Stany drgawkowe u

dzieci

Najczęstsze przyczyny
drgawek:

• padaczka
• gorączka
• zaburzenia metaboliczne, w tym

tężyczka

• zatrucia
• niedotlenienie
• wstrząs
• guzy mózgu
• porażenie prądem

Objawy:

• utrata przytomności
• nagły upadek
• Przygryzienie języka
• oddanie moczu, kału
• przeważnie ponapadowy sen
• sinica

Drgawki gorączkowe:

• najczęstsza postać napadów występujących u

dzieci

• Określa się je jako zaburzenie, które

występuje między 6 m. ż., a 5 r. ż. i ma
związek z gorączką (>38

o

C), lecz bez

objawów infekcji OUN

• Podział:

– proste (uogólnione, krótkotrwałe i nienawracające)
– złożone (o dłuższym czasie trwania, powtarzające

się w czasie doby)

Drgawki gorączkowe:

• Czynniki ryzyka:

– młody wiek podczas 1-go napadu

• Postępowanie i leczenie:

– zimne okłady, kąpiel

– A, B, C, D

– leki p/ gorączkowe )paracetamol, ibufen)

– Diazepam p. r. 5 – 10 mg

– Luminal 2-5mg/kg/24h w 2 daw. < 1 r. ż,

15-50 mg 2-7 r. ż.,

50-100 mg 8-18 r. ż. p. r.

Drgawki okresu
noworodkowego:

• Drgawki w tym okresie stanowią jeden z

najgroźniejszych problemów klinicznych

• Niedojrzałość i niepełna mielinizacja

OUN powoduje, że drgawki są często
nietypowe, krótkotrwałe, zmienne,
bardzo różnorodne

• Napady mogą wystąpić już u płodu
• Najczęściej ujawniają się u

wcześniaków

Rodzaje drgawek
noworodkowych:

• napady kloniczne ograniczone lub połowicze

• napady amorficzne (bezpostaciowe) –

wędrujące

• napady z automatyzmami (przypominającymi

pływanie, jazdę na rowerze, wiosłowanie,

połączone z sinieniem ust, powłok, z

bezdechem)

• napady miokloniczne

• napady kinetyczne z objawami wegetatywnymi

(z zaburzeniem oddychania, sinicą, potliwością)

• nawracające drgawki toniczne, kloniczne lub

toniczno - kloniczne

Napady kloniczne - mogą mieć charakter ogniskowy lub
wieloogniskowy, dotyczą:
- części twarzy
- części lub całej kończyny
- występują zwrotne ruchy gałek ocznych i głowy
- świadomość zachowana
Napady amorficzne (bezpostaciowe) - charakteryzują się
zmiennością. Skurcze grup mięśniowych mają charakter
wędrujący i przenoszą się np. z kończyny górnej do mięśni
twarzy .
Napady z ruchami automatycznymi - najczęstsze np. pod
postacią zbaczania gałek ocznych, mrugania powiekami.
automatyzmów ssania i połykania.
Napady miokloniczne - rzadko, np. skurcze zgięciowe
mięsni ramion, karku mogą wyprzedzać występowanie
zespołu Westa ( napady skłonów).
Napady toniczne - najczęściej uogólnione i przebiegają z
tonicznym wyprostowaniem wszystkich kończyn, objawy
oczne: otwarcie lub zamykanie gałek ocznych "zapatrzenie„,
zbaczanie gałek ocznych. Często występują u wcześniaków i
przy uszkodzeniu pnia mózgu w przebieglu krwawienia
dokomorowego.

Etiologia drgawek

noworodkowych:

• uszkodzenie OUN (najczęstsze 52%)
• niedotlenienie OUN
• infekcje
• zaburzenia metaboliczne

– hipoglikemia
– hipo – i hiperkalcemia
– hipo - i hipermagnezemia
– Hipo – i hipernatremia

• genetycznie uwarunkowane zaburzenia metaboliczne

– choroba syropu klonowego
– fenyloketonuria
– choroby skórno – nerwowe
– Dobrotliwe „drgawki 5 dnia życia”

Zespół
pirydoksynozależny:

• dzieci rodzą się wiotkie, powłoki zabarwione smółką,

ciężkie drgawki długotrwałe

• niezbędne podanie pirydoksyny (kofaktor niezbędny do

produkcji GABA)

• Postępowanie i leczenie:

– A, B, C, D
– 10% glukoza 8ml/ kg/ min i. v.
– Calcium gluconikum 4mg/ kg i. v.
– Chlorowodorek pirydoksyny 50-100mg i. v.
– 2% Siarczan magnezu 2-6ml i. v.
– Diazepam 0,5 mg/kg i. v.
– Fenobarbital 5mg/ kg/ 24h i.v. p. r.
– Clonazeoam 0,01-0,1mg/kg i. v.
– Decadron 0,3-0,7 mg/ kg/ 24h

Tężyczka:

•

jest stanem nadpobudliwości ośrodkowego i obwodowego
ukł. nerwowego spowodowanego nieprawidłowym
stężeniem jodów w płynie otaczającym komórkę
nerwową.

•

Obniżenie poziomu jonów wapnia, magnezu wodoru
(alkaloza może doprowadzić do wystąpienia tężyczki)

•

Objawy:

–

czuciowe – drętwienia, parestezje kończyn i twarzy

–

ruchowe – bolesne skurcze mięśniowe lub drgawki

•

Skurcze toniczne występują obustronnie, symetrycznie,
przy zachowanej świadomości. Zaczynają się od mięśni
kłębu kciuka i obejmują kolejno mięśnie ramion,
przedramion, twarzy, klatki piersiowej i kończyn dolnych

.

Tężyczka:

• Aby wystąpiły typowe objawy tężyczki potrzebna jest stymulacja

nerwów ruchowych poprzez niedotlenienie, pobudzenie mechaniczne
lub elektryczne:

– objaw Chwostka polega na mechanicznym stymulowaniu ; lekkie

opukiwanie pnia nerwu twarzowego (okolica przed otworem
słuchowym zewnętrznym) powoduje skurcz mięśni mimicznych,
okolicy oka i ust po tej samej stronie ciała

– objaw Lusta – opukiwanie pnia nerwu strzałkowego tuż po główką

strzałki; powoduje to unoszenie się zewnętrznego brzegu stopy

– objaw Trousseau – polega na niedokrwieniu, niedotlenieniu

nerwów poprzez założenie opaski uciskowej (mankiet
ciśnieniomierza), np. na ramieniu powoduje skurcz nadgarstka,
ułożenie w tzw. „rękę połóżnika”

– objaw Erba - skurcz mięśni po zastosowaniu prądu

galwanicznego (nerw pośrodkowy w zgięciu łókciowym)

Tężyczka

• W tężyczce utajonej zwraca uwagę lękliwość i niepokój dziecka,

wzmożone napięcie mięśniowe.

• Tężyczka jawna charakteryzuje się nadmiernie podwyższoną

pobudliwością nerwowo – mięśniową, która może prowadzić do
utrzymujących się nawet kilka godzin lub dni drgawek tonicznych
(kloniczno – tonicznych lub utraty przytomności, światłowstrętu,
biegunki), utrzymuje się toniczny kurcz nadgarstków i stóp.

– Objawy:

• ręka położnika
• stopa końsko – szpotawa
• małe niemowlęta zamiast ręki położnika demonstrują zaciśnięte

pięści

• skurcze twarzy - bolesne grymasy ”pyszczek ryby” i zaciskanie oczu
• kurcz głośni
• duszność z sinicą
• tężyczka mięśnia sercowego -> zgon

Stopy końsko - szpotawe

Padaczka:

•

Napady padaczkowe są przejściowym zaburzeniem
czynności mózgu o charakterze ruchowym, czuciowym,
wegetatywnym lub psychicznym, które powstają
wskutek nadmiernego wyładowania bioelektrycznego
pewnego obszaru neuronów lub całego mózgu (WHO)

•

Etiologia:

–

zaburzenia wieloczynnikowe

–

czynniki genetyczne

–

czynniki egzogenne

•

O obrazie napadu padaczkowego decyduje obszar
neuronów objętych podczas napadu wyładowaniem
czynności bioelektrycznej

.

Padaczka:

• Podział:

1. napady częściowe:

• napady częściowe proste (świadomość niezaburzona)

– z objawami ruchowymi
– z zaburzeniami somatycznymi
– z zaburzeniami autonomicznymi
– z zaburzeniami psychicznymi

• napady częściowe złożone (świadomość zaburzona)

– o początku prostym (zaburzenia świadomości

dołączają się w czasie napadu)

– z zaburzeniami świadomości od początku

• napady częściowe rozwijając się w napady uogólnione

Padaczka:

• Podział:

2. Napady uogólnione (drgawkowe lub

niedrgawkowe):
• napady nieświadomości
• napady miokloniczne
• napady toniczne
• napady kloniczne
• napady toniczne
• napady toniczno – kloniczne
• napady atoniczne (astatyczne)

Padaczka:

• Przyczyny:

– wady rozwojowe płaszcza mózgowego
– zespół nerwowo mięśniowy (pakomatozy)
– okołoporodowe encefalopatie niedotleniowo –

nieodkrwienne

– krwawienia do OUN
– następstwa procesów zapalnych OUN
– urazy OUN

• Diagnostyka:

– głownie eeg
– Tk głowy
– rezonans magnetyczny
– ocena psychologiczna

Stan padaczkowy:

• przedłużające lub nawracające drgawki połączone z

zaburzeniami świadomości trwające przez 30 minut lub
dłużej.

• Etiologia:

– najczęściej u dzieci < 1 r. ż. i w wieku 60-80 lat
– noworodek:

• encefalopatia niedotleniowo – niedokrwienna
• zakażenia
• wrodzone wady metaboliczne
• udar lub krwawienia dokomorowe
• wady wrodzone
• drgawki pirydoksynozależne

Stan padaczkowy:

• Etiologia:

– dziecko:

• zakażenia
• proste drgawki gorączkowe
• zaburzenia metaboliczne
• wady wrodzone
• padaczka

– dorosły:

• udar
• niedostateczne stężenie leków przeciwdrgawkowych
• urazy
• guzy
• przyczyny nieznane, niezdefiniowane

Schemat klasyfikacji stanu
padaczkowego:

• niedrgawkowy:

– absence

• objawy mogą być subtelne w postaci zaburzeń koordynacji

lub braku mowy

• chory podsypiający, splątany
• wtórnie uogólnione drgawki
• może wystąpić jako jedyny epizod

– napady częściowo złożone

• pacjent zachowuje się nietypowo lub demonstruje objawy

ogniskowe

• automatyzmy ruchowe

• drgawkowy:

– napady częściowe (ruchowe, ogniskowe)
– uogólnione napady toniczno - kloniczne

Postępowa nie i leczenie w
padaczce:

Czas trwania
drgawek

Procedury

0-5 minut

A, B, C, D, wywiad

5-10 minut

Lorazepam 0,05 do 0,1 mg/kg i. v.

Diazepam 5-10mg i. v.

Clonazepam 0,5-2mg i.v .

Realnium 5-10 mg i. v.

10 – 30 minut

Noworodek: fenobarbital 20mg/ kg i. v.

Dziecko : fenytoina 20mg/ kg

> 30 minut

Fenobarbital 10mg/ kg

Intubacja

Zespoły padaczkowe:

• Zespół Westa (napady zgięciowe) – dotyczy niemowląt. Nagły skurcz

ciała z przygięciem głowy i kończyn lub ich rozrzuceniem. Występują
przy zasypianiu lub budzeniu się. Towarzyszy im krzyk. Mogą
przypominać napady kolki jelitowej. Rokowania niepomyślne.

• Padaczki miokloniczne – występują w pierwszych latach życia.

Cechują je napady polegające na nagłym skurczu mięśni, najczęściej
pasa ramiennego i kończyn górnych.

• Zespół Lennoxa – Gastauta - u dzieci z upośledzeniem umysłowym.
• Łagodna padaczka z wyładowanami w okolicy centralnej i

środkowo skroniowej - napady czuciowo – ruchowe twarzy, języka i
kończyn górnych (sztywnienie języka, ślinotok, niemożność
mówienia).

• Pycnolepsia – kilkusekundowe wyłączenie świadomości.
• Padaczka fotogenna - pod wpływem błysków świetlnych (w tym

padaczka terlewizyjna)