Podstawowe zasady

formułowane w kodeksach

etycznych

Kodeksy zawodów pokrewnych.

ZAWÓD ZAUFANIA

PUBLICZNEGO

• 1. Profesja świadcząca pomoc ludziom w

sytuacjach ważnych życiowo oraz stwarzających
zagrożenie dla dóbr osobistych

• Uzyskiwanie informacji dotyczących prywatnych,

intymnych spraw ludzi

• Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej
• Kierowanie się zasadami etyki zawodowej
• Specjalistyczne wykształcenie

PODSTAWOWE ZASADY

• Działanie na rzecz klienta z

poszanowaniem jego praw do:

• - autonomii, podmiotowości
• - godności
• - intymności, prywatności
• - poufności

• Prawo klienta oznacza obowiązek

psychologa

AUTONOMIA,

PODMIOTOWOŚĆ

Prawo do decydowania o sobie w

każdej sytuacji, zagwarantowane
przede wszystkim dostępem do
informacji.

- Zgoda na współpracę
- Współodpowiedzialność za kontakt
- Informacje zwrotne

PODSTAWY PRAWNE

• Konstytucja – art. 31
• 1. Wolność człowieka podlega

ochronie prawnej

• 2. Każdy jest obowiązany szanować

wolność i prawa innych. Nikogo nie
wolno zmuszać do czynienia tego,
czego prawo mu nie nakazuje.

AUTONOMIA

• Tematy do przemyślenia:
• - czy prawo do autonomicznych decyzji

dotyczy każdego klienta ?

• - jakie zasady obowiązują przy

ograniczonych możliwościach klienta
do podejmowania autonomicznych
decyzji (małe dziecko, osoba chora
psychicznie, osoba niepełnosprawna
umysłowo) ?

GODNOŚĆ

• Człowiek jest wartością niezależnie

od sytuacji:

• - podstawowe zasady:
• – oddzielenie czynów od sprawcy
• – nie ocenianie (szczególnie na

podstawie wyglądu i zachowania)

• Konstytucja – art. 30
• Przyrodzona i niezbywalna godność

człowieka stanowi źródło wolności i
praw człowieka i obywatela. Jest ona
nienaruszalna, a jej poszanowanie i
ochrona jest obowiązkiem władz
publicznych

INTYMNOŚĆ, PRYWATNOŚĆ

• Klient ma prawo do kontrolowania

dostępu do informacji na własny temat.

• - przestrzeganie granic kontraktu
• - prawo do odmowy odpowiedzi na

pytanie

• - prawo do wyboru metody
• Problemy do przemyślenia:

wnioskowanie na podstawie obserwacji,
stosowanie testów projekcyjnych

• Konstytucja – art. 47
• Każdy ma prawo do ochrony życia

prywatnego, rodzinnego, czci i
dobrego imienia oraz decydowania o
życiu osobistym

• Konstytucja – art. 51
• 1. Nikt nie może być obowiązany inaczej

niż na podstawie ustawy do ujawniania
informacji dotyczących swojej osoby.

• 2. Każdy ma prawo do dostepu do

dotyczących go urzędowych
dokumentów i zbioru danych.
Ograniczenia tego prawa może określić
ustawa.

POUFNOŚĆ

• Podstawa kontaktu klient-psycholog

to zaufanie, stąd tajemnica
zawodowa

• Wynika z prawa do autonomii i

prywatności.

• Tajemnica zawodowa jest

zagwarantowana ustawowo.

• Ustawa o zawodzie psychologa – art. 14
• 1. Psycholog ma obowiązek zachowania w

tajemnicy informacji związanych z klientem,
uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.

• 2. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej

nie może być ograniczony w czasie

• 3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:
• -poważnie jest zagrożone zdrowie, życie klienta

lub innych osób

• - tak stanowią ustawy

TAJEMNICA ZAWODOWA

• - brak granic czasowych
• - zakres tajemnicy
• - obowiązek ochrony dokumentacji
• - warunki naruszenia tajemnicy
• - problem kazuistyki (nauczanie)
• - sytuacja, w których tajemnica jest

zagrożona (terapia grupowa

TAJEMNICA ZAWODOWA A

SEKRET

• Tajemnica zawodowa to rodzaj sekretu:
• - przyrzeczony
• - powierzony
• - naturalny
• - roztropnościowy
• Z punktu widzenia klienta to sekret

powierzony, a psychologa -
przyrzeczony

KODEKSY JAKO

ZABEZPIECZENIE KLIENTA

• Kodeksy zawierają informacje o

standardach i dylematach – powinny
je mieć wszystkie zawody zaufania
publicznego.

• Problem do przemyślenia – czy

znajomość kodeksu zapobiega
naruszeniom etyki ?

KODEKS APA - PRZYKŁAD

• Powstał w 1953 roku – wielokrotnie

nowelizowany

• Zwartość:
• - kogo dotyczy (zastosowania)
• - preambuła
• - zasady ogólne

Standardy APA

• 1. Rozwiązywanie problemów
• 2. Kompetencje
• 3. Relacje międzyludzkie
• 4. Prywatność i poufność
• 5. Reklama i wystąpienia publiczne
• 6. Dokumentacja i opłaty
• 7. Edukacja i trening
• 8. Badania i publikacje
• 9. Diagnoza
• 10. Terapia