Nadczynność i

niedoczynność przytarczyc

Nadczynność przytarczyc

Jest zespół objawów klinicznych wywołanych

nadmiernym wydzielaniem
parathormonu(PTH)

Przyczyny
1.Pierwotna
-gruczolak pojedyńczego gruczołu

tarczowego.(85%)

-mnogie gruczolaki przytarczyc (4%)
-rozlany rozrost wszystkich 4 gruczołów

przytarczyc (10%)

-rak przytarczyc (1%)

2.Wtórna nadczynność przytarczyc:
-niedostateczne wchłanianie wapnia z przewodu

pokarmowego w niedoborze witaminy D3, w
zespole złego wchłaniania.

-nadmierne odkładanie się wapnia w kościach- przy

wzroście wydzielania kalcytoniny.

-nadmierna utrata wapnia z moczem – w kwasicach

cewkowych ,przy długotrwałym stosowaniu
furosemidu lub kwasu etakrynowego.

-zmieniona przemiana witaminy D3- np.

upośledzona 25- hydroksylacja wit D3 w marskości
wątroby, upośledzone wchłanianie D3 w żółtaczce
mechanicznej.

-wzrost stężenia fosforanów w surowicy krwi- w

ostrej i przewlekłej niewydolności nerek , przy
rozpadzie komórek po urazie.

3. Trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc.
Jest to stan , w którym po ustaniu lub

usunięciu przyczyny wtórnej nadczynności
przytarczyc , parathormon jest nadal
wydzielany w nadmiarze w wyniku
autonomicznej czynności przytarczyc.

4.Rzekoma nadczynność przytarczyc. Zespół

objawów chorobowych przypominających
pierwotną nadczynność przytarczyc, ale
spowodowanych nadmiernym wydzielaniem
peptydu podobnego do PTH np. przez raka
kolczystokomórkowego płuc.

Pierwotna nadczynność przytarczyc.

Objawy kliniczne są spowodowane nadmiernym

wydzielaniem PTH , co prowadzi do zaburzeń
gospodarki wapniowo-fosfosforanowej.

PTH

Pobudzenie
osteoklastów większa zwiększone wchłanianie nasilenie

wydalania

mobilizacja wapnia z przewodu

fosforanów

wapnia z kości pokarmowego z

moczem

wzrost biosyntezy
1,25(0H)2 vit D3

Zmiany kostne hiperkalcemia

hipofosfatemia

Objawy wywołane hiperkalcemią

1.Objawy ze strony układu moczowego
a-upośledzenie zagęszczania moczu-C.wł niski

( izostenuria)

rozwija się wielomocz wazopresynooporny.
b- odkładania się soli wapnia w tkance

śródmiąższowej rdzenia nerki , co powoduje zmiany
zwyrodnieniowe komórek nabłonka cewkowego. W
wyniku tego ulega zablokowaniu aktywny transport
sodu , co również prowadzi do upośledzenia
zagęszczenia moczu i wystąpienia wielomoczu.

W następstwie wielomoczu rozwija się wzmożone

pragnienie , może wystąpić suchość błon
śluzowych i objawy odwodnienia.

c-kamica nerkowa. Napady kolki nerkowej

Objawy ze strony przewodu pokarmowego.

-nudności , wymioty, zaparcia, zmniejszone

łaknienie .

-Wytrącanie się soli wapnia w zasadowym soku

trzustkowym , powstawanie kamieni
wapniowych w przewodach trzustkowych –
może prowadzić do wystąpienia ostrego lub
przewlekłego zapalenia trzustki (20% z
pierwotna nadczynnością przytarczyc)

-zwiększona sekrecja gastryny, która nasila

wydzielanie kwasu solnego . Może prowadzić
do choroby wrzodowej dwunastnicy, rzadziej
żołądka.

Objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego.
-Bóle głowy, senność , chwiejność emocjonalna,

depresje, dezorientacja i zmiana osobowości.

Objawy ze strony układu krążenia
-tachykardia, zaburzenia rytmu serca ( niemiarowość

komorowa) Chorzy z hiperkalcemią wykazują
nadwrażliwość na glikozydy nasercowe.

-nadciśnienie tętnicze.
Zwapnienia pozakostne
-sole wapnia mogą odkładać się w więzadłach,

chrząstkach stawowych ( obraz chondrokalcynozy)

-złogi wapnia mogą odkładać się w spojówkach,

rogówkach= obraz keratopatii wstążkowej.