Podwójne opodatkowanie

w sensie prawnym

Jest

konflikt

jurysdykcji

podatkowych co najmniej 2 państw i
oznacza,

że

ten

sam

podmiot

(podatnik), ten sam przedmiot (dochód,
majątek) podlega opodatkowaniu w co
najmniej 2 państwach takim samym lub
podobnym

podatkiem,

który

jest

należny za ten sam okres.

Przyczyna podwójnego

opodatkowania

w sensie prawnym

 nałożenie podatku w co najmniej 2

państwach

 tożsamość podmiotu opodatkowania
 tożsamość przedmiotu opodatkowania
 podobieństwo nałożonych podatków
 tożsamość okresów na jaki podatek

jest nakładany

Przyczyna podwójnego

opodatkowania

w sensie prawnym

 unormowania prawa wewnętrznego

poszczególnych państw

 państwa wyznaczają zakresy swych

roszczeń

podatkowych

stosując

równolegle dwie zasady:

1) zasada rezydencji
2) zasada źródła

Formy eliminacji podwójnego

opodatkowania

1. środki jednostronne,
2. środki dwustronne,
3. środki wielostronne.

Cel zawierania umów o unikaniu

podwójnego opodatkowania

Celem zawierania umów o
unikaniu

podwójnego

opodatkowania

jest

poszanowanie

prawa

własności

, przy jednoczesnym

zabezpieczeniu

interesów

umawiających się państw.

Miejsce zamieszkania

 Jest to najważniejszy element stanu faktycznego, od

którego należy rozpocząć rozpoznawanie wszelkich
spraw dotyczących MPP;

 W polskim prawie podatkowym determinuje ono –

jako

jedyne

kryterium

–

zakres

obowiązku

podatkowego:

1. miejsce

zamieszkania

terytorim

–

nieograniczony

obowiązek

podatkowy

–

opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody, niezależnie
od miejsca położenia źródeł przychodów;

2. miejsce zamieszkania poza terytorium RP –

ograniczony obowiązek podatkowy

– opodatkowaniu

podlegają tylko dochody osiągane na terytorium RP.

Miejsce zamieszkania

 Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

nie zawiera generalnych zasad ustalania miejsca
zamieszkania;

 W art. 3 ust 1a ustawy p.d.o.f. zawarte zostały dwie

przesłanki,

których

spełnienie

warunkuje

posiadanie miejsca zamieszkania na terytorium RP:

posiadanie na terytorium RP centrum interesów
osobistych

lub

gospodarczych

(tzw.

ośrodek

interesów życiowych

)

LUB

przebywanie na terytorium RP

dłużej niż 183 dni

roku podatkowym

Miejsce zamieszkania

Przesłanki wskazujące na posiadanie
ośrodka interesów życiowych w Polsce:

 Posiadanie

Polsce

miejsca

zamieszkania (zgodnie z art. 25
k.c.)

 Posiadanie w Polsce najbliższej

rodziny

 Posiadanie

Polsce

stałego

miejsca wykonywania pracy

Miejsce zamieszkania w

Konwencji OECD

1. W

pierwszej

kolejności

decyduje

miejsce

zamieszkania

dla

celów

podatkowych

przepisów prawa wewnętrznego umawiających
się państw; jeżeli wg tych przepisów miejsce
zamieszkania

jest

obu

umawiających

się

państwach:

2. W drugiej kolejności decyduje posiadanie w jednym

z państw stałego ogniska domowego; jeżeli stałe
ognisko domowe znajduje się w obu państwach,
decydujące jest to, z którym państwem dana osoba
ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze
(OIŻ); jeżeli nie da się określić, w którym państwie
znajduje się OIŻ, lub w żadnym z tych państw nie ma
stałego ogniska domowego:

Miejsce zamieszkania w

Konwencji OECD

3. W trzeciej kolejności ustala się, w którym

państwie dana osoba zwykle przebywa; jeżeli
dana osoba przebywa zazwyczaj w obu państwach,
lub w żadnym z nich:

4. W czwartej kolejności decyduje obywatelstwo w

jednym z dwóch umawiających się państw; jeżeli
dana osoba jest obywatelem obu umawiających się
państw, lub nie jest obywatelem żadnego z nich:

5. W ostateczności kwestia miejsca zamieszkania

rozstrzygana

jest

poprzez

wzajemne

porozumienia

właściwych

organów

umawiających się państw.

Konwencja Modelowa OECD

 wzór

umów

sprawie

unikania

podwójnego opodatkowania i punkt wyjścia
do ich negocjowania (wedle zaleceń Rady
OECD powinien być stosowany przy
zawieraniu umów o UPO przez państwa
OECD,

praktyce

wykorzystywany

również

przez

państwa

nie

będące

członkami OECD),

 uchwalona przez Radę OECD w 1963 r.,

wielokrotnie zmieniana,

Konwencja Modelowa OECD

 ujednolicenie

podstawowych

instytucji

międzynarodowego

prawa podatkowego oraz zasad
wykładni

poszczególnych

regulacji

umów

sprawie

unikania

podwójnego

opodatkowania.

Konwencja Modelowa OECD

 KM

OECD

nie

jest

umową

międzynarodową, nie ma charakteru
normatywnego,

umawiające

się

państwa mają swobodę w wyborze
rozwiązań prawnych i mechanizmów
unikania podwójnego opodatkowania

 do

Konwencji

Modelowej

OECD

publikuje

oficjalny

komentarz

–

również nie jest on źródłem prawa,

Konwencja Modelowa OECD

 KM OECD oraz oficjalny komentarz

stanowią ważny kontekst interpretacyjny:
art. 31 ust. 1 Konwencji Wiedeńskiej o
Prawie

Traktatów

traktat

należy

interpretować w dobrej wierze, zgodnie ze
zwykłym

znaczeniem,

jakie

należy

przypisywać użytym w nim wyrazom w ich
kontekście oraz w świetle jego przedmiotu
i celu, a także art. 32 Konwencji -
uzupełniające środki interpretacji

Konwencja Modelowa OECD

 komentarz

zawiera

zastrzeżenia

państw członkowskich OECD do
poszczególnych artykułów w sytuacji,
gdy państwa te nie godzą się na
sposób interpretacji postanowień KM
przedstawiony w komentarzu.

Struktura KM OECD (7

rozdziałów)

Rozdział 1 - zakres podmiotowy i

przedmiotowy KM

 Art. 1 - osoby do których umowa

znajduje zastosowanie

 Art. 2 - podatki, których dotyczy

umowa, wymienione z nazw (podatki
od dochodu i majątku)

Struktura KM OECD

Rozdział 2 – definicje,
Art. 3-5 - najważniejsze pojęcia

używane na gruncie Konwencji,

 nie są to jedyne definicje, w

dalszych postanowieniach KM
definicje m.in. dywidend, odsetek,
należności licencyjnych,

Struktura KM OECD

 Art. 3 – definiuje pojęcie:

 osoby,
 spółki,
 przedsiębiorstwa,
 transportu międzynarodowego (statki

morskie i powietrzne),

 właściwego organu,
 obywatela,
 działalności zarobkowej.

Struktura KM OECD

 Art. 5 – Stały zakład:

 Siedziba zarządu
 Oddział
 Biuro
 Fabryka
 Warsztat
 Kopalnia, źródło ropy itp.
 Plac budowy (>12 m-cy)
 Agent wykorzystujący pełnomocnictwo

do zawierania umów

Struktura KM OECD

NIE STANOWI ZAKŁADU

 Skład, placówka do wystawiania dóbr
 Towary utrzymywane jedynie do celów

składowania wystawiania lub wydawania

 Placówka używana jedynie do celów

działalności

przygotowawczych

lub

pomocniczych

 Stała placówka służąca jedynie zakupowi

towarów, zbieraniu informacji

 Towary służące do przerobu przez inne

przedsiębiorstwa

Struktura KM OECD

Rozdział

(art.

6-21)

unikanie

podwójnego

opodatkowania

poszczególnych kategorii dochodów czy
majątku,

 Art. 6 - dochód z nieruchomości (np.

dochody

najmu,

dzierżawy)

jest

opodatkowany

kraju

położenia

nieruchomości i obejmuje również inwentarz
oraz prawa związane z nieruchomościami i
eksploatacją majątku (złóż)

Struktura KM OECD

 Art. 7 - zyski przedsiębiorstw z działalności

wykonywanej w obcym państwie z
uwzględnieniem

sytuacji,

której

przedsiębiorstwo posiada zakład w tym
państwie.

 Zyski z przedsiębiorstw podlegają

opodatkowaniu w państwie położenia
– chyba, że na terenie innego
państwa istnieje zakład – możliwe
jest opodatkowanie w kraju źródła.

Struktura KM OECD

 Art. 8 - żegluga morska, śródlądowa i transport

lotniczy:

 Opodatkowanie

zysków

transportu

morskiego w kraju siedziby faktycznego
zarządu

 Opodatkowanie

zysków

transportu

śródlądowego w kraju siedziby faktycznego
zarządu

 Jeśli miejsce zarządu jest na pokładzie statku,

opodatkowanie

kraju

portu

macierzystego, siedziby osoby eksploatującej
statek

Struktura KM OECD

 art.

–

opodatkowanie

przedsiębiorstw powiązanych:

 Rodzaje powiązań – zarządcze,

kontroli, kapitałowe

 Zasada korekty dochodu
 Zasada niezależności – narzędzia:

ceny transferowe, dokumentacja
podatkowa

Struktura KM OECD

 art. 10 – dywidendy:

 Umożliwienie opodatkowania w kraju

siedziby

 Limity opodatkowania w kraju źródła (5%

jeśli uprawniona jest spółka nieosobowa,
która posiada co najmniej 25% udziałów
oraz 15% w pozostałych przypadkach)

 Określenie

dywidendy

(znacznie

rozszerzone)

 Pierwszeństwo zysków z zakładu

Struktura KM OECD

 art. 11 – odsetki:

 Umożliwienie

opodatkowania

kraju siedziby

 Pierwszeństwo zysków z zakładu
 Limit opodatkowania w kraju źródła

(10%)

 Rozszerzenie pojęcia odsetek
 Zasada korekty

Struktura KM OECD

 art. 12 – należności licencyjne:

 Opodatkowanie w kraju siedziby
 Zakres należności licencyjnych

(bez

używania

urządzeń

przemysłowych)

 Wyłączenia

dla

aktywnych

dochodów zakładu

 Formuła cen transferowych

Struktura KM OECD

 Art. 13 - opodatkowanie dochodów ze zbycia

składników majątku:

 Dochody ze zbycia majątku nieruchomego mogą być

opodatkowane w państwie położenia

 Dochody ze zbycia mienia ruchomego należącego do

zakładu mogą być opodatkowane w „kraju zakładu”

 Dochody ze zbycia statków i samolotów są

opodatkowane

wyłącznie

kraju

zarządu

przedsiębiorstwa

 Zasady opodatkowania dochodu ze zbycia akcji i

udziałów „pochodzących z majątku nieruchomego”
(>50%) umożliwienie opodatkowania w kraju źródła

Struktura KM OECD

 Art. 14 - skreślony – do 2010 r. opodatkowywał

wolne zawody,

 Art. 15 - dochody z pracy najemnej:



Umożliwia opodatkowanie w kraju wykonywania pracy
(źródła)



Opodatkowanie tylko w kraju siedziby:

1. Przebywanie do 183 dni w okresie 12 m-cy
2. Wypłata przez pracodawcę (w imieniu pracodawcy)

nie posiadającego siedziby w kraju wykonywania
pracy

3. Wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład

pracodawcy

Struktura KM OECD

 Art. 16, 17, 18, 19, 20 - przepisy o charakterze

lex specialis w odniesieniu do art. 15:

 możliwość opodatkowania w kraju źródła -

wynagrodzenia dyrektorów, dochody artystów i
sportowców,

 tylko w kraju siedziby - emerytury,
 tylko w kraju źródła - wynagrodzenia

pracowników państwowych, dochody studentów.

 Art. 21 - inne dochody wcześniej niewymienione,

Struktura KM OECD

Rozdział 4
 art. 22 - opodatkowanie majątku,

 Umożliwienie

opodatkowania

majątku

nieruchomego

ruchomego w kraju położenia
majątku

 Opodatkowanie innego majątku w

kraju siedziby

Struktura KM OECD

Rozdział 5 – metody unikania

podwójnego opodatkowania:

 Art. 23a - metoda zwolnienia (metoda

wyłączenia z progresją),

 Art.

23b

metoda

kredytu

podatkowego

(metoda

zaliczenia

proporcjonalnego).

Struktura KM OECD

Rozdział 6 - postanowienia szczególne
 Art. 24 - równe traktowanie - zakaz

dyskryminacji,

 Art.

procedura

wzajemnego

porozumiewania się,

 Art. 26 - wymiana informacji,
 Art. 27 - pomoc w poborze podatków,
 Art. 28 - członkowie misji dyplomatycznych i

konsularnych,

 Art. 29 - rozszerzenie zakresu terytorialnego.

Struktura KM OECD

Rozdział 7:
 Art. 30 - wejście w życie
 Art. 31 – wypowiedzenie umowy
 do niektórych umów podpisywany jest

protokół

dodatkowy,

będący

integralną częścią umowy (np. umowa
polsko-niemiecka z 2003 roku).

Istota umów o unikaniu

podwójnego opodatkowania

 rozdzielenie roszczeń podatkowych w

odniesieniu

poszczególnych

kategorii dochodu i majątku,

 nie nakładają nowych podatków,
 celem również walka z uchylaniem się

od opodatkowania

Przykłady norm rozdzielających

roszczenia podatkowe

1. jeśli rezydent państwa A osiągnie dochód w

państwie B, to dochód ten może być
opodatkowany tylko w państwie A,

2. jeśli rezydent państwa A osiągnie dochód w

państwie B, to dochód ten może być
opodatkowany tylko w państwie B,

3. jeśli rezydent państwa A osiągnie dochód w

państwie B, to dochód ten może być
opodatkowany w państwie A jak i w państwie B,
ale podatek w państwie B nie może przekroczyć
wskazanego w umowie poziomu

Miejsce umów w sprawie

podwójnego opodatkowania w

polskim systemie prawa

 art. 87 Konstytucji RP - źródłami

powszechnie

obowiązującego

prawa

Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja,
ustawy,

ratyfikowane

umowy

międzynarodowe oraz rozporządzenia,

 koncepcja

monistyczna

(umowa

ogłoszeniu w Dz.U. staje się częścią prawa
krajowego, umowa ma pierwszeństwo
przed

ustawą

jest

stosowana

bezpośrednio)

Miejsce umów w sprawie

podwójnego opodatkowania a

prawo Unii Europejskiej

 zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej,
 państwa członkowskie UE mają swobodę w

zawieraniu umów międzynarodowych, ale ich
postanowienia muszą pozostawać w zgodności z
prawem pierwotnym UE,

 stosując postanowienia umów w sprawie

unikania podwójnego opodatkowania należy
pamiętać o przepisach wtórnego prawa UE
(np. opodatkowanie odsetek i należności
licencyjnych czy opodatkowanie dywidend)

Metody eliminacji podwójnego

opodatkowania w sensie

prawnym

 normy

rozdzielające

roszczenia

podatkowe pomiędzy umawiającymi się
państwami wskazują, które państwo
ma opodatkować dany dochód,

 eliminacja podwójnego opodatkowania

następuje w drodze zastosowania w
państwie

rezydencji

odpowiedniej

metody

unikania

podwójnego

opodatkowania.

Metody eliminacji podwójnego

opodatkowania w sensie

prawnym

1. metoda wyłączenia (zwolnienia) – polega

na zwolnieniu dochodu osiągniętego za
granicą,

2. metoda kredytu podatkowego (zaliczenia,

odliczenia) – polega na opodatkowaniu
dochodu osiągniętego za granicą w państwie
rezydencji, lecz z zapewnieniem odliczenia
podatku zapłaconego za granicą od podatku
od całości globalnego dochodu podatnika.

Metoda wyłączenia

1. wyłączenie pełne - dochód osiągnięty za

granicą wyłączony jest w całości z podstawy
opodatkowania w państwie rezydencji podatnika,

2. wyłączenie z progresją - zagraniczny dochód

uwzględniany jest przy kalkulacji podstawy
opodatkowania w państwie rezydencji podatnika,
po to by obliczyć stawkę podatku dochodowego,
jaka znajdzie zastosowanie wyłącznie do dochodu
osiągniętego

źródeł

znajdujących

się

wyłącznie w państwie rezydencji podatnika

Metoda wyłączenia – podstawy

prawne

art. 27 ust. 8 u.p.d.o.f. - jeżeli podatnik, będący polskim

rezydentem, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu,
osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza
terytorium RP lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza
RP, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu
podwójnego

opodatkowania

lub

innych

umów

międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

1. do

dochodów

podlegających

opodatkowaniu

podatkiem

dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od
sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali;

2. ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy

dochodów;

3. ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do

dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Metoda kredytu podatkowego

1. pełny kredyt podatkowy – metoda ta nie jest

stosowana

przez

państwa

ich

praktyce

traktatowej, jest zbyt kosztowna w przypadku, gdy
podatek zapłacony za granicą jest wyższy od
podatku należnego od tej samej kategorii dochodu
w państwie rezydencji podatnika,

2. zwykły kredyt podatkowy - odliczenie podatku

zapłaconego za granicą od podatku obliczonego od
sumy dochodów krajowych i zagranicznych tylko w
takiej części w jakiej podatek od sumy dochodów
krajowych

zagranicznych

proporcjonalnie

przypada na dochód uzyskany w państwie źródła.

Metody eliminacji podwójnego

opodatkowania w polskiej

praktyce traktatowej

 Polska nie preferuje żadnej z metod eliminacji

podwójnego opodatkowania w sensie prawnym,

 metoda wyłączenia z progresją w polskiej praktyce

traktatowej w odniesieniu np. do dochodów z pracy
najemnej wykonywanej za granicą przez rezydentów
Polski, ma zastosowanie m.in. w umowach zawartych
przez Polskę z Albanią, Chinami, Chorwacją, Cyprem,
Estonią, Francją, Grecją, Indonezją, Irlandią,
Kanadą, Litwą, Łotwą, Portugalią, Republiką
Czeską,

Republiką

Federalną

Niemiec

oraz

Republiką Słowacką, Słowenią, Turcją, Ukrainą,
Włochami i Zjednoczonym Królestwem Wielkiej
Brytanii i Irlandii Północnej,

Metody eliminacji podwójnego

opodatkowania w polskiej

praktyce traktatowej

 metoda

kredytu

podatkowego

(zwykłego) w odniesieniu do tej samej
kategorii dochodów (dochody z pracy
najemnej) ma zastosowanie na gruncie
umów dwustronnych zawartych przez
Polskę m.in. z Federacją Rosyjską,
Holandią,

Kazachstanem

oraz

Stanami

Zjednoczonymi

Ameryki

Północnej.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podwójne opodatkowanie
podwojne opodatkowanie
Problem podwójnego opodatkowania
Podwójne opodatkowanie
podwojne opodatkowanie
Własność w sensie ekonomicznym i prawnym - mikroekonomia, I semestr, Prace, mikroekonomia
Opodatkowanie dochodów z najmu, dzierżawy – stan prawny na dzień 1 stycznia 2012 r
Fwd PD finanse, Prawny i ekonomiczny aspekt opodatkowania
Poradnik prawny emigranta Podwójny meldunek podwójne kłopoty
dokumentacja medyczna i prawny obowiązek jej prowadzenia
Doradztwo i jego prawny element procesu decyzyjnego
Opodatkowanie Przychodow
Dobra osobiste osób prawnych

więcej podobnych podstron

Podwójne opodatkowanie w sensie prawnym

Document Outline