Unia walutowa

Funkcjonowanie Unii

Europejskiej

25 maja 2010 r.

Unia walutowa

Unia walutowa to:
1) nieodwołalne ustalenie kursów

wymiany waluty, prowadzące do
ustanowienia jednej waluty,

2) Określenie oraz prowadzenie

jednolitej polityki pieniężnej i
polityki wymiany walut,

Etapy integracji

walutowej: Plan Wernera

• Spotkanie szefów państw lub rządów w Hadze

grudzień 1969 r. decyzja o stworzeniu UGiW w
oparciu o tzw. plan Wernera,

• Stworzenie pełnej UGiW ze scentralizowaną

polityką budżetową i jednolitą polityką pieniężną
(ponadnarodowy bank centralny) do końca 1980 r.

• Nieudana próba ze względu na brak ram

prawnych, negatywny wpływ kryzysu
gospodarczego, pogorszenie koniunktury oraz
zakłócenia w międzynarodowym systemie
walutowym

Etapy integracji

walutowej: Europejski

System Walutowy

• Europejski System Walutowy 09.1979- 1996,
• Porozumienie pomiędzy bankami centralnymi

państw członkowskich,

• Pasmo wahań kursów walut wchodzących do ESW
+/- 2,25% (+/-6%),
• Zobowiązanie banków centralnych do

podejmowania interwencji niezbędnych do

utrzymania kursów rynkowych,

• Od 1993 r. rozszerzenie widełek +/- 15% wokół

kursów centralnych

• Wspólna jednostka ECU 13.03.1979-31.12.1998 r.

(początkowo 9 walut, a od 01.01.1994 r. koszyk

zamrożony)

Etapy integracji

walutowej: Plan Delorsa

• Hanower 06.1988 r. komitet pod przewodnictwem J.

Delorsa (niezależni eksperci oraz szefowie banków

centralnych),

• Program działań utworzenia UGiW w 1989 r.
• Wg. Programu określił, że unia walutowa musi

spełniać 2 podstawowe warunki: 1) nieodwracalne

usztywnienie kursów walutowych i zastąpienie ich

wspólną walutą oraz 2) zapewnienie pełnej

integracji rynków finansowych państw

członkowskich,

• Wskazano, iż niezwykle istotnym elementem jest

koordynacja polityki makroekonomicznej

(określone reguły i unikanie nadmiernego deficytu)

Etapy tworzenia UGiW

I etap 01.07.1990-31.12.1993 r.:
• zakończenie budowy rynku wewnętrznego, a w tym

stworzenie warunków dla funkcjonowania
wspólnego rynku finansowego (pełna liberalizacja
przepływów kapitałowych i harmonizacja zasad
działania narodowych instytucji finansowych),

• eliminacja przeszkód w zakresie integracji

walutowej,

• koordynacja polityki gospodarczej i walutowej

państw członkowskich,

• Stworzenie ram prawnych UGiW co nastąpiło wraz

z podpisaniem i wejściem w życie TUE (01.11.1993)

Etapy tworzenia UGiW

II etap 01.01.1994-31.12.1998 r.:

• Stworzenie infrastruktury instytucjonalnej,
• Europejski Instytut Walutowy (Monetarny) w miejsce

Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej,

• EIW: intensyfikacja współpracy pomiędzy

narodowymi bankami centralnymi, koordynacja
polityki walutowej państw ESW, przygotowania do
emisji wspólnej waluty,

• Dalsza koordynacja polityki gospodarczej państw

członkowskich, w tym unikanie nadmiernych
deficytów.

Etapy tworzenia UGiW

III etap 01.01.1999- 01.03.2002 (30.06.2002 r.)
• Wspólna waluta euro,
• Emitowana przez bank centralny UGiW

uprawniony do kształtowania polityki pieniężnej
w strefie euro.

Główne zasady funkcjonowania UGiW:
1) Stabilność cen,
2) Zdrowe finanse publiczne,
3) Dogodne warunki walutowe,
4) Stabilność bilansu płatniczego.

Kryteria zbieżności

(kryteria z Maastricht)

• Zadłużenie publiczne państwa nie może przekroczyć 60%

PKB,

• Deficyt budżetowy nie może być wyższy niż 3%PKB,
• Średnia stopa inflacji w roku poprzedzającym ocenę nie

może przekroczyć więcej niż 1,5 punktu proc. inflacji
trzech państw mających najbardziej stabilne ceny ,

• Średnia nominalna długoterminowa stopa procentowa nie

może być wyższa o więcej niż 2 punkty procentowe inflacji
trzech państw członkowskich o najniższym poziomie
inflacji,

• Państwo należy do systemu ERM II, czyli przestrzega

granic wahań kursowych obowiązujących w ramach
mechanizmu kursowego co najmniej przez 2 lata i nie
przeprowadza dewaluacji swojej waluty względem walut
innych państw członkowskich.

Koordynacja polityki

gospodarczej w ramach

UE

• Wszystkie państwa członkowskie mają

obowiązek dbać o stabilność pieniądza oraz
zdrowy stan finansów publicznych,

• Ogólne Wytyczne Polityki Gospodarczej: kierunki

polityk gospodarczych, podstawa monitoringu
polityk przez KE, nie są prawnie wiążące,

• OWPG po raz pierwszy sformułowano pod

koniec 1993 r. , a od 1999 r. oprócz wspólnych
zasad uwzględniają specyficzne uwarunkowania
poszczególnych państw.

Pakt Stabilności i Wzrostu

•

Rada Europejska Dublin 1996 r.,

•

Składa się z 3 elementów:

1.

Uchwała Rady Europejskiej przyjęta na spotkaniu w
Amsterdamie 16.06.1997 r. (zobowiązanie państw
członkowskich UE do utrzymania w średnim okresie
budżetu w równowadze lub nadwyżce),

2.

Rozporządzenie Rady nr 1466/97 w sprawie
wzmocnienia nadzoru nad sytuacja budżetową i
koordynacji polityk gospodarczych (programy
stabilizacyjne i programy zbieżności gospodarczej),

3.

Rozporządzenie Rady nr 1467/97 w sprawie
przyspieszenia i wyjaśnienia stosowania procedury
nadmiernego deficytu.

Polityka pieniężna Unii

Europejskiej

Powody dążenia do stabilności cen w

ramach polityki pieniężnej:

1)

Stabilność minimalizuje
zniekształcenia mechanizmu
cenowego w gospodarce rynkowej,

2)

Niskie ceny sprzyjają utrzymaniu
niskich realnych stóp procentowych,
co promuje inwestycje i wzrost
gospodarczy.

Dziękuję!