolana (pod rzepką) i stabilizujemy stopę. Jednym
energicznym ruchem pociągamy do przodu.

28.05.2012

ćwiczenia lecznicze
zasady wykonywania ćwiczeń leczniczych
rodz ćwiczeń wchodzących w skład kinezyterapii:
I miejscowa:

•

ćw bierne

•

ćw czynno-bierne

•

ćw samowspomagane

•

ćw w odciążeniu

•

ćw czynne

•

ćw z oporem

•

ćw prowadzone

•

redresja

•

wyciągi

•

ćw synergistyczne

•

ćw oddechowe

•

ćw relaksacyjne

•

pionizacja i nauka chodzenia

II ćwiczenia nie objęte chorobą cz ciała

•

ćw ogólno-kondycyjne

•

ćw gimnastyki porannej

•

ćw w wodzie

•

sport inwalidów (poprawnie powinno być niepełnosprawnych)

mięśnie szkieletowe

•

konsekwencja hipokinezy jest zanik mięśni

•

w chorobach górnego neuronu ruchowego (np. udar mózgu, stwardnienie rozsiane), których
następstwem jest porażenie spastyczne, w konsekwencji unieruchomienia objętość m
zmniejsza się o 30-35% ponieważ zmożone napięcie zapobiega ich pełnemu zanikowu

•

wskutek uskodzenia dolnego neuronu ruchowego i przewlekłych nieodwracalnych zmian z
wchodzą tkanka łączna, zanik mięśnia do 90%

•

utrata przy unieruchomieniu dochodzi do utraty 20% na tydzień

•

różne grupy w różnym stopniu tracą siłę swoją

•

mięśnie antygrawitacyjne zwłaszcza kończyn dolnych są najbardziej narażone są na ujemne
skutki tego stanu

•

powrót siły następuje wolniej niż jej utrata

w ciągu pierwszych 6 tyg średnia utrata skurczu izometrycznego górnej cz ciała wynosi 6% a dolnej
5%
7 tydz w kończynie dolnej może nawet wynosić 40%
w ćwiczeniach biernych pacjent musi zawsze być bezpieczny, pozycja dla pacjenta musi być
komfortowa bezpieczna dla niego. Ćwiczymy konkretny odcinek i konkretny staw, są to ćwiczenia
na stawy a nie na mięśnie.

Ćwiczenia bierne są to ruchy w stawach wykonywane przez fizjoterapeutę lub za pomocą urządzeń
do ciągłego ruchu biernego CPM (ang. continuoud passive motion).
Od 20-30 powtórzeń jednego ruchu w danym stawie

wskazania do ćw biernych jest brak dowolnej czynności mięśni w przypadku porażeń wiotkich
spastycznych lub niedowładów m znacznego stopnia
brak ruchy czynnego ze względu na stan chorego. (także kiedy jest nieprzytomny)

cele ćw biernych jest niedopuszczenie do:

•

powstania przykurczów

•

zmian patologicznych w stawach i tkankach okołostawowych

brak ruchu i obciążenia stawów powodują upośledzenie odżywienia chrząstki stawowej co
prowadzi do jej atrofii.
Ruch pobudza błonę maziową stawu do wytwarzania mazi stawowej która jest jedynym źródłem
odżywiania chrząstki stawowej.
Brak ruchu prowadzi do atrofii mięśni, upośledza ich ukrwienie i odżywianie.
Upośledzenie przepływu krwi zastoje żylne mogą prowadzić do zakrzepicy żył zwłaszcza kończyn

dolnych.

Ćwiczenia bierne wykonuje się w pozycjach izolowanych ograniczając ruch do jednego stawu i
jednej płaszczyzny ruchu zawsze w fizjologicznej osi stawu
w ćwiczeniach biernych można wyróżnić następujące techniki

•

ćwiczenia bierne właściwe

•

ćw bierne z rozciągnięciem tkanek okołostawowych

•

ćw bierne z dociskiem powierzchni stawowych

•

ćw bierne redresyjne

ćwiczenia bierne właściwe ruch w stawach chorego wykonuje terapeuta w pozycjach izolowanych
umożliwiających wykonanie ruchu w pełnym zakresie
odcinek bliższy ćw stawu powinien być ustabilizowany ręką terapeuty lub pasam stabilizującymi.

Pozycje wyjściowe
jak do loveta 0-1
najczęściej dla kończyny górnej w siadzie dla kończyny dolnej w leżeniu
np. przy ćw stawu biodrowego aby nie przenosić ruchu na odcinek lędźwiowy kręgosłupa trzeba
ustabilizować miednicę
liczba powtórzeń ruchu w jednej płaszczyźnie wynosi około 30
aby zapobiec zmianom patologicznym związanym z unieruchomieniem chorego funkcjonalną
bezczynnością ćwiczenia bierne powinny być wykonywanie 2-3 razy dziennie we wszystkich
stawach porażonej kończyny.