background image

 

 

System finansowy Państwa

OBIEG OKRĘŻNY W GOSPODARCE

background image

 

 

OBIEG OKRĘŻNY W GOSPODARCE

Gospodarstwa domowe      

               i 

przedsiębiorstwa

Usł

ug

i i 

dob

ra 

Doch

ód g

ospo

dars

tw

Doc

hód

 prz

eds

ięb

iors

tw 

Usłu

gi i 

dob

ra 

Płac

e

Pra

ca 

i in

ne

 za

sob

y

Prac

a i in

ne z

aso

by

Rynek zasobów 

Rynek dóbr i usług

Klienci

Firmy

Wy

da

tki

 

do

mo

we

background image

 

 

GOSPODARKA

     Gospodarka jest układem komplementarnych , 

wzajemnie ze sobą powiązanych elementów , 

które najbardziej ogólnie można podzielić na :

Rynek towarów  i usług  ( konkurenci , kanały 

dystrybucji , klienci )

Rynek środków produkcji  (  technika , technologia , 

surowce , usługi )

Rynek pracy ( siła robocza )

Rynek ziemi 

Rynek kapitału  ( kredyty , akcje, obligacje )

background image

 

 

RYNEK FINANSOWY

     Rynek kapitałowy w skrócie nazywamy rynkiem 

finansowym . Na rynku finansowym występuje 

podaż  i  popyt na środki finansowe. 

     W skład zasobów finansowych tworzących podaż na 

rynku finansowym można zaliczyć  :

Oszczędności gospodarstw domowych w aktywach 

przynoszących dochód 

Oszczędności podmiotów gospodarczych 

Oszczędności przymusowe tworzone przez państwo za 

pomocą systemu podatkowego 

Oszczędności gromadzone przez banki  i instytucje 

dokonujące długoterminowych lokat  ( towarzystwa 

ubezpieczeniowe , fundusze emerytalne , fundusze  

powiernicze )

background image

 

 

Popyt na rynku finansowym

    Popyt na rynku finansowym jest zgłaszany 

przez :

Podmioty gospodarcze , jeżeli ich kapitały 
własne okażą się niewystarczające na 
finansowanie rozwoju , 

Państwo i instytucje z nim związane 

Organy samorządowe 

Gospodarstwa domowe  ( kredyty 
konsumpcyjne , hipoteczne )

background image

 

 

Podstawowe funkcje rynku 
pieniężnego to:

Stworzenie możliwości upłynniania 
przejściowo występujących nadwyżek 
pieniężnych  oraz uzupełniania niedoborów 
o podobnym charakterze,

Wycena pieniądza jako specyficznego 
towaru - określenie wysokości procentu w 
krótkoterminowych i średnioterminowych 
operacjach finansowych.

background image

 

 

Rynek finansowy

Rynek finansowy stanowi pomost pomiędzy 

pożyczkobiorcami, podmiotami i osobami 

poszukującymi środków finansowych a 

pożyczkodawcami, którzy dysponują 

środkami i są skłonni zrezygnować z 

bieżącej konsumpcji w zamian za 

wynagrodzenie ( np. oprocentowanie ). 

Sprawny  i dobrze funkcjonujący rynek 

finansowy jest elementem niezbędnym do 

rozwoju gospodarczego kraju. Rynek 

finansowy umożliwia sprawny przepływ 

środków pomiędzy sektorami gospodarki 

kraju oraz pomiędzy krajem a zagranicą.

background image

 

 

PODZIAŁ RYNKU FINANSOWEGO

- ze względu na rodzaj aktywów 

Rynek pieniężny ( rynek pieniężny jest 

rynkiem kapitałów krótkoterminowych do 

jednego roku  )

Rynek kapitałowy ( rynek kapitałowy  jest 

rynkiem kapitałów długoterminowych  

powyżej  jednego roku )

Rynek walutowy ( rynek walutowy jest 

rynkiem na którym dochodzi do wymiany 

walut )

background image

 

 

Rynek pieniężny

Rynek pieniężny dostarcza kapitału 
krótkoterminowego (do 1 roku czasu) 
na finansowanie działalności bieżącej 
banków, przedsiębiorstw, innych 
podmiotów i osób fizycznych. 

background image

 

 

Rynek kapitałowy

Rynek kapitałowy jest rynkiem 
kapitałów średnio i długoterminowych 
przeznaczonych na finansowanie 
inwestycji. Ze względu na kryterium 
celu podmiot ma możliwość uzyskać 
na rynku kapitałowym środki na 
inwestycje rozszerzające możliwości 
rozwoju. 

background image

 

 

Rynek walutowy

Rynek walutowy obejmuje operacje 
finansowe walutowe - wymiany jednej 
waluty na inne oraz kształtowanie 
kursów walutowych. Rynek walutowy 
jest rynkiem międzynarodowym. 
Umożliwia m.in. przepływ kapitału na 
różne rynki regionalne i 
poszczególnych państw.

background image

 

 

Rynek instrumentów 
pochodnych

Zmienność rynków finansowych i 
związane z tym ryzyko spowodowało 
powstanie rynku instrumentów 
pochodnych
. Podstawowym 
zadaniem instrumentów pochodnych 
jest zabezpieczanie się przed 
ryzykiem, co nie oznacza, że istnieje 
szereg inwestorów spekulujących tymi 
instrumentami 

background image

 

 

PODZIAŁ RYNKU KAPITAŁOWEGO

Rynek kapitałowy dzieli się na rynek pierwotny 

 i wtórny.

Rynek papierów wartościowych pierwotny 
jest to rynek papierów wartościowych na 
którym emitent oferuje papiery po stałej 
cenie.

Rynek papierów wartościowych wtórny jest 
to rynek papierów wartościowych 
znajdujących się już w obiegu.

background image

 

 

System finansowy Państwa

System finansowy państwa to sposób obiegu  

pieniądza w gospodarce. 

     Generalnie najprostszy schemat obiegu pieniądza 

przedstawia się następująco : pomiędzy producentem 

a konsumentem następuje przepływ pieniądza za 

pracę. Jednocześnie w wyniku zakupu produkcji 

dokonuje się przesunięcia środków pieniężnych od 

konsumenta do producenta w zamian za dostarczone 

przez niego usługi czy też towary.                      Część 

konsumentów decyduje się na odroczenie konsumpcji 

( oszczędzają ) , oferują swoje oszczędności  w sposób 

bezpośredni albo przez powołane do tego instytucje  

takie jak banki , firmy ubezpieczeniowe , fundusze, 

giełdę.

background image

 

 

Najważniejsze elementy systemu 
finansowego Państwa  :

Państwo-urzędy państwowe 

pobierające podatki, opłaty, cła ,itd.  

Bank centralny

Banki komercyjne

Giełda papierów wartościowych

Podmioty gospodarcze

Fundusze powiernicze

Firmy ubezpieczeniowe

background image

 

 

Urzędy państwowe pobierające 
podatki, opłaty, cła.

Urzędy skarbowe

Gminy

Urzędy celne

background image

 

 

Bank centralny

Bank centralny jest to bank państwa , 

którego główną funkcją jest emisja 

pieniądza oraz bezpośrednie lub pośrednie 

kształtowanie ilości oraz ceny kredytów. 

W Polsce rolę banku centralnego spełnia 

NBP. Ustawy bankowe z 1989 nadały NBP 

rolę banku centralnego. NBP ma za zadanie 

emisję pieniądza krajowego, 

opracowywanie polityki pieniężno-

kredytowej  oraz nadzór nad systemem 

bankowym.

background image

 

 

Bank centralny

     W gospodarce rynkowej bank  centralny spełnia różne 

funkcje. Zasadniczo uważa się że jest bankiem 

emisyjnym , bankiem państwa i   bankiem banków.

Bank centralny w roli banku emisyjnego odpowiada za 

zmiany emisji pieniądza w gospodarce.

Określa zasady kreacji pieniądza gotówkowego i 

decyduje o jego wartości.

Wypełniając funkcję banku państwa , bank centralny 

jest regulatorem obiegu pieniężnego wewnątrz kraju 

oraz równowagi bilansu płatniczego . Kontroluje także 

stabilność waluty krajowej poprzez obsługę  budżetu 

państwa i  długu publicznego.

Bank centralny jako bank banków odpowiada za 

kreację pieniądza kredytowego i   płynności całego 

systemu bankowego.

background image

 

 

Bank centralny

Zadania i funkcje banku centralnego
       1. Bank centralny w systemie gospodarki narodowej

Bank centralny realizuje w gospodarce narodowej szereg istotnych 

zadań związanych z obiegiem pieniężnym i zaopatrzeniem 

gospodarki w kredyt. Jest przede wszystkim odpowiedzialny za 

dopływ do gospodarki pieniądza gotówkowego i kreację przez 

banki komercyjne pieniądza kredytowego. Oprócz tego stwarza 

warunki do sprawnego przebiegu rozliczeń pieniężnych 

dokonywanych za pośrednictwem banków. Wykonując swoje 

podstawowe zadania w zakresie polityki pieniężnej bank centralny 

kieruje się postawionymi przed nim, celami. We współczesnych 

rozwiniętych gospodarkach rynkowych takim niekwestionowanym 

celem długoterminowej polityki banku centralnego jest stabilność 

pieniądza.

Zadaniem banku centralnego jest dostosowanie ilości pieniądza 

do wartości wytwarzanych towarów i usług, ograniczając lub 

zwiększając ilość pieniądza w gospodarce.

background image

 

 

Bank centralny

      Przyjmując za  kryterium oceny ilość pieniądza płynącego do 

gospodarki  wyodrębnia się restrykcyjną lub ekspansywną politykę 

banku centralnego.

Bank centralny do realizacji swoich celów stosuje odpowiednie 

instrumenty. 

Kredyt refinansowy   , kredyt dyskontowy oraz lombardowy          

( kredyt udzielany pod zastaw papierów wartościowych ) - strumień 

środków pieniężnych stawiany przez bank centralny do dyspozycji 

banków komercyjnych na rynku międzybankowym.

Stopy procentowe , redyskontowa , refinansowa .

Ustalanie rezerwy obowiązkowej ( wkład gotówkowy banku 

komercyjnego w banku centralnym  ustalony procentowo do 

posiadanych ogólnych wkładów.

Operacje otwartego rynku ( uprawnienia banku centralnego do 

zakupu i   sprzedaży papierów wartościowych. )

Bony skarbowe np. 13 tygodniowe , 52 tygodniowe . Czasowa 

regulacja obiegu pieniądza .

background image

 

 

Bank centralny

        Stabilność pieniądza

 Realizacja celu jakim jest stabilność pieniądza odbywa się za 

pomocą stosowanych przez bank instrumentów polityki pieniężnej. 

Stabilizacja pieniądza odbywa się na dwóch płaszczyznach:

stabilizacja wartości wewnętrznej pieniądza,

stabilizacja wartości zewnętrznej pieniądza.

Zapewnienie stabilności poziomu cen:

Stabilność poziomu cen zależy od ilości pieniądza w obiegu. Ilość 

pieniądza gotówkowego znajdującego się w obiegu jest określana 

przez bank centralny, który korzysta z prawa wyłączności do jego 

emisji. Ilość pieniądza kredytowego jest określana przez możliwości 

banków komercyjnych w zakresie tworzenia pieniądza 

kredytowego. Bank centralny musi jednak regulować tworzenie 

pieniądza kredytowego. Do sterowania ilości pieniądza 

znajdującego się w obiegu służą instrumenty polityki pieniężnej, 

które bank centralny stosuje w ramach swoich uprawnień.

background image

 

 

Bank centralny

       Stabilizacja kursu pieniądza.

Bank centralny jest instytucją posiadającą instrumenty do interwencji na 

rynku walutowym. Kurs walutowy wskazuje na zewnętrzną wartość 

pieniądza. Wyraża on siłę nabywczą pieniądza krajowego w stosunku do 

zagranicznych środków płatniczych.

Instrumenty polityki dewizowej banku centralnego zmierzają do zrównania 

bilansu płatniczego kraju. Ich zadaniem jest przeciwdziałanie 

niepożądanemu wzrostowi ilości pieniądza przy dodatnim i niepożądanemu 

zmniejszeniu się ilości pieniądza przy ujemnym bilansie płatniczym. 

Przy dodatnim bilansie płatniczym bank centralny może próbować pobudzać 

eksport pieniądza, zniechęcać podmioty zagraniczne do dokonywania lokat, 

przeciwdziałać dopływowi kapitału zagranicznego w drodze zaciągania 

kredytów zagranicznych przez firmy krajowe.

Przy ujemnym bilansie płatniczym bank centralny może próbować za 

pomocą polityki dyskontowej podnieść poziom oprocentowania, aby 

przyciągnąć w ten sposób lokaty dewizowe z zagranicy. 

Podniesienie stopy dyskontowej oznacza jednak podrożenie kredytu 

krajowego i może w ten sposób negatywnie odbić się na wzroście 

gospodarczym.

background image

 

 

Bank centralny

      Funkcja emisyjna
   znaków pieniężnych Rzeczpospolitej 

Polskiej. Znaki te są prawnymi 

środkami płatniczymi na jej obszarze. 

Wzory i wartość nominalną 

banknotów oraz wzory i wartość 

nominalną, stop, próbę i masę monet 

oraz wielkość emisji znaków 

pieniężnych ustala prezes NBP.

background image

 

 

Bank centralny

         Funkcja banku banków

Funkcja banku banków wiąże się z oddziaływaniem na 

system bankowy w sposób umożliwiający realizowanie 

przyjętej polityki pieniężno-kredytowej. Na banku 

centralnym spoczywa także odpowiedzialność za 

stabilność, rozwój i sprawność funkcjonowania całego 

systemu bankowego oraz tworzenie regulacji 

zapewniających płynność sektora bankowego. 

NBP kształtuje też politykę stopy procentowej, 

prowadzi politykę rezerw obowiązkowych oraz 

organizuje system informacyjny dla całego systemu 

bankowego.

background image

 

 

Bank centralny

     Politykę pieniężno-kredytową NBP realizuje za pomocą 

szerokiej gamy instrumentów, a mianowicie:

instrumentów ilościowej kontroli kredytu:

stopy procentowej banku centralnego,

rezerw obowiązkowych,

operacji otwartego rynku,

operacji refinansowych,

pułapów kredytowych,

pozostałych instrumentów obejmujących między innymi:

określenie maksymalnych terminów płatności kredytu,

gwarancje odnoszące się do rodzaju i wysokości kredytu,

limity globalne i czasowe,

podawanie celów, na jakie mogą być udzielane określone 

kredyty.

background image

 

 

Bank centralny

    Funkcja banku państwa

Rola NBP jako banku centralnego państwa 
polega na formułowaniu i realizacji polityki 
pieniężnej, organizowaniu i czuwaniu nad 
sprawnym przebiegiem procesów rozliczeń i 
rozrachunków w systemie bankowym. NBP 
ponosi także współodpowiedzialność za 
politykę dewizową i politykę kursu walut.

background image

 

 

Problem autonomii banku 
centralnego

     Znaczenie niezależności banku centralnego

Bank centralny musi być instytucją niezależną. 4 cechy dotyczące 

niezależności banku centralnego.

Cel działalności banku musi być określony w akcie normatywnym 

możliwie wysokiej rangi (w konstytucji lub w ustawie o banku 

centralnym).

Wiąże się to ze sposobem wybierania organów kierowniczych. Bank 

centralny będzie instytucją samodzielną jeżeli te organa będą 

wybierane w sposób demokratyczny przez parlament. Prezesa NBP 

wybiera sejm na wniosek prezydenta. Rada Polityki Pieniężnej 

składa się z 10 osób (Prezes NBP i 9 członków), 3 wybiera sejm, 3 

senat, 3 powołuje prezydent.

Długość kadencji tych organów. Im dłuższa kadencja tym dłuższą 

politykę mogą prowadzić. Prezesa NBP i Radę Polityki Pieniężnej 

wybiera się na 6 lat.

Kwestia finansowania deficytu budżetowego. Niezależny Bank 

Centralny nie jest zobligowany do finansowania deficytu 

budżetowego. W Polsce Bank Centralny jest instytucją niezależną.

background image

 

 

Instrumenty polityki pieniężnej 
Banku Centralnego

    Rezerwy obowiązkowe

Polityka rezerw obowiązkowych

Rezerwy bankowe są to należności 

tworzone od określonych pozycji pasywów, 

które banki komercyjne muszą utrzymywać 

w Banku centralnym. Ustala się pewną 

stopę procentową od rezerwy na poziomie 

od 0-30%. Jeżeli Bank Centralny chce, aby 

banki komercyjne udzielały mniej kredytów 

podnosi stopę procentową rezerw 

obowiązkowych. W przeciwnym wypadku 

obniża ją. 

background image

 

 

Instrumenty polityki pieniężnej 
Banku Centralnego

Polityka redyskontowa

Bank centralny nie tylko ogranicza ilość 

środków finansowych, ale też jest skłonny w 
określonych warunkach zasilać je w 
dodatkowe środki. Operacje te określa się 
pojęciem operacji refinansowych, a mogą 
przybierać formę kredytu dyskontowego, 
redyskontowego, lombardowego, itd. 

background image

 

 

Instrumenty polityki pieniężnej 
Banku Centralnego

       Polityka redyskontowa – 3 elementy polityki 

redyskontowej

Określenia warunków jakim muszą odpowiadać weksle 

przyjmowane do dyskonta

Ustalenie dla każdego banku kontyngentu weksli, jaki jest 

skłonny zakupić Bank Centralny.

Ustalenie stopy redyskontowej.

Bank Centralny przyjmuje do redyskonta weksle handlowe, 

związane z prowadzeniem działalności handlowej. W wyniku 

polityki redyskontowej  zamienia mniej płynne formy 

aktywów w bardziej płynne czyli gotówkę. Podniesienie stopy 

podraża koszty pozyskania pieniądza w banku centralnym i 

zniechęca banki do przeprowadzania tego typu operacji. Tym 

samym bank centralny wpływa na ograniczenie kreacji 

pieniądza bankowego. Z kolei obniżenie stopy dyskontowej 

obniża cenę pieniądza i stanowi zachętę do rozszerzenia 

akcji kredytowej przez banki komercyjne.

background image

 

 

Instrumenty polityki pieniężnej 
Banku Centralnego

        Polityka lombardowa

Polityka lombardowa polega na udzielaniu poprzez Bank Centralny 

bankom komercyjnym kredytu lombardowego pod zastaw określonych 

papierów wartościowych.  Kredytów udziela do wysokości 80% wartości 

papierów objętych zastawem. Stopa lombardowa jest zawsze wyższa od 

stopy redyskontowej. 

Kredyt lombardowy został wprowadzony do polskiego systemu bankowego w 

połowie 1990 r. Zmiana zasad udzielania tego kredytu nastąpiła pod koniec 

1995 r. 

NBP udziela bankom kredytu refinansowego:

pod zastaw papierów wartościowych, zwanego kredytem lombardowym,

do określonej wysokości w rachunku kredytu.

Kredyt lombardowy udzielany jest pod zastaw papierów wartościowych, a 

mianowicie bonów skarbowych oraz obligacji pożyczki państwowej. Do 

ustanowienia zastawu na papierach wartościowych stosuje się przepisy 

Kodeksu Cywilnego o zastawie na prawach.

Banki wykorzystują kredyt lombardowy dla ratowania swojej bieżącej 

płynności, tzn. gdy odczuwają chwilowy brak gotówki w kasach bądź na 

rachunku w banku centralnym. 

background image

 

 

Instrumenty polityki pieniężnej 
Banku Centralnego

     Operacje otwartego rynku

Bank centralny może prowadzić politykę pieniężną za 

pomocą operacji papierami wartościowymi. NBP jest 

upoważniony do emisji papierów wartościowych i ich 

sprzedawania. Operacje otwartego rynku polegają na 

kupnie bądź sprzedaży określonych papierów 

wartościowych na rynku pieniężnym. Instrumentem 

oddziaływania przez bank centralny w ramach tych 

operacji jest wyznaczanie wielkości transakcji 

papierami wartościowymi na rynku pieniężnym i stóp 

procentowych stosowanych przy tych transakcjach.

background image

 

 

Proces tworzenia pieniądza 
bankowego

    Środki pieniężne, które są wykorzystywane 

za pośrednictwem banku można podzielić 
na pieniądz gotówkowy, substytuty 
pieniądza (czeki), pieniądz bankowy.

    Środki pieniężne można podzielić na:

Pieniądz gotówkowy

Substytuty pieniądza

Pieniądz bankowy

background image

 

 

Proces tworzenia pieniądza 
bankowego

Pieniądz bankowy jest kreowany przez banki.

Od przyjmowanych depozytów bank komercyjny musi 

stworzyć rezerwę w Banku Centralnym.  

Bank A znalazł chętnych do zaciągnięcia kredytów. 

Uregulowali oni należności w banku B. Bank  musi 

utworzyć rezerwy w wysokości rezerwy obowiązkowej, 

pozostała część może być przeznaczona na udzielanie 

kredytów.

W systemie bankowym następuje tworzenie nowego 

pieniądza tzw. bankowego. Nie jest to pieniądz 

materialny, są to tylko zapisy na kontach, ale można 

nim regulować należności. Więc jest to pieniądz.

background image

 

 

Banki komercyjne 

Banki komercyjne są to instytucje finansowe działające na 

podstawie prawa bankowego oferujące następujące 

podstawowe usługi finansowe :

Prowadzenie rachunków bankowych.

Udzielanie kredytów osobom  fizycznym.

Udzielanie kredytów podmiotom gospodarczym.

Udzielanie gwarancji  i    poręczeń.

Karty (  obciążeniowe i  kredytowe ).

Emisja papierów wartościowych  ( obligacje 

komunalne , kwity depozytowe podmiotów 

gospodarczych  )

Inne instrumenty finansowe redyskonto weksli , wykup 

wierzytelności  faktoring , forfaiting , akredytywy.

background image

 

 

Rynek pożyczek międzybankowych

Międzybankowy rynek pieniężny jest miejscem 

spotkania popytu i podaży banków na pieniądz.    

Banki posiadające nadwyżki środków są gotowe je 

odsprzedać, czyli udzielić pożyczek innym bankom za 

określoną cenę. Banki mające niedobór środków są 

gotowe kupić je, czyli przyjąć w depozyt od innych 

banków też po określonej cenie (stopie procentowej). 

Największy rynek w tym względzie jest w Londynie. 

Określa się na nim stawki LIBOR (London Interbank 

Offered Rate) - średnia arytmetyczna, po której banki 

gotowe są sprzedawać swoje nadwyżki na rynku 

londyńskim  i LIBID - (London Interbank Bid Rate) - 

średnia arytmetyczna, po której banki są skłonne 

płacić na rynku londyńskim za pozyskiwany depozyt.  

background image

 

 

 

Rynek pożyczek międzybankowych

     Na rynku polski stawki rynku międzybankowego noszą 

nazwy: 

WIBOR - (Warsaw Interbank Offered Rate) - średnia 

cena, za jaką bank gotowy jest udzielić pożyczki - 

oprocentowanie, po jakim banki udzielą pożyczek 

innym bankom. 

WIBID - (Warsaw Interbank Bid Rate) - średnia cena, 

jaką bank jest skłonny zapłacić za pozyskany depozyt 

- roczna stopa procentowa, jaką banki zapłacą za 

środki przyjęte w depozyt od innych banków. 

background image

 

 

Rynek pożyczek międzybankowych

      Ponieważ banki potrzebują jak i oferują środki na różne 

terminy rozróżniamy transakcje: 

O/N (overnight -przez noc) - termin jednodniowy, pieniądze 

dostarczone w dniu transakcji, zwrot następnego dnia do 

określonej godziny, 

T/N (tom/next) - termin jednodniowy, pieniądze dostarczane 

na drugi dzień po zawarciu transakcji (możliwość prolongaty 

na dni następne, pożyczkodawca upoważniony do 

wypowiedzenia umowy dnia poprzedniego), 

S/N (spot/next) - termin jednodniowy, pozwalający na 

wcześniejsze zaplanowanie transakcji, pieniądze 

przekazywane dwa dni po zawarciu transakcji, 

a także 1 tygodniowe (1W), 2 tygodniowe (2W), miesięczne, 

dwu- , trzy-, sześcio- i dziewięciomiesięczne (1M, 2M, 3M, 

6M, 9M) oraz roczne (1R).

background image

 

 

Rynek pożyczek międzybankowych

     Stawki LIBOR czy WIBOR nie tylko wyznaczają cenę 

pieniądza międzybankowego, ale służą często jako 

podstawa do wyznaczenia oprocentowania kredytów 

czy określenia wartości niektórych instrumentów 

finansowych.  

     Wysokość ceny pieniądza (stopy procentowej) zależy 

od wielu czynników:

wysokości stóp bazowych banku centralnego – 

najczęściej stopy kredytu refinansowego, 

lombardowego i redyskontowego. 

Popytu i podaży pieniądza,

Jakości i sytuacji ekonomicznej odbiorców środków.

background image

 

 

Giełda papierów wartościowych 

celem giełdy jest prowadzenie działalności z zakresie 

publicznego obrotu papierami wartościowymi .    

Giełda jest rynkiem na którym handluje się papierami 

wartościowymi dopuszczonymi do obrotu publicznego.

Dopuszczeniem papierów wartościowych do obrotu 

publicznego zajmuje się Komisja  Papierów  

Wartościowych.

Na  giełdzie w sytuacjach odpowiednio atrakcyjnych 

dla inwestorów  dochodzi do ulokowania kapitału w 

sferę produkcyjną  lub usługową  lub w  papiery 

wartościowe emitowane przez Skarb państwa .

background image

 

 

Giełda papierów wartościowych

Funkcje giełdy papierów wartościowych  

Mobilizacja kapitału 

Transformacja kapitału 

Wycena kapitału ( akcje na rynku 
pierwotnym są sprzedawane po  cenie 
emisyjnej , na rynku wtórnym na 
giełdzie dochodzi do transakcji po 
cenie rynkowej. 

background image

 

 

Domy maklerskie

Domy maklerskie są to instytucje za 
pośrednictwem , których emitent  
sprzedaje papiery wartościowe na 
rynku pierwotnym oraz inwestorzy 
dokonują obrotu na rynku wtórnym. 

background image

 

 

Depozyt papierów  wartościowych 
jego funkcje.

Funkcje depozyt papierów  wartościowych:

Przechowywanie  i   rejestracja papierów 
wartościowych 

Rejestracja zmian stanu posiadania na 
kontach depozytowych w wyniku transakcji 
między uprawnionymi.

Nadzór na zgodnością wielkości emisji i  
ilości  papierów wartościowych w obrocie.

Wystawianie świadectw depozytowych 

background image

 

 

Rodzaje papierów wartościowych :

Akcje.

Akcja jest papierem wartościowym udziałowym , 

stwierdzającym jaki udział posiada jej właściciel   w 

kapitale zakładowym spółki akcyjnej. Akcje mogą być 

przedmiotem obrotu.

Obligacje.

Obligacja jest papierem wartościowym dłużnym w 

którym emitent stwierdza że jest dłużnikiem wobec 

właściciela obligacji i   zapłaci kwotę pieniężną oraz 

ustalone oprocentowanie w sposób  i w terminach 

ustalonych w obligacji.

background image

 

 

Akcje

      Akcja jest papierem wartościowym reprezentującym 

częściowy udział właściciela akcji w kapitale akcyjnym 

spółki. Jako współwłaściciel spółki każdy akcjonariusz 

ma wynikające z tego prawa, tzw. prawa majątkowe, 

które nie mają żadnego czasowego ograniczenia, 

bowiem akcje emitowane są na czas nieokreślony. 

Najważniejsze z tych praw to:

prawo do uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu 

Akcjonariuszy,

prawo do udziału w zyskach (dywidendy),

prawo poboru nowych akcji.

background image

 

 

Obligacje.

      Emitentem obligacji może być:

Skarb Państwa,

podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające 

osobowość prawną, 

gminy, powiaty, województwa, a także związki tych jednostek oraz 

miasto stołeczne Warszawa, 

instytucje finansowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska 

lub Narodowy Bank Polski, lub przynajmniej jedno z państw 

należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju 

(OECD), lub bank centralny takiego państwa, lub instytucje, z 

którymi Rzeczpospolita Polska zawarła umowy regulujące 

działalność takich instytucji na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i 

zawierające stosowne postanowienia dotyczące emisji obligacji, 

banki,

inne podmioty posiadające osobowość prawną, upoważnione do 

emisji obligacji na podstawie innych ustaw niż ustawa o 

obligacjach, 

background image

 

 

Rodzaje obligacji :

Indeksowane 

Zerokuponowe 

background image

 

 

Podmioty gospodarcze :

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 

podstawie wpisu do ewidencji gospodarczej przy Gminach 

     -Spółki osobowe 

Spółka jawna , działalność w większym zakresie, 

Spółka partnerska ( partnerami  w spółce mogą być wolne 

zawody takie jak : adwokat , aptekarz, architekt, biegły 

rewident ,broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy,  

księgowy, lekarz,  notariusz, radca prawny,  rzecznik 

patentowy, rzeczoznawca majątkowy, tłumacz przysięgły.

Spółka komandytowa 

Spółka komandytowo-akcyjna 

      -Spółki kapitałowe

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

Spółka akcyjna , 

background image

 

 

Towarzystwa Ubezpieczeniowe
Fundusze Emerytalne

Towarzystwa ubezpieczeniowe  i fundusze 

emerytalne są bardzo znaczącymi 

inwestorami na rynku kapitałowym. Ze 

względu na swoje rozmiary oraz potrzeby 

inwestycyjne instytucje te oddziałują na 

rynek w wieloraki sposób.

Ze względu na bezpieczeństwo wkładów 

inwestują one w papiery wartościowe o 

stosunkowo niskim poziomie ryzyka 

inwestycyjnego takie jak bony skarbowe , 

obligacje skarbowe i obligacje komunalne 

albo renomowanych spółek .

background image

 

 

Fundusze powiernicze 

Fundusze powiernicze służą do wspólnego lokowania 

środków pieniężnych inwestorów w papiery 

wartościowe. Oznacza to , że pieniądze 

poszczególnych uczestników funduszu inwestycyjnego 

są lokowane w te same papiery wartościowe , a 

korzyści lub straty solidarnie są dzielone między 

uczestnikami funduszu w zależności od wysokości ich 

udziałów.

Fundusze dzielimy na :

Fundusze obligacji

Fundusze zrównoważone ( mieszane , inwestujące w 

obligacje i  akcje w ustalonych proporcjach )

Fundusze akcyjne


Document Outline