Uniwersytet Zielonogórski
Podstawy zarządzania
Zarządzanie jest sztuką, nauką, czy
wolnym zawodem ?
Szczeble, role i umiejętności menadżerskie.
Istota pracy kierowniczej.
Prezentację przygotowali:
Tomasz Pawlikowski
Anatol Kałasznikow
Czym jest zarządzanie ?
Początki
Początki zarządzania w praktyce możemy datować na okres łączenia się ludzi w grupy. Nawet w dzikich społecznościach występował lider, który spełniał szereg funkcji, kluczowych dla działania całej
mikrospołeczności. Kiedy ludzie zaczęli tworzyć bardziej liczne społeczności, pojawiła się hierarchia – wodzowie plemienni przestali działać w pojedynkę, a hierarchia rozrosła się o kilka szczebli.
Zarządzanie w ramy teoretyczne ubrano na początku XX wieku. Wtedy też pojmowano zarządzanie jako działanie kierownicze, obejmujące: Planowanie, Organizowanie, Motywowanie i
Kontrolowanie, zwane klasycznymi funkcjami zarządzania.
Definicja zarządzania
według Rickiego W.
Griffina:
Zarządzanie to zestaw
działań (planowanie,
organizowanie,
motywowanie, kontrola)
skierowanych na zasoby
organizacji (ludzkie,
finansowe, rzeczowe,
informacyjne)
wykorzystywanych z
zamiarem osiągnięcia
celów organizacji.
Każdy z nas codziennie zarządza - dokonuje
wyborów, dysponuje środkami, wyznacza i osiąga
cele. Jest to nieodłączna część naszej cywilizacji,
dlatego każdy kto posiądzie sztukę zarządzania
może liczyć na uznanie ze strony społeczeństwa.
Najbogatsi ludzie na świecie to zarazem najlepsi
menedżerowie. Zarządzanie to “zawód”
ponadczasowy, a dobry menedżer nigdy nie
bedzie bez pracy
Wszyscy wielcy tego świata byli świetnymi
zarządzającymi - począwszy od Aleksandra
Wielkiego, przez Rockefellera aż po Billa Gatesa.
Peter Drucker, człowiek, którego można
nazwać “guru” zarządzania, wybitny
praktyk wyróżnia siedem cech, które
charakteryzują dobre zarządzanie:
1. Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi.
2. Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze.
3. Zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych
wartości, celów działania i zadań, jednoczących
uczestników organizacji.
4. Zarządzanie powinno doprowadzić do tego, by
organizacja była zdolna do uczenia się.
5. Zarządzanie wymaga komunikowania się.
6. Zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu
wskaźników.
7. Zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowane
na podstawowy i najważniejszy rezultat, jakim jest
zadowolony klient
Czyli czym jest to zarządzanie ?
Nauką ?
Nauką ?
Sztuką ?
Sztuką ?
Czy może wolnym zaodem ?
Czy może wolnym zaodem ?
Jest każdą z wymienionych cech. .Nie każdy
powinien zarządzać, ale każdy jest w stanie
się tego nauczyć. Zarządzanie wymaga
odwagi, poświęcenia, sporej wiedzy i
umiejętności, dlatego tak niewielu jest
wybitnych menedżerów. Mimo tego żadna
inna praca nie da Ci takiej satysfakcji.
CECHY DOBREGO
KIEROWNIKA
W klasycznym ujęciu kierownikiem jest
ten kto:
•
Jest odpowiedzialny za więcej zadań,
niż sam jest w stanie wykonać
•
Jest odpowiedzialny za przydzielanie
pracy swoim podwładnym
•
Może sprzeciwiać się przydzielaniu
pracy swoim podwładnym przez inne
osoby
•
Ocenia pracę swoich podwładnych
Funkcje i zadania kierownicze:
Kierownicy są planistami, przywódcami,
organizatorami i kontrolerami,
Kierownicy pracują z ludźmi i poprzez ludzi
Kierownicy tworzą i zapewniają dobrą
komunikację w organizacji, przekazują
decyzje podwładnym, informują swoich
przełożonych, kontaktują się z innymi
kierownikami itd..
Kierownicy ponoszą
odpowiedzialność i ryzyko za swoją
pracę i swoich podwładnych
Kierownicy muszą dążyć do
doprowadzenia do stanu równowagi
konkurujących celów; ustalają
priorytety, przydzielają odpowiednie
zadania członkom organizacji
Kierownicy są rozjemcami:
rozstrzygają spory, doprowadzają
strony do ugody, gdy rodzi się
konflikt próbują go rozwiązać
Kierownicy są politykami stosując :
perswazję, kompromisy, tworząc siatkę
wzajemnych powiązań
Kierownicy są dyplomatami
(umiejętności polityczne): reprezentują
organizację na zewnątrz i wewnątrz
Kierownicy muszą posiadać zdolność
myślenia i działania syntetycznego
(całościowego, abstrakcyjnego) i
analitycznego (szczegółowego)
Kierownika można
zcharakteryzować także w
podejściu sytuacyjnym:
kierownicy znają organizację i otoczenie, dlatego
też najlepiej potrafią określić jej dostosowanie
do sytuacji i jej złożoność w zmieniającym
się otoczeniu,
zadaniem kierowników jest ustalenie najlepszej
metody w danych warunkach z punktu
widzenia zrealizowania celów organizacji,
dla określenia zmian wykorzystuje się różne
zmienne sytuacyjne, przy czym najczęściej
wielkość organizacji i stopień rutyny w
technologii, niepewność środowiska i różnice
indywidualne pracowników.
F. Fiedler wyróżnił 3 czynniki od
których zależy efektywność w
konkretnej sytuacji:
1.Stosunki między kierownikiem, a
członkami grupy,
2.Struktura zadań,
3.Zakres władzy stanowiska kierowniczego.
Wymienione czynniki wpływają na sytuację
kierowania, od której zależy powodzenie
danego stylu kierowania zespołem
Styl sytuacyjny wymaga
od kierownika różnych
cech
bezpośrednie kontakty
jako środek
koordynacyjny działania
,
wysoka innowacyjność
ukierunkowana
na dostosowanie się przedsiębiorstwa
do warunków zewnętrznych,
rozwinięta komunikacja
wertykalna,
horyzontalna i ukośna,
wysoko rozwinięta
kolegialność,
ustalanie celów działania
przedsiębiorstwa przez dyrekcję
w zależności od priorytetu zadań.
Wysoka elastyczność
zdecentralizowane formy
organizacyjne
i wysoka partycypacja
Z podejściem sytuacyjnym
nierozerwalnie związane jest
przywództwo sytuacyjne
Przywództwo Sytuacyjne to jeden z bardziej
skutecznych i powszechnie stosowanych modeli
przywództwa.
Opracowane w 1968 roku przez Paula Herseva i
Kena Blancharda, oparte na nurcie sytuacyjnym.
Zakłada ono, iż dobry szef / kierownik powinien
dostarczać swemu podwładnemu tego, czego ten
ostatni potrzebuje, by skutecznie realizować
stawiane przed nim zadania. "Przywództwo" dlatego,
że szef powinien opierać swój wpływ na
podwładnych nie tylko na hierarchii służbowej ale
również na zbudowanym przez siebie autorytecie
(który buduje poprzez swój sposób zarządzania).
"Sytuacyjne" dlatego, że sposób zachowania
przełożonego zależy od sytuacji w jakiej znajduje się
jego podwładny.
www.blanchardinternational.pl
Kierownik wg Blancharda powinien
posiadać
trzy kompetencje:
1. umiejętność
odpowiedniego
zdiagnozowania sytuacji
oraz określenia potrzeb
pracownika,
2. umiejętność stosowania
różnych stylów
przywództwa odpowiednio
do etapu rozwoju
pracownika,
3. umiejętność porozumienia
się z pracownikiem co do
stylu kierowania, aby
efektywniej zrealizować
cel.
Umiejętność zastosowania
odpowiedniego zachowania przynosi
wiele korzyści:
Wielu konfliktów można uniknąć;
Lepsza współpraca z pracownikami;
Lepsza znajomość pracowników i możliwość
oddziaływania na nich.
Dobry kierownik to osoba:
Posiadająca kwalifikacje (wiedzę i
doświadczenie)
Posiadający szczególne predyspozycje
psychiczne, etyczne i moralne (coś co się
przenosi z pokolenia na pokolenie w genach,
które kształtują się w pierwszym okresie jego
życia i osobowości, na co później nie ma
większego wpływu
Kierowanie to forma bezpośredniego
oddziaływania przedsiębiorcy , managera,
szefa na podległego pracownika w kierunku
wykonania zadania wynikającego z założonych
celów.
W codziennym życiu zawodowym kierownik w
stosunku do innych uczestników organizacji
oraz poza nią, odgrywa różne role.
Zasadniczą sprawą w rolach odgrywanych
przez kierowników jest to, że muszą być oni
ogromnie przestronni, zwłaszcza kiedy mają do
czynienia ze stosunkami międzyludzkimi.
Specjalność,
którą
nazywamy
praktyką
zarządzania
opiera
się
właśnie
na
wszechstronności.
Wszechstronność
ze
zrozumiałych względów jest przydatna w
małych firmach.
Oprócz wykonywania rozlicznych ról,
kierownicy muszą również dysponować
konkretnymi kwalifikacjami, by osiągnąć
powodzenie w swojej pracy.
Umiejętność to kwestia wykorzystania
posiadanego talentu albo wypracowania
metody przez nauczenie się i stosowanie
pewnych zasad
Kierownicy są dyplomatami
(umiejętności polityczne): reprezentują
organizację na zewnątrz i wewnątrz
Istnieje wiele innych mniej lub
bardziej trafnych, wynikających i z
teorii i praktyki, specyfikacji
pożądanych
cech
dobrego
kierownika (managera).
Np. Livingstone określił 3
najbardziej pożądane cechy dla
kierownika:
1. Potrzeba kierowania
2. Potrzeba władzy
3. Zdolność empatii (rozumie i umie
postępować z często
nie ujawnionymi
emocjonalnymi reakcjami innych
członków organizacji)
Wieloletnie
doświadczenia
i
badania
pracowników i przełożonych określiły model
„idealnego kierownika” na podstawie badań
przeprowadzonych przez BIGRAM S.A. w
2006r
:
1. Wysokie kwalifikacje i umiejętności
merytoryczne.
Wiedza oraz gotowość do jej przekazania,
umiejętność wsparcia merytorycznego, otwartość
na pomoc są zasadniczym warunkiem zdobycia
autorytetu wśród podwładnych.
2. Zainteresowanie wspieraniem rozwoju
zawodowego podwładnych.
Zdolność managera do identyfikacji potrzeb
rozwojowych podwładnych , a także ułatwienie im
podwyższania kwalifikacji poprzez uczestnictwo w
kursach
zawodowych,
stawianie
wyzwań,
„podnoszenie poprzeczki” i pobudzanie do
działania zapobiegają wypaleniu zawodowemu
pracownika i wzmacniają motywacje do dalszego
wysiłku.
3. Przywództwo.
Rozumiane
jako
bycie
liderem
zespołu
identyfikującym się sukcesami i porażkami
zespołu, a nie tylko bycie „supervisorem”
rozdzielającym zadania i kontrolującym poziom
ich wykonania.
4. Indywidualne podejście do każdego z
podwładnych.
Dobry kierownik powinien trafnie rozpoznawać
talenty i ograniczenia każdego ze swoich
pracowników i przekazywać zadania odpowiednie
do możliwości.
Indywidualne podejście do podwładnych powinno
obejmować również uwzględnianie specyficznej
społeczno-rodzinnej sytuacji pracownika.
5. Zdolność obdarzania podwładnych
zaufaniem.
Dotyczy to zwłaszcza zaufania, iż pracownik ma
dobrą wolę, aby swoją pracę wykonać jak
najrzetelniej oraz, że jest w stanie się z nią
uporać. Zaufanie i wiara w kompetencje wyrażone
przez
zwierzchnika
wyzwolić
mogą
ponadprzeciętne zdolności podwładnego.
6. Umiejętność stwarzania dobrego klimatu
pracy.
Tworzenie dobrego klimatu pracy przez managera
sprzyja:
•
dzieleniu się z podwładnymi sukcesami oraz
informacjami,
•
łagodzenie sytuacji konfliktowych,
•
takt w przekazywaniu uwag krytycznych i
negatywnych opinii,
•
wysoka kultura osobista kierownika oraz jego
przyjazne nastawienie do ludzi