Nadczynność tarczycy a serce – co powinniśmy wiedzieć
Ponad 300 milionów ludzi na całym świecie ma problemy z tarczycą, przy czym tylko co druga osoba ma świadomość swojego stanu zdrowia. Jeszcze mniej osób zdaje sobie sprawę z negatywnego wpływu zaburzeń funkcjonowania tarczycy na rozwój chorób sercowo-naczyniowych, a to właśnie schorzenia serca są jednymi z najczęstszych następstw zaburzeń funkcjonowania tarczycy.
Nadczynność tarczycy - zagrożenia dla zdrowia
Związek pomiędzy nadczynnością tarczycy a chorobami układu sercowo-naczyniowego jest ogromny. Serce natychmiast reaguje na wszelkie zaburzenia czynności tarczycy. Zwiększona produkcja hormonów tarczycy może powodować poważne problemy zdrowotne, takie jak:
wzrost ciśnienia krwi, jest to poważny czynnik rozwoju ryzyka zawału serca czy udaru mózgu mogący spowodować śmierć,
częstoskurcz serca,
migotanie przedsionków, które jest jednym z czynników ryzyka udaru mózgu,
niemiarowość (arytmia) serca,
nadciśnienie tętnicze,
niewydolność serca lub miażdżyca,
przyśpieszony metabolizm,
ból w klatce piersiowej i kołatanie serca.
Przy już występujących chorobach serca niezwykle ważne jest przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów tarczycy w organizmie. W przeciwnym razie problemy nasilają się.
Czynniki ryzyka
Do głównych przyczyn nadczynności tarczycy należą:
autoimmunologiczna choroba tarczycy, zwana chorobą Graves’a-Basedowa; ponad 70% przypadków nadczynności tarczycy jest spowodowanych właśnie tą chorobą,
inne choroby autoimmunologiczne, takie jak cukrzyca typu 1 lub choroby reumatyczne,
guzki, do których zaliczają się wole toksyczne guzkowe oraz wole wieloguzkowe,
bolesne powiększenie i zapalenie tarczycy (inaczej podostre zapalenie tarczycy),
przejściowa nadczynność tarczycy - do tej grupy zaliczane są: poporodowe zapalenie tarczycy występujące u 5 do 10% kobiet po porodzie oraz bezobjawowe zapalenie tarczycy; w obu przypadkach zaburzenia funkcjonowania narządu tarczycy są przejściowe,
nadmierne spożycie jodu lub przedawkowanie lewotyroksyny.
Objawy, na które należy zwracać uwagę
Objawy nadczynności tarczycy bardzo często są mylnie interpretowane jako oznaka stresu, depresji bądź menopauzy1. Dlatego należy wiedzieć, czym charakteryzuje się to zaburzenie, pamiętając, że nawet jego łagodna forma ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie serca. Dotyczy to zwłaszcza osób w podeszłym wieku. Podczas wizyty u lekarza, należy zwrócić jego uwagę na niepokojące objawy, takie jak:
szybka praca serca (często powyżej 100 uderzeń na minutę),
nieregularny rytm serca,
nerwowość, rozdrażnienie,
zmniejszenie masy ciała bez zmiany diety,
wytrzeszcz oczu, błyszczące gałki oczne (typowe dla choroby Graves’a-Basedowa),
zwiększona wrażliwość na wysokie temperatury,
osłabienie mięśni, zwłaszcza ramion i ud,
zwiększone pocenie,
częste wypróżnienia,
mniej nasilone lub rzadsze krwawienia miesięczne,
drżenie rąk,
szybki wzrost paznokci,
wypadanie włosów,
gładka i cienka skóra.
Profilaktyka i leczenie
Sposób leczenia nadczynności tarczycy zależy od rodzaju schorzenia, które rozpoznaje się dzięki badaniom krwi i pomiarowi stężenia hormonu TSH (tzw. hormonu pobudzającego tarczycy) oraz badaniu przeciwciał anty-TPO w organizmie. Leczenie dostosowane jest do wieku, stanu zdrowia pacjenta oraz do nasilenia choroby.
Opcje leczenia obejmują:
leki przeciwtarczycowe, które uniemożliwiają wytwarzanie nadmiernej ilości hormonów tarczycy bez jej niszczenia,
napromieniowanie jodem radioaktywnym, w celu zniszczenia tkanki tarczycy i zahamowania wytwarzania hormonów,
chirurgiczne usunięcie części lub całej tarczycy.
Niedoczynność tarczycy a serce – co powinniśmy wiedzieć
„Tarczyca mówi, serce słucha”, tak lekarze specjaliści opisują bliski związek pomiędzy tarczycą i sercem. Pokazuje to, jak ważnym, narządem jest tarczyca. Zmiany chorobowe tego gruczołu, jeśli nie są wykryte w porę i/lub nieleczone, istotnie wpływają na nasze zdrowie, samopoczucie i komfort życia. Szczególnie narażony na wszelkie wahania hormonów tarczycy jest układ sercowo-naczyniowy. Serce natychmiast reaguje na wszystkie zaburzenia czynności tarczycy powodujące niedobór lub nadmiar wydzielanych przez ten gruczoł hormonów.
Niedoczynność tarczycy – zagrożenia dla zdrowia
Choroby tarczycy to jedne z najczęściej występujących chorób. Na niedoczynność tarczycy choruje na świecie ponad 200 milionów osób. Objawy choroby są często niezauważane lub błędnie interpretowane, a niedobór hormonów tarczycy może wywołać szereg niekorzystnych dla zdrowia następstw, takich jak:
wzrost ciśnienia krwi, którego konsekwencją jest postępująca miażdżyca z niebezpieczeństwem wystąpienia zawału serca i udaru mózgu,
nieregularność pracy serca, np. rzadkie skurcze, niemiarowość serca prowadząca do niedoboru tlenu i substancji odżywczych a nawet do zatrzymania pracy serca,
spowolnienie metabolizmu.
Przyczyny niedoczynności tarczycy
Do głównych przyczyn niedoczynności tarczycy należą:
autoimmunologiczna choroba tarczycy (choroba Hashimoto), kiedy to układ odpornościowy produkuje przeciwciała przeciwko komórkom tarczycy doprowadzając do jej zniszczenia,
operacja lub napromieniowanie tarczycy, spowodowane niektórymi chorobami tarczycy, takimi jak rak, guzki lub choroba Graves’a-Basedowa,
wrodzona niedoczynność tarczycy,
zapalenie tarczycy, wywołane przez przeciwciała czy wirusy,
niedobór lub nadmiar jodu, oba stany mogą powodować niedoczynność tarczycy zmniejszając produkcję hormonów lub wywołując autoimmunologiczną chorobę tarczycy,
przyjmowanie leków zaburzających produkcję hormonów tarczycy, wśród nich znajdują się między innymi: amiodaron, sole litu, interferon alfa oraz interleukina-2.
Kto jest zagrożony?
W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim:
kobiety w następujących okresach życia: w okresie pokwitania i pierwszej miesiączki, w czasie ciąży i w ciągu pierwszych 6 miesięcy po porodzie oraz kobiety w czasie menopauzy,
osoby w podeszłym wieku,
osoby z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak: cukrzyca typu 1, choroby reumatyczne, stwardnienie rozsiane czy przedwczesne siwienie włosów,
osoby z rodzin, w których występują choroby autoimmunologiczne tarczycy,
osoby z psychozą maniakalno-depresyjną,
pacjenci po radioterapii,
populacja rasy białej i Azjaci.
Na co należy zwrócić szczególną uwagę
Objawy niedoczynności tarczycy mogą rozwijać się bardzo powoli, często latami, co powoduje, że często są bagatelizowane lub błędnie interpretowane, jako symptomy związane ze stresem lub wiekiem. Dlatego podczas wizyty u lekarza należy zwrócić jego uwagę na niepokojące symptomy, takie jak:
zmęczenie, senność, osłabienie,
słaba koncentracja i pamięć,
depresja,
zwiększona wrażliwość na zimno,
zwiększenie masy ciała lub zwiększone trudności ze spadkiem wagi pomimo diety i wysiłku fizycznego,
zatrzymanie płynów w organizmie,
zaparcia,
nieprawidłowe krwawienia miesięczne i/lub zaburzenia płodności,
bóle mięśni lub stawów,
cienkie i łamliwe paznokcie, sucha łuszcząca się skóra.
Należy znać objawy niedoczynności tarczycy, ponieważ nawet łagodna jej dysfunkcja nasila choroby serca. Nieleczona powoduje obrzęk śluzowaty (twardy obrzęk występujący pod skórą) głównie na twarzy, rękach i nogach. W konsekwencji niedoczynność tarczycy może prowadzić do śpiączki oraz innych stanów zagrożenia życia.
Jak jest leczona niedoczynność tarczycy
Leczenie jest proste, skuteczne i bezpieczne. Po rozpoznaniu niedoczynności tarczycy w badaniach krwi, uzupełnia się brakujące hormony. Podaje się wówczas lewotyroksynę, syntetyczną tyroksynę działającą identycznie jak hormon produkowany przez tarczycę.
Ponieważ niedoczynności tarczycy nie można wyleczyć, konieczne jest prowadzenie leczenia do końca życia. Codzienne przyjmowanie tyroksyny umożliwia życie bez objawów choroby.