TEORIA WYMIANY

TWIERDZENIA O WYMIANIE

1. Twierdzenie o sukcesie

Jeśli jakieś działanie spośród innych podejmowanych przez

jednostkę działań jest częściej nagradzane, tym bardziej jest

prawdopodobne, że jednostka podejmie to właśnie działanie.

2. Twierdzenie o bodźcu

Jeśli w przeszłości wystąpienie określonego bodźca lub

zespołu bodźców było powodem otrzymania nagrody, to im

bardziej aktualny bodziec jest podobny do tych

występujących w przeszłości, tym bardziej prawdopodobne,

że jednostka podejmie to lub podobne działanie.

3. Twierdzenie o wartości

Im większą wartość dla jednostki ma rezultat jej działania,

tym bardziej prawdopodobne, że będzie ona podejmować

działanie

4. Twierdzenie o deprywacji – nasyceniu

Im częściej w niedawnej przeszłości jednostka otrzymywała

określoną nagrodę, tym mniej wartościowa taje się dla niej

każda następna nagroda tego samego typu.

TWIERDZENIA O WYMIANIE

5. Twierdzenie o agresji – uznaniu

a) Jeśli działanie jednostki nie doprowadzi do

otrzymania przez nią oczekiwanej nagrody lub

otrzyma ona karę, której się nie spodziewa, z

dużym prawdopodobieństwem jednostka zareaguje

agresywnie. Tym cenniejsze będą dale jednostki

skutki takiego działania.

b) Jeśli działanie jednostki przyniesie jej

oczekiwaną nagrodę, a zwłaszcza jeśli nagroda

będzie wyższa, niż się spodziewała, lub nie spotka

jej spodziewana kara, zareaguje zadowoleniem;

prawdopodobieństwo tego zachowania wzrośnie, a

skutki tego zachowania staną się dla jednostki

cenniejsze.

6. Twierdzenie o racjonalności

Wybierając między alternatywnymi działaniami

jednostka wybierze takie, dla którego, jak wynika z

jej obserwacji, wartość rezultatu pomnożona przez

prawdopodobieństwo otrzymania go jest większa.

PRÓBA WYJAŚNIENIA PRAWA

GOLDENA

1. Istnieje tym większe prawdopodobieństwo, że ludzie będą

wykonywać dane działanie, im bardziej wartościową

nagrodę będą postrzegać jako następstwo tego działania.

2. Istnieje tym większe prawdopodobieństwo, że ludzie będą

wykonywać dane działanie, im częściej będą postrzegać, że

działanie to przynosi powodzenie w uzyskaniu nagrody.

3. W porównaniu ze społeczeństwami rolniczymi w

społeczeństwach przemysłowych wyższy procent ludzi jest

gotowy nagradzać działania wymagające umiejętności

czytania i pisania.

4. Zatem wyższy odsetek ludzi w społeczeństwach

przemysłowych będzie postrzegał nabywanie umiejętności

czytania i pisania jako działanie prowadzące do nagrody.

5. Wobec tego, na mocy twierdzenia 1. wyższy procent ludzi

będzie próbował posiąść tę umiejętność.

PRÓBA WYJAŚNIENIA PRAWA

GOLDENA

6. Zdobywanie wykształcenia wymaga pieniędzy, pośrednio lub

bezpośrednio.

7. W porównaniu ze społeczeństwami rolniczymi w

społeczeństwach przemysłowych jest wyższy procent ludzi

zamożnych.

8. Zatem wyższy odsetek może pozwolić sobie na chodzenie do

szkoły (finansowanych publicznie lub prywatnie) i wyższy

procent może zapłacić za nie.

9. Także wyższy procent ludzi będzie postrzegał, że wysiłki w

kierunku zdobycia wiedzy kończą się powodzeniem.

10. Zatem na mocy twierdzenia 1. i twierdzenia 2. wyższy procent

ludzi będzie próbował posiąść wiedzę.

11. Ponieważ ich spostrzeżenia są ogólnie rzecz biorąc trafne,

wyższy odsetek ludzi w społeczeństwach przemysłowych

opanuje w rzeczywistości umiejętność czytania i pisania.

Oznacza to, że stopień wykształcenia będzie zazwyczaj wyższy w

społeczeństwach przemysłowych niż w społeczeństwach

rolniczych.

TYPOLOGICZNE FAZY

POWSTAWANIA WZORÓW

ORGANIZACJI

1. Ludzie z kapitałem (zdolnością do nagradzania) inwestują w

tworzenie bardziej założonych stosunków społecznych, co

zwiększa ich nagrody i umożliwia tym wszystkim, których

czynności są zorganizowane, zrealizowanie korzyści.

2. W miarę jak rosną nagrody, ludzie ci mogą inwestować w

bardziej złożone wzory organizacji

3. Te ostatnie z kolei wymagają przede wszystkim użycia

zgeneralizowanych wzmocnień, a następnie kodyfikacji norm

w celu regulowania czynności.

4. Dzięki tej bazie organizacyjnej staje się możliwa dalsza

ekspansja sieci organizacji, co poprzez tworzenie

zróżnicowanych podsystemów zapewnia stabilność

zgeneralizowanych wzmocnień i integralność norm.

5. Wraz z tym zróżnicowaniem możliwe jest jeszcze większe

rozszerzenie sieci interakcji, ponieważ istnieją standardowe

środki nagradzania czynności i kodyfikowania nowych norm,

jak i wzmacniania starych.

PODSTAWOWE ZASADY

WYMIANY

Zasada racjonalności

Im więcej korzyści oczekują ludzie od siebie nawzajem, wykonując określone

czynności, tym bardziej prawdopodobne, że będą oni wykonywać czynności tego

rodzaju.

Zasady wzajemności

a) Im częściej ludzie wymieniają wzajemne nagrody, tym bardziej prawdopodobne, że

pojawią się obopólne obowiązki, które będą kierować dalszymi wymianami.

b) Im bardziej naruszone są wzajemne obowiązki w stosunku wymiany, tym częściej

pokrzywdzeni będą skłonni stosować sankcje negatywne wobec partnerów

wymiany naruszających normę wzajemności.

Zasady sprawiedliwości

a) Im bardziej ustabilizowane są stosunki wymiany, tym bardziej prawdopodobne, że

będą rządzone normami „wymiany sprawiedliwej”.

b) W im mniejszym stopniu realizuje się w wymianie normy sprawiedliwości, tym

częściej pokrzywdzeni będą skłonni stosować sankcje negatywne wobec

uczestników wymiany naruszających normy.

Zasada użyteczności krańcowej

Im więcej oczekiwanych nagród jednostka uzyskuje w wyniku określonej

czynności, tym mniej wartościowa jest ta czynność i tym mniej prawdopodobne

będzie jej podjęcie.

Zasada nierównowagi

Im bardziej ustabilizowane i zrównoważone są określonego rodzaju stosunki

wymiany między jednostkami, tym bardziej prawdopodobne, że inne stosunki

wymiany staną się niezrównoważone i niestabilne.

WARUNKI ZRÓŻNICOWANIA WŁADZY

W WYMIANIE SPOŁECZNEJ

1. Im mniej usług ludzie mogą wyświadczyć w zamian za

otrzymane szczególnie wartościowe świadczenia, w tym

większym stopniu strona świadcząca wartościowe usługi

może wymuszać uległość.

2. Im mniej alternatywnych źródeł nagród mają ludzie, w

tym większym stopniu strona świadcząca wartościowe

usługi może wymuszać uległość.

3. W im mniejszym stopniu ci, którzy otrzymują wartościowe

nagrody od konkretnych osób, mogą zastosować siłę

fizyczną lub przymus, w tym większym stopniu strona

świadcząca wartościowe usługi może wymuszać

uległość.

4. W im mniejszym stopniu ci, którzy otrzymują wartościowe

nagrody, mogą się bez nich obejść, w tym większym

stopniu strona świadcząca je może wymuszać uległość.

TWIERDZENIA O KONFLIKCIE WYMIANY

1. Prawdopodobieństwo wystąpienia opozycji wobec

sprawujących władzę rośnie, kiedy stosunki wymiany

między stroną nadrzędną i podporządkowaną stają się

niezrównoważone wskutek naruszenia normy wzajemności

lub/i normy wymiany sprawiedliwej przez stronę

nadrzędną.

2. Prawdopodobieństwo wystąpienia opozycji rośnie wraz ze

wzrostem poczucia krzywdy po stronie podporządkowanej,

a poczucie krzywdy wzrasta, gdy jednostki

podporządkowane mogą go doświadczyć zbiorowo.

Doświadczenie zbiorowe nasila się, gdy jednostki

podporządkowane są skupione (przestrzennie) i/lub mogą

się ze sobą komunikować.

3. Im bardziej podporządkowani doświadczają zbiorowo

krzywdy w stosunkach wymiany ze stroną nadrzędną, z tym

większym prawdopodobieństwem dojdzie do skodyfikowania

ideologicznego ich pokrzywdzenia i tym bardziej

prawdopodobne, że przeciwstawią się sprawującym władzę

TWIERDZENIA O KONFLIKCIE WYMIANY

4. Im bardziej skodyfikowana ideologicznie jest

krzywda jednostek podporządkowanych, tym większe

jest ich poczucie solidarności i prawdopodobieństwo

sprzeciwu wobec sprawujących władzę.

5. Im większe jest poczucie solidarności między

jednostkami podporządkowanymi, tym bardziej

prawdopodobne, że zdefiniują one swój sprzeciw jako

przyczynę godna uznania i ważną oraz wzrośnie

prawdopodobieństwo powstania opozycji przeciwko

sprawującym władzę.

6. Im większe jest poczucie solidarności ideologicznej,

tym większe prawdopodobieństwo, że jednostki

podporządkowane będą postrzegać sprzeciw jako cel

sam w sobie i że sprzeciwią się sprawującym władzę.

MIKROWYMIANA

Naciski w kierunku

integracji (tworzenie

zorganizowanej zbiorowości)

1. uprawomocnienie

władzy przez autorytet

2. kontrola społeczna

nad podwładnymi

Atrakcyjność wymiana współzawodnictwo zróżnicowanie

potencjalny

społeczna nagród o władzę

1. szacunek

konflikt

jednostek

1. zarządzanie 2. władza

1. wewnętrzna,

wrażeniami,

naciski w kierunku opozycji

tkwiąca w nich

jakie wywiera

1. odmowa oczekiwanych

2. zewnętrzna

się na innych

nagród

wobec nich

2. manifestacja

2. naruszenie norm wymiany

przymiotów

sprawiedliwej

3. brak odwzajemnienia

4. elementów konfliktu wymiany

socjologia

normy „wymiany

do wspólnych sprawiedliwej”

z innych wymian

Wartości

na poziomie mikro

ograniczenia kulturowe

i zakazy prawne

MAKROWYMIANA

Naciski w kierunku

integracji między

organizacjami

1. koalicje polityczne

2. opór przeciwko zmianie

3. legitymacja

Atrakcyjność wymiana współzawodnictwo zróżnicowanie potencjalny

społeczna nagród o władzę

konflikt

zbiorowości

zorganizowanych

naciski w kierunku opozycji

wobec nowych poziomów

organizacji

między zbiorowościami

wartości

1. normy „wymiany

pośredniczące sprawiedliwej”

dostarczają

2. władza polityczna

Podstawy

3. prawa

do ustalenia

atrakcyjności

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Teoria wymiany
Teoria wymiany, socjologia
5 Teoria wymiany, III semestr, Konspekty
Teoria wymiany i status społeczny Homans, Socjologia - UP Kraków, mikrosocjologia egzamin UP
Teoria Wymiana Ciepła, RÓŻNICE PROGRAMOWE 2010, Wymiana Ciepła, Wymiana Ciepła materiały internet
Międzynarodowe stosunki gospodarcze Teoria wymiany i polityki handlu międzynarodowego
Teoria wymiany 2
teoria wymiany i?ny szkoły austriackiej 7OBNGG477NBAXIGVQ2R3CGGPABOUOAWIPEB2A4I
Teoria wymiany
teoria wymiany
Teoria wymiany wg G C Homans(1)
SOCJOLOGIA teoria wymiany
Wymiana Ciepła teoria

więcej podobnych podstron