Dr n. med. Bogusław Bucki

Żywienie w okresie

Żywienie w okresie

prenatalnym

prenatalnym

Instytut Dietetyki

PWSZ w Nysie

Nieracjonalne żywienie w okresie

ciąży wpływa negatywnie na rozwój

płodu

i może stać się przyczyna zaburzeń

rozwojowych wynikających

z nieprawidłowego rozwoju mózgu,

innych narządów wewnętrznych oraz

szlaków metabolicznych.

Przed zajściem w ciąże kobieta powinna

racjonalnie się odżywiać i wykształcić

właściwe nawyki żywieniowe.

„

Należy jeść dla dwojga nie za

dwoje”

Zwiększa to prawdopodobieństwo

urodzenia zdrowego noworodka.

Nieprawidłowe odżywianie się jest

przyczyną zbyt małej masy ciała

jak i otyłości,

szczególnie wychudzenie może stać

się przyczyną trudności z zajściem w

ciążę,

oraz zwiększa prawdopodobieństwo

porodu przedwczesnego lub

urodzenia się dziecka z hypotrofią.

Dieta przyszłej matki

To dieta zbilansowana pod względem

ilość energii, zawierająca wszystkie

niezbędne składniki pokarmowe we

właściwej ilości i proporcjach oraz

odpowiednie ilości płynów

Dieta przyszłej matki

Prawidłowy przyrost masy ciała w

okresie ciąż powinien wynosić

ok.

10 – 12

10 – 12 kg.

Jeżeli przyrost masy ciała jest zbyt mały

lub zbyt duży konieczna jest rewizja

dotychczasowej diety oraz konsultacja

z lekarzem.

Dieta przyszłej matki

I trymestr

- okres różnicowania się tkanek i
narządów płodu,
- zwiększone zapotrzebowanie na
składniki

budulcowe,

- zwiększenie zapotrzebowania na energię

o ok.

10%

10% -

150 / 200 kcal

150 / 200 kcal

Dieta przyszłej matki

II i III trymestr

- okres wzrostu płodu, magazynowania
zapasów,
- zwiększone zapotrzebowanie na
składniki

budulcowe,

- zapotrzebowania na energię wzrasta do

o ok.

15%

15% -

300 kcal

300 kcal

Dieta przyszłej matki

4 - 5 urozmaiconych posiłków,

zawierających pełnowartościowe

białka, tłuszcze, witaminy

i składniki mineralne.

Dieta przyszłej matki

Pieczywo i kasze gruboziarniste, płatki,
są źródłem:

- węglowodanów i błonnika
- białek roślinnych
- witamin z gr. B
- mikroelementów (Mg, Fe, Zn)

Powinny znajdować się w każdym posiłku 4 – 5 razy

dziennie

Dieta przyszłej matki

Mleko i jego przetwory ( jogurt, kefir,
twarogi)
zalecane spożycie to ok. 600 – 800 ml,
są źródłem:

- makroelementów (Ca)
- białka zwierzęcego

Należy unikać serów pleśniowych i ograniczyć spożycie serów
żółtych z uwagi na dużą zawartość soli.

Dieta przyszłej matki

Warzywa i owoce ok. 0,5 kg, 3-4 x dziennie,
są źródłem:

- węglowodanów i błonnika
- β karotenu
- kwasu foliowego
- mikroelementów (Fe)
- wit. C

Naturalnym źródłem kw. foliowego są: brokuły, cykoria,

sałata,

brukselka, banany i pomarańcze, żółtko jaj, drożdże i

orzechy.

Dieta przyszłej matki

Mięso, ryby morskie, „owoce morza”,
rośliny strączkowe, zaleca się ich
spożycie 1x dziennie.

Wędliny nie częściej niż 2-3 x w
tygodniu.

Tłuszcze naturalne (masło, żółtko jaja)

Dieta przyszłej matki

Ryby są źródłem NNKT szeregu „ω-3”

( łosoś, makrela, śledź, halibut)

Rośliny strączkowe to źródło białka roślinnego

Tłuszcze roślinne źródło NNKT szeregu „ω-6”

(oliwa z oliwek, olej lniany, słonecznikowy, z pestek
winogron)

Tłuszcze naturalne źródło wit. D

Dieta przyszłej matki

Zapotrzebowanie dobowe:

wit.D - 400 j.m. (III trymestr)

(masło, żółtko jaj, suplementacja)

kw. Foliowy - 0,4 -1,0 mg (I trymestr)

(warzywa ciemnozielone, żółtko jaj, drożdże, orzechy)

żelazo - 25 mg

(wołowina, wątroba, żółtko jaj, płatki owsiane, szpinak)

Dieta przyszłej matki

Zapotrzebowanie dobowe:

wapń - 1200 mg,

(mleko, żółty ser, brokuły, orzechy, warzywa

strączkowe)

magnez - 350 mg,

(kasza gryczana, płatki owsiane, groch i fasola,

orzechy, czekolada, kakao, suszone owoce)

Jod - 160 / 180 µg,

(sól jodowana 4-6g, ryby morskie, warzywa)

Dieta przyszłej matki

Niefrasobliwość w przyjmowaniu witamin

i mikroelementów może być szkodliwa

zarówno dla matki jak i dziecka.

Dzienne spożycie 1 l mleka, żółtka jaja, olejów

roślinnych oraz 0,5 kg warzyw jak i owoców

pokrywa dobowe zapotrzebowanie na

mikroelementy oraz witaminy

Dieta przyszłej matki

Zapotrzebowanie na wodę

I trymestr > 1500 ml
III trymestr 1000 - 1200 ml

(woda sodowa niegazowana, 0,5l soków,

mleko lub

napoje mleczne)

Dieta przyszłej matki

Urozmaicona i zbilansowana dieta

kobiety

w ciąży zapewnia właściwy rozwój

płodu

i przyszłe upodobania żywieniowe

dziecka

oraz „programowanie” metaboliczne

Dieta przyszłej matki

Wybierając produkty do

przygotowania

posiłków należy kontrolować zawartość

środków konserwujących, barwników,

metali ciężkich, nawozów sztucznych,

środków ochrony roślin.

Dieta przyszłej matki

Wszelkie diety eliminacyjne,

niedoborowe

np. wegańska, bogatotłuszczowa,

lub wzbogacana mikroelementami,

może stać się przyczyna zaburzeń

rozwojowych płodu i negatywnie wpływać

na jego dalszy rozwój w życiu

pozamacicznym.

Dieta przyszłej matki

Planowanie posiłków

- liczba posiłków - 3 / 2
- produkty:

świeże
jak najmniej przetworzone
produkowane ekologicznie

- surówki
- gotowane lub parowane

Dieta przyszłej matki

Owoce –

sezonowe lub mrożone,

Mięso –

chude, gotowane, duszone,

Wędliny –

chude, drobiowe,

Ryby –

gotowane, pieczone w folii,

grilowane

Dieta przyszłej matki

Dieta przyszłej matki musi

bezwzględnie uwzględniać podaż

błonnika pokarmowego w ilości:

20 – 40 g/dobę

- zboża pełnoziarniste
- niełuskany ryż
- kasze pełne
- brokuły, marchew
- jabłka, gruszki

Dieta przyszłej matki

Produkty eliminowane z diety

- tłuste, smażone
- ostro przyprawiane
- marynowane
- wędzone i konserwowane
- wzdymające

(groch, fasola, kapusta, cebula)

- alergizujące

(cytrusy, truskawki, kakao,

orzechy)

Dieta przyszłej matki

Produkty eliminowane z diety

- napoje gazowane i słodzone
- nadmiar soków owocowo-warzywnych
- mocne herbaty
- kawa prawdziwa
- alkohol
- ciastka i słodycze