Inflacja

Inflacja

Długi okres

Dlaczego zajmujemy się inflacją?

chcemy

ukazać rolę inflacji w procesie kształ-
towania równowagi sytemu

odpowiedzieć na pytanie:

czy inflacja sprzyja czy też nie
rozwojowi gospodarczemu

czy inflacja sprzyja ograniczeniu

czy inflacja sprzyja ograniczeniu

bezrobocia, czy też nie

bezrobocia, czy też nie

jak walczyć z inflacją

ustalić:

przyczyny inflacji

P

rzyczyny

I

I

nflacji

Chcąc zrozumieć przyczyny inflacji oraz

sposoby jej zwalczania należy wyjść od

stanu bezinflacyjnego

Stan bezinflacyjny

ceny przestają się zmieniać, gdy
płace przestają się zmieniać

a to ma miejsce, gdy rynek pracy
jest w stanie równowagi

wiadomo, że

W/P

N

LS

MP

L

N*

a to ma miejsce, gdy rynek pracy
jest w stanie równowagi

W/P

N

N*

gdy

gdy rynek

rynek

pracy jest w stanie równowagi, to

pracy jest w stanie równowagi, to

gospodarka jest w stanie równowagi systemu

gospodarka jest w stanie równowagi systemu

Q*

gdy gospodarka tkwi w stanie równowagi systemu,

gdy gospodarka tkwi w stanie równowagi systemu,

to płace, a przez to i ceny nie ulegają zmianie

to płace, a przez to i ceny nie ulegają zmianie

Stan bezinflacyjny

Równowaga systemu

Równowaga systemu

to od strony

cen

P

Y

AS

A

D

aby zaistniała równowaga systemu, to

popyt musi zrównać się z podażą

na poziomie potencjalnego GNP

Y*

Y*

P

Y

ma miejsce

stan bezinflacyjny

aby zaistniała równowaga systemu, to

popyt musi zrównać się z podażą

na poziomie potencjalnego GNP

P

*

tu

cena spoczynku,

cena spoczynku,

cena równowagi

cena równowagi

Y*

P

Y

P

*

Siły zewnętrzne wybijają gospodarkę

ze stanu równowagi systemu (

spoczynku

)

ceny nie są stałe

ceny nie są stałe

wówczas

krzywa AD lub AS

krzywa AD lub AS

przesuwa się w

przesuwa się w

górę lub w dół

górę lub w dół

Gospodarka zostaje wybita

ze stanu spoczynku

ceny rosną

P

Y

P

*

P

inflacja zostaje

uruchomiona

Y*

pojawia się

luka GNP

co wywołuje

co wywołuje

lukę GNP ?

lukę GNP ?

co wywołuje

co wywołuje

lukę GNP ?

lukę GNP ?

Teorie przyczyn inflacji

Teorie przyczyn inflacji

Popytowa teoria inflacji

Popytowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Monetarna teoria inflacji

Teorie przyczyn inflacji

Teorie przyczyn inflacji

Spirala kosztowo - cenowa

Monetarna teoria inflacji

nadmierna - w stosunku do

podaży dóbr- podaż

pieniądza

teoria ta stanowi, że sprawcą inflacji jest

dlaczego

dlaczego

inflacja jest sama w sobie
zjawiskiem pieniężnym

to w jednostkach pieniężnych

wyrażone są ceny

i

o zwązkach tych stanowi

równanie obiegu

pieniężnego Fishera

Q P = M V

.

.

dlaczego

dlaczego

od ilości jednostek pieniężnych będą-

cych w obiegu zależy poziom cen

Q P = M V

.

.

roczna zdolność transakcyjna

danej masy pieniężnej

ilość znaków pieniężnych

wygenerowanych w ciągu roku

przez daną masę pieniężną

Q P = M V

.

.

wyceniona w pieniądzu

wartość rocznej masy

towarowej - GNP

Q P = M V

.

.

przekształćmy równanie

względem M

Jeśli przyjąć, że na skutek

zmian podaży pieniądza

nie zmienia się ani GNP (Q),

ani szybkość obiegu pieniądza

Q

V

constans

M

=

P

Q

V

.

M

P

to zmiany podaży pieniądza

będą skutkować

tylko i wyłącznie zmianami

poziomu cen

M

=

P

Q

V

.

M

P

ilościowa teoria cen

ilościowa teoria cen

warunkiem prawdziwości

tej zależności jest to,

aby GNP i szybkość obiegu

pieniądza nie rosła pod

wpływem wzrostu

podaży pieniądz

oba warunki są spełnione

dopiero w długim okresie

P

P

YTANI

YTANI

E

E

A jak w krótkim okresie - na

wzrost podaży pieniądza

reaguje GNP i szybkość

obiegu pieniądza ???

P

rzypomnijmy

wzrostu GNP

spadku szybkości

obiegu pieniądza

R

GNP

w krótkim okresie

(mo-

del IS- LM)

wzrost podaży

pieniądza prowadzi do:

P

rzypomnijmy

wzrostu GNP

spadku szybkości

obiegu pieniądza

R

GNP

w krótkim okresie

(mo-

del IS- LM)

wzrost podaży

pieniądza prowadzi do:

W

niosek

gospodarka inaczej reaguje na

ten sam wzrost podaży pieniądza

w krótkim a inaczej w długim okresie

długi okres to chronologiczne

zestawienie krótkich okresów

krótki okres

długi okres

wzrost

GNP

spadek

V

stałe

V

stałe

GNP

skutki

skutki





M

M

ceny stałe

ceny stałe

wzrost cen

wzrost cen

P

P

YTANI

E

E

Jak rozumieć

stałość

GNP

i

V

Jak rozumieć

stałość

GNP

i

V

jak pod wpływem

zmian podaży pieniądza

zmienia się GNP

w kolejnych okresach

prześledźmy

Jak rozumieć

stałość

GNP

i

V

Q*

GNP

P

przyjmijmy , iż

kraj jest w stanie

równowagi systemu

bieżące GNP osiąga

poziom potencjalnego

Q*

P

i oto teraz rząd powiększa

podaż pieniądza

M

popyt agregatowy rośnie

przy nie zmienionym po-

ziomie cen gospodarka

przechodzi do punktu

GNP

GNP rośnie

GNP rośnie

tak jest w

tak jest w

krótkim okresie

krótkim okresie

Q*

P

GNP

w następnym okresie

gospodarka na zaistniały

wzrost popytu (GNP) odre-

agowuje wzrostem cen

zaczyna się stopniowy

powrót do stanu

równowagi systemu

GNP

GNP

stopniowo

stopniowo

maleje

maleje

rozpoczyna się reakcja

Q*

P

GNP

GNP

GNP

stopniowo

stopniowo

maleje

maleje

Zmiany GNP ustają, gdy

gospodarka odzyskuje

poziom naturalnego GNP

Q*

P

GNP

Po okresie zmian

bieżące GNP

,

powróciło do swego

wyjściowego poziomu

w obu miejscach

GNP jest takie samo

Q*

P

GNP

oczywiste jest, iż w czasie GNP ulegało zmianie

ale zmieniało się tak, iż po-

wróciło do stanu wyjściowego

Q*

P

GNP

oczywiste jest, iż w czasie GNP ulegało zmianie

ale zmieniało się tak, iż po-

wróciło do stanu wyjściowego

i jeśli przy analizie danych

porównać ze sobą tylko

GNP wyjściowe i końcowe

to stwierdzimy

to stwierdzimy

Q*

P

GNP

GNP

GNP

nie uległo zmianie

lub

GNP

GNP

jest stałe

to stwierdzimy

to stwierdzimy

tak rozumiemy stałość

GNP w długim okresie

Q*

P

GNP

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

Skoro GNP nie ulega zmianie,

to jedyny efekt wzrostu

podaży pieniądza jest

wzrost cen

inflacja

inflacja

inflacja

inflacja

to skutek

to skutek

nadmiernej podaży pieniądza

nadmiernej podaży pieniądza

pod wpływem wzrostu

podaży pieniądza,

w długim okresie - zmianie

nie ulega szybkość

obiegu pieniądza

„V”

A jak rozumieć stwierdzenie:

długi okres

stałe

V

stałe

GNP

zmiany szybkości obiegu pieniądza zwią-

zane są ze zmianami stopy procentowej

szybkość obiegu pieniądza

szybkość obiegu pieniądza

nie ulega zatem zmianie,

nie ulega zatem zmianie,

gdyż zmianie nie ulega

gdyż zmianie nie ulega

stopa procentowa

stopa procentowa

R

R

V

V

Teoria Tobina

Teoria Tobina

Q*

P

GNP

Q*

P

GNP

w obu punktach

stopa procentowa

jest taka sama

PYTANIE

PYTANIE

Q*

P

GNP

PYTANIE

PYTANIE

Jak to się dzieje, że wzrost

podaży pieniądza nie dopro-

wadza do zmiany stopy

procentowej

Q*

P

GNP

czas

R

stan wyjściowy





M

M

podaż pieniądza

podaż pieniądza

rośnie

rośnie

sto

pa

pr

oc

en

to

wa

ma

lej

e

GNP rośnie

GNP rośnie

Q*

P

GNP

czas

R

W kolejnych okresach

ceny stopniowo rosną

ceny stopniowo rosną

GNP maleje

GNP maleje

a stopa procentowa rośnie

Q*

P

GNP

czas

R

a stopa procentowa rośnie

po okresie zmian stopa

procentowa wraca do

poziomu wyjściowego

Q*

P

GNP

Czynnik czasu

Czynnik czasu

Wzrost poziomu cen wywołany

wzrostem podaży pieniądza

M

P

daje się uchwycić dopiero

w długim okresie czasu

w rocznych okresach

zależność ta

jest zamazana

to wymaga

czasu

Q*

P

GNP

Wzrost poziomu cen wywołany

wzrostem podaży pieniądza

daje się uchwycić dopiero

w długim okresie czasu

Monetarystyczna teoria inflacji

Monetarystyczna teoria inflacji

nie sprawdza się w krótkich

nie sprawdza się w krótkich

lecz długich okresach

lecz długich okresach

brak rocznej formuły

brak rocznej formuły

monetarystycznej inflacji

monetarystycznej inflacji

Kiedy inflacja nie wystąpi

Monetarna teoria inflacji

Q P = M V

.

.

M

=

P

Q

V

.

M

P

Q

V

=

Jeśli

„

P”

ma być stałe

1

to przy zachowaniu stałości V

1

Q P = M V

.

.

M

=

P

Q

V

.

M

P

Q

V

=

1

1

Inflacja nie wystąpi jeżeli

podaż pieniądza będzie zmieniać

się w tempie wyznaczonym

przez dynamikę zmian produkcji

M

M

Q

Q

=

Podaż pieniądza musi zostać

podporządkowana zmianom

produkcji a nie stanowi budżetu

Teorie przyczyn inflacji

Teorie przyczyn inflacji

co wywołuje lukę GNP

Popytowa teoria inflacji

Popytowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Monetarna teoria inflacji

Spirala kosztowo - cenowa

Teorie przyczyn inflacji

Teorie przyczyn inflacji

co wywołuje lukę GNP

Podażowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Monetarna teoria inflacji

Spirala kosztowo - cenowa

Popytowa teoria inflacji

Popytowa teoria inflacji

INFLACJA

POPYTOWA

P

Y

Y*

Inflacja popytowa ma miejsce, gdy

wzrost cen wynika ze wzrostu popytu

wzrost popytu

przesuwa krzywą

AD w prawo

skutkiem czego

Rośnie GNP

P

Y

Pojawia się do-

Pojawia się do-

datnia luka GNP

datnia luka GNP

Rośnie GNP

Y*

Y

o

– Y*

Y*

P

Y

Pojawia się do-

Pojawia się do-

datnia luka GNP

datnia luka GNP

Y*

Y

o

– Y*

Y*

a to sprawia , iż

ceny rosną

ceny rosną

P

P

Y

o

– Y*

Y*

Im większa luka tym

Im większa luka tym

większy wzrost cen

większy wzrost cen

Y

P

Y

o

– Y*

Y*

Y

skala inflacji popytowej

zależy

od skali luki GNP

od skali luki GNP

Teorie przyczyn inflacji

Teorie przyczyn inflacji

co wywołuje lukę GNP

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Monetarna teoria inflacji

Spirala kosztowo - cenowa

Popytowa teoria inflacji

Popytowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

I

NFLACJA

P

ODAŻOWA

(kosztowa)

wzrost kosztów

wytwarzania

wzrost cen surowców

wzrost płac

wzrost podatków

wzrost ceł

wzrost marży

przesuwa krzywą

podaży agregatowej

w górę

P

Y

Y*

Pojawia się

Pojawia się

luka GNP

luka GNP

skutkiem czego

P

Y

przesuwa krzywą

podaży agregatowej

w górę

maleje produkcja

maleje produkcja

P

Y

P

Pojawia się

Pojawia się

luka GNP

luka GNP

a to sprawia, iż

rosną ceny

rosną ceny

Y

o

– Y*

Y*

P

Y

Im większa luka tym

Im większa luka tym

większy wzrost cen

większy wzrost cen

Y

o

– Y*

Y*

P

Y

Im większa luka tym

Im większa luka tym

większy wzrost cen

większy wzrost cen

Y

o

– Y*

Y*

P

Y

skala inflacji

podażowej

zależy

od skali luki GNP

od skali luki GNP

P

Y

skala inflacji

podażowej

zależy

od skali luki GNP

od skali luki GNP

inflacja popytowa - inflacja podażowa

porównanie

Inflacja popytowa

Inflacja podażowa

W obu przypadkach wzrost cen

jest skutkiem pojawienia się

luki GNP

luki GNP

P

Y

P

P

Y

P

Inflacja popytowa

Inflacja podażowa

P

Y

P

Inflacja popytowa prowadzi
do wzrostu GNP

Inflacja podażowa prowadzi
do spadku GNP

P

Y

P

P

Y

P

P

Y

P

Pomiędzy inflacją popytową a podażową
zachodzi w czasie ścisłe sprzężenie

Pomiędzy inflacją popytową a podażową
zachodzi w czasie ścisłe sprzężenie

P

Y

inflacja popytowa dopro-

wadza w następnym

okresie do inflacji

podażowej

ilu

st

ra

cja

g

ra

fc

zn

a

przyczyną dzisiejszej

inflacji podażowej jest

inflacja popytowa

Pomiędzy inflacją popytową a podażową
zachodzi w czasie ścisłe sprzężenie

przyczyną dzisiejszej

inflacji podażowej jest

inflacja popytowa

P

Y

P

Y

Rząd drogą powiększania podaży
pieniądza lub zakupów rządowych
doprowadza do wzrostu popytu

Krzywa AD przesuwa

się na prawo

P

Y

ceny rosną

ten wzrost cen to:

inflacja popytowa

P

Y

wzrost cen powoduje spadek siły nabywczej płac

wzdłuż danej linii AS

stawka płac jest stała

w

1

P

amiętaj

spadek płacy realnej

sprawia, iż w kolejnym

okresie związki zawo-

dowe w trakcie nego-

cjacji żądają

wzrostu płac

wzrostu płac

wzrostu płac

wzrostu płac

płace rosną

w

2

koszty rosną

krzywa AS przesuwa się do góry

P

Y

w

1

w

2

koszty rosną

krzywa AS przesuwa się do góry

P

Y

w

1

w

2

płace rosną

w

2

ceny rosną

ceny rosną

P

Y

w

1

w

2

ten wzrost cen to

inflacja kosztowa

inflacja kosztowa

P

Y

w

1

w

2

inflacja kosztowa

inflacja kosztowa

inflacja popytowa

inflacja popytowa

P

Y

w

1

w

2

inflacja kosztowa

inflacja kosztowa

inflacja popytowa

inflacja popytowa

Y

inflacja kosztowa

inflacja kosztowa

inflacja popytowa

inflacja popytowa

P

w

1

w

2

Inflacja popytowa prowadzi

do inflacji kosztowej

Inflacja kosztowa

prowadzi do

inflacji popytowej

dlaczego ??

Y

wzrost stawki płac powo-

duje wzrost funduszu płac

dlaczego ??

popyt agregatowy rośnie

P

w

1

w

2

Y

wzrost stawki płac powo-

duje wzrost funduszu płac

dlaczego ??

popyt agregatowy rośnie

P

w

1

w

2

ceny ponownie rosną

Y

popyt agregatowy rośnie

P

ceny ponownie rosną

inflacja popytowa

uruchamia

inflację podażową

i vice versa

tą właściwość

nazywamy

spiralą płacowo - cenową

spiralą płacowo - cenową

kosztowo- cenową

kosztowo- cenową

w

1

w

2

Formalizacja przyczyn

Formalizacja przyczyn

rocznej skali inflacji

rocznej skali inflacji

ujecie wstępne

P

Y

P

Roczny wzrost cen

zależy od tego

jak daleko na prawo przesunie się w ciągu

roku punkt przecięcia linii AS z linią AD

Punktem odniesienia

jest potencjalny PKB

Y*

P

Y

P

Y*

Im dalej od linii potencjalnego PKB

tym

tym

wzrost

wzrost

poziomu

poziomu

cen wyższy

cen wyższy

P

Y

P

Y*

Za pomocą luki GNP roczną

inflację wstępnie zapiszemy





 f

(Y

o

- Y*)

Y*

iloma punktami inflacji

gospodarka płaci za jedno-

punktową lukę GNP

Y

o





 f

(Y

o

- Y*)

Y*

luka GNP to miara presji bieżącej

sytuacji rynkowej na zmianę cen

P

Y

P

Y*

Presja

Presja

rynku

rynku





 f

(Y

o

- Y*)

Y*

P

Y

P

Y*

Presja

Presja

rynku

rynku

tegoroczna luka może być skutkiem impulsów

podażowych bądź popytowych (monetarnych)

Presja

Presja

rynku

rynku

Tegoroczna inflacja

Tegoroczna inflacja





 f

(Y

o

- Y*)

Y*

Presja

Presja

rynku

rynku

Tegoroczna inflacja

Tegoroczna inflacja

nie zależy od tego-

rocznej luki GNP

zależy ona od

zeszłorocznej

luki GNP





 f

(Y

o

- Y*)

Y*

o bieżącej presji rynku

na ceny decyduje skala

zeszłorocznej luki GNP





 f

(Y

o

- Y*)

Y*

Obok bieżącej presji rynku

o poziomie bieżącej inflacji

decyduje dodatkowo

coś innego

coś innego

P

Y

P

Y*

coś innego

coś innego

Wiemy

:

rośnie luka, rosną ceny

P

Y

P

Wiemy

:

rośnie luka, rosną ceny

ale gdy

po inflacji popytowej

pojawia się inflacja

podażowa, to

luka maleje, a ceny

nie maleją lecz rosną

Mamy tu do czynienie z dodatkową siłą

wywołującą inflację

inflacja oczekiwana

inflacja oczekiwana

Teorie przyczyn inflacji

Teorie przyczyn inflacji

co wywołuje lukę GNP

Podażowa teoria inflacji

Podażowa teoria inflacji

Monetarna teoria inflacji

Spirala kosztowo - cenowa

Popytowa teoria inflacji

Popytowa teoria inflacji

Teoria oczekiwań inflacyjnych

Teoria oczekiwań inflacyjnych

INFLACJA

INFLACJA

OCZEKIWANA

OCZEKIWANA

nowy podział inflacji

nowy podział inflacji

inflacja oczekiwana



e

od inflacji oczekiwanej należy odróżniać

inflację rzeczywistą

inflację rzeczywistą

Inflacja oczekiwana to asekuracyjne, bo

wyprzedzające w czasie, uwzględnianie

w cenach (płacach, itp..) dopiero co

co nadchodzącej inflacji

Inflacja rzeczywista

inflację rzeczywistą

inflację rzeczywistą

Inflacja rzeczywista



to wzrost poziomu cen, jaki nastąpił
w danym roku. Ta inflacja wykazywa-
na jest w rocznikach
statystycznych

inflacja rzeczy-
wista w Polsce

1995

24%

1996

20%

1997

13%

1998

9%

1999

11%

2000

10%

2001

7%

2002

3%

Inflacja rzeczywista jest wypadkową

oddziaływania dwóch sił

Inflacja rzeczywista



inflacji oczekiwanej

inflacjyjnej presji

rynku





f

(Y

o

- Y*)

Y*

+

= 

e

Gdyby podmioty nie podjęły żadnych działań

ochronnych

(inflacja oczekiwana)

, to poziom

inflacji na koniec roku byłby mniejszy

dokładnie o tę wielkość

Inflacja oczekiwana podnosi poziom inflacji





f

(Y

o

- Y*)

Y*

+

= 

e

dlaczego frmy, związki zawodowe, banki

wprowadzają do swych parametrów ceno-

wych inflację oczekiwaną, skoro przyśpie-

sza ona inflację jako taką ???

Są tego dwa powody

Są tego dwa powody

atomizacja poszczególnych podmiotów
gospodarczych

występowanie inflacji w okresie
poprzednim

występowanie inflacji w okresie
poprzednim

Firmy z własnego doświadczenia wiedzą, iż
inflacja jeśli się już pojawi to będzie trwała
nie rok lecz wiele lat

Jeśli frma AGA wie, iż w nadchodzącym roku

będzie inflacja i w tej sytuacji pozostawiłaby

ceny na swe wyroby na niezmienionym

- w stosunku do roku poprzedniego - poziomie

to odniesie ona straty

nie chcąc do tego dopuścić zawczasu,
tj. na początku roku podnosi swe ceny
o przewidywaną przez się inflację

inflacja oczekiwana

to odruch samoobronny

Odruch ten niewystąpiłby, gdyby

w okresie poprzednim inflacja

rzeczywista nie miała miejsca

Są dwa powody inflacji

oczekiwanej

występowanie inflacji w okresie
poprzednim

atomizacja poszczególnych podmiotów
gospodarczych

Firmy są zatomizowane. Z tej racji nie są w stanie
wspólnie uzgodnić formy ochrony przed inflacją.

Musi tak czynić, gdyż tak czynią wszystkie inne
nie oglądając się na siebie. Obowiązuje zasada

ratuj się kto i jak może

atomizacja poszczególnych podmiotów
gospodarczych

Każda z nich ratuje się indywidualnie, niejako
na własną rękę, a czyni to wprowadzając do
swych cen, płac parametr inflacji oczekiwanej

W kontekście inflacji

oczekiwanej

używane jest czasami pojęcie

inflacji nieoczekiwanej

inflacji nieoczekiwanej



u

to różnica, jaka zachodzi pomiędzy
inflacją rzeczywistą a oczekiwaną





u



e

=

_

inflacji nieoczekiwanej

inflacji nieoczekiwanej



u





u



e

=

_

Jeśli post factum okazało się, iż rzeczywista

inflacja była wyższa od tej jakiej oczekiwano- i jaką

uwzględniono, formułując ceny - to wówczas w

odniesieniu do tej nietrafonej części mamy

do czynienia z inflacją nieoczekiwaną

W tym systemie pojęciowym

tegoroczna inflacja rzeczywista
to efekt oddziaływania

inflacji oczekiwanej

inflacji nieoczekiwanej

inflacja nieoczekiwana

jest tu odpowiednikiem

inflacyjnej presji rynku

 = 

e

+ 

u



f

(Y - Y*)

Y*

+

= 

e

K

K

RZYWA

P

P

HILIPSA

Formalizacja rocznej inflacji c.d.

o tegorocznych zmianach cen
decydują formalnie dwie siły

tegoroczna inflacja oczekiwana

bieżąca presja rynku pracy

(zeszłoroczna luka GNP)





f

(Y

o

- Y*)

Y*

+

= 

e

Ten

Ten

zapis to

zapis to

K

K

rzywa

rzywa

P

P

hilipsa

hilipsa

Ilustracja grafczna

Ilustracja grafczna

K

K

rzywa

rzywa

P

P

hilipsa

hilipsa

Q



0

Ilustracja grafczna

Ilustracja grafczna

Q*

(Q - Q*)

Q*

+

f





=

-

1

o



e

Q



0

Q*

inflacja oczekiwana

(Q - Q*)

Q*

+

f





=

-

1

o



e



e

rządzi przesunięciem linii

rośnie inflacja oczeki-

wana linia przesuwa

się do góry

Q



0

Q*

(Q - Q*)

Q*

+

f





=

-

1

o



e

parametr „

f

”

f

określa pochyłość linii

współczynnik kierun-

kowy funkcji

mówi:

iloma punktami inflacji

kraj zapłaci za jedno-

punktową lukę GNP

Q



0

Q*

Użyteczność Krzywej

(Q - Q*)

Q*

+

f





=

-

1

o



e

Krzywa Philipsa, to formuła

rocznej inflacji

rocznej inflacji

. Za jej pomocą

frmy konkretyzują tzw.cenę

predeterminowaną

Krzywą tą posługują się

związki zawodowe

w trakcie negocjacji

płacowych

Dlaczego zajmujemy się inflacją?

chcemy

ukazać rolę inflacji w procesie kształ-
towania równowagi sytemu

ustalić:

przyczyny inflacji

odpowiedzieć na pytanie:

czy inflacja sprzyja czy też
nie
rozwojowi gospodarczemu

I

I

NFLACJA

NFLACJA

A

A

W

W

ZROST

ZROST

G

G

OSPODARCZY

OSPODARCZY

Przez lata, a konkretnie od czasu Keynesa,
aż po późne lata siedemdziesiąte, w inflacji
dopatrywano się pozytywów:

wierzono

że umiarkowana inflacja sprzyja trwałemu

wzrostowi aktywności gospodarczej

i ograniczeniu bezrobocia

D

D

ziś

ziś

powszechny jest pogląd odmienny

że umiarkowana inflacja sprzyja trwałemu

wzrostowi aktywności gospodarczej

i ograniczeniu bezrobocia

inflacja bardziej przeszkadza niż
pomaga w zwalczaniu bezrobocia

inflacja bardziej przeszkadza niż

inflacja bardziej przeszkadza niż

pomaga wzrostowi GNP

pomaga wzrostowi GNP

S

prawcą

zmiany orientacji jest

inflacja oczekiwana

inflacja oczekiwana

inflacja oczekiwana

inflacja oczekiwana

Dlaczego inflacja oczekiwana jest tak

destruktywna dla procesu wzrostu GNP

i spadku bezrobocia????

chcąc to wyjaśnić należy poznać

związek pomiędzy inflacją oczeki-

waną a inflacyjną presją rynku

I

I

NFLACJA

NFLACJA

O

O

CZEKIWANA

CZEKIWANA

A

A

I

I

NFLACYJNA

NFLACYJNA

P

P

RESJA

RESJA

R

R

YNKU

YNKU

Inflacja oczekiwana nie wystąpi, jeśli
w poprzednim okresie nie pojawi się
inflacja rzeczywista

S

EKWENCJA

C

ZASOWA

Wystąpienie inflacji rzeczywistej

dzisiaj, powoduje pojawienie się

inflacji oczekiwanej jutro

w okresie wyjściowym „o”



o



1

e

źródłem inflacji rzeczywistej

jest luka GNP

P

P

rzykład

rzykład

l

l

iczbowy

iczbowy

luka

luka

Rok



e



0
1
2
3
4

5
6

P

P

rzykład

rzykład

l

l

iczbowy

iczbowy

w okresie wyjściowym
inflacja nie wystąpiła

0

0

0

nikt więc w następnym

okresie nie oczekiwał

inflacji

0

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

P

P

rzykład

rzykład

l

l

iczbowy

iczbowy

0

0

0

0

mimo to społeczeństwo

zaskoczone zostało 4%

wzrostem poziomu cen

4

inflacja nieoczekiwana

wyniosła 4%

4

w tej sytuacji

społeczeństwo oczekuje już
inflacji i swoje oczekiwania
przenosi na wzrost cen, płac,

w okresie następnym

4

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

P

P

rzykład

rzykład

l

l

iczbowy

iczbowy

0

0

0

0

4

4

4

4

4

4

W ten sposób,inflacja nie-

oczekiwana

(

inflacyjna presja rynku

)

uzyskuje w

czasie samoistny byt w

postaci inflacji oczekiwanej

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

0

0

0

0

4

4

4

Przyjmijmy, iż w okresie

drugim inflacyjna presja

rynku też wyniosła 4%

4

inflacja rzeczywista na
koniec drugiego okresu
wyniosła osiem procent

8

8

4

12

presja

rynku

W trzecim okresie oczekiwania

inflacyjne wynoszą już 8%

i jeśli w tymże okresie
inflacyjna presja rynku

też wyniesie 4%, to

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

0

0

0

0

4

4

4

4

8

8

4

12

Przyjmijmy teraz, ad hock iż

w okresie czwartym i piątym

inflacyjna presja rynku

wynosi także 4 procent

4

4

co to oznacza dla inflacji

rzeczywistej i oczekiwanej

w kolejnych latach ???

12

16

16

20

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

0

0

0

0

4

4

4

4

8

8

4

4

4

12

16

16

20

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

mimo stałego poziomu infla-

cyjnej presji rynku, inflacja

oczekiwana wciąż rośnie

tą to drogą

w kolejnych latach rośnie

inflacja rzeczywista

12

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

0

0

0

0

4

4

4

4

8

8

4

4

4

12

16

16

20

Przyjmijmy teraz, iż w kolejnych latach

inflacyjna presja rynku nie występuje

7

0
0

co teraz dzieje się z inflacją

oczekiwaną i rzeczywistą

20

20

20

20

itd., itd., itd

12

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

0

0

0

0

4

4

4

4

8

8

4

4

4

12

16

16

20

7

0
0

20

20

20

20

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

mimo ustąpienia luki GNP

- inflacja rzeczywista ma

miejsce, a dzieje się to za

sprawą inflacji oczekiwanej

inflacja oczekiwana uzyskuje

w czasie swój samoistny byt

i tą drogą podtrzymuje

inflację rzeczywistą

12

presja

rynku

Rok



u



e



0
1
2
3
4

5
6

0

0

0

0

4

4

4

4

8

8

4

4

4

12

16

16

20

7

0
0

20

20

20

20

12

R

EASUMACJA

Pierwotne źródła inflacji
tkwią w luce GNP, która
stwarza inflacyjną presję

4

oraz

w jej zdolności do przek-
ształcania się w czasie
w inflację oczekiwaną

presja

rynku

I

I

nflacja

o

oczekiwana

-

-

I

I

nflacyjna

nflacyjna

presja rynku

presja rynku a zmiany luki GNP

dynamika krzywej Philipsa

spirala płacowo - cenowa w czasie

(Q - Q*)

Q*

+

f







=

-

1

o



e

GNP

Q*

P

Gdy gospodarka jest w

stanie równowagi systemu

bieżące GNP równa
się potencjalnemu

luka GNP = zero

rynek pracy jest w
stanie równowagi

płace, a przez to i

ceny przestają się

zmieniać

nie ma inflacji

tu

P*

to wtedy

+

f





=

(Q - Q*)

Q*

-

1

o



e

obie inflacjogenne

obie inflacjogenne

siły wynoszą zero

siły wynoszą zero

0

0

0

0

Od strony cen

GNP

Q*

P

równowaga systemu

P*

to wtedy

+

f





=

(Q - Q*)

Q*

-

1

o



e

0

0

0

0

to

stan bezinflacyjny

stan bezinflacyjny

stan ten utrzyma się dopóty

stan ten utrzyma się dopóty

nie zadziałają siły zewnętrzne

nie zadziałają siły zewnętrzne

GNP

Q*

P

Na skutek ekspansywnej polityki
makroekonomicznej

Krzywa AD przesu-

wa się na prawo

Płace i ceny w tym okresie
jeszcze się nie zmieniają

skutkiem czego gospodarka

przechodzi do punktu

produkcja (GNP) i
zatrudnienie rosną

GNP

Q*

P

rynek pracy jest wybity

ze stanu równowagi

W gospodarce pojawia się

dodatnia luka GNP i

stan ponadzatrudnienia

w następnym okresie

toczą się

renegocjacje płacowe

tu

negocjacje

negocjacje

płacowe

płacowe

GNP

Q*

P

negocjacje

negocjacje

płacowe

płacowe

Stan ponadzatrudnienia

ponadzatrudnienia

sprawia, iż

związki zawodowe żądają wzrostu

płac

Bezrobocie jest małe,

mniejsze od naturalnego

w gospodarce pojawia się

presja rynku pracy

na wzrost płac

Q*

P

w gospodarce pojawia się

presja rynku pracy

na wzrost płac

Wzrost płac jest proporcjonalny

do spadku bezrobocia

(

luki zatrudnienia

)

GNP

im większe ponadzatrudnienie

( mniejsze bezrobocie)

tym większa presja na płace

w

w

=



- (u - u*)

Q*

P

w gospodarce pojawia się

presja rynku pracy

na wzrost płac

GNP

w

w

=



- (u - u*)

Posługując się prawem Okuna zależ-

ność tą można wyrazić od luki GNP

w

w

=





( Y

o

-

Y*)

Y*

f

tu

w II okresie płace rosną

tylko na skutek pojawie-

nia się dodatniej luki GNP

spirala płacowo - cenowa

spirala płacowo - cenowa

zostaje uruchomiona

zostaje uruchomiona

Q*

P

w gospodarce pojawia się

presja rynku pracy

na wzrost płac

GNP

w

w

=



- (u - u*)

w

w

=





( Y

o

-

Y*)

Y*

f

Przyjmijmy, iż w drugim okresie

Luka GNP = 0,10

f = 0,5

w

w

=

+

0,5 0,10

Przeciętny poziom płac po nego-

cjacjach rośnie o 5%

5%

na skutek wzrostu

płac rosną ceny

Przyjmijmy, iż rosną one

o tyle samo co płace

Q*

P

w gospodarce pojawia się

presja rynku pracy

na wzrost płac

GNP

w

w

=



- (u - u*)

w

w

=





( Y

o

-

Y*)

Y*

f

w

w

=

+

0,5 0,10

5%

Przyjmijmy, iż rosną one

o tyle samo co płace

P

P =

5%

Inflacja wyniosła pięć procent

Q*

P

GNP

Wzrost poziomu cen

przesuwa gospodarkę

wzdłuż linii AD

Produkcja i zatru-

dnienie maleje

dodatnia luka GNP i ponadzatru-

dnienie maleje, ale nie zanika

Q*

P

GNP

tu

toczą się kolejne

negocjacje płacowe

( III okres )

presja rynku pracy

na płace jest mniejsza,

ale wciąż dodatnia

luka GNP = 0,06

presja rynku 3%

winduje to płace

i ceny w górę

Q*

P

GNP

ale teraz

ale teraz

chcą dodatkowo indeksować

płace o wielkość inflacji jaka

dokonała się w poprzednim

okresie, tj o 6 procent

związki zawodowe żądają
wzrostu płac wyższego od

tego, jaki wynika z samej

luki GNP ( 3 procent)

innymi słowy

w trakcie kolejnych nego-

cjacji do żądań płacowych

zostaje wprowadzona

inflacja oczekiwana

luka GNP = 0,06

presja rynku 3%

Q*

P

GNP

chcą dodatkowo indeksować

płace o wielkość inflacji jaka

dokonała się w poprzednim

okresie, tj o 6 procent

związki zawodowe żądają
wzrostu płac wyższego od

tego, jaki wynika z samej

luki GNP ( 3 procent)

Od tego momentu płacami

i inflacją sterują dwie siły:

presja rynku pracy

(bieżąca

luka GNP)

co zapiszemy

inflacja oczekiwana

w

w

=



e

+

(

Y

o

-

Y*)

Y*

f

presja rynku 3%

infl. oczekiwana 5%

5% + 3%

8%

przyjmijmy, iż ceny

rosną o tyle samo

inflacja rzeczywista w tym

okresie wynosi 8%

Q*

P

GNP

Wzrost poziomu cen

przesuwa gospodarkę

wzdłuż linii AD

Produkcja i zatru-

dnienie maleje

luka GNP wynosi 5%

Q*

P

GNP

tu

mają miejsce kolejne

negocjacje płacowe

luka GNP wynosi 5%

presja rynku pracy na płace

maleje ale wciąż jest dodatnia

presja rynku 2,5%

natomiast

rosną oczekiwania inflacyjne





e

= 8%

Q*

P

GNP

tu

luka GNP wynosi 5%

presja rynku 2,5%

rosną oczekiwania inflacyjne





e

= 8%

zgodnie z podaną formułą

w

w

=



e

+

(

Y

o

-

Y*)

Y*

f

8%

Płace i ceny rosną o 10,5%

2,5%

10,5%

Q*

P

GNP

tu

Prześledźmy jeszcze raz

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

po roku nego-
cjacje płacowe

0

5

5

1

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

negocjacje

2

5

3

8

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

Q*

P

GNP

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

pojawienie się dodatniej luki GNP

( ponadzatrudnienia)

wybija płacę i cenę

ze stanu spoczynku

włącza się sztafeta

płacowo - cenowa

ceny i płace rosną co roku

corocznym wzrostem cen

i płac rządzi presja rynku

i inflacja oczekiwana

P

P

=



e

+

(

Y

o

-

Y*)

Y*

f

Q*

P

GNP

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

P

P

=



e

+

(

Y

o

-

Y*)

Y*

f

będzie to miało miejsce,

gdy luka GNP i inflacja

oczekiwana wyniesie zero

P

P

=



e

+

(

Y

o

-

Y*)

Y*

f

0

proceder ów ustanie, gdy zanik-

nie presja na wzrost cen (płac)

0

gospodarka znajdzie

się wówczas tu

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

Wyjaśniliśmy

Wyjaśniliśmy

jak i dlaczego luka GNP

uruchamia siły

inflacjogenne

ale wciąż nie wiemy

dlaczego inflacja ocze-

kiwana nie sprzyja

wzrostowi GNP

dlaczego inflacja ocze-

kiwana nie sprzyja

wzrostowi zatrudnienia

INFLACJA OCZEKIWANA

INFLACJA OCZEKIWANA

A

A

ZATRUDNIENIE I GNP

ZATRUDNIENIE I GNP

prześledźmy

Q*

P

GNP

co dzieje się w gospodarce

w kolejnych latach

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

4

5

6

10,5

1,2

11,7

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

4

5

6

10,5

1,2

11,7

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

10,5

1,2

11,7

4

5

6

11,7

0,4

0,4

12,1

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

3

8

2,5

10,5

10,5

1,2

11,7

4

5

6

11,7

0,4

0,4

12,1

P

GNP

Q*

1

0

5

5

2

5

8

3

gospodarka nie zatrzy-

gospodarka nie zatrzy-

mała się na poziomie Q*

mała się na poziomie Q*

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

3

8

2,5

10,5

10,5

1,2

11,7

4

5

6

11,7

0,4

0,4

12,1

P

GNP

Q*

1

0

5

5

2

5

8

3

Gospodarka minęła

Gospodarka minęła

naturalne GNP

naturalne GNP

sprawiła to inflacja

sprawiła to inflacja

oczekiwana

oczekiwana

luka GNP była

luka GNP była

dodatnia

dodatnia

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

10,5

1,2

11,7

4

5

6

11,7

0,4

0,4

12,1

P

GNP

Q*

luka GNP była

luka GNP była

dodatnia

dodatnia

Inflacja oczekiwana

sprawia,

iż gospodarka nie zatrzymuje
się na poziomie potencjalnego,
lecz przesuwa się dalej

GNP maleje, pojawia się

GNP maleje, pojawia się

bezrobocie cykliczne

bezrobocie cykliczne

inflacja oczekiwana

inflacja oczekiwana

wrzuciła gospodarkę

wrzuciła gospodarkę

w recesję

w recesję

Q*

P

GNP

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

Dzięki inflacji oczekiwanej gospodarka

od boomu przeszła

w stan recesji

Q*

P

GNP

W kolejnych okresach

recesja dzięki inflacji

pogłębia się

Rok



u



e



presj

a

rynku

0

0

0

0

1

0

5

5

2

5

3

8

3

8

2,5

10,5

10,5

1,2

11,7

4

5

6

11,7

0,4

12,1

6

12,1

-2,1

10,0

i co dalej

GNP

Q*

P

Proces pogłębiania się recesji

w pewnym momencie się kończy

Jest to punkt zwrotny

od tego momentu ceny

zaczynają maleć

deflacja

deflacja

GNP

Q*

P

deflacja

deflacja

spadek cen wyprowadza kraj

z recesji i wprowadza

ponownie w stan boomu

ma miejsce kolejny

punkt zwrotny

tu

GNP

Q*

P

ma miejsce kolejny

punkt zwrotny

ceny ponownie zaczynają rosnąć

rosną aż do kolejnego

punktu zwrotnego

rosną przez kilka lat

kraj ponownie przechodzi

od boomu do recesji

zatrudnienie maleje

zatrudnienie maleje

GNP

Q*

P

Tu sytuacja się powtarza

ceny maleją aż do kolej-

nego punktu zwrotnego

teraz kraj przechodzi

od recesji do boomu

zatrudnienie rośnie

zatrudnienie rośnie

GNP

Q*

P

Ten proceder trwa

trwa do czasu, aż gospo-

darka zatrzyma się w

fazie potencjalnego GNP

GNP

Q*

P

tu

proces zmian cen

(

inflacja i deflacja

)

zanika całkowicie

dwie inflacjogenne siły

przyjmują wartość zero

a zanika, gdyż tu

P

P

=



e

+

(

Y

o

-

Y*)

Y*

f

0

0

GNP

Q*

P

tu

Produkcja i zatrudnienie

po okresie zmian wracają

do poziomu wyjściowego

R

EASUMPCJ

A

inna grafika

GNP

Q*

P

Inflacja oczekiwana sprawia,

iż kraj po okresie boomu

(ponadzatrudnienia

)

wejdzie

w stan recesji, potem na

krótko powróci w stan

boomu i znowu jak bume-

rang powróci do recesji

Bieżące GNP dryfuje

wokół potencjalnego GNP

R

EASUMPCJ

A

inna grafika

czas

G

N

P

Q*

Bieżące GNP dryfuje

wokół potencjalnego GNP

każde kolejne odchylenie jest coraz mniejsze,

w końcu gospodarka stabilizuje się

na poziomie potencjalnego GNP

czas

G

N

P

Q*

Dla gospodarki takie wahnięcia

oznaczają raz boom raz recesję

boom

recesja

Dla gospodarki takie wahnięcia

oznaczają raz boom raz recesję

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

w długim okresie nie ma

żadnej możliwości, aby

inflacja zaowocowała

wzrostem GNP i trwałym

spadkiem bezrobocia

korzyści jakie przynosi

ożywienie,

niweluje recesja

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

Prozatrudnieniowe efekty inflacji

są tymczasowe i krótkotrwałe

korzyści jakie przynosi

ożywienie,

niweluje recesja

zasób pracy

(E +U

)

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

N*

zasób pracy

(E +U

)

Po okresie wahań

GNP i zatrudnienie

wraca do swego

wyjściowego poziomu

N*

Q*

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

WAŻNE

WAŻNE

GNP

Q*

P

Inflacja dałaby dodatni produkcyjny

i prozatrudnieniowy efekt, gdyby

w drodze powrotnej do stanu

potencjalnego GNP gospodarka

zatrzymała się od razu w fazie

potencjalnego GNP

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

WAŻNE

WAŻNE

GNP

Q*

P

Byłoby tak, gdyby nie

inflacja oczekiwana

inflacja oczekiwana

to ona sprawia sprawia,

iż powrót gospodarki do

fazy potencjalnego GNP

jest wahadłowy

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

GNP

Q*

P

P

P

YTANI

YTANI

E

E

Dlaczego, gdyby powrót gospo-

darki do fazy potencjalnego GNP

dokonywałby się tak

to efekt zatrudnieniowy

i produkcyjny inflacji

byłby dodatni ???

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

GNP

Q*

P

odpowiedzieliśmy na pytanie:

dlaczego inflacja nie sprzyja

rozwojowi i ograniczeniu

bezrobocia

Dlaczego zajmujemy się inflacją?

chcemy

ukazać rolę inflacji w procesie kształ-
towania równowagi sytemu

odpowiedzieć na pytanie:

czy inflacja sprzyja czy też nie
rozwojowi gospodarczemu

czy inflacja sprzyja ograniczeniu

czy inflacja sprzyja ograniczeniu

bezrobocia, czy też nie

bezrobocia, czy też nie

jak walczyć z inflacją

ustalić:

przyczyny inflacji

Rola inflacji

Rola inflacji

w kształtowaniu

w kształtowaniu

równowagi systemu

równowagi systemu

Q*

P

GNP

Inflacja

nie jest procesem ślepym

jest instrumentem służącym

naprowadzaniu gospodarki

na stan spoczynku

jest ceną za wybicie gospodarki

ze stanu równowagi systemu

tu

inflacja wygasa

inflacja wygasa

Q*

P

GNP

inflacja wygasa

inflacja wygasa

stan spoczynku

stan spoczynku

jest przywrócony

jest przywrócony

Q*

P

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

GNP

Q*

P

GNP

gospodarka powraca

do stan spoczynku

odzyskana zostaje

równowaga

równowaga

systemu

systemu

K

K

RZYWA

P

P

HILIPSA

raz jeszcze

Krzywa Philipsa

„dopatruje„ się zmian cen

w płacach.

Bazuje ona na równaniu

regulacji płacowej

regulacji płacowej

W

W =



e

-

3 f( u - u* ) +

A

t

A

t



e

inflacja oczekiwana

(indeksacja)

Krzywa Philipsa

„dopatruje„ się zmian cen

w płacach.

Bazuje ona na równaniu

regulacji płacowej

regulacji płacowej

-3 f( u - u* )

W

W =



e

-

3 f( u - u* ) +

A

t

A

t

presja rynku

pracy

wykorzystując prawo Okuna

parametr ten zapiszemy

(Q - Q*)

Q*

+

f

(Q - Q*)

Q*

+

f

Krzywa Philipsa

„dopatruje„ się zmian cen

w płacach.

Bazuje ona na równaniu

regulacji płacowej

regulacji płacowej

W

W =



e

-

3 f( u - u* ) +

A

t

A

t

(Q - Q*)

Q*

+

f

A

t

A

t

wzrost produktywności

pracy

Krzywa Philipsa

„dopatruje„ się zmian cen

w płacach.

Bazuje ona na równaniu

regulacji płacowej

regulacji płacowej

przy kalkulacji cen, wzrost płac,

wynikający z wzrostu produktywności

równoważony jest przez spadek

kosztu rzeczowego

W

W =



e

-

3 f( u - u* ) +

A

t

A

t

(Q - Q*)

Q*

+

f

na wzrost cen

(inflację

) nie wpływa wzrost płac

wynikający ze wzrostu produktywności pracy

innymi słowy

o tegorocznych zmianach cen
decydują zatem

tegoroczna inflacja oczekiwana

bieżąca presja rynku pracy

(zeszłoroczna luka GNP)

W

W =



e

-

3 f( u - u* ) +

A

t

A

t

(Q - Q*)

Q*

+

f

=

Dwa sposoby prezentacji Krzywej Philipsa

Q



0

Q*

od luki GNP



0

u*

od luki zatrudnienia

u



o

=



e

f

(Q

-1

-

Q*)

Q*

+



o

=



e

-

(u

-

f

-1

u*)

3

Dwa sposoby prezentacji Krzywej Philipsa

Q



0

Q*

od luki GNP



0

u*

od luki zatrudnienia

u



o

=



e

f

(Q

-1

-

Q*)

Q*

+



o

=



e

-

(u

-

f

-1

u*)

3

Łącznikiem

prawo Okuna

Q - Q*

Q*

=-

3(u - u*)

Q



0

Q*

Użyteczność Krzywej

jak długo ( ile lat)

będzie trwał proces

wygaszania inflacji

Operując roczną inflacją

( krzywą Philipsa)

można ustalić

Użyteczność Krzywej

jak długo ( ile lat)

będzie trwał proces

wygaszania inflacji

czas

G

N

P

Q*

Q*

P

GNP

za cenę inflacji

Użyteczność Krzywej

Q



Q*

0

recepta

recepta

można uzyskać przejś-

ciowy wzrost GNP

krótkookresowy

spadek bezrobocia

Krzywa Philipsa jako pewnik przyjmuje,

iż źródłem procesów inflacyjnych jest

wzrost płac (spirala płacowo - cenowa)

ciągły wzrost funduszu płac

wymusza wzrost podaży pieniądza

W





M

M

Inflacja pozostaje w związku

z emisją pieniądza

o tych zależnościach stanowi

monetarystyczna teoria inflacji

Dlaczego zajmujemy się inflacją?

chcemy

ukazać rolę inflacji w procesie kształ-
towania równowagi sytemu

odpowiedzieć na pytania:

czy inflacja sprzyja czy też nie
rozwojowi gospodarczemu

ustalić:

przyczyny inflacji

czy inflacja jest dobrem czy złem

czy inflacja jest dobrem czy złem

D

laczego społeczeństwo

nie lubi inflacji

???

inflacja sama w sobie nie jest złem,
złem są jedynie szkody społeczne i
ekonomiczne, jakie ona wywołuje

S

S

połeczno

połeczno

-

-

E

E

konomiczne

konomiczne

S

S

kutki

kutki

I

I

nflacji

nflacji

czy inflacja jest dobrem czy złem

czy inflacja jest dobrem czy złem

Z

miany stopy procentowej

N

iepewność

W

ahadłowe zmiany

zatrudnienia i GNP

S

S

KUTKI

I

I

NFLACJI

T

echniczne koszty inflacji

P

odatek inflacyjny - seniorage

P

odatek inflacyjny - seniorage

Jeśli posiadany walor nie został zabezpie-

czony przed inflacją, to inflacja doprowadzi

do spadku jego realnej wartości

inflacja nieoczekiwana

czyni to

inflacja nieoczekiwana

sprawia

iż jedne osoby tracą, a inne zyskują

Kto traci a

kto zyskuje

Tracą osoby pożyczające a zyskują

osoby zaciągające kredyty

emitenci obligacji bądź osoby
zaciągające kredyty w banku

Kto traci a

kto zyskuje

Tracą osoby pożyczające a zyskują

osoby zaciągające kredyty

dzieje się tak, gdyż

u pożyczkodawców straty wywołane infla-

cją są większe od uzyskanych procentów

Kto traci a

kto zyskuje

W skali kraju straty pożyczkodawców

równają się zyskom pożyczkobiorców

Społeczeństwo - jako całość - nie odnosi strat.

Niemniej jedne grupy zyskują a drugie zyskują

Tą to drogą

dokonuje się przepompowywanie dochodów

od kredytodawców do kredytobiorców

INFLACJA jest jak podatek :

jednym zabiera część ich dochodu ,

a drugim ten zabrany dochód przekazuje

Największym kredytobiorcom

jest rząd

Miarą zapożyczenia się państwa jest

dług publiczny

Nieoczekiwana inflacja

obniża realną wartość

pozostających do wykupu bonów

Kto traci a

kto zyskuje

Wywołany inflacją spa-

dek realnej wartości

długu publicznego

nazywamy

seniorag’em

seniorag’em

Jest to korzyść jaką rządowi przynosi inflacja

podatkiem

podatkiem

inflacyjnym

inflacyjnym

stratę posiadaczy obligacji nazywamy

Kto traci a

kto zyskuje

Z

miany stopy procentowej

N

iepewność

S

S

KUTKI

I

I

NFLACJI

T

echniczne koszty inflacji

P

odatek inflacyjny - seniorage

N

iepewność

S

S

KUTKI

I

I

NFLACJI

T

echniczne koszty inflacji

Z

miany stopy procentowej

I

nflacja

a

S

topa

P

rocentowa

Wzrost inflacji sprawia

pożyczkodawcy będą tracić

iż przy stałej stopie procentowej

R

realna wartość użyczonych

przez nich sum będzie maleć

W tej sytuacji

Nie godzą się oni na deprecjację swych

walorów i do stopy procentową, jaką

by ustalili przy zerowej inflacji, dodają

premię inflacyjną

Wysokością premii rządzi wysokość inflacji

Rośnie inflacja, rośnie premia i tą drogą

rośnie bankowa stopa procentowa

premię inflacyjną

innymi słowy

wzrost inflacji wymusza wzrost

nominalnej stopy procentowej

zależność tą

formalizuje

H

H

ipoteza

ipoteza

F

F

ishera

ishera



R

R = i + 

wzrost inflacji o jeden punkt pro-

centowy

powoduje

wzrost nomi-

nalnej stopy procentowej

także

o

jeden

punkt

procentowy

mówi

mówi

jak powinna zmieniać się nominalna

stopa procentowa, aby ludzie

nic nie tracili na oszczędzaniu

R = i + 

Realna

stopa procentowa

i

to stopa jakiej zażądałbyś udzielając kredyt

będąc pewnym, iż w nadchodzącym

okresie inflacja nie wystąpi

to

cena rezygnacji

z Twojej konsumpcji bieżącej

na rzecz konsumpcji przyszłej

R = i + 

Nominalna

stopa procentowa

R

to stopa, którą w danej chwili oferują banki,

to stopa według której rośnie odłożona suma

jej poziom zależy od realnej stopy procentowej

i od poziomu inflacji

Jeśli nominalna stopa procentowa zmienia się

w takt zmian inflacji, to realna stopa procentowa

utrzymuje swą wartość

Inflacyjny wzrost bankowej stopy pro-

centowej wywołuje dalsze skutki



R

drożeją kredyty obrotowe, rosną tym samym

odsetki, które przerzucane są w ceny

produktów gotowych

rośnie także - via odsetki - koszt fnansowania

zapasów i produkcji w toku

kredyty obrotowe

zapasy i produkcja w toku



R

kredyty obrotowe

zapasy i produkcja w toku

wraz ze wzrostem stopy procentowej drożeje

kredyt konsumpcyjny. Konsumpcja

dóbr trwałych maleje

kredyt konsumpcyjny

inflacyjny wzrost stopy procentowej

prowadzi do aprecjacji waluty krajowej

E

E

eksport drożeje - import tanieje

import

eksport

S

S

KUTKI

I

I

NFLACJI

T

echniczne koszty inflacji

Z

miany stopy procentowej

P

odatek inflacyjny - seniorage

N

iepewność

N

N

iepewność

iepewność

E

E

konomiczna

konomiczna

Inflacja zakłóca kalkulację jutrzejszych

kosztów produkcji a tym samym

i jutrzejszych cen

Jutrzejsze ceny są ustalane w oparciu o

przewidywany poziom „jutrzejszych” kosztów

Rodzi to niepewność w przewidywaniu

przyszłego poziomu cen i zysków,

a to zniechęca do podejmowania

śmielszych inwestycji

Inwestycje są odwlekane, a to osłabia

ogólną tendencję do inwestowania

Cierpią na tym inwestycje

inwestycje ???



R

zapasy i produkcja w toku

kredyt konsumpcyjny

E

E

import

eksport

kredyty obrotowe

P

e

Niepewność dotyczy także

wielkości produkcji

P = MC

Q

PR

ZY

PO

M

NI

JM

Y

MC

Q

P

wielkością produk-

cji rządzi zasada

gdy ceny rosną,

to zgodnie z formułą

P = MC

Q

skala produkcji

powinna rosnąć

P

Q

PR

ZY

PO

M

NI

JM

Y

MC

Q

P

gdy ceny rosną,

to zgodnie z formułą

P = MC

Q

skala produkcji

powinna rosnąć

P

Q

MC

Q

P

MC

Q

P

Ten związek

jest prawdziwy jeśli

P

Q

INFLACJA

wzrostowi ceny

na dany produkt

nie towarzyszy

wczuj się w rolę menadżera

dociera do Ciebie informacja o wzroście

cen na wytwarzane przez Twą frmę produkty

P

ten wzrost może być
spowodowany

wzrostem popytu

inflacją

popyt

inflacja

P

popyt

inflacja

nie zastanawiasz się nad przyczynami

wzrostu cen i podnosisz produkcję

Q

P

P

YTANIE

YTANIE

Jakie będą konsekwencje wzrostu produkcji ,

jeśli przyczyną wzrostu cen była inflacja ???

pojawi się nadprodukcja

Twoja decyzja o wzroście

produkcji jest chybiona

Inflacja utrudnia podjęcie

właściwej decyzji co do

skali wzrostu produkcji

S

S

KUTKI

I

I

NFLACJI

Z

miany stopy procentowej

P

odatek inflacyjny - seniorage

N

iepewność

T

echniczne koszty inflacji

Neutralizacja inflacji wymaga pewnych tech-

nicznych działań, z którymi wiążą się koszty

K

K

oszt zdzieranych zelówek

K

K

oszt reetykietyzacji towarów

D

D

enominacja

więcej: książka str.

Wiemy co wywołuje inflację

Wiemy co wywołuje inflację

nadmierna podaż pieniądza

nadmierna podaż pieniądza

siły zewnętrzne powodujące

siły zewnętrzne powodujące

wzrost popytu

wzrost popytu

siły zewnętrzne powodujące

siły zewnętrzne powodujące

wzrost kosztów

wzrost kosztów

asekuracyjna obrona przed

nadchodzacą inflacją

inflacja popytowa

inflacja popytowa

inflacja podażowa

inflacja podażowa

inflacja

inflacja

oczekiwana

oczekiwana

kto wywołuje inflację ???

kto wywołuje inflację ???

monopole

- brak konkurencji

zagranica

- inflacja importowana

rząd

- polityka makroekonomiczna

Inflacja a polityka

makroekonomiczna

Potencjalne GNP

Potencjalne GNP

Bezrobocie Naturalne

Bezrobocie Naturalne

redefnicja pojęć

Stan bezinflacyjny

ma miejsce, gdy

:

gospodarka jest w stanie

równowagi systemu

Rynek

towarowy

Rynek

Pieniężny

Rynek

Pracy

P w

Rynek

Pracy

ma to miejsce, gdy

Rynek

towarowy

Rynek

Pieniężny

Rynek

Pracy

P w

Rynek

Pracy

ma to miejsce, gdy

w

P

N*

N

GNP

P

Q

*

rynek pracy jest w

stanie równowagi

bieżące GNP wynosi

bieżące GNP wynosi

tyle ile potencjalne

tyle ile potencjalne

wiemy też, że

gdy rynek pracy

jest w równowadze

to ma miejsce

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

w

P

N*

N

GNP

P

Q

*

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

Stan bezinflacyjny

bieżący GNP wynosi

tyle ile

potencjalny

bieżące bezrobocie

wynosi tyle

naturalne

utrzymanie bieżącego GNP

na poziomie potencjalnego

oznacza brak inflacji

brak utrzymanie bieżącego bezrobo-

cia na poziomie naturalnego

oznacza inflację

Redefnicja pojęć

Redefnicja pojęć

GNP

P

Q

*

Potencjalne GNP

Q*

to GNP, którego zachowanie

gwarantuje utrzymywanie

się stanu bezinflacyjnego

to GNP, którego przekro-

to GNP, którego przekro-

czenie uruchamia inflację

czenie uruchamia inflację

Bezrobocie naturalne

Bezrobocie naturalne

U*

N*

w

P

N

to bezrobocie, którego

utrzymanie oznacza

brak inflacji

to taki poziom bezrobocia,

z którym walka prowadzi

do pojawienia się inflacji

B

B

ezrobocie

ezrobocie

naturalne

naturalne

P

P

otencjalne

otencjalne

GNP

GNP

to takie wielkości, których

utrzymanie gwarantuje

zachowanie stanu

bezinflacyjnego

to wielkości, których

niezachowanie powoduje

uruchomienie procesu

inflacyjno - deflacyjnego

tak zdefniowane pojęcia mają

wysoką użyteczność dla

decydenta ekonomicznego

te pojęcia zostały celowo

stworzone dla potrzeb

polityki makroekonomicznej

B

B

ezrobocie

ezrobocie

naturalne

naturalne

P

P

otencjalne

otencjalne

GNP

GNP

GNP

P

Q

*

N*

w

P

N

Jeśli rząd nie będzie zwalczał

bezrobocia naturalnego, czyli

nie będzie wprowadzał gos-

podarkę w stan boomu

to nie będzie przyczyniał

to nie będzie przyczyniał

się do inflacji

się do inflacji

bieżące GNP nie będzie

bieżące GNP nie będzie

większe od potencjalnego

większe od potencjalnego

m

a

k

s

y

m

a

p

ie

rw

s

z

a

m

a

k

s

y

m

a

p

ie

rw

s

z

a

jej zaprzeczeniem -

a tym samym

dowodem na słuszność

- jest

Polityka dmuchania

Polityka dmuchania

pod wiatr

pod wiatr

Polityka dmuchania

Polityka dmuchania

pod wiatr

pod wiatr

Teraz uważaj przy-

szły decydencie

ucz się na cudzych a

nie własnych błędach

Politykę „

Dmuchania pod wiatr

” prowadziły kraje

o orientacji rynkowej w latach pięćdziesiątych,

sześćdziesiątych i siedemdziesiątych

zobaczmy, jakie były jej

założenia, a zwłaszcza skutki

i to niech będzie dla Ciebie nauczką

ale też niech Ci będzie wiadome

że ówcześni decydenci

nie znali pojęć

natruralne GNP

nie mieli tej wiedzy,

którą Ty masz teraz

bezrobocie naturalne

patrząc na

politykę dmuchania pod wiatr

dysponujesz wiedzą, nieznaną

ówczesnym decydentom

Z

ałożenia

Gospodarka jest w sta-

nie równowagi systemu

Bezrobocie bieżące wy-

nosi tyle co naturalne

Q*

P

GNP

W tej sytuacji

rząd podejmuje się walki

z bezrobociem. Aby to

osiągnąć koniecznie mu-

si wzrosnąć produkcja

Wzrost produkcji uzyska

się drogą wzrostu

popytu agregatowego

Z

ałożenia

Q*

P

GNP

Przyjmijmy, iż rząd chce

ograniczyć bezrobocie o 4%

w ten sposób dojdzie

do ponadzatrudnienia

Zgodnie z prawem Okuna

GNP musi wzrosnąć o 12%

ten niższy poziom bezrobo-

cia rząd chce utrzymać

przez pięć lat

cel

Q*

P

GNP

Wzrost produkcji rząd

osiąga w pierwszym roku

podnosząc popyt drogą

wzrostu podaży pieniądza

M = 300

M

1

= 1000

M

2

= 1300

100

0

130

0

cel

Q*

P

GNP

W drugim roku spadek

bezrobocia winduje płace

presja rynku pracy po-

woduje wzrost cen o 6%

Zgodnie z efektem Pigou

gospodarka przesunie się

wzdłuż linii AD w górę

produkcja i zatrud-

nienie spadną

D

D

rugi

rugi

R

R

o

o

k

k

Q*

P

GNP

produkcja i zatrud-

nienie spadną

cel rządu nie jest

realizowany

to musi

Jeśli rząd chce dotrzymać

obietnicy i utrzymać bez -

robocie i produkcję na

zadeklarowanym poziomie

to musi

powiększyć nominalny popyt

agregatowy tak, aby linia AD

przesunęła się do punktu

D

D

rugi

rugi

R

R

o

o

k

k

cel

Q*

P

GNP

Aby to osiągnąć rząd musi

podnieść podaż pieniądza

M = 78

Rząd podnosi podaż

pieniądza, linia AD

przesuwa się w prawo

GNP i zatrudnienie wraca

do poprzedniego poziomu

137

8

D

D

rugi

rugi

R

R

o

o

k

k

Q*

P

GNP

presja rynku pracy

utrzymuje się

Ceny rosną teraz o 10%

dodatkowo pojawia się

inflacja oczekiwana

TRZECI ROK

TRZECI ROK

Q*

P

GNP

TRZECI ROK

TRZECI ROK

Zgodnie z efektem Pigou

gospodarka przesunie się

wzdłuż linii AD w górę

produkcja i zatrud-

nienie spadną

Q*

P

GNP

TRZECI ROK

TRZECI ROK

Jeśli rząd chce utrzymać

bezrobocie i produkcję na

zadeklarowanym poziomie

to musi

powiększyć nominalny popyt

agregatowy tak, aby linia AD

przesunęła się do punktu

cel

Q*

P

GNP

TRZECI ROK

TRZECI ROK

Aby to osiągnąć rząd musi

podnieść podaż pieniądza

M = 143

powiększyć nominalny popyt

agregatowy tak, aby linia AD

przesunęła się do punktu

Q*

P

GNP

TRZECI ROK

TRZECI ROK

M = 143

Podaż pieniądza rośnie

linia

AD

przesuwa się

152

1

GNP i zatrudnienie wraca

do założonego poziomu

Q*

P

GNP

C

C

zwarty rok

zwarty rok

Presja rynku i oczekiwania

inflacyjne podnoszą ceny

Q*

P

GNP

C

C

zwarty rok

zwarty rok

wzrost cen przesunie gos-

podarkę wzdłuż linii AD

produkcja i zatrud-

nienie spadną

Q*

P

GNP

C

C

zwarty rok

zwarty rok

nie chcąc dopuścić do spadku

zatrudnienia i GNP rząd

znowu musi

dmuchać pod wiatr

czyli przesunąć drogą

wzrostu podaży pie-

niądza linię AD do punktu

Podaż pieniądza rośnie

M = 182

Linia

AD

przesuwa się

170

3

Produkcja i zatrudnienie

utrzymują założony poziom

cel

Q*

P

GNP

P

P

iąty

iąty

rok

rok

Presja rynku i inflacja

oczekiwana podnoszą ceny

przy braku działań rządu

gospodarka przesunie

się po linii AD w górę

GNP i zatrudnienie

zmaleją

cel

P

GNP

P

P

iąty

iąty

rok

rok

Nie chcąc dopuścić do tego

rząd znowu musi

dmuchać pod wiatr

czyl

czyl

i

podnieść podaż pieniądza

na tyle, aby lina AD prze-

sunęła się do punktu

Q*

cel

P

GNP

P

P

iąty

iąty

rok

rok

Podaż pieniądza rośnie

Q*

M = 247

Linia AD przesuwa się

GNP i zatrudnienie utrzy-

mują założony poziom

cel

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

Rządowi udało się przez
pięć lat utrzymać niższy

poziom bezrobocia

GNP wyższe od potencjal-

nego (ponadzatrudnienie)

P

GNP

Q*

cel

Kraj zapłacił za to

bardzo wysoką cenę



1

= 0%



2

= 6%



3

= 10%



4

= 14%



5

= 19%

Inflacja z roku na rok

była coraz wyższa

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K



1

= 0%



2

= 6%



3

= 10%



4

= 14%



5

= 19%

za utrzymanie tego samego

poziomu ponadzatrudnienia

gospodarka musiała płacić

z roku na rok coraz wyż-

szym poziomem inflacji

P

GNP

Q*

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

P

GNP

Q*

Produkcja i bezrobocie

przez pięć lat takie same

a inflacja coraz wyższa

przez pięć lat produkcja

nie rośnie, bezrobocie

nie maleje; szaleje

tylko inflacja

Jeśli rząd nie zaniecha

tej polityki, to podaż pie-

niądza i inflacja będą w

kolejnych latach rosły

w galopującym tempie

Rok

M



0

1000

0

1

1300

0

3

1521

10%

4

1703

14%

5

1950

19%

6

2262

24%

7

2639

29%

8

3081

34%

%

%

2

1378

6%

co na to społeczeństwo

(wyborcy) ????

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

P

GNP

Q*

Jeśli rząd nie zaniecha

tej polityki, to podaż pie-

niądza i inflacja będą w

kolejnych latach rosły

w galopującym tempie

co na to społeczeństwo

(wyborcy) ????

W

W

N

N

IO

IO

S

S

E

E

K

K

P

GNP

Q*

Rząd z konieczności

odchodzi od

zwalczania bezrobocia

czyni to utrzymując zakupy

rządowe i podaż pieniądza

na dotychczasowym poziomie

linia

AD

nie zmie-

nia swego położenia

w kolejnych latach zmiany

cen wahadłowo przesuwają

gospodarkę wzdłuż linii

AD

po wielu latach gospodarka

samoczynnie (efekt Pigou)

wraca do stanu równowagi

inflacja wygasa przy bardzo

wysokim poziomie cen

P

GNP

Q*

Nadmierne zwalczanie bezro-

bocia okazało się bezowocne

bezrobocie powróciło

do poziomu naturalnego

ceną jest wysoki poziom

cen i wieloletni powrót kraju

do równowagi systemu

P

P

odsumowanie

odsumowanie

P

GNP

Q*

R

R

ADA

ADA

dla przyszłego decydenta

bezrobocia nie należy

zwalczać za wszelką cenę,

bo i tak go się nie zlikwiduje

metodami keynesowskimi

Za próbę walki z bezrobo-

ciem kraj zapłaci bardzo

wysoką inflacją

Zwalczanie bezrobocia na-

turalnego drogą wzrostu

popytu jest bezowocne

Jako wzorzec należy

przyjąć

rozwój bezinflacyjny

inne

bo monetarne

spojrzenie

wiadomo, nadmierny wzrost podaży

pieniądza prowadzi do inflacji

ale

nadmierna emisja pieniądza ma swe przyczyny

jest nią

D

EFICYT

B

UDŻETOWY

D

EFICYT

B

UDŻETOWY

Notoryczne pokrywanie defcytu dodru-

kiem pieniędzy prowadzi do inflacji

Pokrywanie defcytu bonami

T

B

-

(G + F + N)

= B + M

B

nie prowadzi bezpośrednio do inflacji

B

T

B

-

(G + F + N)

= B + M

Monetyzacja defcytu ma miejsce, gdy

podatki i dochody z bonów nie

wystarczają na pokrycie wydatków rządowych

powodem

nadmierne

wydatki

rządowe

B

T

B

-

(G + F + N)

= B + M

nadmierne

wydatki

rządowe

Wydatki rządowe osiągnęły już tak

wysoki poziom, iż nie sposób

ich już dalej fnanso-

wać tylko za pomocą

podatków i bonów

Nadmierne

wydatki

defcyt

budżetowy

emisja

pieniądza

INFLACJA

INFLACJA

R

R

ESUMPCJA

Nadmierne

wydatki

defcyt

budżetowy

Nadmierne wydatki rządu (defcyt)

mają swe dalsze powody

cele polityki

cele polityki

makroekonomicznej

makroekonomicznej

Głównie dbałość państwa o wysoki

poziom zatrudnienia, a także szeroki

zasięg kreacji dóbr publicznych

Nadmierne

wydatki

defcyt

budżetowy

emisja

pieniądza

INFLACJ

INFLACJ

A

A

polityka makro-

ekonomiczna

P

rzyczyny inflacji

Nadmierne

wydatki

defcyt

budżetowy

emisja

pieniądza

INFLACJ

INFLACJ

A

A

polityka makro-

ekonomiczna

Jeśli nie ma być inflacji,

to rząd musi wyzerować

defcyt strukturalny na

poziomie potencjalnego GNP

m

a

k

s

y

m

a

d

ru

g

a

m

a

k

s

y

m

a

d

ru

g

a

A co robić, aby zwalczyć

istniejącą inflację

DESINFLACJA

DESINFLACJA

redukcja wydat-

ków rządowych

spadek defcytu

budżetowego

spadek poda-

ży pieniądza

DESINFLACJA

DESINFLACJA

zmiana polityki

makroekonomicznej

D

D

ESINFLACJA

ESINFLACJA

Wybicie gospodarki z równowagi systemu

na lata uruchamia proces inflacyjno - deflacyjny

Q*

P

GNP

I jeśli gospodarkę pozosta-

wić samą sobie, to będzie

ona przemiennie przeży-

wać raz boom raz recesję

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

Gospodarka sama (bez po-

mocy rządu) odzyska stan

spoczynku, ale zajmie to

jej bardzo wiele lat

Samoczynne wygasanie inflacji jest długo-

trwałe. Trwa przez bardzo wiele lat

co więcej

inflacja wygaśnie przy

bardzo wysokim

poziomie cen

z tych powodów

z tych powodów

Q*

P

GNP

Q*

P

r

e

c

e

s

ja

e

c

e

s

ja

b

o

o

m

b

o

o

m

z tych powodów

z tych powodów

Proces wygasania należy często przyś-
pieszyć. Może to uczynić tylko rząd

DESINFLACJĄ

DESINFLACJĄ

tłumienie inflacji nazywamy

Istotą desinflacji jest wprowadzenie

gospodarki na kilka lat w

Dlaczego

Teoria zwalczania inflacji

zawarta jest w formule

Philipsa



o

=



e

f

(Q

-1

-

Q*)

Q*

+

recesję

recesję



o

=



e

f

(Q

-1

-

Q*)

Q*

+

rząd -

w okresie wyjściowym

- nie ma

wpływu na poziom inflacji oczekiwanej

chcąc sukcesywnie zbijać inflację -

przy ciągle

dodatniej wartości inflacji oczekiwanej

- należy

koniecznie luce GNP nadawać wartość ujemną

.

a to oznacza

recesję

recesję

Możliwości oddziaływania rządu

Możliwości oddziaływania rządu

na inflację wiążą się luką GNP

na inflację wiążą się luką GNP

recesja - to pojawienie się

dodatkowego bezrobocia

wzrost bezrobocia, to cena jaką musi zapła-

cić społeczeństwo za stłumienie inflacji

bezrobocie

cykliczne

stąd problem

recesję

recesję

jak głęboka ma być recesja

ile lat ma trwać recesja

jak głęboka ma być recesja

ile lat ma trwać recesja

Im głębsza recesja, tym krótszy

okres zbijania inflacji, ale za to

większe bezrobocie

Im płytsza recesja, tym dłuższy

czas zwalczania inflacji, ale za to

mniejsze bezrobocie

Jest to decyzja polityczna

Jest to decyzja polityczna

!!!

W jaki sposób rząd wprowadza

gospodarkę w recesję ???

oddziałując na poziom agregato-

wego popytu zmniejszając podaż

pieniądza i zakupy rządowe

G

M

Technika desinflacji

Technika desinflacji

R

R

ząd ustala poziom recesyjnej luki GNP

kieruje się przy tym względami społecznymi

( jaki poziom bezrobocia, spadku dochodów

wytrzyma społeczeństwo

)

Z

Z

ałożony poziom luki osiąga obniżając

wydatki rządowe i podaż pieniądza

ustala w ten sposób skalę recesji,

wielkość bezrobocia cyklicznego

oraz czas trwania recesji

U

U

staloną

lukę GNP utrzymuje przez kilka lat:

tak długo aż inflacja wyniesie zero

wykorzystuje do tego fun-

kcję agregatowego popytu

AD

=



A

+ 



M

P

F

M

G

G

dy inflacja wyniesie zero, powiększa podaż

pieniądza tak, aby zlikwidować lukę GNP

ilustracja grafczna -

ilustracja grafczna -

przykład liczbowy

przykład liczbowy

Trzy lata temu kraj był w stanie spoczynku

w przeciągu trzech lat

ceny wzrosły o 20 %

4000

P

GNP

P = 1.20

Na skutek populistycznej
poli-
tyki przedwyborczej
gospo -
darka została wybita z
równo-

wagi i obecnie przeżywa

boom i wysoką inflację.

1.2

Rząd przegrał wybory, a

nowa ekipa przerażona

wysoką i długotrwałą infla-

cją zdecydowała się na

DESINFLACJĘ

w nadchodzącym okresie

inflacja wyniesie już 25%

4000

P

GNP

Taką sytuację zastał nowy rząd: gospodarkę

opisują równania

AD =

2,5

A +

1,25

M

P



=



- 0,5

(Q - 4000)

4000

-1

o

G = 550

M = 3480

4000

P

GNP

G = 550

M = 3480

rząd zdecydował się zwalczyć inflację w ciągu

sześciu lat. Do tego celu konieczna jest

luka GNP

„- O,878

”

GNP = 3520

3520

Ten poziom GNP rząd musi

utrzymać przez kilka lat

zapewnia to ujemną i sta-

łą przez pięć lat presję

rynku na ceny

f

(

Q

-1

-

Q*)

Q*

= - 0,06

(3520 - 4000)

4000

0,5

= - 0,06

Aby uzyskać planowaną lukę GNP

rząd zmniejsza odpowiednio zakupy

rządowe i podaż pieniądza

4000

P

GNP

3520

Aby uzyskać planowaną lukę GNP

rząd zmniejsza odpowiednio zakupy

rządowe i podaż pieniądza

Krzywa

AD

przesuwa

się w lewo

GNP maleje

kraj wchodzi w zapla-

nowaną recesję

4000

P

GNP

3520

W okresie akcji rządu inflacja wynosi 20 %

Podnosi to poziom cen i

w następnym okresie

P = 1.40

1.20 + 0.20 = 1.40

4000

P

GNP

3520

Jeśli rząd nie podejmie żadnych

kroków, to gospodarka przesu-

nie się wzdłuż linii AD w górę

GNP spadnie i re-

cesja się pogłębi

Rząd nie chcąc dopuścić do
pogłębienia się recesji musi

powiększyć popyt agregatowy

tak aby linia

AD

przesunęła

się w prawo do punktu

Rząd powiększa stoso-

wnie podaż pieniądza

albo wydatki rządowe

4000

P

GNP

3520

Rząd powiększa stoso-

wnie podaż pieniądza

albo wydatki rządowe

Linia AD przesuwa się

GNP utrzymuje

założony poziom

4000

P

GNP

3520

W kolejnym roku inflacja

maleje

i wynosi 14%

Spadek jest efektem

ujemnej presji rynku

 = 20 - 6 = 14

Poziom cen rośnie

P = 1.40 + 0.14 = 1.54

Jest to początek

desinflacji

desinflacji

4000

P

GNP

3520

Poziom cen rośnie

Jeśli rząd nie podejmie żadnych

kroków, to gospodarka przesu-

nie się wzdłuż linii AD w górę

GNP spadnie i re-

cesja się pogłębi

4000

P

GNP

cel

T

T

RZECI

RZECI

R

R

OK

OK

Rząd nie chcąc dopuścić do

narastania recesji powiększa

podaż pieniądza na tyle, że

przesuwa to linię AD

GNP utrzymuje

założony poziom

Ujemna luka GNP utrzymuje

się i ujemna presja rynku

na płace dalej wynosi

- 0,06

4000

P

GNP

cel

T

T

RZECI

RZECI

R

R

OK

OK

- 0,06

Dzięki temu przy inflacji oczeki-

wanej 13%, inflacja rzeczy-

wista maleje i wynosi:

7%

Z roku na rok

inflacja maleje

1
2
3
4
5
6

Rok

Presja

rynku



P

+ 0,05

0,05

1.05

+ 0,05

0,10

1.15

+ 0,05

0,15

1.20

- 0,06

0,20

1.40

- 0,06

0,14

1.54

- 0,06

0,07

1.61

4000

P

GNP

cel

T

T

RZECI

RZECI

R

R

OK

OK

- 0,06

Rok

Presja

rynku



P

+ 0,05

0,05

1.05

+ 0,05

0,10

1.15

+ 0,05

0,15

1.20

1
2
3
4
5
6

- 0,06

0,20

1.40

- 0,06

0,07

1.61

- 0,06

0,14

1.54

czas desinflacji

czas desinflacji

4000

P

GNP

cel

C

C

zwarty

zwarty

R

R

OK

OK

- 0,06

Rok

Presja

rynku



P

+ 0,05

0,05

1.05

+ 0,05

0,10

1.15

+ 0,05

0,15

1.20

1
2
3
4
5
6

- 0,06

0,20

1.40

- 0,06

0,07

1.61

- 0,06

0,14

1.54

w kolejnym roku

poziom cen rośnie

P = 1.61

4000

P

GNP

cel

C

C

zwarty

zwarty

R

R

OK

OK

Przy braku działań rządu,

kraj przesuwając się po

linii

AD

w lewo i w górę

pogłębił by się w recesji

Nie mogąc do tego dopuścić,

rząd powiększa stosownie po

-

daż pieniądza i zakupy rządowe

Linia AD przesuwa się tak,

iż założony poziom luki

GNP jest utrzymany

4000

P

GNP

cel

Piąty

Piąty

R

R

OK

OK

Ujemna presja rynku jest

utrzymana i dalej wynosi

- 0,06

przy inflacji ocze-

kiwanej rzędu

+ 0,06

inflacja rzeczywista

wynosi

 = 0%

inflacja wygasła

4000

P

GNP

cel

Piąty

Piąty

R

R

OK

OK

inflacja wygasła

1
2
3
4
5
6

Rok

Presja

rynku



P

+ 0,05

0,05

1.05

+ 0,05

0,10

1.15

+ 0,05

0,15

1.20

- 0,06

0,20

1.40

- 0,06

0,07

1.61

- 0,06

0,14

1.54

- 0,06

0,00

1.61

1
2
3
4
5
6
7

- 0,06

0,00

1.61

7

4000

P

GNP

cel

Piąty

Piąty

R

R

OK

OK

inflacja wygasła

1
2
3
4
5
6

Rok

Presja

rynku



P

+ 0,05

0,05

1.05

+ 0,05

0,10

1.15

+ 0,05

0,15

1.20

- 0,06

0,20

1.40

- 0,06

0,07

1.61

- 0,06

0,14

1.54

- 0,06

0,00

1.61

1
2
3
4
5
6
7

i co teraz

4000

P

GNP

Możliwe są dwa

scenariusze

S

CENARIUSZ

I

Rząd zaprzestaje inter-

wencji. Krzywa

AD

pozo-

staje na swoim miejscu

Ujemna luka GNP spra-

wia, iż w kolejnych latach

ceny będą maleć

Gospodarka będzie przez

kilka lat przesuwać się po

linii AD w dół i na prawo

GNP będzie rosło

Gdy bieżące GNP osiągnie

poziom potencjalny

Rząd wygasi deflację obni-

żając na krótko lukę GNP

Odzyskany zostanie

stan bezinflacyjny

4000

P

GNP

S

CENARIUSZ

II

Rząd przy zerowej inflacji

powiększa - przy danym

poziomie cen - popyt agre-

gatowy na tyle, aby bieżące

GNP osiągnęło poziom

potencjalnego

Gdy bieżące GNP odzyska

poziom potencjalny

rząd zaprzestaje ja -

kiejkolwiek ingerencji

Desinflacja kończy się ;

gospodarka odzyskuje

stan bezinflacyjny

stan spoczynku

Warunkiem desinflacji jest znaczące
ograniczenie popytu agregatowego

Realizowane jest to drogą

redukcji podaży pieniądza

i wydatków rządowych

M

W

NIOSKI

redukcja wydatków

rządowych

G

prowadzi do redukcji

defcytu rządowego

T

B

- (G + F + N)

a to pozwala na ograniczenie
podaży pieniądza

= B + M

B

M

W

NIOSKI

G

Ograniczenie zakupów rządo-

wych to decyzja polityczna

jakie pozycje budżetowe
skreślić

jakie grupy społeczne na
tym ucierpią

zmiana celów makro-

ekonomicznych

S

S

EKWENCJA

D

D

ESINFLACJI

redukcja wydat-

ków rządowych

spadek defcytu

budżetowego

spadek poda-

ży pieniądza

DESINFLACJA

DESINFLACJA

zmiana polityki

makroekonomicznej

O

O

ptymalna

ptymalna

P

P

olityka

olityka

M

M

akroekonomiczna

akroekonomiczna

Inflacja rozregulowuje gospodarkę

i w dłuższym okresie nie przynosi

gospodarce żadnych pozytywów

Co więcej

okiełznanie inflacji często wy-

maga polityki desinflacyjnej

Desinflacja jest bolesną koniecznością,

ale jest też konsekwencją nadmiernego

przegrzania koniunktury

Pożądana polityka makroekonomiczna

to taka, która nie będzie prowadzić do

inflacji, zbędna będzie wówczas desinflacja

aby tak było , to

aby tak było , to

rząd nie powinien wspierać

-

za pomocą narzędzi

monetarnych i fiskalnych -

rozwoju jako takiego

inn

ym

i s

ło

wy

inn

ym

i s

ło

wy

rząd nie powinien dążyć

do przepchnięcia bieżące-

go GNP poza linię poten-

cjalnego GNP

rząd nie powinien dążyć

do przepchnięcia bieżące-

go GNP poza linię poten-

cjalnego GNP

Q*

P

GNP

rząd nie powinien dążyć

do przepchnięcia bieżące-

go GNP poza linię poten-

cjalnego GNP

Q*

P

GNP

To po co rząd ?

aby interweniować w sytuacji destabilizacji

czyli gdy:

bieżący GNP w sposób

nagły i nieoczekiwany

zostanie wytrącony ze

stanu potencjalnego

szoki ekonomiczne

szoki ekonomiczne

Q*

P

GNP

To po co rząd ?

aby interweniować w sytuacji destabilizacji

czyli gdy:

bieżący GNP w sposób

nagły i nieoczekiwany

zostanie wytrącony ze

stanu potencjalnego

Q*

P

GNP

bieżący GNP w sposób

nagły i nieoczekiwany

zostanie wytrącony ze

stanu potencjalnego

wówczas

posługując się polityką fs-

kalną i monetarną powinien

naprowadzić bieżący GNP

na poziom potencjalnego

Q*

P

GNP

bieżący GNP w sposób

nagły i nieoczekiwany

zostanie wytrącony ze

stanu potencjalnego

wówczas

posługując się polityką fs-

kalną i monetarną powinien

naprowadzić bieżący GNP

na poziom potencjalnego

Bieżący GNP byłby przy po-

mocy działań rządu utrzy-

mywany na poziomie

potencjalnego

Brak boomu

Brak boomu

- brak recesji

- brak recesji

Brak boomu

Brak boomu

- brak recesji

- brak recesji

czas

G

N

P

Q*

czas

G

N

P

Q*

czas

G

N

P

Q*

polityka makroekonomiczna powinna

ograniczać się do działań

zmierzających do utrzymania bieżącego

GNP na poziomie potencjalnego

Nie powinna sama w sobie doprowadzać

do odchyleń pomiędzy tymi wielkościami

Polityka makroekonomiczna powinna

dążyć do likwidacji odchyleń, jeśli w

sposób nieoczekiwany one się pojawiły

Tak prowadzoną politykę

nazywamy

POLITYKĄ STABILIZACYJNĄ

POLITYKĄ STABILIZACYJNĄ

Polityce stabilizacyjnej powinny towarzyszyć

dalsze rozwiązania strukturalne w zakresie

regulacji płac i cen

D

D

eindeksacja

eindeksacja

P

P

arytet

arytet

produktywności

produktywności

U

U

dział w zyskach

dział w zyskach

B

B

ezpośrednia

ezpośrednia

kontrola płac i cen

kontrola płac i cen

Dziękuje

my

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my