Nadciśnienie tętnicze

Hipertensio arterialis

Definicja nadciśnienia

Ciśnienie skurczowe wyższe lub równe

140 mmHg i ciśnienie rozkurczowe
wyższe lub równe 90 mmHg u osoby
nie przyjmującej leków
hipotensyjnych.

Klasyfikacja nadciśnienia wg

wytycznych 2003

kategoria

Ciśnienie skurczowe

Ciśnienie rozkurczowe

optymalne

< 120

< 80

prawidłowe

120 - 129

80-84

Wysokie prawidłowe

130- 139

85-89

Stopień I nadciśnienia

(łagodne)

140-159

90-99

Stopień II nadciśnienia

(umiarkowane)

160 - 179

100-109

Stopień III nadciśnienia

(ciężkie)

≥ 180

≥ 110

Izolowane ciśnienie

skurczowe

≥ 140

<90

Rodzaje nadciśnienia

I – pierwotne (samoistne) ok. 90%

osób

 wpływy dziedziczne
Tryb życia
Aktywność zawodowa
Dieta (bogatosodowa)
Częściej kobiety między 30 a 50 r.ż

Rodzaje nadciśnienia

II – wtórne

jako objaw innych chorób
Zwężenie tętnicy nerkowej
Nadmierne wytwarzanie

aldosteronu (zespół Conna –
zatrzymanie wody i sodu a
ucieczka potasu)

Przyczyny nadciśnienia

wtórnego

Guz chromochłonny – guz rdzenia

nadnerczy

Zespół Cushinga – gruczolak

nadnerczy (nadmierna produkcja
kortyzolu)

Zwężenie tętnicy nerkowej

↓

Niedokrwienie nerek

↓

Produkcja reniny

↓

Renina+ angiotensynogen obecny we krwi

↓

Angiotensyna I + konwertaza (enzym obecny we krwi)

↓

Angiotensyna II

↓

Skurcz naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia krwi

Czynniki ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-

naczyniowych u pacjentów z nadciśnieniem

• Otyłość brzuszna
• Cukrzyca (ryzyko wzrasta dwukrotnie)
• Mikroalbuminuria
• Nieznaczne podwyższenie poziomu

kreatyniny w surowicy krwi

• Wzrost stężenia białka C- reaktywnego
• Uogólnione lub ogniskowe zwężenie tętnic

siatkówki ( obecnie nie zaliczane do

uszkodzeń narządowych, gdyż obserwowane

jest często u osób zdrowych po 50 r.ż

Czynniki ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-

naczyniowych u pacjentów z nadciśnieniem z

dyslipidemią

• Przerost lewej komory serca

• Obecność blaszek miażdżycowych stwierdzanych

badaniem USG w tętnicy szyjnej

• Choroby współistniejące (choroba naczyniowa

mózgu, choroba serca- zawał, choroba wieńcowa,

stan po angioplastyce; choroba nerek,

zaawansowana retinopatia

U wszystkich pacjentów:

• Palenie tytoniu

• Nadmierne spożywanie soli

• Nadmierne picie alkoholu

• Mała aktywność fizyczna

Objawy nadciśnienia

Wtórnego
• Napadowe zwyżki ciśnienia z tachykardią, zlewne

poty, blednięcie powłok, osłabienie siły

mięśniowej, wielomocz, wzmożone pragnienie

• Rodzinne występowanie chorób nerek
• Infekcje dróg moczowych
• Nadużywanie leków przeciwbólowych
• Otyłość
• Chrapanie
• senność i uczucie zmęczenia w ciągu dnia
• Poranne bóle głowy

Objawy nadciśnienia c.d.

Pierwotnego
• Szum w uszach
• Bóle głowy zlokalizowane w okolicy

potylicy

• Tachykardia
W sytuacji zaawansowanych zmian

narządowych – dolegliwości

dławicowe, napadowe zaburzenia

rytmu, bóle migrenowe

Zasady leczenia

niefarmakologicznego

• Normalizacja masy ciała
- ocena BMI

• Ograniczenie spożycia soli
- Ograniczenie do mniej niż 6 gramów na dobę

• Ograniczenie spożycia alkoholu

• Zaprzestanie palenia tytoniu

• Zwiększenie aktywności fizycznej
- 30 – 40 minut ćwiczeń 3-4 razy w tygodniu
- Zaleca się spacery, jazdę na rowerze, bieganie lub

pływanie

- Pacjenci z chorobą wieńcową, po przebytym zawale –

wymagają dokładnej oceny układu krążenia i

indywidualnego ustalenia zakresu aktywności fizycznej

przez lekarza

Zasady leczenia

niefarmakologicznego c. d.

Wprowadzenie diety zawierającej dużo

jarzyn, owoców, niskotłuszczowych

produktów mlecznych

- Mięso cielęcina, kurczaki, ryby gotowane
- Spożywanie kasz i ryżu
- Na deser sałatki owocowe
- Napoje bez dodatku cukru
- Nie konieczne jest całkowite eliminowanie

kawy – można ją pić rzadziej, słabszą z

dodatkiem chudego mleka

Leczenie farmakologiczne

1. Diuretyki
• Tiazydowe (chlortalizon, inadapamid,
metolazon)
• Diuretyki pętlowe (furosemid)
• Diuretyki oszczędzające potas

(spironolakton, amiloryd)

- suplementacja potasu przy lekach

wywołujących hipokaliemię

- Dawki stosowane rano, południe

Leczenie farmakologiczne

c.d.

2. Βeta – blokery
• propranolol, satolol,
• oksyprenolol,pindolol
• Atenolol, bisoprolol, metoprolol
• Karwedilol, labetalol
Niepożądane objawy: bezsenność, koszmary

senne, depresja, ziębnięcie kończyn,
bradykardia, zaburzenia przewodnictwa
przedsionkowo- komorowego

Leczenie farmakologiczne

c.d.

3. Antagoniści wapnia

- amlodypina, nifedypina – mogą wywołać

tachykardię

- Werapamil – stosowany w leczeniu

napadowych zaburzeń rytmu. Może

wywołać zaburzenia przewodnictwa

przedsionkowo- komorowego

- Diltiazem (w dławicy angispastycznej)

- Postać o przedłużonym działaniu (retard) –

jedna dawka na dobę

- Niektóre z nich podane s.l. stosowane w

obniżaniu wysokich wartości RR

Leczenie farmakologiczne

c.d.

4. Ihibitory konwertazy angiotensyny
- Kaptopryl – do obniżania gwałtownych

zwyżek ciśnienia tętniczego - s.l.

- Enalapryl, cilazapryl, perydndopryl
Działania uboczne: uporczywy suchy

kaszel, bóle i zawroty głowy, wysypki

skórne, obrzęk naczynioruchowy

5. Antagoniści receptora agiotensyny II
- kandesartan, losartan, irbesartan