Urazy mechaniczne i obrażenia

- złamania, zwichnięcia,

skręcenia, krwotoki, obrażenia

głowy, klatki piersiowej,

brzucha, kręgosłupa.

CELE

• Po zakończeniu kursu uczestnik powinien

umieć zademonstrować:

- Jak rozróżnić złamanie, zwichnięcie, skręcenie,

- Jak rozpoznać krwawienie tętnicze (zagrażające
życiu bezpośrednio),

- Jakie skutki mogą za sobą nieść obrażenia

klatki piersiowej, brzucha, kręgosłupa, głowy
i kończyn,

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI

ZŁAMANIE:

Złamanie, to
przerwanie
ciągłości tkanki
kostnej obejmujące
część lub całość jej
przekroju

ZŁAMANIA – MECHANIZM URAZU:

• Bezpośredni – siła urazu działa bezpośrednio na

kość

– Najczęściej: poprzeczne, skośne lub z pośrednim odłamem
– Złamania z uderzenia
– Złamania z upadku (nadgarstek, rzepka)

• Pośredni – siła urazu działa poprzez inną kość,

staw, ścięgno, itp.

– Złamania z pociągnięcia
– Złamania z wygięcia
– Złamania ze skręcenia
– Złamania ze zgniecenia

OBJAWY ZŁAMANIA:

• Ogólne:

– ↑ tętno, oddech, ↓ RR, utrata świadomości, wstrząs

urazowy, zator, niedowład;

• Odcinkowe:

– Zblednięcie, zaczerwienienie skóry;

• Miejscowe bezpośrednie:

– Zniekształcenie, tarcie odłamów, ruchomość

patologiczna (!!! Tej ostatniej nie należy nigdy

wykonywać!!!);

• Miejscowe pośrednie:

– Ból samoistny, uciskowy, przy ruchach; ubytek funkcji,

patologiczne ułożenie, obrzęk, krwiak;

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Bezpieczeństwo

• Ocenić stan chorego i określić kolejność

wykonywanych czynności;

• Zapewnić drożność dróg oddechowych

• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy zachodzi

konieczność)

• Zapewnić funkcję układu krążenia

• Opatrzyć ranę i założyć skuteczne, prowizoryczne

unieruchomienie

• Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe

• Jak najszybciej przekazać poszkodowanego do

ośrodka – ostateczne udzielenie pomocy

PIERWSZA POMOC

• Nie nastawiać !

• Unieruchomić w pozycji

zastanej

• Założenie tymczasowego

unieruchomienia; wg

zasady Pott’a:

– Przy złamaniu kości długiej

unieruchomić 2 sąsiednie

stawy

– Przy uszkodzeniu stawu

unieruchomić 2 sąsiednie

kości (kości tworzące ten

staw)

• Obserwacja paliczków

(niedokrwienie)

ZWICHNIĘCIE:

• Zwichnięciem

nazywamy
uszkodzenie stawu z
całkowitą oraz trwałą
(lub chwilową) utratą
kontaktu przez jego
powierzchnie

OBJAWY ZWICHNIĘCIA:

• Ból (samoistny,

uciskowy, przy ruchach

biernych i czynnych)

• Obrzęk
• Wzmożone ucieplenie

skóry na stawem

• Zniekształcenie

obrysów stawu

• Krwiak w stawie
• Zniesienie ruchów

czynnych i biernych

• Przymusowe ustawienie

kończyny

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Staw wymaga

unieruchomienia

zgodnie z zasadą

Pott’a, używając:

– Chusty trójkątnej
– Zawijając w koszulkę

• Obserwacja

paliczków

(niedokrwienie)

SKRĘCENIE:

• Skręcenie jest

obrażeniem

powstającym wtedy,

gdy ruch w stawie

przekracza zakres

fizjologiczny.

• Uszkodzenie torebki

i chrząstki

stawowej, więzadła,

a wewnątrz stawu

wytwarza się

krwiak.

OBJAWY SKRĘCENIA:

• Ból

• Śródstawowy i

okołostawowy krwiak

(wymaga usunięcia)

• Obrzęk

• Zniekształcenie

obrysów stawu

• Wzmożone ucieplenie

skóry nad stawem

• Przymusowe ustawienie

kończyny w stawie

• Patologiczne

zwiększenie zakresu

ruchów w stawie

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Unieruchomienie

uszkodzonego
stawu

– Opaska elastyczna

• Ułożenie

przeciwobrzękow
e kończyny

KRWOTOKI:

Krwotok, to
gwałtowna utrata
krwi z organizmu, w
następstwie
uszkodzenia naczyń
krwionośnych.

Rozróżniamy:

– Krwotok wewnętrzny
– Krwotok zewnętrzny

KRWOTOK WEWNĘTRZNY:

• Najczęstszą

przyczyną krwotoku

wewnętrznego jest

uraz tępy

(uderzenie, upadek z

wysokości, wypadek

komunikacyjny)

• Utrata >2 litrów krwi

prowadzi do

wstrząsu

hipowolemicznego

KRWOTOK ZEWNĘTRZNY:

• Najczęstszą przyczyną krwotoku

zewnętrznego jest uraz – złamanie
otwarte, ciało obce w tętnicy

• W wyniku np. wypadku

komunikacyjnego może to być
zerwanie powłok skórnych

KRWOTOK ZEWNĘTRZNY:

• Nasze czynności, to:

• Wezwanie kwalifikowanej pomocy medycznej
• Obłożenie narzędzia gazikami
• Założenie opatrunku unieruchamiającego

narzędzie

• Ciało obce w ranie

– Gdy przyczyną urazu jest ostre narzędzie –

nie wyjmujemy go z rany !

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Bezpieczeństwo

• Ocenić stan chorego i określić kolejność

wykonywanych czynności;

• Zapewnić drożność dróg oddechowych

• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy zachodzi

konieczność)

• Zapewnić funkcję układu krążenia

• Zatamować krwawienie zewnętrzne opatrunek

uciskowy, unieruchomić ciało obce

• Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe –

uniesienie kończyn

• Jak najszybciej przekazać poszkodowanego do

ośrodka – ostateczne udzielenie pomocy

URAZY GŁOWY:

Mechanizm: wypadki komunikacyjne,

uderzenia, upadki

W mózgu znajdują się 2 główne ośrodki niezbędne

do życia: ośrodek oddychania i ośrodek krążenia.

Mózg odpowiada również za nasze zmysły (dotyk, wzrok,

słuch, węch, smak), mowę, równowagę, pamięć, myślenie i
wiele innych procesów potrzebnych w funkcjonowaniu na co
dzień.

WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU:

 Krótka utrata przytomności
 Bóle, zawroty głowy
 Mdłości, wymioty
 Niepamięć wsteczna

STŁUCZENIE MÓZGU:

 Długa utrata przytomności
 Zaburzenia oddychania
 Kurcze, porażenia

KRWAWIENIE MÓZGOWE:

 Zaburzenia świadomości
 Nierówne źrenice
 Zaburzenia oddychania
 Kurcze, porażenia
 Utrata przytomności

RANY TKANEK MIĘKKICH CZASZKI:

 Widoczna rana
 Krwawienie
 Ciało obce – nie usuwamy
 Złamanie kości czaszki
 Inne objawy: nudności, wymioty,

utrata przytomności

ZŁAMANIE PODSTAWY CZASZKI:

 Zaburzenia oddechowe
 Zaburzenia świadomości
 Krwiaki okularowe
 Krew lub płyn sączący się z uszu,

nosa, ust

POSTĘPOWANIE:

• Bezpieczeństwo
• Ocenić stan chorego i określić kolejność

wykonywanych czynności;

• Zapewnić drożność dróg oddechowych
• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy

zachodzi konieczność)

• Zapewnić funkcję układu krążenia
• Zaopatrzyć krwawienia
• RKO – w razie potrzeby

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ:

Mechanizm: wypadek komunikacyjny,

postrzał, ciało obce, upadek z wysokości

Urazy otwarte: rany kłute, postrzałowe

Urazy zamknięte: wypadki komunikacyjne,

przygniecenie, upadek z wysokości

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ:

• Objawy:

– Duszność
– Ból
– Przyjmowanie pozycji półsiedzącej
– Ruchy ramion przy oddychaniu
– Widoczne rany, siniaki
– Krwawa plwocina
– Patologiczna ruchomość klatki piersiowej

ODMA PRĘŻNA:

• Uraz tępy lub przenikający
• Powietrze może dostać się do jamy opłucnowej, ale

nie może swobodnie się wydostać

• Zapadnięcie się płuca po stronie odmy
• Przesunięcie tchawicy i śródpiersia na stronę

przeciwną – wzrost ciśnienia w jamie opłucnej –
spowoduje późne zaburzenie wentylacji w zdrowym
płucu

• Duszność, niepokój, przyspieszony oddech,

poszerzenie żył szyjnych

• Postępowanie: udrożnić drogi oddechowe, podać tlen

URAZY BRZUCHA:

Mechanizm: wypadek

komunikacyjny, upadek z
wysokości, tępy uraz,
ostre narzędzie

Objawy urazu:
- Silny ból
- Napięcie powłok

brzusznych

- Sińce, zaczerwienienie

skóry

- Wytrzewienie
- Brak widocznych śladów
- Objawy wstrząsu

POSTĘPOWANIE

:

• Bezpieczeństwo
• Ocenić stan chorego i określić kolejność

wykonywanych czynności;

• Zapewnić drożność dróg oddechowych
• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy

zachodzi konieczność)

• Zapewnić funkcję układu krążenia
• Wilgotny opatrunek okrywający (wytrzewienie)
• Działanie przeciwwstrząsowe
• RKO – w razie potrzeby

PYTANIA?

PODSUMOWANIE

Nauczyliśmy się:

• Jak rozróżnić złamanie, zwichnięcie,

skręcenie,

• Jak rozpoznać krwawienie tętnicze

(zagrażające życiu bezpośrednio),

• Jakie skutki mogą za sobą nieść obrażenia

klatki piersiowej, brzucha, kręgosłupa, głowy i
kończyn

Dziękuję za uwagę

