

Chorobę wywołuje bardzo silny jad,
będący neurotoksyną, wytwarzany
przez laseczki jadu kiełbasianego.



Dla ludzi patogenne są przede
wszystkim toksyna A, B i E.



Do rozwoju laseczek i wytwarzania
jadu bakteryjnego zwanego toksyną
botulinową dochodzi wyłącznie w
warunkach beztlenowych



Najczęściej zachodzi to w

zanieczyszczonych zarodnikami

laseczek produktach spożywczych –

przetwory wekowane, produkty

konserwowane, pasztety, warzywa,

rzadziej ryby.



Niekiedy chorzy podają, że puszka lub

słoik z konserwą miały uwypuklone

wieczko – tzw. bombaż, a sama

konserwa była zmieniona – miała

zjełczały zapach.



Chorobotwórcze działanie
toksyny polega na hamowaniu
uwalniania acetylocholiny w
obwodowym układzie nerwowym
– w synapsach między nerwami
ruchowymi a włóknami mięśni
poprzecznie prążkowanymi –
czego efektem są np. wiotkie
porażenia mięśni szkieletowych.

Charakterystyka kliniczna –
wyróżniamy 3 postacie
choroby:



zatrucie pokarmowe



zakażenie ran laseczką jadu kiełbasianego



niemowlęce zatrucie jadem kiełbasianym.

Zatrucie pokarmowe



początek nagły 20 – 36 godzin po

spożyciu toksyny



początkowo dolegliwości żołądkowo –

jelitowe - nudności, wymioty, kurczowe

bóle brzucha, biegunka



potem objawy neurologiczne – suchość

w jamie ustnej, osłabienie i znużenie,

zawroty i bóle głowy, zamglone

podwójne widzenie, zaburzenie

akomodacji, opadanie powiek,

zaburzenia połykania i mowy,



następnie symetryczne
uszkodzenie nerwów począwszy
od nerwów czaszkowych i
zstępujący niedowład lub
porażenie mięśni.
W ciężkich przypadkach
obserwuje się porażenie mięśni
oddechowych – nie leczone
prowadzą do śmierci.

Zatrucie pokarmowe – cd.



następnie symetryczne
uszkodzenie nerwów począwszy od
nerwów czaszkowych i zstępujący
niedowład lub porażenie mięśni.



W ciężkich przypadkach obserwuje
się porażenie mięśni oddechowych
–
nie leczone prowadzą do śmierci.



W zakażeniu ran laseczką jadu
kiełbasianego nie obserwuje się
zaburzeń żołądkowo-jelitowych.



Niemowlęce zatrucie jadem
kiełbasianym – dziecko jest karmione
pokarmem zanieczyszczonym
przetrwalnikami laseczek – mogą się
znajdować w miodzie pszczelim. W
przewodzie pokarmowym dziecka
powstają postacie wegetatywne
laseczek produkujące toksynę
botulinową.

Laboratoryjne kryteria
rozpoznania



wykrycie toksyny botulinowej w
surowicy, kale, treści żołądkowej lub w
potrawie zjedzonej przez pacjenta



izolacja laseczki jadu kiełbasianego z
kału.



najbardziej czułą i swoistą metodą
wykrywania toksyny botulinowej jest
próba biologiczna na myszach.



pomocne mogą być testy
immunodiagnostyczne np. Elisa.

Leczenie swoiste



surowicę p/botulinową -
antytoksynę botulinową A + B +
E podaje się leczniczo i
profilaktycznie osobom
podejrzanym o zatrucie.



Antytoksyna podana 72 godziny
po zatruciu nie działa.

Zapobieganie i zwalczanie



Unieszkodliwienie źródła zakażenia
– niszczenie żywności podejrzanej
o kontaminację laseczkami jadu
kiełbasianego lub wykazującej
objawy psucia – np. bombaż puszki.



Właściwe przygotowanie konserw
w warunkach domowych ( 3- krotne
gotowanie lub gotowanie pod
ciśnieniem – niszczy zarodniki
laseczki jadu kiełbasianego).

Zapobieganie i zwalczanie
-cd



Właściwe przechowywanie
żywności konserwowanej.



Podgrzewanie żywności
konserwowanej przed
spożyciem.



Kontrola produkcji żywności
konserwowanej.